Διάταξη-σοκ στο εργασιακό νομοσχέδιο:
Η εβδομαδιαία «διευθέτηση» «κλέβει» τον μισθό και τη σύνταξη
Απλήρωτες υπερωρίες και μείωση μισθού-σύνταξης
φέρνει η εβδομαδιαία «διευθέτηση» με το νέο εργασιακό ν/σ
Ειδικότερα, με το σύστημα απλήρωτων υπερωριών
(εβδομαδιαία «διευθέτηση»),
οι εργαζόμενοι ΔΕΝ θα πληρώνονται:
-8 υπερωρίες την εβδομάδα,
-208 υπερωρίες το εξάμηνο (αν η διευθέτηση ισχύσει για 6 μήνες),
-416 υπερωρίες το 12μηνο (αν η διευθέτηση ισχύσει σε ετήσια βάση)
Η εβδομαδιαία «διευθέτηση» οδηγεί
στην καταχρηστική υπέρβαση των 150 ωρών ετησίως!!
Η εβδομαδιαία «διευθέτηση» των 8 ωρών απλήρωτων
υπερωριών σε 15 ερωτήσεις
Ι.Εβδομαδιαία «διευθέτηση»: Σύστημα 8 απλήρωτων υπερωριών την
εβδομάδα
Το άρθρο 7 του εργασιακού νομοσχεδίου (που βρίσκεται ήδη σε
διαβούλευση) θεσπίζει την πιο άγρια μορφή διευθέτησης του χρόνου εργασίας με
χρόνο αναφοράς την εβδομάδα!!
Παρόμοια διάταξη αυτής τής απαράδεκτης και ακραία εκμεταλλευτικής
ρύθμισης της ανθρώπινης μισθωτής δύναμης δεν υπάρχει σε ευρωπαϊκή νομοθεσία
σύγχρονου κράτους!
Για να παραπλανηθούν οι εργαζόμενοι και η κοινωνία, ολόκληρη την
τελευταία περίοδο, η αυστηροποίηση του απαράδεκτου θεσμού τής
2
«διευθέτησης» με χρονική μονάδα αναφοράς, αυτή τη φορά, την εβδομάδα
εμφανίζεται από την κυβέρνηση, από φιλικά της ΜΜΕ και δυστυχώς και από
μερίδα επιστημόνων, ως δήθεν …διευκόλυνση των εργαζομένων με
οικογενειακές υποχρεώσεις και κυρίως των γυναικών.
Στην πράξη, αν ψηφιστεί η αντεργατική αυτή διάταξη, ο εργαζόμενος θα
εργάζεται 10 ώρες για 4 ημέρες την κάθε εβδομάδα ολόκληρου του έτους. Για την 9η
και 10η ώρα δεν θα αμείβεται με προσαύξηση 20% (9η ώρα) και 40% (10η ώρα),
όπως συνέβαινε στην πατρίδα μας για δεκαετίες μέχρι σήμερα. Αντί αμοιβής με
προσαύξηση λόγω υπερωριακής απασχόλησης, τις δύο επιπλέον (πέραν του
8ώρου) ώρες, ο εργαζόμενος θα έχει μειωμένο ωράριο ή ρεπό σε άλλη χρονική
περίοδο της εβδομάδας ή του έτους!!
Η εκμετάλλευση της ανθρώπινης μισθωτής εργατικής δύναμης, αν ψηφιστεί η
ασύλληπτης θεσμικής σκληρότητας αυτή διάταξη, δεν θα έχει προηγούμενο στην
ιστορία τής Ευρώπης αφού:
-σε κάθε εβδομάδα απασχόλησης με το σύστημα της «διευθέτησης», ο
εργαζόμενος θα χάνει την προσαύξηση 8 ωρών (4 ημέρες Χ 2 ώρες),
-σε κάθε εξάμηνο απασχόλησης με το σύστημα της «διευθέτησης» ο
εργαζόμενος θα χάνει την προσαύξηση 208 ωρών υπερωριακής απασχόλησης
(26 εβδομάδες Χ 8 ώρες) και
-σε κάθε έτος απασχόλησης με το σύστημα της «διευθέτησης», ο
εργαζόμενος θα χάνει την προσαύξηση για 416 ώρες υπερωριακής
απασχόλησής του (52 εβδομάδες Χ 8 ώρες).
