1.
Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται πως ο πλανήτης, ειδικά στον γεωγραφικό ευρωπαϊκό χώρο και στην εγγύς ανατολή του, έχει μπει σε μια χαοτική και επικίνδυνη κατάσταση. Από τον πόλεμο στην Ουκρανία με ευθύνη των ΝΑΤΟ-ΗΠΑ-ΕΕ, περάσαμε στη γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα και στον πόλεμο στο Λίβανο από το κράτος- δολοφόνο του Ισραήλ, με την επιθετική βοήθεια και συμπαράσταση των ΗΠΑ και των δυτικών προθύμων συμμάχων τους. Με τους τελευταίους έτρεξε να συνταχθεί και ο επί δεκαετίες κουρελής καπιταλισμός της Ελλάδας.
Γινόμαστε μάρτυρες επεισοδίων οικονομικής κρίσης, γεωπολιτικών αναταράξεων και ανταγωνισμών, πολεμικών προετοιμασιών και αναμετρήσεων ενώ ταυτόχρονα ζούμε μέσα σε μπόλικο έλλειμμα ενημέρωσης, δημοκρατίας καθώς και σε άνοδο ακροδεξιάς ατζέντας, πολιτικής και αντίστοιχων μορφωμάτων. Οι εξελίξεις της ανατροπής της κυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία εντάσσονται μέσα σε αυτό το πλαίσιο και αποτελούν αρνητική εξέλιξη για το αντι-ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο, τους λαούς της Μέσης Ανατολής (ειδικά την Παλαιστίνη) και τον Άξονα της Αντίστασης.
2.
Είναι νωπές οι εξελίξεις και τα γρήγορα συμπεράσματα ειδικά για τον χώρο της λεγόμενης Μ. Ανατολής μπορεί να διαψεύδονται από μέρα σε μέρα καθώς συγκρούονται πολλές και διαφορετικές δυνάμεις αλλά και γιατί όλη η περιοχή βρίσκεται σε μια δυναμική πολλαπλών ανατροπών. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η ανατροπή του Άσαντ από τις δυνάμεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-Ισραήλ-Τουρκία που είτε βρίσκονται πίσω από τους στρατιωτικούς και πολιτικούς απογόνους του ISIS, είτε τους χρησιμοποιούν για τα συμφέροντά τους, ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για την σταθερότητα, την εσωτερική ειρήνη και την ίδια την κρατική και εδαφική υπόσταση της Συρίας. Το σενάριο ακόμα και νέου εμφυλίου, διαμελισμού και κατατεμαχισμού είναι πολύ πιο πιθανό από μια “ομαλή μετάβαση” σε ένα δήθεν πιο δημοκρατικό καθεστώς. Στην περιοχή συγκρούονται συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία, Αγγλία), δυνάμεων με περιφερειακές ηγεμονικές φιλοδοξίες (Τουρκία, Ισραήλ, Ιράν), ανταγωνιστικές φυλετικές και θρησκευτικές οργανώσεις. Η Συρία αποτελεί ένα εθνοτικό και θρησκευτικό μωσαϊκό με αρκετές διαιρέσεις (Σουνίτες, Σιίτες, Αλαουίτες, Χριστιανοί, Δρούζοι κ.α.) ενώ στα βόρεια της υπάρχει πολυπληθής Κουρδικός πληθυσμός. Η γεωπολιτική της θέση στην περιοχή είναι κρίσιμη καθώς συνορεύει με Τουρκία, Ισραήλ, Λίβανο, Ιορδανία, Ιράκ, και αποτελούσε βασικό κόμβο στο γεωγραφικό και πολιτικό διάδρομο του Άξονα της Αντίστασης με Ιράν, Ιράκ, Λίβανο (Χεζμπολάχ). Βρέχεται από τη Μεσόγειο, όπου η Ρωσία διατηρεί τη μοναδική της ναυτική βάση στην πόλη Ταρτούς, καθώς και την αεροπορική βάση στη Λαττάκεια.
3.
