Η Ευρώπη δεν έχει καταφέρει να αποσοβήσει τον κίνδυνο μίας νέας ενεργειακής κρίσης, προειδοποιεί σε άρθρο του ο γνωστός οικονομολόγος Daniel Lacalle.
Όπως σημειώνει, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου αυξήθηκαν σχεδόν κατά 40% λόγω του κινδύνου παγκόσμιας έλλειψης LNG. Οι ευρωπαϊκές τιμές χονδρικής ενέργειας παραμένουν κάτω από τα επίπεδα-ρεκόρ της ενεργειακής κρίσης του 2022, αλλά αυξάνονται σταθερά καθώς η αστάθεια στα commodities υπογραμμίζει την ευθραυστότητα του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος.
«Δυστυχώς, οι γραφειοκράτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσαν το τέλος της ενεργειακής κρίσης σαν να ήταν αποτέλεσμα αποφασιστικής πολιτικής δράσης, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το ενεργειακό πρόβλημα στην ΕΕ μειώθηκε μόνο από καθαρά εξωτερικούς παράγοντες: έναν πολύ ήπιο χειμώνα και την παρακμή στις παγκόσμιες τιμές των βασικών εμπορευμάτων λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων από την ΕΚΤ. Έτσι, η ενεργειακή κρίση παραμένει και τα προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού και οικονομικής προσιτότητας του συστήματος παραμένουν», εκτιμά ο κ. Lacalle.
Συμπληρώνει δε ότι η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το ρωσικό αέριο δεν έχει επιλυθεί, αλλά έχει συγκαλυφθεί μόνο από τη μαζική αύξηση της εξάρτησης από τον άνθρακα (λιγνίτη) στην περίπτωση της Γερμανίας και το ακριβό υγροποιημένο φυσικό αέριο που εισάγεται από τον υπόλοιπο κόσμο. Στα τέλη του 2022, το ενεργειακό μείγμα της Γερμανίας ήταν το πιο ξεκάθαρο παράδειγμα αποτυχίας της ενεργειακής πολιτικής της. Ο σκληρός άνθρακας και ο λιγνίτης αντιπροσώπευαν το 31,2%, το φυσικό αέριο 13,8% και το ορυκτέλαιο 0,8%, με τα πυρηνικά στο 6%. Μετά από σχεδόν 200 δισεκ. ευρώ σε επιδοτήσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Γερμανία χρειάζεται περισσότερο άνθρακα και εισαγόμενο φυσικό αέριο.
«Τι αποφάσισε η κυβέρνηση αφού αντιμετώπισε το λάθος να κλείσει σχεδόν όλο τον πυρηνικό στόλο της; Μάντεψε. “Συνεχίστε με τη διαδικασία κλεισίματος των υπόλοιπων”. Δεν είναι περίεργο που η Γερμανία βρίσκεται σε ύφεση. Το βιομηχανικό της μοντέλο απαιτεί άφθονη και οικονομικά προσιτή ενέργεια και οι διάφορες κυβερνήσεις έχουν κάνει το κόστος της ενέργειας μη ανταγωνιστικό».
Τι γίνεται με την Ισπανία; Η κυβέρνηση αποφάσισε να εφαρμόσει μια «Ιβηρική εξαίρεση» που εξαλείφει το κόστος του φυσικού αερίου από τη χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας μόνο για να το χρεώσει πίσω στους καταναλωτές ως επιπλέον χρέωση στο λογαριασμό. Το αποτέλεσμα; Ο πέμπτος υψηλότερος λογαριασμός ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έστειλε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στη Γαλλία και την Πορτογαλία που αγόρασαν την επιδοτούμενη ενέργεια, ενώ ο Ισπανός καταναλωτής πλήρωσε τον λογαριασμό στους παραγωγούς φυσικού αερίου και οι εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) αυξήθηκαν στα ύψη, αλλά η κυβέρνηση προσπάθησε να πείσει τους πολίτες ότι το LNG από τη Novatek «δεν είναι ρωσικό αέριο» επειδή δεν είναι προμήθεια αγωγού Gazprom, ακόμη και όταν ο προμηθευτής είναι μια κορυφαία ρωσική ενεργειακή πολυεθνική.
Οι καταναλωτές δεν έχουν δει τη βελτίωση στους λογαριασμούς τους. Αν κοιτάξουμε τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών, αυτές αυξήθηκαν σε όλα τα κράτη-μέλη εκτός από δύο της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με το δεύτερο εξάμηνο του 2021, ακριβώς τη στιγμή που τα εμπορεύματα υποχώρησαν στις διεθνείς αγορές. Ο μέσος όρος για την ΕΕ είναι 252 ευρώ ανά MWh και 261 ευρώ ανά MWh για τη ζώνη του ευρώ. Αυτό είναι μεταξύ 20 και 30% υψηλότερο από το μέσο οικιακό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία της Energy Sage.
Η ευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση δεν λύθηκε. Μεταμφιέστηκε χάρη στον ήπιο χειμώνα και την επιβράδυνση των εισαγωγών άνθρακα και φυσικού αερίου από την Κίνα.
«Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις συνεχίζουν να βάζουν όλα τα στοιχήματά τους σε μια άστοχη ενεργειακή μετάβαση που αγνοεί την ασφάλεια του εφοδιασμού και την ανταγωνιστικότητα και θα κάνει την ΕΕ να εξαρτάται από την Κίνα για σπάνιες γαίες και μέταλλα, καθώς και από τις ΗΠΑ και τον ΟΠΕΚ για εμπορεύματα», υπογραμμίζει ο οικονομολόγος.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει εγκαταλείψει τις ιδεολογικές αποφάσεις και να έχει επιτρέψει στην τεχνολογία, τον ανταγωνισμό και τη βιομηχανία να παράσχουν τη βέλτιστη λύση που παρέχει έναν ασφαλή εφοδιασμό ενέργειας. Η απόφαση να απαγορεύσουμε την ανάπτυξη εγχώριων πόρων και να εστιάσουμε σε διακοπτόμενες και ασταθείς πηγές ενέργειας πριν τεθεί σε πλήρη λειτουργία η τεχνολογία των μπαταριών, είναι ένα τεράστιο λάθος που καταδικάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση να υποστεί υψηλότερο κόστος και χαμηλότερη ανάπτυξη. Οι περιβαλλοντικές πολιτικές πρέπει να εξετάζονται από μια παγκόσμια προοπτική. Η ΕΕ αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 10% των παγκόσμιων εκπομπών αλλά σχεδόν το 100% του κόστους. Πρέπει να επικεντρωθεί στην ανταγωνιστικότητα, την ασφάλεια του εφοδιασμού και τον σεβασμό του περιβάλλοντος από βιομηχανική άποψη. Το να αγνοούμε τη σημασία της αξιοποίησης στο έπακρο των πυρηνικών, υδροηλεκτρικών, φυσικών αερίων και όλων των άλλων διαθέσιμων πηγών είναι επικίνδυνο.
Στην Κίνα ή τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οικονομική προσιτότητα, η ασφάλεια του εφοδιασμού και η ανταγωνιστικότητα είναι οι μοχλοί της ενεργειακής πολιτικής».
Στην Ευρώπη, είναι μια λανθασμένη άποψη του «όχι στην αυλή μου» που κάνει την ήπειρο να εξαρτάται περισσότερο από άλλους, όχι λιγότερο.
Ο παρεμβατισμός δεν προσφέρει καλύτερη ή φθηνότερη ενέργεια. κάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να χάσει στον αγώνα της τεχνολογίας και της ενεργειακής ασφάλειας, καταλήγει ο κ. Lacalle.