Από την “Αλβανική Ριβιέρα” στα κοινοτικά όργανα των Βρυξελλών: η υπόθεση της δίωξης του μειονοτικού δημάρχου της Χειμάρρας και προέδρου του τοπικού παραρτήματος της “Ομόνοιας”, Φρέντι Μπελέρη, διεθνοποιείται, περιπλέκοντας αναπόφευκτα την ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας, αλλά και τις διμερείς σχέσεις με την Αθήνα.
Επιστολή σχετικά με την προφυλάκιση του Φρέντι Μπελέρη έγινε γνωστό ότι απέστειλε ήδη από τις 19 Ιουλίου ο αρμόδιος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, προς τον επίτροπο Γειτονίας και Διεύρυνσης, Όλιβερ Βάρχελι. Σε αυτήν, ο Έλληνας επίτροπος τονίζει ότι σε περίπτωση που η Αλβανία δεν συμμορφωθεί, θα υπάρξουν επιπτώσεις, εγείροντας ανοιχτά ζήτημα ενταξιακής πορείας. Ο κ. Σχοινάς παρατηρεί πως ο Φρέντι Μπελέρης συνελήφθη την παραμονή των δημοτικών εκλογών, γεγονός που θέτει ζήτημα εκφοβισμού των ψηφοφόρων, ενώ επισημαίνει ότι η συνέχιση της κράτησης του εκλεγέντος δημάρχου “συνιστά παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας και αποτροπή ενός δημοκρατικά εκλεγμένου εκπροσώπου (που είναι μέλος της ελληνικής εθνικής μειονότητας στην Αλβανία) από την ανάληψη του αξιώματός του και την άσκηση των καθηκόντων του”.
Σχέδιο καθαίρεσης
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με ανακοίνωση της αλβανικής Ειδικής Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς ο Φρέντι Μπελέρης και ένας συνεργάτης του παραπέμπονται σε δίκη από το Ειδικό Πρωτοδικείο Διαφθοράς και Οργανωμένου Εγκλήματος, με την κατηγορία του αθέμιτου επηρεασμού του εκλογικού αποτελέσματος μέσω δωροδοκιών.
Ο μειονοτικός αιρετός δεν είναι ο μόνος πολιτευτής της Αλβανίας που αντιμετωπίζει παρόμοιες κατηγορίες. Είναι, ωστόσο, ο μόνος που παραμένει προφυλακισμένος, ενώ το ύφος των επίσημων ανακοινώσεων σχετικά με την υπόθεσή του προδικάζει εκ των προτέρων την καταδίκη του – προς δόξαν της… ανεξαρτησίας της αλβανικής δικαιοσύνης.
Δεν είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς ειδική αρνητική μεταχείριση του Φρέντι Μπελέρη, ούτε χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία, ώστε να την αποδώσει σε εκδικητική διάθεση της κυβέρνησης Ράμα για το γεγονός ότι ο υποψήφιος της “Ομόνοιας” κατέλυσε την πολιτική κυριαρχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στον Δήμο της Χειμάρρας, ο οποίος συνιστά περιζήτητο “φιλέτο” για τα συμφέροντα που έχουν θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους την περιοχή.
Η παράταση της προφυλάκισης του Φρέντι Μπελέρη ενισχύει τις υποψίες ότι επιδίωξη των αλβανικών αρχών είναι η καθαίρεση του εκλεγέντος δημάρχου, εφόσον με τη συμπλήρωση τριών μηνών κράτησης, ο χώρος των φυλακών καθίσταται νόμιμη διεύθυνση κατοικίας του και άρα παραβιάζεται η πρόβλεψη του αλβανικού νόμου για την υποχρεωτική διαβίωση των τοπικών αρχόντων εντός των ορίων του δήμου τους. Εξού και οι προσπάθειες της Αθήνας και της ελληνικής μειονότητας στρέφονται στο να αναλάβει καθήκοντα ο Φρέντι Μπελέρης ακόμη και μέσα στη φυλακή.
Η δεύτερη ανησυχητική διαπίστωση που προκύπτει από την εξέλιξη της υπόθεσης αφορά ειδικότερα τις ελληνο-αλβανικές σχέσεις και δη την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση του Έντι Ράμα προσπερνά ανησυχίες (συχνά με κενές περιεχομένου κατ’ ιδίαν καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις) που εκφράζει η Αθήνα για ζητήματα άμεσου ενδιαφέροντός της.
Οι κινήσεις της Αθήνας στην Ε.Ε.
