Αλλάζουν οι παγκόσμιες ισορροπίες, καθώς η ομάδα BRICS της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νότιας Αφρικής, αποφάσισε να εντάξει έξι ακόμη χώρες στις τάξεις της από το επόμενο έτος και συγκεκριμένα από την 1η Ιουλίου του 2024.
Οι BRICS κάλεσαν τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, την Αιθιοπία, την Αίγυπτο, την Αργεντινή και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να ενταχθούν, μια κίνηση που έχει στόχο να ενισχύσει την επιρροή τους.
Την ένταξη των νέων χωρών ανακοίνωσε ο Νοτιοαφρικανός πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόζα, οικοδεσπότης της συνόδου κορυφής των BRICS που ολοκληρώνεται σήμερα. Τα νέα μέλη θα γίνουν επίσημα δεκτά την 1η Ιανουαρίου 2024. Ο Ραμαφόζα και ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο της ένταξης νέων μελών στο μέλλον.
«Έχουμε ομοφωνία στην πρώτη φάση αυτής της διαδικασίας διεύρυνσης και άλλες φάσεις θα ακολουθήσουν. Οι BRICS ξεκινούν ένα νέο κεφάλαιο στην προσπάθειά τους να οικοδομήσουν έναν κόσμο που θα είναι δίκαιος, έναν κόσμο που θα είναι επίσης συμπεριληπτικός και εύπορος», είπε ο Ραμαφόζα σε συνέντευξη Τύπου.
Ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος από την πλευρά του, είπε πως οι υποσχέσεις της παγκοσμιοποίησης απέτυχαν, προσθέτοντας πως είναι καιρός να δοθεί μια νέα πνοή στη συνεργασία με αναπτυσσόμενες χώρες καθώς «υπάρχει κίνδυνος πυρηνικού πολέμου», σε μια προφανή αναφορά στις αυξανόμενες εντάσεις ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δήλωσε πως η διεύρυνση των BRICS θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για άλλους παγκόσμιους θεσμούς που ιδρύθηκαν τον 20ό αιώνα και θεωρούνται πλέον ξεπερασμένοι. «Η διεύρυνση και το εκσυγχρονισμός των BRICS είναι ένα μήνυμα πως όλοι οι θεσμοί στον κόσμο χρειάζεται να διαμορφωθούν ανάλογα με τους καιρούς που αλλάζουν», είπε.
Η διεύρυνση των BRICS θα φέρει νέα πνοή στο μηχανισμό συνεργασίας της ομάδας, δήλωσε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. «Είναι μια ιστορική διεύρυνση, η οποία αντανακλά την αποφασιστικότητα των χωρών BRICS για ενότητα και συνεργασία με άλλες αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε ακόμα ο Κινέζος ηγέτης.
Και πρόσθεσε: «Αυτή η διεύρυνση ανταποκρίνεται στις προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας και εξυπηρετεί τα κοινά συμφέροντα αναδυόμενων αγορών και αναπτυσσόμενων χωρών. Οι χώρες BRICS είναι όλες χώρες με μεγάλη επιρροή και επωμίζονται σημαντικές ευθύνες για την παγκόσμια ειρήνη και ανάπτυξη».
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, που συμμετείχε στη σύνοδο μέσω βιντεοδιάσκεψης, ευχαρίστησε τον Νοτιοαφρικανό πρόεδρο Ραμαφόζα για τη διεξαγωγή της συνόδου και για τις προσπάθειές του να διευρύνει τον συνασπισμό.
Ο Πούτιν είπε στη σύνοδο πως η Μόσχα προτίθεται να εμβαθύνει τις σχέσεις με αφρικανικές χώρες και πως θα παραμείνει ένας αξιόπιστος εταίρος για τις προμήθειες τροφίμων και καυσίμων.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ, η χώρα του οποίου είναι ήδη μέλος της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (NDB) των BRICS, δήλωσε πως εκτιμά τη συμπερίληψη της χώρας του στην ομάδα BRICS, την οποία χαρακτήρισε «σημαντική ομάδα».
«Προσβλέπουμε σε μια διαρκή δέσμευση συνεργασίας για την ευημερία, την αξιοπρέπεια και το όφελος όλων των κρατών και λαών σε όλο τον κόσμο», ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter.
Ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας Άμπιι Αχμέντ Αλί ανέφερε σε ανάρτησή του πως η απόφαση των BRICS να απευθύνουν πρόσκληση για ένταξη στην Αιθιοπία είναι μια «σπουδαία στιγμή» και πως η χώρα θέλει να συνεργασθεί για μια «συμπεριληπτική και εύπορη παγκόσμια τάξη».
