Η ιθαγένεια είναι πολιτικό και ηθικό χρέος, όχι ιδιοκτησία των πολιτικών
Στην Ελλάδα του 2025, η απόδοση ιθαγένειας δεν είναι απλώς μια διοικητική διαδικασία.
Έχει μετατραπεί σε μηχανισμό πολιτικής και θεσμικής περιθωριοποίησης ανθρώπων με όλες τις προϋποθέσεις για απόδοση ιθαγένειας.
Αποτελεί την πιο κραυγαλέα θεσμοποίηση του αποκλεισμού, της μισαλλοδοξίας και της εθνικιστικής ιδιοκτησιακής αυταπάτης.
Εκατοντάδες συζύγων Ελλήνων πολιτών, παιδιά δεύτερης γενιάς, πολίτες που ζουν νόμιμα , εργάζονται και φορολογούνται εδώ για δεκαετίες, παραμένουν αποκλεισμένοι από το θεμελιώδες δικαίωμα της ισότιμης πολιτικής και κοινωνικής συμμετοχής.
Και αυτή η θεσμική παγίδα έχει ονοματεπώνυμο: Νόμος Βορίδη.
Ο συγκεκριμένος νόμος δεν στοχεύει στη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, αλλά στον αποκλεισμό δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων που ζουν νόμιμα, εργάζονται και ανήκουν στην ελληνική κοινωνία για πάρα πολλά χρόνια.
Δεν είναι νομοθετική ρύθμιση είναι ιδεολογικό μανιφέστο εθνοκαπήλευσης και πολιτικής αλαζονείας.
Ο ίδιος ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, το είπε ξεκάθαρα:
«Η πολιτογράφηση δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα».
Μια δήλωση που αποτελεί ευθεία επίθεση στο σύγχρονο νομικό και ανθρωπιστικό ευρωπαϊκό οικοδόμημα, και ταυτόχρονα αποκαλύπτει την ιδεολογική ρίζα του ίδιου του νόμου: την ακροδεξιά αντίληψη του “ανήκειν” ως πολιτικής εύνοιας και όχι ως αναγνώρισης της πραγματικής κοινωνικής σχέσης του ανθρώπου με τη χώρα.
Την ίδια ώρα, το ελληνικό κράτος – με τις υπογραφές των ίδιων υπουργών – χορηγεί ιθαγένεια σε καταζητούμενους με διεθνή εντάλματα, σε αμερικανούς celebrities, σε “επενδυτές” με διασυνδέσεις στον υπόκοσμο, αποδεικνύοντας ότι η ελληνική ιθαγένεια είναι εμπόρευμα για τους ισχυρούς και τιμωρία για τους ευάλωτους.
Αυτό δεν είναι κράτος δικαίου.
Είναι κράτος συμφερόντων, ταξικής βίας και εθνοκαπηλευτικής διαπλοκής.
Δεν μπορεί κανείς να ζητά πολιτογράφηση χωρίς να πληροί τα νόμιμα κριτήρια.
Η ιθαγένεια δεν είναι «χάρη» που απονέμεται χαριστικά από το κράτος σε όποιον κρίνει άξιο.
Είναι θεμελιώδες δικαίωμα όταν ένας άνθρωπος ζει νόμιμα στη χώρα , εργάζεται, πληρώνει φόρους, μεγαλώνει παιδιά και έχει δομήσει τη ζωή του εδώ το κυριότερο αισθάνεται την Ελλάδα ως πατρίδα του.
Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ιθαγένεια, το Δίκαιο της ΕΕ, και πλήθος γνωμοδοτήσεων από την ECRI και το Συμβούλιο της Ευρώπης επισημαίνουν ρητά ότι τα κριτήρια απόδοσης ιθαγένειας πρέπει να είναι διαφανή, δίκαια, χωρίς διακρίσεις και να εξυπηρετούν την κοινωνική ένταξη, εφ’όσον καλύπτονται όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις.
Ο νόμος Βορίδη κάνει το αντίθετο: επιβάλλει εξετάσεις-παγίδες, καθυστερήσεις χρόνων, ιδεολογικές αξιολογήσεις και αυθαίρετα φίλτρα που έχουν ως αποκλειστικό στόχο να περιορίσουν τον αριθμό των πολιτογραφημένων, όχι να εξασφαλίσουν την κοινωνική ένταξη.
Και δεν είναι απλώς πολιτική αυστηρότητα.
Είναι συνειδητή, ταξική και ρατσιστική επιλογή.