Για τις ίδιες ώρες που δεν θα πληρώνεται την ανωτέρω υπερωριακή
προσαύξηση, θα υπάρχει και απώλεια από το ύψος τής μελλοντικής του
σύνταξης αφού, για όλες αυτές τις ώρες υπερωριακής εργασίας, δεν θα έχει
καταβληθεί η προσαύξηση 20% και 40% για την 1η
και 2η
(πέραν του 8ώρου)
ώρες αντιστοίχως, αλλά ούτε θα έχουν παρακρατηθεί και οι ασφαλιστικές
εισφορές επί της προσαύξησης αυτής.
ΙΙ.Εβδομαδιαία «διευθέτηση» 8 απλήρωτων υπερωριών: Διευθυντικό
δικαίωμα του εργοδότη-υποχρέωση του εργαζόμενου
Η εβδομαδιαία «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας με οκτώ (8) απλήρωτες
υπερωρίες, όπως προωθείται με τη σχετική διάταξη του υπό διαβούλευση ν/σ,
αποτελεί διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη και υποχρέωση για τον εργαζόμενο.
3
Ο εργαζόμενος δεν μπορεί να αρνηθεί την εργασία κατά 2 επιπλέον ώρες την
ημέρα (8 ώρες επιπλέον την εβδομάδα) χωρίς μάλιστα να τις αμείβεται. Σύμφωνα με
το άρθρο 659 ΑΚ (στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 7 του ν/σ), «Ο εργαζόμενος έχει
δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον αυτής εργασίας αν δεν είναι σε θέση
να την εκτελέσει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη».
Η «διευθέτηση», σύμφωνα με το άρθρο 7 του υπό διαβούλευση ν/σ
εφαρμόζεται και σε εποχικές επιχειρήσεις καθώς και σε συμβάσεις με διάρκεια
μικρότερη του ενός έτους.
ΙΙΙ.Η εβδομαδία «διευθέτηση» των 8 απλήρωτων υπερωριών σε 15
ερωταπαντήσεις
Προς διευκόλυνση των εργαζομένων και της κοινωνίας, μετά τα όσα
απαράδεκτα υποστηρίζουν κυβερνητικά στελέχη, φιλικά της ΜΜΕ και δυστυχώς
κάποιοι ειδικοί επιστήμονες, αναλύουμε τη διάταξη του συστήματος εβδομαδιαίας
διευθέτησης με οκτώ (8) απλήρωτες υπερωρίες την εβδομάδα, όπως προωθείται
από το υπό διαβούλευση ν/σ, σε 15 ερωταπαντήσεις.
1.Τί σημαίνει διευθέτηση του χρόνου εργασίας (ωραρίου) με χρόνο αναφοράς
την εβδομάδα;
Είναι το σύστημα εβδομαδιαίας απασχόλησης όταν η εργάσιμη ημέρα
χωρίζεται σε περίοδο αυξημένης απασχόλησης (10 αντί 8 ώρες εργασίας) και
περίοδο μειωμένης απασχόλησης (6 αντί για 8 ώρες εργασίας ή ρεπό ή αυξημένη
άδεια).
2.Σε τί αποσκοπεί η διευθέτηση του ωραρίου εργασίας με χρόνο αναφοράς
την εβδομάδα ή με χρόνο αναφοράς τους 6 μήνες ή με χρόνο αναφοράς τους 12
μήνες (όπου αυτή εφαρμόζεται);
Το σύστημα διευθέτησης του ωραρίου εργασίας με χρόνο αναφοράς την
εβδομάδα (όπως προωθείται στο υπό διαβούλευση ν/σ) αποσκοπεί στην απαλλαγή
των επιχειρήσεων και εργοδοτών από την προσαύξηση λόγω υπερεργασίας ή
υπερωρίας (20% ή 40% αντίστοιχα για την 9η
και 10η ώρα στην περίοδο αυξημένης
απασχόλησης).
