Οι κεντρικές τράπεζες χάνουν τη μάχη για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού καθώς μια σειρά δεικτών που αναμένεται να ανακοινωθεί αυτή την εβδομάδα – στις ΗΠΑ, την Ευρωζώνη, αλλά και σε πολλά άλλα κράτη – δείχνουν να παραμένουν έντονες οι πληθωριστικές πιέσεις, γεγονός που απομακρύνει το σενάριο για ταχεία χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Όσον αφορά της ΗΠΑ, ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ είναι πολύ πιθανό να αυξήθηκε τον Ιανουάριο – στη μεγαλύτερη άνοδο σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον προτιμώμενο δείκτη από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας τη μακρά και δύσκολη πορεία για την εξομάλυνση των πιέσεων στις τιμές και την αποτυχία της νομισματικής πολιτικής.
Ο βασικός δείκτης προσωπικών καταναλωτικών δαπανών (Personal consumption expenditures price index – PCE), ο οποίος δεν περιλαμβάνει το κόστος τροφίμων και ενέργειας, φαίνεται να αυξάνεται κατά 0,4% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Δεκέμβριος).
Αυτό θα σήμαινε τη δεύτερη συνεχόμενη μηνιαία επιτάχυνση σε έναν δείκτη του πληθωρισμού ο οποίος μειωνόταν σταθερά τη τελευταία διετία – και αυτό είναι μια ένδειξη για την αναζωπύρωση των πληθωρθστικών πιέσεων.
Και κατά την εξέταση των δεδομένων τριμηνιαία ή εξάμηνη βάση σε επίπεδο έτους, και δύο δείκτες θα ανέκαμψαν πάνω από 2% μετά την πτώση κάτω από τον στόχο της Fed τον Δεκέμβριο.
Οι αξιωματούχοι της Fed τόνισαν σε μια σειρά πρόσφατες δηλώσεις τους ότι δεν βιάζονται να μειώσουν το κόστος δανεισμού και θα το πράξουν μόνον αφού βεβαιωθούν ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί σε σταθερή βάση.
Τα στοιχεία του για τον PCE που θα ανακοινωθούν την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου, πιθανότατα θα επικυρώσουν τη τάση που διαφαίνεται και θα μειώσουν περαιτέρω τις προσδοκίες της αγοράς για μείωση των επιτοκίων τους επόμενους μήνες.
Στη τάση αυτή συγκλίνουν και οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις της αμερικανικής κυβέρνησης για την ανάπτυξη του τέταρτου τριμήνου, τις παραγγελίες διαρκών αγαθών και του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής του Ινστιτούτου Διαχείρισης Εφοδιασμού για τον Φεβρουάριο.
Τα στοιχεία Ιανουαρίου για τις πωλήσεις νέων και ατελών κατοικιών θα δώσουν την νέα εικόνα για την αγορά κατοικίας, ενώ το Conference Board και το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν θα εκδώσει ξεχωριστούς δείκτες για την καταναλωτική εμπιστοσύνη.
Σύμφωνα με το Bloomberg Economics ο μηνιαίος πληθωρισμός PCE θα πραγματοποιήσει σε άλμα μετά από τα πρόσφατα στοιχεία για την Δείκτη Τιμών καταναλωτή (CPI) και των Δείκτη Τιμών Παραγωγού (Producer Price Index – PPI) .
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα λάβουν σε μεγάλο βαθμό την αύξηση του Ιανουαρίου του δείκτη PCE.
Συγκυριακά στοιχεία — συμπεριλαμβανομένης της υπολειπόμενης εποχικότητας και της αύξησης των τιμών των υπηρεσιών διαχείρισης χαρτοφυλακίου — λειτουργούν ως κρίσιμοι παράγοντες πίσω από την αύξηση του Ιανουαρίου.
Παρομοίως, μέρος του αναμενόμενου κέρδους στο προσωπικό εισόδημα προέρχεται από προσαρμογές στο κόστος ζωής και από μη ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα μισθοδοσίας πλήν των γεωργικών εκμεταλλεύσεων».
Βροχή ανακοινώσεων στην Ευρωζώνη
H ανακοίνωση των στοιχείων για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ θα είναι το αποκορύφωμα σε σε μια σημαντική εβδομάδα για τη μέτρηση του ρυθμού της παγκόσμιας αύξησης των τιμών.
Η ανακοίνωση της Παρασκευής 1 Μαρτίου θα συμπέσει μαζί με την ανακοίνωση της Ιταλίας στο τέλος μιας 24ωρης βροχής ανακοινώσεων από όλη την περιοχή, με τη Γαλλία, την Ισπανία και τη Γερμανία να έχουν προγραμματιστεί να ανακοινώσουν εθνικούς δείκτες την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου 2024.
Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η συνολική επίδοση της ευρωζώνης στο 2,5%, σημειώνοντας κάποια -αλλά όχι αρκετή- πρόοδο προς τον στόχο του 2% ο οποίος παραμένει απομακρυσμένος.
Ομοίως, ο βασικός δείκτης που αφαιρεί στοιχεία όπως η ενέργεια αναμένεται να μειωθεί στο 2,9% – όχι αρκετά για να δείξει αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Αυτοί οι αριθμοί θα γνωστοποιηθούν από αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πριν από τη σύνοδο τους στις 7 Μαρτίου 2024.
Τα ψέματα του Powell
Την ίδια ώρα η Federal Reserve – την οποία ακολουθεί κατά πόδας και η ΕΚΤ – παραδέχεται την ήττα της καθώς και τη χειραγώγηση των δεικτών.
Οι τιμές θα αυξάνονται πάντα, ορισμένες μικρές τράπεζες θα αποτυγχάνουν και η Fed κοιμόταν τον ύπνο του διακαίου όταν κατέρρευσε η Silicon Valley Bank.
Ο πρόεδρος της Fed Jerome Powell παραδέχτηκε αυτά τα τρία πράγματα απαντώντας στις ερωτήσεις του Scott Pelley στο 60 Minutes.
«Αλλά το συνολικό επίπεδο τιμών δεν πέφτει. Θα έχει διακυμάνσεις. Και μερικά. . . τα αγαθά και οι υπηρεσίες θα αυξηθούν, άλλα θα μειωθούν.
Αλλά συνολικά, το επίπεδο τιμών δεν τείνει να πέσει παρά μόνο σε αρκετά ακραίες περιστάσεις», είπε ο Powell .
Φυσικά, αυτό στο οποίο αναφέρεται ο Powell δεν υπάρχει.
Πειράζοντας τους δείκτες
Ο Murray Rothbard, εφαρμόζοντας την θεωρία του Mises, έγραψε,
Δεν υπάρχει ενιαίος, επιστημονικός δείκτης της κίνησης των γενικών τιμών.
Όλοι αυτοί οι δείκτες είναι αυστηρά αυθαίρετοι και υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός πιθανών δεικτών, οι οποίοι δημιουργούν ανυπέρβλητες οικονομικές στρεβλώσεις.
Κάθε άτομο και ομάδα στη χώρα αντιμετωπίζει διαφορετικούς «δείκτες» κόστους ζωής.
Η βόμβα της αγορά των κτιρίων γραφείων
Η αξία των εμπορικών κτιρίων γραφείων σε όλη τη χώρα μειώνεται καθώς οι άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι.
Αυτά τα κτίρια υποστηρίζουν τους ισολογισμούς των τραπεζών σε όλη τη χώρα και εάν καταρρεύσει η αξία τους οι τράπεζες καθώς δεν έχουν απομειώσει την αξία τους στα χαρτοφυλάκια του θα αντιμετωπίσουν μια τεράστιας τρύπα στα βιβλία τους.
Ποια είναι η πιθανότητα μιας άλλης τραπεζικής κρίσης με αφορμή την αγορά ακίνητα;.
Ο πρόεδρος της Fed απάντησε: «Δεν νομίζω ότι είναι πιθανό. Λοιπόν, αυτό που συμβαίνει είναι, όπως επισημαίνετε, έχουμε δουλειά από το σπίτι και έχετε αδυναμία στα ακίνητα γραφείου, καθώς και στη λιανική, στο κέντρο της πόλης.
Έχετε μερικά από αυτά. Και σε αυτό θα υπάρξουν απώλειες».
Οι τράπεζες για τις οποίες ενδιαφέρεται πραγματικά η Fed – οι μεγάλες τράπεζες – θα είναι εντάξει, σύμφωνα με τον Πάουελ. «Εξετάσαμε τους ισολογισμούς των μεγαλύτερων τραπεζών και φαίνεται να είναι ένα διαχειρίσιμο πρόβλημα». Υπάρχουν κάποιες μικρότερες και περιφερειακές τράπεζες που έχουν συγκεντρωμένα ανοίγματα σε αυτούς τους τομείς που αντιμετωπίζουν πρόκληση».
Αργότερα, ο Powell είπε: «Θα υπάρξουν κάποιες τράπεζες που θα πρέπει να κλείσουν ή να συγχωνευθούν, να μην υπάρχουν εξαιτίας αυτού. Αυτές θα είναι μικρότερες τράπεζες, υποψιάζομαι, ως επί το πλείστον»
Οπως οι προηγούμενοι
Αλλά οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων της Fed, ιστορικά έκαναν λάθος.
Το 2004, η Federal Deposit Insurance Corporation εξέδωσε μια έκθεση σχετικά με τις ανησυχίες στην αγορά κατοικίας, δηλώνοντας: «Είναι απίθανο οι τιμές των κατοικιών να πέσουν σε εθνικό επίπεδο, ακόμη και όταν τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων αυξηθούν.
