Η πρόκληση είναι πολλαπλή. Ένα τουρκικό πολεμικό πλοίο παρενοχλούσε τα ερευνητικά σκάφη που προετοίμαζαν την πόντιση καλωδίου στα ανοικτά της Κρήτης, την στιγμή κατά την οποία οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν συναντιόνταν στην Ντόχα του Κατάρ.
- Εφημερίδα «Εστία»
Οι δύο υπουργοί είχαν συνομιλίες σε «θετικό κλίμα» (έτσι τουλάχιστον υποστηρίζουν διπλωματικές πηγές) ενώ τα πολεμικά πλοία έπαιρναν θέσεις γύρω από τα ερευνητικά, επτά μίλια βορείως της πόλεως του Αγίου Νικολάου Λασιθίου.
Έχουμε εδώ μια ποιοτική αναβάθμιση των διεκδικήσεων της Αγκύρας, η οποία για πρώτη φορά βγαίνει έξω από την -ούτως ή άλλως αυθαίρετη- οριοθέτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου και εγείρει αξιώσεις στην καρδιά του Κρητικού Πελάγους. Με την κίνηση αυτή δηλώνει ότι, ακόμη και βορείως της Κρήτης θεωρεί ότι η αρμοδιότητα της Ελλάδος, περιορίζεται στα έξι μίλια των χωρικών της υδάτων.
Για όσους γνωρίζουν την μεθοδολογία των τουρκικών προκλήσεων, τα πράγματα εδώ είναι ξεκάθαρα. Αφού εξασφάλισε η Άγκυρα την αποχώρηση της Ελλάδος από περιοχή της Κάσου, τώρα πιέζει και δυτικότερα. Για αυτό και έχει στείλει ένα μόνον πολεμικό πλοίο στην περιοχή για να δηλώσει παρουσία, προκειμένου να αξιολογήσει τις αντιδράσεις της Ελλάδος.
Το γεγονός ότι ελληνική φρεγάτα απεστάλη στην περιοχή μαζί με περιπολικό του Λιμενικού Σώματος είναι μια ενέργεια που για την ώρα κρατά την ένταση χαμηλά. Η επικοινωνιακή όμως διαχείριση της κατάστασης δημιουργεί προβληματισμό.
Στρατιωτικές πηγές υπεστήριξαν ότι δεν έγινε «παρενόχληση» των ιταλικών ερευνητικών σκαφών, παραδέχθηκαν όμως ότι υπήρξε επικοινωνία, χωρίς όμως να αποκαλύψουν το περιεχόμενό της. Και το ερώτημα είναι, τι είδους επικοινωνία θα μπορούσε να είναι αυτή, αν όχι για να δηλώσει η τουρκική πλευρά την αμφισβήτηση της ελληνικής δικαιοδοσίας;
Να σημειωθεί ότι ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, διπλωματικοί κύκλοι είχαν υποστηρίξει ότι εξασφαλίστηκε μια βάση συνεννόησης κατά την συνάντηση που είχαν τότε οι κ.κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν. Διευκρίνιζαν μάλιστα ότι συμφωνήθηκε προκειμένου περί ελεύθερων δραστηριοτήτων που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο, όπως οι έρευνες για πόντιση καλωδίων, οι τουρκικές αρχές να μην εκδίδουν αντί-Navtex με τον ισχυρισμό ότι αφορά «τουρκική υφαλοκρηπίδα».
Τώρα όμως διαπιστώνεται ότι, ακόμη και αν έγινε σχετική συζήτηση, η Άγκυρα δεν σκοπεύει να την σεβασθεί, παρά μόνον εάν ευρεθεί αντιμέτωπη με μιαν αποφασιστική στάση της Ελλάδος. Τούτο τεκμαίρεται και από μια σύντομη αναδρομή στα πλέον εξόφθαλμα γεγονότα της τελευταίας 50ετίας.
- Στις κρίσεις του 1976 και 1987 όταν η Τουρκία έστειλε ερευνητικό σκάφος στο Αιγαίο σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας οι δύο χώρες έφτασαν στο χείλος της ένοπλης συγκρούσεως.
- Το 1976 η κρίσις έληξε με το πρωτόκολλο της Βέρνης σύμφωνα με το οποίο οι δύο χώρες δήλωσαν ότι θα απέχουν από έρευνες πέραν των χωρικών τους υδάτων μέχρι τη διευθέτηση του θέματος της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδος. Πέντε δεκαετίες μετά, το θέμα παραμένει ακόμα σε εκκρεμότητα…
- Το 1987 η διαχείρισις της κρίσεως επί του πεδίου έγινε με δυναμικό τρόπο. Κηρύχθηκε επιστράτευση, πραγματοποιήθηκαν πολεμικές προπαρασκευές και η Ελλάδα έδειχνε ότι ήταν έτοιμη να πάει ακόμα και σε στρατιωτική σύγκρουση. Το γεγονός αυτό ανάγκασε την Τουρκία να αναδιπλωθεί και να αποσύρει το σκάφος της.
- Τον Νοέμβριο του 2008, οι Τούρκοι έστειλαν το μισθωμένο Νορβηγικό ερευνητικό σκάφος «Malene Ostervold» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, στα 7 μίλια νοτίως του Καστελλορίζου, συνοδευόμενο από την τουρκική φρεγάτα TCG GEDIZ. Στην περιοχή έσπευσε η ελληνική κανονιοφόρος «Πολεμιστής», που ενημέρωσε δια του ασυρμάτου το νορβηγικό πλοίο ότι πραγματοποιεί παράνομες έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αντί όπως να απαντήσει ο Νορβηγός πλοίαρχος, απάντησε ο Τούρκος κυβερνήτης της φρεγάτας, λέγοντας ότι το πλοίο είναι ερευνητικό, εφοδιασμένο με άδεια από την Τουρκία και ότι η υφαλοκρηπίδα δεν είναι ελληνική. Η ανταλλαγή μηνυμάτων δια του ασυρμάτου συνεχίστηκε για ώρες και τελικά, μετά από διαβήματα της Αθήνας στην Άγκυρα και με εντολή του Νορβηγού Πρέσβη το ερευνητικό πλοίο αποχώρησε.