Από το Κιλελέρ του 1910 στα Μπλόκα του 2025!-Όταν η Ιστορία Επαναλαμβάνεται ως Τραγωδία!

Η ιστορία δεν είναι γραμμική εξέλιξη προς το καλύτερο, όπως θέλουν να μας πείσουν οι φιλελεύθεροι θεωρητικοί της προόδου, αλλά σπειροειδής κίνηση που επιστρέφει συνεχώς στα ίδια σημεία κοινωνικής ρήξης και ταξικής σύγκρουσης.
Το Δεκέμβριο του 2025, καθώς χιλιάδες τρακτέρ μπλοκάρουν την Εθνική Οδό από τα Μάλγαρα μέχρι τη Θεσσαλία και από την Ημαθία μέχρι την Πελοπόννησο, αναδύεται με ανατριχιαστική σαφήνεια η ιστορική παραλληλία με την Εξέγερση του Κιλελέρ του 1910, όταν χιλιάδες αγρότες της Θεσσαλίας ξεσηκώθηκαν ενάντια στο καθεστώς των τσιφλικιών και πληρώθηκαν με αίμα το δικαίωμά τους στη γη και την αξιοπρέπεια.
Δεν πρόκειται για επιφανειακή ομοιότητα ούτε για ρητορική υπερβολή, αλλά για βαθιά δομική αντιστοιχία που αποκαλύπτει την εγγενή αδυναμία του καπιταλιστικού συστήματος να επιλύσει το αγροτικό ζήτημα, είτε στις αρχές του εικοστού αιώνα είτε στο πρώτο τέταρτο του εικοστού πρώτου.
Όπως τότε οι αγρότες αποτελούσαν τους «λευκούς σκλάβους» των οθωμανών και ελληνικών τσιφλικιών, καταβάλλοντας ενοίκια που έφταναν το εβδομήντα τοις εκατό της παραγωγής τους και ζώντας σε συνθήκες απόλυτης εξαθλίωσης, έτσι και σήμερα βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ένα νέο είδος τσιφλικιού, αυτό της γραφειοκρατικής εκμετάλλευσης που επιβάλλουν οι μηχανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ, σε συνεργασία με μια κυβέρνηση που έχει εγκαταλείψει κάθε προσποίηση κοινωνικής ευαισθησίας.

Το οικονομικό περιεχόμενο της εκμετάλλευσης παραμένει αναλλοίωτο στην ουσία του, αν και μεταμορφώνεται στη μορφή του, καθώς η άμεση απόσπαση υπεραξίας από τους τσιφλικάδες έχει αντικατασταθεί από την έμμεση λεηλασία μέσω της κοινής αγροτικής πολιτικής, των καθυστερήσεων επιδοτήσεων, των αυτόματων χρεώσεων ασφαλιστικών εισφορών χωρίς ανταποδοτικότητα και της εκρηκτικής αύξησης του κόστους παραγωγής που έχει οδηγήσει σε πτώση του αγροτικού εισοδήματος κατά τριάντα τοις εκατό την τελευταία πενταετία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Η ιστορική μνήμη του Κιλελέρ είναι γεμάτη αίμα και ηρωισμό, καθώς στις 14 Μαρτίου 1910 περίπου πέντε χιλιάδες αγρότες συγκεντρώθηκαν στο χωριό αυτό της Λάρισας απαιτώντας τη διανομή των τσιφλικιών, την κατάργηση των εκμεταλλευτικών μισθώσεων και τη δημιουργία μικρών αγροτικών ιδιοκτησιών που θα τους επέτρεπαν να ζήσουν με αξιοπρέπεια από τον ιδρώτα τους.

Η απάντηση του κράτους ήταν η στρατιωτική καταστολή, με τη χωροφυλακή να ανοίγει πυρ εναντίον του πλήθους και να αφήνει πίσω της εννέα νεκρούς στο Κιλελέρ και άλλους επτά έως οκτώ κατά τη συνέχεια των επεισοδίων στη Λάρισα, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν και δεκάδες συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν σε δίκη με βαριές κατηγορίες στη Λαμία.
Το αίμα των αγροτών του Κιλελέρ, όμως, δεν χύθηκε μάταια, καθώς η εξέγερση δημιούργησε τέτοια πολιτική πίεση που ανάγκασε το κράτος να προχωρήσει σε μερικές απαλλοτριώσεις τσιφλικιών και να διανείμει γη σε περίπου τριάντα χιλιάδες αγρότες, αποτελώντας έναν από τους σημαντικότερους σταθμούς της αγροτικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα.