4
3.Πώς θα εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 7 του ν/σ για την εβδομαδιαία
διευθέτηση του χρόνου εργασίας, αν ψηφιστεί ως έχει;
Ο εργαζόμενος θα εργάζεται για 4 ημέρες (αντί για 5) την εβδομάδα επί 10
ώρες ημερησίως, δηλαδή 40 ώρες εβδομαδιαίως. Για τις 2 ώρες πέραν του 8ώρου
(9η
και 10η
) θα αμείβεται με το συμφωνημένο ωρομίσθιο χωρίς όμως την
προσαύξηση 20% για την 9
η ώρα και 40% για τη 10η ώρα, όπως έχει νομοθετηθεί και
ισχύει εδώ και δεκαετίες. Θα χάνει δηλαδή το τμήμα τού μισθού του που αναλογεί
στην προσαύξηση των δύο (2) ωρών ημερησίως ή οκτώ (8) ωρών την εβδομάδα (4
ημέρες Χ 2 ώρες).
Αντί για τις 8 απλήρωτες υπερωρίες τις 4 ημέρες της εργάσιμης εβδομάδας,
θα του χορηγείται, σύμφωνα με το υπό διαβούλευση ν/σ, «ανάλογη ημερήσια
ανάπαυση (ρεπό) ή ανάλογη προσαύξηση της ετήσιας άδειας με αποδοχές ή
συνδυασμός μειωμένων ωρών, ημερών αναπαύσεως και ημερών αδείας».
4.Πόσο χρονικό διάστημα θα εφαρμόζεται το σύστημα των απλήρωτων
υπερωριών (8 ανά εβδομάδα) με το νέο σύστημα της εβδομαδιαίας διευθέτησης, αν
αυτό ψηφιστεί;
Θα ισχύει για όλο το έτος, ακόμη και για περισσότερα έτη, αν το σύστημα της
«διευθέτησης» ξεπεράσει τη διάρκεια του έτους! Δηλαδή ο εργαζόμενος δεν θα
πληρώνεται την προσαύξηση των 8 υπερωριών την εβδομάδα ή 208 υπερωριών το
εξάμηνο ή 416 υπερωριών τον χρόνο, αν η διευθέτηση ισχύσει για μία εβδομάδα, 6
μήνες ή 12 μήνες. Σημειώνουμε ότι το σύστημα διευθέτησης χρόνου εργασίας ισχύει
σήμερα με χρόνο αναφοράς το 6μηνο ή το έτος.
5.Πόσες ώρες υπερωριακής εργασίας ΔΕΝ θα πληρώνεται την προσαύξηση
ο εργαζόμενος, αν ψηφιστεί η προωθούμενη διάταξη του ν/σ;
Δεν θα πληρώνεται την προσαύξηση για 8 υπερωρίες την εβδομάδα ή 208
υπερωρίες το εξάμηνο ή 416 ώρες το έτος, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
6.Είναι υποχρεωτικό το σύστημα των 8 απλήρωτων υπερωριών στα πλαίσια
της εβδομαδιαίας διευθέτησης του χρόνου απασχόλησης, όπως προωθείται από το
υπό διαβούλευση ν/σ;
Βεβαίως! Είναι υποχρεωτικό. Η εβδομαδιαία διευθέτηση, αν ψηφιστεί η
προωθούμενη διάταξη, αποτελεί διευθυντικό δικαίωμα του εργοδότη. Ο εργαζόμενος
5
θα υποχρεούται να εργάζεται 2 επιπλέον ώρες επί 4 ημέρες την εβδομάδα, όπως
προαναφέρθηκε, χωρίς προσαύξηση ύψους 20% για την 1
η ώρα (9
η ώρα εργασίαςυπερεργασία) και ύψους 40% για τη 2η
υπερωριακή ώρα (10η ώρα εργασίας) για τις 4
εργάσιμες ημέρες τής εβδομάδας.
