Η κατάρρευση της First Brands και η πρόσφατη πτώχευση της Tricolor, εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ανταλλακτικών αυτοκινήτων και χρηματοδοτικών υπηρεσιών αντίστοιχα, ανέδειξαν τα κενά στη δέουσα επιμέλεια και τη διαχείριση κινδύνου στις αγορές εταιρικού χρέους.
Η αβεβαιότητα που προκαλούν τέτοια γεγονότα έχει επηρεάσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και αυξάνει την πιθανότητα επιπτώσεων σε ευρύτερους κλάδους της οικονομίας.
Επιπλέον, οι αμερικανικές εταιρείες δέχονται πιέσεις και από εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι τελωνειακές πολιτικές που επιβάλλει η κυβέρνηση, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού και τις λειτουργίες τους.
Η μεγάλη εξάρτηση από ξένες αγορές και η ανάγκη για ρευστότητα εν μέσω αυξημένων δανειακών υποχρεώσεων δυσχεραίνουν περαιτέρω τη θέση πολλών επιχειρήσεων, αυξάνοντας το κόστος λειτουργίας και περιορίζοντας τις δυνατότητές τους για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Το συνδυαστικό αυτό πλαίσιο δημιουργεί ένα αβέβαιο και εύθραυστο οικονομικό περιβάλλον για πολλές αμερικανικές εταιρείες.
Μετά την Tricolor και η First Brands
Η κατάρρευση της αμερικανικής εταιρείας ανταλλακτικών αυτοκινήτων, που είχε δανειστεί δισεκατομμύρια από ιδιωτικές αγορές, έχει αναστατώσει τη Wall Street.
Η First Brands Group, εταιρεία με έδρα το Ohio, υπέβαλε αίτηση προστασίας πτώχευσης βάσει του κεφαλαίου 11 (Chapter 11) στο Νότιο Περιφερειακό Δικαστήριο του Texas αργά την Κυριακή (28 Σεπτεμβρίου 2025), επισημοποιώντας την ξαφνική κατάρρευση μιας επιχείρησης που είχε δανειστεί δισεκατομμύρια δολάρια από ιδιωτικές αγορές και είχε προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με τον αυξημένο κίνδυνο στη χρηματοδότηση της Wall Street.
Στην αίτησή της για πτώχευση, η First Brands, που ανήκει στον επιχειρηματία με καταγωγή από τη Μαλαισία, Patrick James, δεν αποκάλυψε συγκεκριμένα στοιχεία για τις υποχρεώσεις της, αλλά εκτίμησε ότι κυμαίνονται μεταξύ 10 δισ. και 50 δισ. δολαρίων, ενώ η αξία των περιουσιακών της στοιχείων υπολογίζεται μεταξύ 1 και 10 δισ. δολαρίων.
Οι πλήρεις λεπτομέρειες για τα οικονομικά της εταιρείας αναμένεται να αποκαλυφθούν σταδιακά, δεδομένης της ακανόνιστης κατάρρευσης που πυροδοτήθηκε από ανησυχίες σχετικά με τη χρήση χρηματοδοτήσεων εκτός ισολογισμού.
Το χρονικό του… θανάτου
Τον Μάρτιο, η First Brands είχε δηλώσει στους δανειστές ότι το μακροπρόθεσμο χρέος της ανερχόταν σε 5,9 δισ. δολάρια, έναντι σχεδόν 1 δισ. δολαρίων σε μετρητά, ωστόσο πολλοί πιστωτές φοβούνται πλέον ότι υπάρχουν επιπλέον δισεκατομμύρια σε αδιαφανείς χρηματοδοτήσεις που σχετίζονται με τιμολόγια και αποθέματα.
Στο πλαίσιο της πτώχευσης θα συσταθεί ειδική επιτροπή που θα διερευνήσει αυτές τις συμφωνίες χρηματοδότησης εκτός ισολογισμού.