Οι εξελίξεις των τελευταίων 11 ημερών, από την έναρξη της επίθεσης των τζιχαντιστών έως την πτώση της Δαμασκού ήταν σαρωτικές. Είναι σαφές ότι το σχέδιο που οδήγησε στην ανατροπή του Άσαντ δρομολογήθηκε και καθοδηγήθηκε σε αυτή τη φάση κυρίως από την Τουρκία, ενώ το Ισραήλ και συνολικά το δυτικό ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο ευνοούνται από αυτόν τον νέο συσχετισμό δύναμης στη Μέση Ανατολή. Η εξέλιξη, εκπληρώνει έστω και ετεροχρονισμένα σε σχέση με το 2011, την αμερικανική επιδίωξη για ανατροπή του καθεστώτος της Συρίας με στόχο είτε το διαμελισμό είτε τον έλεγχό της στο πλαίσιο του σχεδίου της «Νέας Μέσης Ανατολής», απαλλαγμένης από τον «άξονα της αντίστασης». Είναι εξίσου σαφές ότι το σχέδιο αυτό βρήκε απέναντι του ένα καθεστώς αποδυναμωμένο, πολιτικά και στρατιωτικά, χωρίς επαρκές λαϊκό έρεισμα, χωρίς τη στήριξη των βασικών συμμάχων του.
Το Σάββατο 7/12 στην Ντόχα δρομολογήθηκε το τέλος του τέλους του Άσαντ. Εκεί βρέθηκαν οι υπουργοί εξωτερικών Ρωσίας, Τουρκίας, Ιράν, και στην ουσία συμφωνήθηκε η μετάβαση σε μια νέα συριακή κυβέρνηση που θα προκύψει μέσα από τις διαπραγματεύσεις της συριακής αντιπολίτευσης με τη εναπομείνασα κυβέρνηση χωρίς Άσαντ. Η επιτάχυνση των εξελίξεων το τελευταίο 48ωρο και η ταχύτατη και χωρίς αντίσταση προέλαση των τζιχαντιστών (που αναβαπτίστηκαν πλέον στα δυτικά ΜΜΕ εμφανιζόμενοι ως μετριοπαθείς) της Hayat Tehrir al Sham (HTS), από το Χαλέπι μέχρι την πρωτεύουσα Δαμασκό, αποδεικνύουν το «συμφωνημένο» τέλος του Άσαντ. Ο τελευταίος δεν είναι άμοιρος ευθυνών όχι τόσο και μόνο για το καταπιεστικό καθεστώς (απείρως βέβαια πιο κοσμικό και προοδευτικό από το φονταμενταλιστικό σκοταδισμό που φέρνουν οι τζιχαντιστές) που είχε επιβάλλει στη χώρα του και που τελευταία μάλλον δεν είχε μεγάλο έρεισμα, αλλά και γιατί αγνόησε τις διεθνείς εξελίξεις και τα μηνύματα που του έδιναν οι μέχρι πρόσφατα σύμμαχοί του Ρώσοι. Οι Ρώσοι προ διετίας και μετά από συζητήσεις για το θέμα της Συρίας, πάλι με Ιράν και Τουρκία (διαδικασία της Αστάνα) είχαν καλέσει τον Άσαντ να εξομαλύνει τις σχέσεις του με την Τουρκία και να συναντηθεί με τον Ερντογάν, αλλά αυτός είχε αρνηθεί. Είχε επενδύσει σε μια πολιτική εξομάλυνσης των σχέσεων του με τις δυτικές χώρες (για αυτό και η επιστροφή των πρεσβειών στη Δαμασκό) αλλά και στις αναβαθμισμένες ομαλές σχέσεις του με τις χώρες του αραβικού συνδέσμου. Αδιαφορούσε μάλλον για το γεγονός ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράν και της Χεζμπολάχ αποχώρησαν από τη Συρία, ενώ οι στρατιωτικές δυνάμεις της Ρωσίας μειώθηκαν.