7.Μπορεί ο εργοδότης, αντί για απόλυση, να επιφέρει άλλη βλαπτική
μεταβολή στον εργαζόμενο που αρνείται την εβδομαδιαία διευθέτηση των 8
απλήρωτων υπερωριών (μετακίνηση σε άλλο τμήμα, μη προαγωγή, υπηρεσιακή
υποβάθμιση, μη χορήγηση οικειοθελών παροχών);
Βεβαίως μπορεί. Το ν/σ προστατεύει μόνο από απόλυση και κατ’εξαίρεση
τον εργαζόμενο που αρνείται την εβδομαδιαία διευθέτηση των 8 απλήρωτων
υπερωριών, μόνο εάν αυτός αποδείξει ότι «δεν είναι σε θέση» να εργαστεί
περισσότερες από 8 ώρες και ταυτόχρονα ότι τελεί υπό «καλή πίστη».
Το υπό διαβούλευση ν/σ αφήνει ανοιχτό το ζήτημα εάν ο εργοδότης μπορεί
να προβεί σε άλλη βλαπτική ή καταχρηστική ή παράνομη συμπεριφορά απέναντι
στον εργαζόμενο που αρνείται να εργαστεί στο σύστημα εβδομαδιαίας «διευθέτησης»
με 8 απλήρωτες υπερωρίες. Γι’αυτό η συγκεκριμένη η διάταξη πρέπει να
συμπληρωθεί.
8.Έχει δικαίωμα ο εργαζόμενος να αρνηθεί την εργασία με δύο απλήρωτες
υπερωρίες τις 4 ημέρες την εβδομάδα, χωρίς δηλαδή να λάβει την προσαύξηση του
20% και 40% αντίστοιχα, όπως ισχύει για δεκαετίες μέχρι σήμερα;
Όχι βέβαια! Δεν μπορεί να αρνηθεί να εργαστεί 8 ώρες απλήρωτης
υπερωρίας την εβδομάδα εκτός και αν «δεν είναι σε θέση να εκτελέσει την απλήρωτη
υπερωριακή απασχόληση και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη»,
σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν/σ και το άρθρο 659 ΑΚ, στο οποίο παραπέμπει το υπό
διαβούλευση ν/σ.
9.Μπορεί ο εργοδότης να απολύσει εργαζόμενο που αρνείται να εργαστεί 8
απλήρωτες υπερωρίες την εβδομάδα (2 ώρες επί 4 ημέρες);
Όχι. Σύμφωνα με την παρ. 7 περίπτωση 1β του άρθρου 7 τού υπό
διαβούλευση ν/σ, «η άρνηση του εργαζόμενου να παράσχει την επιπλέον εργασία
(σ.σ.: με τις απλήρωτες 8 υπερωρίες) δεν συνιστά λόγο καταγγελίας τής σύμβασης
εργασίας του».
6
10.Πώς προωθείται το σύστημα της εβδομαδιαίας διευθέτησης σύμφωνα με
το άρθρο 7 του υπό διαβούλευση ν/σ;
Η εβδομαδιαία διευθέτηση του χρόνου εργασίας καθορίζεται με
επιχειρησιακές ΣΣΕ ή συμφωνία του εργοδότη με τη συνδικαλιστική οργάνωση ή
συμφωνία του εργοδότη με το Συμβούλιο των εργαζομένων ή την Ένωση
Προσώπων.
11.Επιτρέπεται η συμφωνία εβδομαδιαίας διευθέτησης με απλήρωτες 8
υπερωρίες με απευθείας συμφωνία εργοδότη-εργαζομένου;
Δυστυχώς ναι! Σύμφωνα με το άρθρο 7 (παρ. 6) του υπό διαβούλευση ν/σ, η
εβδομαδιαία διευθέτηση με απλήρωτες 8 υπερωρίες «μπορεί να εφαρμοστεί το
σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας μετά από έγγραφη συμφωνία του
εργοδότη με τον εργαζόμενο».