Είναι ο θεσμικός αποκλεισμός ανθρώπων που δεν χωράνε στο εθνικιστικό φαντασιακό της Δεξιάς.
Η κοινωνία όμως δεν είναι φαντασίωση.
Είναι πραγματικότητα.
Και σε αυτή την πραγματικότητα ζουν και δημιουργούν άνθρωποι που η ελληνική Πολιτεία τούς γυρίζει την πλάτη με θεσμικά προσχήματα και εθνικιστικά φίλτρα.
Η μόνη πολιτική απάντηση απέναντι σε αυτό το νομικό και ηθικό αίσχος είναι η κατάργηση του νόμου Βορίδη και η επαναθεμελίωση του δικαιώματος στην ιθαγένεια με βάση τις πραγματικές κοινωνικές σχέσεις και όχι τις ιδεολογικές εμμονές της εξουσίας.
Ο σεβασμός στο κράτος δικαίου και στη δημοκρατία δεν κρίνεται από το πόσους αποκλείεις, αλλά από το πώς ενσωματώνεις.
Όσο αυτή η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό, η Αριστερά, οι δημοκρατικές δυνάμεις και η κοινωνία των πολιτών έχουν χρέος να ορθώσουν ανάστημα.
Γιατί σε αυτή τη χώρα, δεν περισσεύει κανείς – εκτός ίσως από όσους θεωρούν τους ανθρώπους υποτελείς και την πολιτεία φέουδο.
Μιλάμε για γυναίκες Ευρωπαίων-Ελλήνων πολιτών που ζουν χρόνια στη χώρα, έχουν οικογένειες, παιδιά, ρίζες.
Και παρ’ όλα αυτά, το ελληνικό κράτος τις αντιμετωπίζει με καχυποψία, τις εξετάζει, τις καθυστερεί με γραφειοκρατικά οικονομικά προσκόμματα, τις αποκλείει από κάθε πραγματική προοπτική πολιτογράφησης.
Ακόμα χειρότερα, ο κ. Βορίδης θεωρεί πως η «οικονομική ένταξη» πρέπει να περνά μέσα από την υποχρεωτική εργασία των γυναικών, λες και ο ρόλος της συζύγου, της μητέρας, της οικογενειακής φροντίδας, δεν αποτελεί στοιχείο κοινωνικής συνεισφοράς.
Ποιος του έδωσε το δικαίωμα να αποφασίζει πότε και πώς “πρέπει” να εργάζεται μια γυναίκα;
Η ελευθερία επιλογών είναι πια “αξιολογικό κριτήριο πολιτογράφησης”; Η φροντίδα της οικογένειας θεωρείται “αρνητικό στοιχείο”;
Πρόκειται για μια βαθιά αντιδραστική, αντικοινωνική και μισογυνική προσέγγιση, που παραπέμπει σε καθεστώτα όχι απλώς αυταρχικά, αλλά δογματικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ξεκάθαρες θέσεις: Τα κράτη μέλη έχουν βεβαίως την ευχέρεια να καθορίζουν τις διαδικασίες απόδοσης ιθαγένειας, αλλά αυτό δεν σημαίνει αυθαιρεσία ή πολιτική μεροληψία.
Πρέπει να υπηρετούν τη συνοχή και την ένταξη, όχι τον διχασμό και τον αποκλεισμό.
Ο νόμος Βορίδη δεν επιδιώκει την ένταξη.
Επιβάλλει έναν εξευτελιστικό φραγμό, μία ιδεολογική πύλη που διαχωρίζει τους “κανονικούς” Έλληνες από τους “ανεπιθύμητους”, και μετατρέπει την ελληνική ιθαγένεια σε λάφυρο για φίλους, και άπιαστο όνειρο για ανθρώπους που πραγματικά με το μόχθο τους , την εντιμότητα τους και την προσφορά τους αξίζουν κι αυτοί ” μια θέση στον ήλιο αυτής της φιλόξενης χώρας . Ανθρώπους που δεν επιχείρησαν να ”μπουκάρουν”, να εξαπατήσουν και να ξεγελάσουν τις αρχές αλλά σεβάστηκαν και τήρησαν τη νομιμότητα και σεβάστηκαν τη χώρα που τους φιλοξενεί
Η μόνη δημοκρατική απάντηση είναι η κατάργηση αυτού του νόμου Βορίδη και η θεμελίωση ενός νέου πλαισίου, που να βασίζεται στην κοινωνική πραγματικότητα και στην αρχή της ισότητας.