Οι αγορές κατοικιών από τη φύση τους είναι τοπικές και σημαντικές μειώσεις τιμών έχουν παρατηρηθεί ιστορικά μόνο σε αγορές που αντιμετωπίζουν σοβαρή οικονομική δυσπραγία».
Σε ερώτηση εάν κυοφορείται μια νέα κρίση όπως αυτή του 2008, ο Powell απάντησε: «Δεν νομίζω ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος επανάληψης του 2008».
Το 2005, ο πρόεδρος της Fed Ben Bernanke ρωτήθηκε για το εάν οι τιμές των κατοικιών ήταν υπερβολικές. «Λοιπόν, υποθέτω ότι δεν αγοράζω το premium σας.
Είναι μάλλον απίθανο ενδεχόμενο. «Δεν είχαμε ποτέ πτώση στις τιμές των κατοικιών σε εθνική βάση», απάντησε με αυτοπεποίθηση.
Εχασαν την κατάρρευση της Silicon Valley Bank
Στο ερώτημα εάν η Fed δεν προέβλεψε την αποτυχία της Silicon Valley Bank ο Powell παραδέχτηκε ότι ο ρυθμιστικός βραχίονας της Fed όντως έχασε αυτό που συνέβαινε, αλλά αναπαρήγαγε την γραμμή της κεντρικής τράπεζας ότι ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός και είπε ότι η Silicon Valley Bank ήταν μια μικρή τράπεζα, παρόλο ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη κατάρρευση στην ιστορία των ΗΠΑ.
Είπε ότι η τραπεζική εποπτεία πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι «ένα bank run» μπορεί να συμβεί πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα μπορούσε να συμβεί πριν από 20 χρόνια».
Συνολικά, ο Powell δήλωσε ότι η οικονομία βρίσκεται σε «καλή κατάσταση» και ότι τυχόν προβλήματα είναι διαχειρίσιμα.
Σε αυτό το είδος ύβρεως, ο Friedrich Hayek είχε απαντήσει: «Μου φαίνεται ότι αυτή η αποτυχία των οικονομολόγων να καθοδηγήσουν την πολιτική με μεγαλύτερη επιτυχία συνδέεται στενά με την τάση τους να μιμούνται όσο το δυνατόν στενότερα τις διαδικασίες των εξαιρετικά επιτυχημένων φυσικών επιστημών – μια προσπάθεια που στον τομέα μας μπορεί να οδηγήσει σε άμεσο λάθος».
Ο Hayek κατηγορούσε τους κεντρικούς τραπεζίτες ότι χρησιμοποιούν υπερβολικά τη λέξη «μπορεί».
Το αφήγημα και οι πολιτικές του Powell , όπως αυτές των προκατόχων του, θα οδηγήσουν σε σίγουρο λάθος και ακόμη πιο σίγουρη καταστροφή.
*Ο δείκτης των προσωπικών καταναλωτικών δαναπών (PCE) είναι το στατιστικό στοιχείο για την κατανάλωση στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) που συλλέγεται από το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης των Ηνωμένων Πολιτειών (BEA).
Αποτελείται από τις πραγματικές και τεκμαρτές δαπάνες των νοικοκυριών και περιλαμβάνει στοιχεία που αφορούν διαρκή και μη διαρκή αγαθά και υπηρεσίες.
Είναι ουσιαστικά ένας δείκτης για τις τιμές αγαθών και υπηρεσιών που απευθύνονται σε ιδιώτες και καταναλώνονται από ιδιώτες.
Το λιγότερο ασταθές μέτρο του δείκτη τιμών PCE είναι ο βασικός δείκτης τιμών PCE (CPCE), ο οποίος αποκλείει τις πιο ασταθείς και εποχιακές τιμές τροφίμων και ενέργειας.
Σε σύγκριση με τον τίτλο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή των Ηνωμένων Πολιτειών (CPI), ο οποίος χρησιμοποιεί ένα σύνολο σταθμίσεων όσον αφορά τις δαπάνες για αρκετά χρόνια, αυτός ο δείκτης χρησιμοποιεί το δείκτη τιμών Fisher, ο οποίος ενσωματώνει δεδομένα δαπανών από την τρέχουσα περίοδο και την προηγούμενη περίοδο.
Αυτή η μέθοδος για τον δείκτη τιμών προϋποθέτει ότι ο καταναλωτής έχει κάνει προβλέψεις για αλλαγές στη συμπεριφορά του με βάση τις σχετικές τιμές.
Δηλαδή, έχουν υποκαταστήσει από αγαθά των οποίων οι τιμές αυξάνονται σε αγαθά των οποίων οι τιμές είναι σταθερές ή πέφτουν.