Η Ρωσία έχει προτεραιότητα της τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Χεζμπολάχ έχει δεχθεί καίρια χτυπήματα από το Ισραήλ, και το Ιράν βρίσκεται σε μια αναδίπλωση κάτω από το βάρος των κυρώσεων και των επιθετικών κτυπημάτων του Ισραήλ. Επιπλέον, η πρόσφατη σειρά σιωνιστικών χτυπημάτων, ακόμα και εντός Ιράν, θέτει δικαιολογημένες αμφιβολίες για το αν και κατά πόσο το Ιράν επιμένει στην πράξη στην ενίσχυση και συγκρότηση του πάλαι ποτέ Άξονα της Αντίστασης. Όλα τα παραπάνω, έπαιξαν ρόλο στο να βρεθεί η κυβέρνηση Άσαντ ουσιαστικά μόνη της απέναντι στην επίθεση των τζιχαντιστών αλλά και της δυτικόφιλης συριακής αντιπολίτευσης στα νότια. Ο Άξονας της Αντίστασης (αν ακόμα υφίσταται ως «άξονας»), βρίσκεται σε μια δύσκολη αμυντική κατάσταση για να μπορέσει να αντιμετωπίσει το σύνολο των πολλαπλών επιθέσεων από το δυτικό νατοϊκό στρατόπεδο και τα παρακολουθήματά του. Του λείπει όμως και μια διεθνής συγκρότηση και συνοχή, σε αντίθεση με την σφυρηλατημένη ενότητα των κοινών συμφερόντων της δυτικής παράταξης.
Ενώ η συλλογική Δύση αποτελεί στρατόπεδο, το αντι-Δυτικό μέτωπο δεν συγκροτεί στρατόπεδο σε μια προοπτική συνολικής αντιπαράθεσης με τη φθίνουσα (αλλά υπαρκτή) αμερικανική ηγεμονία. Αντίθετα, υπάρχουν επιμέρους μέτωπα (Ουκρανία), στρατηγικές που άλλοτε συγκλίνουν και άλλοτε αποκλίνουν (Μέση Ανατολή), συμμαχίες που δεν διατηρούνται (Κίνα, Ιράν, Ρωσία, Συρία), μακροχρόνιοι πόλεμοι φθοράς και όχι άμεσης εμπλοκής (κινέζικη στρατηγική). Όλα αυτά σημαίνουν ότι η μετάβαση σε ένα νέο πολυπολικό κόσμο δεν γίνεται γραμμικά και ευθύγραμμα. Υπάρχουν περιπλοκές, πισωγυρίσματα, στροφές, αβεβαιότητες και νέα σημεία ισορροπίας.
Οι BRICS+ είναι σε μια αρχική διαδικασία συγκρότησης και ταυτόχρονης διεύρυνσης, με αρκετές αντιθέσεις, διαφορετικά συμφέροντα αλλά και συναλλαγές με ΝΑΤΟ και ΗΠΑ. Το πρόσφατο γεγονός των έντονων αντιπαραθέσεων στην τελευταία σύνοδο των BRICS+ για την συμμετοχή της Τουρκίας είναι ενδεικτικό.
Το ερώτημα αν στις εξελίξεις στη Συρία θα μπορούσε να πράξει διαφορετικά η Ρωσία είναι δίκαιο. Βέβαια, είναι επίσης γνωστό ότι δεν ζούμε σε κοινωνίες αγγέλων αλλά καπιταλισμών και είναι άλλο πράγμα τα διεθνή συμφέροντα των κρατών και άλλο ο διεθνισμός. Το οδυνηρό δίδαγμα που βγαίνει είναι η ανάγκη να “στηριζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις” ως χώρες, λαοί και κινήματα, όσο θετική κι αν είναι η εξέλιξη του υπό διαμόρφωση πολυπολικού κόσμου που αμφισβητεί την αμερικανική παντοδυναμία και απελευθερώνει δυνατότητες και προοπτικές για όσους αντιστέκονται.
5.
Η Τουρκία εμφανίζεται προς το παρόν ως η κατεξοχήν κερδισμένη από τις εξελίξεις. Γιατί θεωρητικά τουλάχιστον: α) Μπορεί πλέον να κατοχυρώνει την ηρεμία στα σύνορά της, εκεί που βρίσκεται ο κουρδικός πληθυσμός δημιουργώντας μια ζώνη ασφαλείας β) Βρίσκεται ενισχυμένη ως περιφερειακή δύναμη και απέναντι στο Ιράν γ) Αποκτά και ρυθμιστικό ρόλο απέναντι σε όλους τους εμπλεκομένους καθώς και στα σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή (αναθεώρηση των συνοριακών γραμμών του 1916), αφού το κύριο σημερινό τους πρόβλημα είναι ο αποκλεισμός και η απομόνωση των Κούρδων, καθόσον οι τελευταίοι έχουν γίνει στενοί σύμμαχοι και συνομιλητές με Ισραήλ και ΗΠΑ, δ) Μπορεί να μεταφέρει τα 3 και πλέον εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες στην πατρίδα τους και να ανακουφιστεί από τα προβλήματα που της δημιουργούν τα μεταναστευτικά ρεύματα και ε) Αναβαθμίζει στην προπαγάνδα της το αναθεωρητικό αφήγημα της γαλάζιας πατρίδας κάτι που αφορά και τις διεκδικήσεις στο Αιγαίο και γενικά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
6.