Σήμερα, έναν αιώνα και δεκαπέντε χρόνια αργότερα, οι αγρότες δεν έχουν σφαίρες να φοβούνται αλλά έχουν κάτι εξίσου φονικό, την οικονομική εξόντωση μέσω της γραφειοκρατικής μηχανής που τους στραγγαλίζει καθημερινά.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ κρατά μπλοκαρισμένες επιδοτήσεις εκατομμυρίων ευρώ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει αποκαλύψει τον Ιούνιο του 2025 ότι εκατομμύρια ευρώ ελληνικών αγροτικών επιδοτήσεων είχαν διοχετευθεί σε απάτες με ψεύτικα ζώα και φανταστικές καλλιέργειες, ενώ οι πραγματικοί παραγωγοί περιμένουν μήνες για να λάβουν τα χρήματα που τους ανήκουν και είναι απαραίτητα για την επιβίωσή τους.

Ο ΕΛΓΑ χρεώνει αυτόματα ασφαλιστικές εισφορές στους λογαριασμούς των αγροτών, ακόμη και όταν αυτοί δεν έχουν λάβει καμία αποζημίωση για τις καταστροφές από πλημμύρες, πυρκαγιές ή ασθένειες των ζώων τους, όπως συμβαίνει με την επιζωοτία της ευλογιάς των προβάτων που σφάζει ολόκληρα κοπάδια χωρίς να υπάρχει ουσιαστική κρατική αρωγή. Το κόστος παραγωγής έχει εκτιναχθεί σε απαγορευτικά επίπεδα, με το πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης να έχει αυξηθεί πάνω από πενήντα τοις εκατό και τα λιπάσματα να έχουν διπλασιαστεί σε τιμή, ενώ ταυτόχρονα οι τιμές παραγωγού παραμένουν στάσιμες ή μειώνονται, με αποτέλεσμα το ψαλίδι τιμών να συνθλίβει κάθε δυνατότητα κερδοφορίας.

Οι μορφές της διαμαρτυρίας παραμένουν επίσης εκπληκτικά παρόμοιες, καθώς και στις δύο περιπτώσεις οι αγρότες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη φυσική απόφραξη των δρόμων και στην παράλυση της οικονομικής δραστηριότητας για να κάνουν την ουσιαστικά αόρατη φωνή τους ακουστή.

Το 1910 χιλιάδες αγρότες έκλεισαν τους δρόμους προς τη Λάρισα με τα σώματά τους και τα εργαλεία τους, απειλώντας την οικονομική τάξη της περιοχής μέχρι που η εξουσία απάντησε με βία.

Το 2025 οι αγρότες κλείνουν την Εθνική Οδό Αθηνών-Θεσσαλονίκης στα Μάλγαρα με εκατοντάδες τρακτέρ από τις 30 Νοεμβρίου, ενώ ταυτόχρονα έχουν στηθεί μπλόκα σε δεκάδες σημεία από τη Φθιώτιδα μέχρι την Ημαθία, από την Εύβοια μέχρι την Πελοπόννησο, με συντονισμένες κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν από συγκεντρώσεις στη Νίκαια στις 23 Νοεμβρίου και στην Αγιά στις 14 Νοεμβρίου και κορυφώθηκαν με πανελλαδική σύσκεψη που αποφάσισε ενιαίο μπλόκο μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου.