Σημειώνεται ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει το ζήτημα στον Αλβανό ομόλογό του τόσο σε ανεπίσημο πλαίσιο, κατά τη διοργάνωση τον Μάρτιο από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έκθεσης εικαστικών έργων του Έντι Ράμα, όσο και στη συνάντηση των δύο ανδρών στο περιθώριο της Ατλαντικής Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους τον προηγούμενο μήνα. Ομοίως, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία με την ομόλογό του Όλτα Τζάτσκα εξήγησε απερίφραστα ότι οι ανακοινώσεις του Ειδικού Πρωτοδικείου της Αλβανίας παραβιάζουν μια σειρά από δικαιώματα του κατηγορουμένου Μπελέρη.
Επιπλέον, ο πρωθυπουργός έχει ενημερώσει τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το θέμα, ενώ ο Γιώργος Γεραπετρίτης έχει αποστείλει στους ομολόγους του των άλλων 26 κρατών-μελών της Ε.Ε. επιστολή όπου αναλύει τις ελληνικές θέσεις και περιγράφει το πώς μεθοδεύεται η έκπτωση του Φρέντι Μπελέρι από το αξίωμα που κατέκτησε διά της ψήφου των κατοίκων της Χειμάρρας.
Ήδη έχει υιοθετηθεί με ευρεία πλειοψηφία ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου το οποίο απαιτούσε να γίνουν σεβαστά στην περίπτωση του Φρέντι Μπελέρη το τεκμήριο της αθωότητας και το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη, ενώ ο ευρωβουλευτής Μανώλης Κεφαλογιάννης έθεσε το ζήτημα στον Έντι Ράμα, επισκεπτόμενος τα Τίρανα ως πρόεδρος της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Σύνδεσης Ε.Ε.-Αλβανίας.
Είναι προφανές ότι η Αθήνα σκοπεύει πλέον να αξιοποιήσει τον μοχλό των ευρω-αλβανικών σχέσεων, εξού και η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει τροπολογία στην Έκθεση για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως σημαντικότερες κρίνονται οι πιθανές επιπτώσεις της υπόθεσης στο καθαρώς διμερές πεδίο, καθώς το πολιτικό κλίμα λειτουργεί ανασταλτικά για την υλοποίηση της συμφωνίας των δύο πλευρών για την υπογραφή συνυποσχετικού που θα οδηγούσε την οριοθέτηση ΑΟΖ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Το πραγματικό υπόβαθρο των εντάσεων
Το ιδιοκτησιακό καθεστώτος στην περιοχή είναι ασαφές, καθώς μετά την πτώση του καθεστώτος Χότζα οι κάτοικοι απέκτησαν δικαιώματα χρησικτησίας και όχι πλήρους ιδιοκτησίας των άλλοτε “κολλεκτιβοποιημένων” γαιών τους. Αυτό δίνει το περιθώριο για κάθε είδους λαθροχειρίες, πιέσεις ή εικονικές συναλλαγές, σε μια συγκυρία κατά την οποία το παράλιο μέτωπο της Χειμάρρας, μήκους 60 χιλιομέτρων, μετατρέπεται σε εστία τουριστικής ανάπτυξης, συγκεντρώνοντας το ενδιαφέρον περισσότερο ή λιγότερο “καθαρών” επενδυτών. Οι συγκρούσεις γύρω από αυτό το πολύτιμο επίδικο “εθνικοποιούνται”, με την κυβέρνηση Ράμα λ.χ. να διακρίνει πίσω από τις ιδιοκτησιακές διαφορές “απόπειρα εξελληνισμού”.
Τις εντάσεις ενισχύει το γεγονός ότι μολονότι οι ελληνόφωνοι της Χειμάρρας έχουν ισχυρή ελληνική ταυτότητα, όπως αποδεικνύει ιστορικά και η συμμετοχή τους στους εθνικούς αγώνες, η περιοχή δεν συμπεριλήφθηκε μετά το 1945 στις επισήμως αναγνωρισμένες μειονοτικές ζώνες της Αλβανίας (όπως π.χ. τα χωριά της Δρόπολης). Παράλληλα η Χειμάρρα είναι η μόνη περιοχή της Αλβανίας για την οποία οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ διαπιστώνουν πιέσεις και παρατυπίες σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.
Η παραδοσιακή κυριαρχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στον Δήμο Χειμάρρας, πριν από την ανάδειξη του Φρέντι Μπελέρη, ενσαρκωνόταν στην παρουσία του Γιώργου Γκόρου ως δημάρχου από το 2011. Στιγμές κορύφωσης της έντασης ήταν οι δύο βομβιστικές επιθέσεις κατά της οικίας του τότε δημάρχου Βασίλη Μπολάνου το 2004 και 2010 και βέβαια ο θάνατος, επίσης το 2010, του καταστηματάρχη Αριστοτέλη Γκούμα, η μοτοσικλέτα του οποίου χτυπήθηκε από αυτοκίνητο με επιβαίνοντες τρεις Αλβανούς νέους, με τους οποίους είχε φιλονικήσει, όταν αυτοί απαίτησαν να μην τους μιλάει ελληνικά στο κατάστημά του.