Το Ισραήλ είναι επίσης κερδισμένο από αυτές τις εξελίξεις, μιας και υφίσταται σημαντικό πλήγμα και περιορίζεται ο άξονας της αντίστασης Τεχεράνη-Συρία-Χεζμπολάχ και μπορεί να επικεντρωθεί στη γενοκτονία των Παλαιστινίων με λιγότερες δυσκολίες και αποδυναμωμένους αντιπάλους. Ο παλαιστινιακός λαός μοιάζει να είναι ο χαμένος από αυτές τις εξελίξεις καθώς ο Άξονας της Αντίστασης, που δρούσε υποστηρικτικά στην υπόθεσή του και ιδιαίτερα η Χεζμπολάχ, έχει υποστεί πλήγματα μιας και πλέον ο διάδρομος βοήθειας μπλοκάρεται και έτσι απομονώνεται η οργάνωση και μειώνεται η δύναμή της. Η Παλαιστίνη μολονότι μοιάζει να είναι η μόνη, δίκαια και γνήσια αγωνιζόμενη, παραμένει το παράδειγμα των αγωνιζόμενων λαών και αυτό το έχει ήδη γράψει στην παγκόσμια ιστορία.
7.
Υπάρχουν σειρά αντιφάσεων, ανταγωνισμών και συμφερόντων που συγκεντρώνονται στο συριακό έδαφος. Είναι νωρίς για να πούμε με σιγουριά το αν η Συρία θα συνεχίσει να υπάρχει και πως ακριβώς ως κρατική οντότητα ή αν θα βυθιστεί στο χάος νέων εμφύλιων συγκρούσεων, αν θα γίνει δυτικό παρακολούθημα και σύμμαχος με το Ισραήλ ή θα παίζει το παιχνίδι της Τουρκίας.
Η Τουρκία που άναψε το φυτίλι του πολέμου στη Συρία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και θέλει να γίνει και μέλος των BRICS+, δεν μπορεί να αδιαφορήσει για τον Πούτιν, ούτε για τον Τράμπ. Υπάρχουν σειρά ερωτημάτων πχ. τι θα γίνουν οι βάσεις των Ρώσων; Πόσο θα περιοριστούν οι Κούρδοι και αν και πόσο θα τους εγκαταλείψουν ΗΠΑ – Ισραήλ; Μπορεί να μακροημερεύσει μια κυβέρνηση τζιχαντιστών και μάλιστα σουνιτικής προέλευσης, όταν βασικό στοιχείο στη συγκρότηση του συριακού κράτους παίζουν οι πολλές θρησκευτικές ταυτότητες;
Η όποια κίνηση της Τουρκίας σήμερα δημιουργεί σειρά από καραμπόλες που δεν έχουν σίγουρα θετικά αποτελέσματα για την ίδια και τους σκοπούς της. Αυτό σημαίνει ότι πιθανά θα οδηγηθεί σε ορισμένους συμβιβασμούς. Από την άλλη, όσο και να την ευνοεί η συγκυρία δεν σημαίνει ότι μπορεί εύκολα να δημιουργήσει μια νέα κανονικότητα που θα την βάλει απέναντι σε Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, Αίγυπτο, κράτη τα οποία ανησυχούν αρκούντως στην περίπτωση κυβέρνησης τζιχαντιστών ή αδελφών μουσουλμάνων στη Συρία.
Σαφώς όμως η Τουρκία είναι σε καλύτερη ρυθμιστική θέση από πριν.
8.
Ενισχυμένο βγαίνει συνολικά το δυτικό ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο και οι σχεδιασμοί του. Η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ αποτελούσε σταθερή επιδίωξη των ΗΠΑ, αποδυναμώνει από αυτή την άποψη τη Ρωσία και το Ιράν.