Η κλιμάκωση είναι αναπόφευκτη όταν η κυβέρνηση αρνείται κάθε ουσιαστικό διάλογο και προσφέρει μόνο κενές υποσχέσεις και επικοινωνιακά τρικ, με τον ίδιο τον πρωθυπουργό να μιλά για «επικοινωνία θετικών ειδήσεων» ενώ οι αγρότες βλέπουν τα εισοδήματά τους να εξανεμίζονται και τα χωράφια τους να ερημώνουν.
Η διαφορά με το 1910 είναι ότι τότε υπήρχε τουλάχιστον η ειλικρίνεια της βίαιης καταστολής, ενώ σήμερα η εξουσία προσπαθεί να τυλίξει την καταπίεση σε γραφειοκρατικές διαδικασίες και σε επικοινωνιακή ομίχλη που αποσκοπεί στην εξουθένωση του αγώνα μέσω της καθυστέρησης και της απογοήτευσης.

Η κρατική απάντηση στα μπλόκα του 2025 ακολουθεί την ίδια λογική με το 1910, αν και με πιο εξελιγμένα μέσα, καθώς η φυσική βία δεν έχει εξαλειφθεί αλλά συνδυάζεται με οικονομικές κυρώσεις και νομικές διώξεις.

Οι καταγγελίες για αστυνομική βία στα μπλόκα της Ημαθίας είναι πολλαπλές και τεκμηριωμένες, με το Μαρξιστικό-Λενινιστικό ΚΚΕ να καταγγέλλει «όργιο βίας» στις 2 Δεκεμβρίου και τον βουλευτή Σιμόπουλο να κάνει λόγο για «αστυνομία με βία ακόμη».

Οι συλλήψεις αγροτών που συμμετέχουν σε μπλόκα, η απειλή προστίμων και ποινικών διώξεων, η κινητοποίηση των ΜΑΤ για να σπάσουν τις κινητοποιήσεις, όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό που θυμίζει έντονα την αστυνομική λογική του 1910, με τη διαφορά ότι σήμερα το κράτος διαθέτει πολύ περισσότερα εργαλεία καταστολής και ελέγχου.

Παράλληλα, η κυβέρνηση επιχειρεί να υπονομεύσει τον αγώνα με τον πολιτικό εμπαιγμό, όπως τον ονόμασε επίσημα ο ΣΥΡΙΖΑ στην ανακοίνωσή του την 1η Δεκεμβρίου 2025, καθώς ενώ δημόσια εκφράζει κατανόηση για τα προβλήματα των αγροτών, στην πράξη συνεχίζει τις αυτόματες χρεώσεις του ΕΛΓΑ χωρίς ανταποδοτικότητα, αφήνει τις αποζημιώσεις για πλημμύρες και πυρκαγιές στα χαρτιά και προωθεί περικοπές τετρακοσίων δεκαπέντε εκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ, χρεώνοντας αυτές τις περικοπές στον φορολογούμενο πολίτη και όχι στους μεγάλους δικαιούχους επιδοτήσεων που λαμβάνουν εκατομμύρια χωρίς να παράγουν τίποτα.

Η ιστορική παραλληλία ανάμεσα στο Κιλελέρ και στα σημερινά μπλόκα δεν είναι απλώς ακαδημαϊκό άσκημα αλλά αποτελεί πολιτικό εργαλείο κατανόησης του παρόντος και προβολής του μέλλοντος, καθώς δείχνει ότι οι αγώνες των αγροτών δεν είναι απομονωμένα επεισόδια αλλά μέρος μιας συνεχούς ταξικής αντιπαράθεσης που διαπερνά όλη την ιστορία του νεοελληνικού κράτους.

Το θεσσαλικό ζήτημα που οδήγησε στην εξέγερση του 1910 δεν ήταν μόνο ζήτημα διανομής γης αλλά ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας και αξιοπρέπειας για μια τεράστια κοινωνική ομάδα που είχε παραμείνει στο περιθώριο της οικονομικής και πολιτικής ζωής.

Σήμερα το αγροτικό ζήτημα έχει διαφορετικές παραμέτρους αλλά την ίδια ουσία, καθώς οι αγρότες αποτελούν μια όλο και πιο συρρικνωμένη κοινωνική ομάδα που έχει μειωθεί κατά τριάντα τοις εκατό από το 2010 σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την ύπαιθρο να ερημώνεται και τους νέους να εγκαταλείπουν μαζικά το χωράφι για να αναζητήσουν επιβίωση στις πόλεις.
Η καταστροφή της αγροτικής οικονομίας δεν είναι απλώς οικονομικό φαινόμενο αλλά κοινωνικό και πολιτισμικό έγκλημα, καθώς καταργεί τρόπους ζωής, παραδόσεις, γνώσεις και δεξιότητες που έχουν συσσωρευτεί για αιώνες και που είναι απαραίτητες για την επισιτιστική ασφάλεια και την περιβαλλοντική ισορροπία της χώρας.

