Το περιοδικό Forbes σε άρθρο του Paul Iddon αναφέρει ότι η Ελλάδα φέρεται να έχει εκφράσει την προθυμία της να μεταφέρει τα ρωσικής κατασκευής πυραυλικά της συστήματα αεράμυνας μεγάλου βεληνεκούς S-300 στην Ουκρανία, εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες τα αντικαταστήσουν με ένα MIM-104 Patriot.
Το κείμενο του Paul Iddon φέρει τίτλο: Ukraine May Finally Get Greece’s Russian S-300 Missiles – (Η Ουκρανία μπορεί επιτέλους να αποκτήσει τους ρωσικούς πυραύλους S-300 από την Ελλάδα).
«Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκαταστήσουν ένα σύστημα Patriot στο νησί (Κρήτη) και αφού ενσωματωθεί – συνδεθεί με το εθνικό σύστημα αεράμυνας, τότε οι S-300 μπορούν να αφαιρεθούν», δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Άμυνας Νικόλαος Παναγιωτόπουλος σε συνάντηση στο ελληνικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
«Η ίδια διαδικασία ισχύει για οποιοδήποτε άλλο ρωσικό σύστημα αεράμυνας, που μπορεί να θέλουν να στείλουν στην Ουκρανία».
Η δήλωσή του έγινε λίγο μετά από αναφορές που αποκάλυψαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οριστικοποιούν τα σχέδια για την προμήθεια της Ουκρανίας με Patriots, μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη. Η Ουκρανία υφίσταται και πάλι έντονες επιθέσεις με drones και πυραύλους εναντίον των πόλεων και των υποδομών της.
- Υπάρχουν, επίσης, φόβοι ότι το Ιράν θα μπορούσε σύντομα να προμηθεύσει τη Ρωσία με εκατοντάδες βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς, για τους οποίους το Κίεβο θα χρειαζόταν προηγμένα συστήματα, όπως το Patriot PAC-3, για να καταρρίψει.
Η Ουκρανία θα καλωσόριζε την προσθήκη των ελληνικών S-300, παρόλο που αποκτά το πολύ πιο προηγμένο Patriot. Άλλωστε, το Κίεβο έχει αρκετή εμπειρία χειρισμού των S-300, επομένως θα μπορούσε να θέσει αμέσως σε λειτουργία το ελληνικό σύστημα, καθώς δεν θα απαιτηθεί καμία πρόσθετη εκπαίδευση ή τεχνική βοήθεια.
Την 1η Δεκεμβρίου, ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Olekssi Reznikov είπε ότι «η Ουκρανία διαπραγματεύεται επί του παρόντος με τους υπουργούς Άμυνας όλων των χωρών που διαθέτουν S-300 σε υπηρεσία, σχετικά με το ενδεχόμενο αναπλήρωσης αποθεμάτων πυραύλων από τις αποθήκες και τα οπλοστάσια τους».
Αυτές οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει την Ελλάδα στο να εξετάσει την προμήθεια S-300 για πρώτη φορά. Όποια και αν είναι η περίπτωση, η τελευταία δήλωση Παναγιωτόπουλου είναι αναμφίβολα μια πλήρης ανατροπή από αυτά που, τον Ιούνιο, είπε:
- «Η Ελλάδα δεν θα στείλει τα οπλικά συστήματα S-300. Αυτό που χρειαζόμαστε, ό,τι είναι χρήσιμο και κυρίως ενεργό επιχειρησιακά, δεν σκοπεύουμε να το αφήσουμε».
Η επιλογή των λέξεων του ήταν ενδιαφέρουσα. Εξάλλου, η Ελλάδα απέκτησε τους S-300 τυχαία στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ήταν η Κύπρος που αρχικά είχε αγοράσει το ρωσικό σύστημα, πυροδοτώντας μια τεταμένη αντιπαράθεση με την Τουρκία. Για να αποφευχθεί ένας πιθανός πόλεμος, οι πύραυλοι εκτράπηκαν στην Κρήτη και παρέμειναν σε αποθήκευση, έως ότου η Ελλάδα πραγματοποίησε δοκιμαστικές εκτοξεύσεις για πρώτη φορά το 2013.
Στα τέλη Αυγούστου, η Τουρκία ισχυρίστηκε ότι ένα ελληνικό ραντάρ S-300 κλείδωσε στα F-16 της, ενώ εκτελούσαν αναγνωριστική αποστολή στο διεθνή εναέριο χώρο. Εάν αληθεύει, αυτό το περιστατικό υποδηλώνει ότι η Αθήνα δοκίμαζε ξανά τα συστήματα ή ακόμη και τα έθετε σε ενεργή λειτουργία εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων με την Τουρκία στο Αιγαίο Πέλαγος.