Η αίτηση της Κυριακής ανέφερε ως πιστωτές αρκετές εξειδικευμένες εταιρείες επενδύσεων που εκτίθενται στη λεγόμενη “factoring” — χρηματοδότηση μέσω τιμολογίων — της First Brands, μεταξύ των οποίων και μια μονάδα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Jefferies.
Η ανάγκη της First Brands να υποβάλει αίτηση πτώχευσης επιταχύνθηκε όταν μία από τις τράπεζές της κατέσχεσε πρόσφατα μέρος των μετρητών της, όπως είχε αναφέρει προηγουμένως το Financial Times.
Η εταιρεία εξασφάλισε γραμμή στήριξης ύψους 1,1 δισ. δολαρίων από τους πιστωτές της στο πλαίσιο της πτώχευσης, ποσό που θα χρησιμοποιήσει για να χρηματοδοτήσει τη λειτουργία της κατά τη διάρκεια της αναδιάρθρωσης και την προσπάθεια μείωσης των χρεών της.
Η ταχεία επιδείνωση της οικονομικής θέσης της First Brands έχει σοκάρει τους επενδυτές ομολόγων και έχει τραβήξει την προσοχή στην ποιότητα της δέουσας επιμέλειας στις ακμάζουσες αγορές πιστώσεων.
Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, τα δάνεια του ομίλου διαπραγματεύονταν σε επίπεδα που έδειχναν σχετική αισιοδοξία για τα οικονομικά της, όμως την Παρασκευή τα ανώτατης προτεραιότητας ομόλογά της άλλαξαν χέρια στο ένα τρίτο της ονομαστικής τους αξίας, ενώ τα κατώτερα δάνεια ήταν σε τιμές μόλις λίγων σεντς ανά δολάριο.
Πληθαίνουν τα σήματα
Σε συνδυασμό με την κατάρρευση της εταιρείας υπο-προσημειωμένων δανείων αυτοκινήτων Tricolor στην αρχή του μήνα, η ραγδαία πτώση της First Brands έχει προκαλέσει ανησυχίες για σημαντικές ζημιές σε μερικούς από τους μεγαλύτερους παίκτες της Wall Street και ενδεχόμενες ευρύτερες επιπτώσεις στις αγορές εταιρικού χρέους.
Η πτώχευση σε τέτοια κλίμακα μπορεί να προκαλέσει αναταράξεις στον κλάδο ανταλλακτικών αυτοκινήτων, που ήδη αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω των τελωνειακών πολιτικών του προέδρου των ΗΠΑ, Donald Trump, εξαιτίας της μεγάλης εξάρτησής του από παραγωγές στο εξωτερικό.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, ο Patrick James μετέτρεψε την First Brands από μια μικρή βιομηχανική εταιρεία με έδρα το Ohio σε μια πολυεθνική αυτοκρατορία μέσω μιας σειράς εξαγορών χρηματοδοτούμενων από δάνεια.
Εκτός από τις αμερικανικές μονάδες παραγωγής της που εκτείνονται από την California μέχρι την Pennsylvania, η First Brands δραστηριοποιείται σε χώρες όπως η Ρουμανία, το Μεξικό και η Ταϊβάν.
Οι διεθνείς επιχειρήσεις της εταιρείας δεν περιλαμβάνονται στην αίτηση πτώχευσης που κατατέθηκε την Κυριακή.
Η First Brands όρισε ως διευθυντή αναδιάρθρωσης τον Charles Moore, Managing Director της εταιρείας ειδικών αναδιαρθρώσεων Alvarez & Marsal.
Η αίτηση πτώχευσης αποτελεί τη δεύτερη μέσα σε μια εβδομάδα που συνδέεται με τον Patrick James, μετά την κατάρρευση μιας σειράς ειδικών οντοτήτων χρηματοδότησης εκτός ισολογισμού που στήριζαν τον όμιλο ανταλλακτικών αυτοκινήτων.