Ο Μοχάμεντ Τζαμσίντι, σύμβουλος του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί, δήλωσε πως ή ένταξη του Ιράν στις BRICS συνιστά «στρατηγική επιτυχία για την εξωτερική πολιτική» της χώρας του.
Η Αίγυπτος προσβλέπει να εργαστεί ώστε «να υψωθεί η φωνή χωρών στον νότο» για να υποστηρίξει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των αναπτυσσόμενων χωρών, δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σίσι.
«Εκτιμώ το ότι η Αίγυπτος έχει προσκληθεί να ενταχθεί στους BRICS και προσβλέπω σε συνεργασία με την ομάδα προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της στην υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης», πρόσθεσε ο Σίσι.
Η έκπληξη με τη Σαουδική Αραβία
Η μεγάλη έκπληξη από τη σύνοδο κορυφής των BRICS στη Νότια Αφρική, είναι ότι η Σαουδική Αραβία προσκλήθηκε να ενταχθεί στην ομάδα των μεγάλων αναδυόμενων χωρών.
Και αυτό προσθέτει νέα ώθηση στη συζήτηση για την αποδολαριοποίηση, η οποία είναι μια πιθανή πρόκληση για την κυριαρχία του δολαρίου των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο.
Υπήρχαν φήμες εδώ και καιρό ότι το Βασίλειο ήθελε να ενταχθεί στην ομάδα, αλλά η γεωπολιτική κατάσταση – δεδομένων των τεταμένων σχέσεων με τη Δύση – είχε δημιουργήσει αμφιβολίες για το εάν θα επισημοποιούσε τους πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τους BRICS.
Μαζί με τους άλλους εξαγωγείς πετρελαίου και φυσικού αερίου Ιράν και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας στον όμιλο BRICS θα επικεντρώσει αναπόφευκτα τη συζήτηση σχετικά με τη χρήση νομισμάτων εκτός δολαρίου στο εμπόριο.
Ως έχει, τα μέλη των BRICS αποτελούν περίπου το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου. Η προσθήκη της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Ιράν θα δει τον όμιλο BRICS να αποτελεί σχεδόν το 42% της παγκόσμιας παραγωγής αργού πετρελαίου!
Όσο για τη Σαουδική Αραβία, είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αργού πετρελαίου. Το 2022, το Βασίλειο εξήγαγε περίπου 7,3 εκατομμύρια b/d αργού πετρελαίου, που αποτελεί λίγο περισσότερο από το 17% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού πετρελαίου.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εξαγωγών (76%) πηγαίνει στην Ασία, εκ των οποίων το 35% πηγαίνει στα μέλη των BRICS, Κίνα και Ινδία.
Ως εκ τούτου, δεδομένων των φιλοδοξιών των BRICS να αποδολαριοποιηθούν, σίγουρα θα αυξηθούν οι ισχυρισμοί ότι αυτή η τελευταία κίνηση θα μπορούσε να οδηγήσει τη Σαουδική Αραβία να στραφεί όλο και περισσότερο σε νομίσματα εκτός δολαρίου για το εμπόριο πετρελαίου.
Ωστόσο, μέχρι τώρα, δεν φαίνεται ότι οι Σαουδάραβες ήταν πρόθυμοι. Το γεγονός ότι το ριάλ Σαουδικής Αραβίας είναι συνδεδεμένο με το δολάριο ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980, μπορεί να σημαίνει ότι οι Σαουδάραβες είναι απρόθυμοι να αρχίσουν να κάνουν τη στροφή.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του ομίλου ING, σε περίπτωση που οι Σαουδάραβες αρχίσουν να αποδολαριοποιούν την οικονομία τους μέσω της αύξησης των εισπράξεων σε νομίσματα εκτός δολαρίου, οι επενδυτές μπορεί να αρχίσουν να αναρωτιούνται εάν θα έρθουν αλλαγές.
Πιθανώς, οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας δεν θα καλωσορίσουν αυτή την εικασία, αλλά αναμένουν από τους επενδυτές να παρακολουθούν τώρα στενά την προθεσμιακή ισοτιμία USD/SAR 12 μηνών, που διαπραγματεύεται επί του παρόντος στα 3,7570 και πολύ κοντά στην δέσμευση.
Αυτό το δωδεκάμηνο μπορεί να διαπραγματευτεί πάνω από 3,85 σε περιόδους κερδοσκοπίας έναντι ενός ασθενέστερου ριάλ.