Στην τελευταία του δήλωση, ο Παναγιωτόπουλος ξεκαθάρισε ότι η Ελλάδα δεν έχει στόχο να αποκτήσει νέο Patriot. Η Αθήνα θέλει απλώς ένα αμερικανικό σύστημα να αναπτυχθεί στην Κρήτη, «το οποίο σημαίνει ότι το σύστημα Patriot θα είναι υπό τον έλεγχο των Αμερικανών».
Η Σλοβακία υπέγραψε συμφωνία που επιτρέπει στην Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία να περιπολούν στον εναέριο χώρο της, ώστε να μπορεί να προμηθεύει στην Ουκρανία τα αναβαθμισμένα μαχητικά της σοβιετικής εποχής MiG-29, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δική της αεράμυνα. Τσεχικά και πολωνικά τζετ θα περιπολούν στον εναέριο χώρο της Σλοβακίας, ενώ η Μπρατισλάβα περιμένει την παράδοση των F-16 που παρήγγειλε, για να αντικαταστήσουν αυτά τα γηρασμένα σοβιετικά πολεμικά αεροσκάφη.
Η Σλοβακία μετέφερε τους S-300 στην Ουκρανία τον Απρίλιο, μια επιτυχημένη παράδοση που θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμεύσει ως πρότυπο για οποιαδήποτε ελληνική μεταφορά. Ζητώντας ένα αμερικανικό Patriot, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιδιώξει μια παρόμοια ρύθμιση, για να διασφαλίσει ότι δεν υπάρχουν πιθανά κενά στην Άμυνά της.
Η Αθήνα μπορεί επίσης να έχει συμπεράνει ότι η ανάπτυξη ενός Patriot υπό αμερικανική λειτουργία στην Κρήτη θα μπορούσε να αποδειχθεί επωφελής κατά τις επαναλαμβανόμενες εντάσεις με την Τουρκία.
Η Αθήνα ελπίζει ήδη ότι η εμβάθυνση της αμυντικής της συνεργασίας με την Ουάσιγκτον θα βοηθήσει στην αποτροπή της Άγκυρας. Μια ανάπτυξη ενός Αμερικανού Patriot στην Κρήτη θα συμβόλιζε εύστοχα αυτή τη στενή συνεργασία μεταξύ των δύο στρατιωτικών συμμάχων του ΝΑΤΟ, ειδικά αφού οι ΗΠΑ δεν έχουν αναπτύξει Patriot στην Τουρκία εδώ και χρόνια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα καλωσόριζαν το να εκφορτώσει η Ελλάδα τους S-300 της και άλλα όπλα ρωσικής κατασκευής.
- Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει την παλαιότερη έκδοση PMU-1 των S-300. Το 2020, σύμφωνα με πληροφορίες, ήθελε η Ρωσία να τα αναβαθμίσει στο πρότυπο PMU-2, το οποίο θα είχε διευρύνει σημαντικά την εμβέλεια του συστήματος και θα είχε διπλασιάσει την ακρίβεια των πυραύλων του. Οι ΗΠΑ αντιτάχθηκαν και η Ελλάδα απέσυρε την ιδέα. Επομένως, η απομάκρυνσή τους τώρα θα μπορούσε να έχει πολύ νόημα για την Αθήνα.
Εκτός από τους S-300, η Ελλάδα διαθέτει επίσης μικρού και μεσαίου βεληνεκούς Osa και Tor ρωσικής κατασκευής συστήματα αεράμυνας, που το Κίεβο θα έβρισκε χρήσιμα. Θα μπορούσαν επίσης να αντικατασταθούν από αμερικανικό ή ευρωπαϊκό εξοπλισμό, όπως το IRIS-T ή το NASAMS.
Η Κύπρος διαθέτει συστήματα Tor και Buk, καθώς και ρωσικά άρματα μάχης T-80 αλλά και επιθετικά ελικόπτερα Mi-35P. Η Λευκωσία έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο να διαθέσει αυτό το ρωσικής κατασκευής οπλοστάσιο για την Ουκρανία, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει εγγυημένες άμεσες αντικαταστάσεις, επικαλούμενη την ανάγκη να διατηρήσει τη στρατιωτική της δύναμη για να αμυνθεί κατά της Τουρκίας.
Οι ΗΠΑ ήραν το εμπάργκο όπλων του 1987 στο διαιρεμένο νησί τον Οκτώβριο, επιτρέποντας τελικά στη Λευκωσία να προμηθευτεί δυτικά όπλα.
Τα Patriots θα είναι πιθανότατα το πιο εξελιγμένο σύστημα που θα αποκτήσει το Κίεβο το 2023. Ωστόσο, η λήψη των S-300 της Ελλάδας και άλλων ρωσικών συστημάτων από το ελληνικό και κυπριακό οπλοστάσιο θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει την Ουκρανία να ενισχύσει την αεράμυνα της, σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, που το Κίεβο χρειάζεται ό,τι μπορεί για να αποκρούσει αυτές οι επιθέσεις των drones και πυραύλων.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό Forbes, άρθρο του Paul Iddon