Καθώς τα δυτικά ΜΜΕ συντονισμένα επιχειρούν να εμφανίσουν τους τζιχαντιστές, συνέχεια και μετεξέλιξη της Αλ Κάϊντα και του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή, ως «μετριοπαθείς» πλέον και οι ηγεσίες των χωρών της Ε.Ε. σπεύδουν να χαιρετήσουν την «απελευθέρωση της Συρίας από το δικτάτορα». Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι η «δημοκρατική» Δύση δεν διστάζει να στηρίξει τις πιο αντιδραστικές, σκοταδιστικές και φονταμενταλιστικές δυνάμεις για να προωθήσει τους σχεδιασμούς της. Την τελευταία φορά, η οικονομική και στρατιωτική στήριξη του ISIS, οδήγησε στη γιγάντωσή του, στις αποτρόπαιες σφαγές του στη Συρία αλλά και στην Ευρώπη με τις επιθέσεις στο Παρίσι και άλλες πόλεις. Μόνο τότε «σοκαρισμένες» οι ηγεσίες σε ΗΠΑ και Ε.Ε. ανακάλυψαν ξανά τον αποτρόπαιο χαρακτήρα του φονταμενταλισμού, συνοδεύοντας βέβαια την ανακάλυψη αυτή με μπόλικη γενικευμένη, ρατσιστική ισλαμοφοβία. Μια πιθανή νέα άνοδος ακραίων ισλαμιστικών στοιχείων με βάση το «παράδειγμα» της Συρίας, θα έχει την υπογραφή της αφόρητα υποκριτικής, «δημοκρατικής» Δύσης.
Τα ίδια ισχύουν και για μια νέα μεταναστευτική κρίση που πιθανά να γεννήσουν οι εξελίξεις στη Συρία.
9.
Οι λαοί και τα κινήματα απουσιάζουν. Αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι πάντα θα είναι έτσι. Η λεγόμενη αριστερά και ειδικά η κομμουνιστική έχει πάρει διαζύγιο με την αντιιμπεριαλιστική πολιτική (λόγος και δράση). Απαιτούνται βασικά πολιτικά συμπεράσματα και θέσεις για δράση, με βάση την τελευταία τριετία (πόλεμος Ουκρανίας, BRICS, Παλαιστίνη, Συρία κ.α):
α) Είμαστε ενάντιοι στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και στο ΝΑΤΟ. Τον θεωρούμε τον κύριο εχθρό της ανθρωπότητας.
β) Δεν αναζητούμε νέους προστάτες και δεν στρατοπεδεύουμε με τον εχθρό του εχθρού μας. Επιθυμούμε την ήττα του καθεστώτος Ζελένσκι που θα είναι ήττα του ΝΑΤΟ στον πόλεμο με την Ρωσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρούμε τον Πούτιν σύμμαχο.
γ) Παραμένουμε αταλάντευτα αλληλέγγυοι στον παλαιστινιακό λαό και το δίκαιο αγώνα του, στεκόμαστε δίπλα σε κάθε λαό και κίνημα της Μ. Ανατολής που αντιμάχεται τα σχέδια των σιωνιστών και των δυτικών ιμπεριαλιστών.
δ) Η προετοιμασία συγκρότησης ενός εθνικού -αλλά με διεθνή απεύθυνση- ανεξάρτητου αντιιμπεριαλιστικού ρεύματος με σημαία την ειρήνη αλλά και την ανεξαρτησία από το νατοϊκό στρατόπεδο καταρχάς, αποτελεί ένα βασικό καθήκον.
ε) Κύριο όμως καθήκον στη χώρα μας αποτελεί η ήττα της πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ, που είναι ξεφωνημένα πρόθυμη απέναντι στους δυτικούς προστάτες της. Που γύρισε την πλάτη της στη Συρία, ενώ έχει συνταχθεί προκλητικά στον άξονα του Ισραήλ, που αδιαφορεί για τη γενοκτονία στη Παλαιστίνη, που σιγά αλλά σταθερά συνδιαμορφώνει με τον αρχιτέκτονα της ανατροπής Άσαντ, Τούρκο υπουργό εξωτερικών Χακάν Φιντάν όρους συνεργασίας-συνεκμετάλλευσης στο Αιγαίο, απεμπολώντας κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