Όταν το 1910 οι αγρότες του Κιλελέρ αποφάσισαν να σηκώσουν το κεφάλι και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, ήξεραν ότι μπορεί να πληρώσουν με τη ζωή τους, και πράγματι είκοσι άνθρωποι έπεσαν νεκροί μέχρι να κερδηθεί η μάχη.

Σήμερα οι αγρότες δεν διακινδυνεύουν τη ζωή τους με τον ίδιο άμεσο τρόπο, αλλά διακινδυνεύουν την οικονομική τους ύπαρξη, το μέλλον των παιδιών τους και την ίδια την επιβίωση του τρόπου ζωής τους κάθε φορά που βγαίνουν με τα τρακτέρ στους δρόμους.

Τα μπλόκα δεν είναι «χάος» όπως τα παρουσιάζει η κυβερνητική προπαγάνδα και τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, αλλά οργανωμένη πολιτική πράξη που στοχεύει στην ανατροπή ενός αδίκου συστήματος που θυσιάζει τους μικρούς παραγωγούς στο βωμό της νεοφιλελεύθερης ολοκλήρωσης και των συμφερόντων της αγροβιομηχανίας.
Η στήριξη των μπλόκων δεν είναι ζήτημα ενδιαφέροντος για μια επιμέρους κοινωνική ομάδα, αλλά ζήτημα συλλογικής αλληλεγγύης και κοινωνικής δικαιοσύνης, καθώς όποιος αδιαφορεί για το πνίξιμο των αγροτών, θα διαπιστώσει σύντομα ότι πνίγεται και ο ίδιος μέσα στην ίδια λογική εκμετάλλευσης και καταπίεσης που χτυπά διαδοχικά, όλες τις κοινωνικές ομάδες που δεν ανήκουν στην ελίτ των προνομιούχων.

Η εξέγερση του Κιλελέρ, κέρδισε επειδή δημιούργησε τέτοια κοινωνική πίεση που ανάγκασε το πολιτικό σύστημα να υποχωρήσει και να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, και αυτό αποτελεί το κεντρικό διδακτικό συμπέρασμα για τα σημερινά μπλόκα, χωρίς οργανωμένο και επίμονο αγώνα, χωρίς την προθυμία να φτάσουν τα πράγματα στα άκρα, χωρίς την κοινωνική αλληλεγγύη που θα μετατρέψει το αγροτικό ζήτημα σε πανελλαδικό πολιτικό θέμα, καμία αλλαγή δεν πρόκειται να έρθει από τη φιλανθρωπία των κυβερνώντων.

Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται μηχανικά, αλλά οι δομικές της τάσεις παραμένουν αναλλοίωτες όσο διατηρούνται οι βασικές σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης.

Το 2025 είναι η ευκαιρία να αποδειχθεί ότι ο λαός μαθαίνει από την ιστορία του και ότι η μνήμη του Κιλελέρ δεν είναι απλώς νοσταλγική αναφορά σε ένα ηρωικό παρελθόν αλλά ζωντανό εργαλείο κατανόησης του παρόντος και οργάνωσης του μέλλοντος.

Τα μπλόκα των αγροτών είναι η φωνή μιας ολόκληρης κοινωνικής ομάδας, που αρνείται να εξαφανιστεί αθόρυβα και διεκδικεί το δικαίωμά της στην αξιοπρέπεια, στην επιβίωση και στο μέλλον, και αυτή η φωνή αξίζει να ακουστεί από όλους εκείνους, που αρνούνται να παραδοθούν στη λογική της νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας, που μετατρέπει τα πάντα σε εμπόρευμα και τους ανθρώπους σε αριθμούς, σε έναν ισολογισμό κερδοφορίας.