Τσουνάμι κεφαλαίων στον χρυσό – Τρέξτε να προλάβετε
Στην εκτίμηση περί τεκτονικής αλλαγής στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, επιμένει η Phoenix Capital. Σύμφωνα με τους αναλυτές, για δεκαετίες, το κυρίαρχο μοντέλο για τη σύνθεση χαρτοφυλακίου ήταν το 60/40, που σήμαινε ότι οι επενδυτές έπρεπε να κατανέμουν το 60% του χαρτοφυλακίου τους σε μετοχές και το 40% σε ομόλογα. Αυτό ήταν κυριολεκτικά το «χρυσό πρότυπο» της κατανομής περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούσε η Wall Street, οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι και ακόμα και τα hedge funds (το διάσημο hedge fund του Ray Dalio, Bridgewater, βασιζόταν σε αυτό το μοντέλο. Όχι πια.
Για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μισό αιώνα, μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί αρχίζουν να υποστηρίζουν την κατανομή κεφαλαίων σε πολύτιμα μέταλλα. Ο Mike Wilson, CIO της Morgan Stanley, τώρα προτείνει ένα μοντέλο 60/20/20: 60% μετοχές, 20% ομόλογα και 20% πολύτιμα μέταλλα.
Και δεν είναι μόνος του. Ο «Bond King», Jeff Gundlach, ο οποίος κυριολεκτικά διαχειρίζεται ένα ομολογιακό fund, προτείνει ένα χαρτοφυλάκιο 25/25/25/25: 25% μετοχές, 25% ομόλογα, 25% πολύτιμα μέταλλα και 25% μετρητά. Και πάλι, μιλάμε για έναν άνθρωπο του οποίου η δουλειά είναι η διαχείριση ομολόγων και παρ’ όλα αυτά συστήνει στους επενδυτές να κατέχουν χρυσό. Αυτή είναι μια τεκτονική αλλαγή.
Για δεκαετίες, τα πολύτιμα μέταλλα θεωρούνταν ένα «απολίθωμα» που δεν μπορούσε να επενδυθεί από μεγάλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και επενδυτικούς θρύλους. Ο Warren Buffett είχε δηλώσει διάσημα ότι ο χρυσός δεν κάνει τίποτε άλλο παρά «να σε κοιτάζει». Και αν κάποιος έλεγε στον οικονομικό του σύμβουλο ότι σκέφτεται να αγοράσει χρυσό, θα τον κοιτούσε σαν να ήταν συνωμοσιολόγος.
Επομένως, το γεγονός ότι τόσο μεγάλες χρηματοπιστωτικές εταιρείες όσο και επενδυτικοί θρύλοι πλέον συνηγορούν στην κατανομή κεφαλαίων σε χρυσό σηματοδοτεί μια σεισμική αλλαγή. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, ο χρυσός θεωρείται θεμιτή επένδυση από το κατεστημένο των επενδύσεων. Κάτι που σημαίνει ότι δισεκατομμύρια δολάρια θα αρχίσουν να ρέουν στον κλάδο.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η συνολική αγορά φυσικού χρυσού (οι ράβδοι που αγοράζονται και πωλούνται κάθε χρόνο) είναι μόλις ~60 δισ. δολ. και η συνδυασμένη χρηματιστηριακή αξία όλων των μετοχών χρυσορυχείων που διαπραγματεύονται στις ΗΠΑ είναι μόλις 600 δισ. δολ. Συνεπώς η δυναμική ανόδου είναι μεγάλη…
Άρα -σύμφωνα με τη Phoenix Capital- κάνουν μεγάλο λάθος, όσοι πιστεύουν ότι η ανοδική αγορά του χρυσού έχει τελειώσει. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί λένε στους πελάτες τους να αγοράσουν χρυσό. Και δεδομένου πόσο μικρή είναι αυτή η αγορά, η ανοδική αγορά στον χρυσό θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ περισσότερο και να φτάσει πολύ ψηλότερα από ό,τι νομίζουν οι περισσότεροι επενδυτές.