Με δεδομένο ότι, στα πλαίσια των εργασιακών σχέσεων, η ασθενέστερη
πλευρά είναι ο εργαζόμενος, είναι δύσκολο γι’αυτόν να αρνηθεί την πρόταση για
εβδομαδιαία διευθέτηση του χρόνου εργασίας από τον εργοδότη, ο οποίος θα
επικαλείται συγκεκριμένους λόγους.
12.Μπορεί το σύστημα της εβδομαδιαίας διευθέτησης με τις 8 απλήρωτες
υπερωρίες να εφαρμοστεί στις εποχικές επιχειρήσεις;
Δυστυχώς ναι! Εδώ η εκμετάλλευση της μισθωτής εργατικής δύναμης θα
είναι πιο σκληρή.
Σύμφωνα με την παρ. 9α του άρθρου 7 του υπό διαβούλευση ν/σ, η
εβδομαδιαία διευθέτηση με τις οκτώ απλήρωτες υπερωρίες, όπως εξηγήσαμε
παραπάνω, θα εφαρμόζεται και για τις εποχιακές επιχειρήσεις.
13.Το σύστημα της εβδομαδιαίας διευθέτησης με τις απλήρωτες 8 υπερωρίες
εφαρμόζεται και σε συμβάσεις εργασίας διάρκειας μικρότερης του έτους;
Δυστυχώς ναι! Σύμφωνα με την παρ. 9β του άρθρου 7 του ν/σ, το σύστημα
διευθέτησης «εφαρμόζεται και για εργαζόμενους με σύμβαση εργασίας διάρκειας
μικρότερης του ενός έτους», όπως και για τους εργαζόμενους στις εποχικές
7
επιχειρήσεις. Έτσι το σύστημα «διευθέτησης» του χρόνου εργασίας αποκτά τα πιο
απάνθρωπα και εκμεταλλευτικά χαρακτηριστικά του.
14.Οι 8 απλήρωτες υπερωρίες την εβδομάδα θα επηρεάσουν το τελικό ύψος
τής σύνταξης του εργαζομένου;
Ασφαλώς ναι! Η μη καταβολή τής προσαύξησης για τις 8 ώρες την
εβδομάδα (208 ώρες το εξάμηνο ή 416 ώρες το έτος, αν μάλιστα η διευθέτηση
ισχύσει καθ’όλη τη διάρκεια του έτους), θα επηρεάσει σημαντικά το τελικό ύψος τής
σύνταξης του εργαζομένου, όταν κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου θα έχει
εργαστεί πολύ χρόνο στα πλαίσια του συστήματος διευθέτησης χρόνου εργασίας
(είτε εβδομαδιαίας είτε εξαμηνιαίας είτε ετήσιας).
Η συνολική απώλεια από τις απλήρωτες υπερωρίες, σε εβδομαδιαία,
εξαμηνιαία και ετήσια βάση, θα είναι μεγάλη και ο εργαζόμενος θα το αντιληφθεί
(δυστυχώς) όταν αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί.
15.Με το σύστημα της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, υπάρχει υπέρβαση
του ανωτάτου ετήσιου ορίου υπερωριών;
Βεβαίως ναι! Σύμφωνα με τα ισχύοντα σήμερα (άρθρο 58 ν. 4808/2021),
απαγορεύεται στον εργαζόμενο να εργάζεται πάνω από 150 ώρες υπερωρίας τον
χρόνο.
Με το σύστημα όμως της διευθέτησης με χρόνο αναφοράς την εβδομάδα ή
τους 6 ή τους 12 μήνες, θα έχουμε μεγάλη καταστρατήγηση των χρονικών ορίων
απασχόλησης των εργαζομένων αφού σε ετήσια βάση θα εργάζονται υπερωριακά
ακόμη και 416 ώρες(!!), δηλαδή πολύ περισσότερο από το ανώτατο όριο των 150
υπερωριών που ισχύει σήμερα.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος
Καθηγητής-Πρόεδρος Ε