Άκου ανθρωπάκο από το Χέϊμαρκτ (1886) στη Θεσσαλονίκη (1896) και στην Κεραμέως (2025) Η διαδοχική προδοσία του εργατικού αίματος

Στις 27 Ιουνίου 2025, η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως πέρασε στην Ιστορία.
Όχι όμως στο κεφάλαιο των κοινωνικών κατακτήσεων, αλλά σε εκείνο των πολιτικών προσώπων, που παρέδωσαν το εργατικό σώμα, στα νύχια της «επιχειρηματικής ευελιξίας», με τρόπο σχεδόν τελετουργικό.

Ο περίφημος νόμος «Δίκαιη Εργασία» – αυτό το νέο δείγμα λογοτεχνίας επιστημονικής φαντασίας – νομιμοποιεί τη 13ωρη εργασία και την ονομάζει… συμφωνία.

Μια συμφωνία τόσο «ελεύθερη» όσο και η επιλογή του φυλακισμένου να δουλέψει για λιγότερο ξύλο.
Όταν ο εργοδότης ελέγχει τον μισθό, το ενοίκιο, τα επιδόματα και τον χρόνο ζωής σου, τότε η συναίνεση είναι μια ευφημιστική εκδοχή της υποταγής.

Ανατρέχοντας στον πυρήνα της σύγχρονης εργατικής συνείδησης, η εικόνα είναι ξεκάθαρη: το 1886, στην πλατεία Χέιμαρκτ του Σικάγου, οι πρώτοι που διεκδίκησαν την 8ωρη εργασία αντιμετώπισαν σφαίρες και κρεμάλες.
Το αίμα εκείνο δεν ξέβαψε ποτέ.
Το 1896, στη Θεσσαλονίκη, εργάτες, πολλοί εκ των οποίων Έλληνες από τα Χάσια, κάηκαν ζωντανοί σε εργοστάσιο καπνού, ενώ απεργούσαν για τον ίδιο λόγο: να μην εργάζονται ως ζώα.

Το 2025, η Ελλάδα επιστρέφει στην προκαπιταλιστική βαρβαρότητα με την ευγενική χορηγία του λεγόμενου «εκσυγχρονισμού», υπογεγραμμένη με μελάνι… νεοφιλελεύθερης αφέλειας ή κοινωνικής αδιαφορίας; Πιθανώς και των δύο.

Το επιχείρημα περί «προσαυξήσεων» για τις υπερωρίες είναι μια ακόμη λεκτική κομπίνα.
Όταν μόνο το 18% των εργαζομένων στην Ε.Ε. δηλώνουν ότι αμείβονται πλήρως για την υπερεργασία τους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurofound (2024), η Ελλάδα της ανεργίας, της επισφαλούς εργασίας και των μισθών-χαρτζιλίκι, φιγουράρει ως εργασιακή φαντασίωση για τα αφεντικά και ως εφιάλτης για τους εργαζόμενους.

Η υπουργός, με τον γνωστό δικηγορίστικο της οίστρο, μίλησε για «ευελιξία» που ωφελεί όλους.
Ναι, όπως η ηλεκτρική καρέκλα «ωφελεί» όλους όσους κάθονται πάνω της.

Το σκηνικό που διαμορφώνεται δεν είναι απλώς ηθικά ελεεινό.
Είναι ιστορικά αναιδές.
Διότι αυτός ο νόμος δεν είναι μόνο αντικοινωνικός.
Είναι ανιστόρητος.
Θρασύς απέναντι σε κάθε γραμμή αίματος που πότισε το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία.

Το 8ωρο δεν χαρίστηκε από κυβερνήσεις, αλλά κατακτήθηκε από εργάτες που έπεσαν νεκροί, με το ρολόι στο χέρι και τη φωνή στο στόμα.

Και σήμερα, με μια υπογραφή, το αίμα αυτό μετατρέπεται σε… υποσημείωση.
Ένα ατύχημα της ιστορίας που μπορεί να αγνοηθεί επειδή οι καιροί αλλάζουν.
Όχι, κυρία Κεραμέως, οι καιροί δεν αλλάζουν επειδή το ζητάει η αγορά – αλλά όταν οι εργαζόμενοι τους αρνούνται.

Οι απουσίες από τη Βουλή στη σχετική ψηφοφορία της 6ης Ιουλίου αποτελούν την άλλη όψη της προδοσίας.
Όχι μόνο ψηφίστηκε ένας νόμος που ατιμάζει τον πολιτισμό του κόσμου της εργασίας, αλλά ψηφίστηκε χωρίς μάχη.

Πώς να αντιδράσει όμως ένας πολιτικός κόσμος που έχει αποκοπεί από την κοινωνική πραγματικότητα, ζει με τριπλές αποζημιώσεις και εργάζεται λιγότερες ώρες από έναν σερβιτόρο στην παραλιακή;
Ποια βουλευτής ή ποιος υπουργός γνωρίζει τι σημαίνει 13 ώρες εργασίας σε ζέστη, σε ψύχος, σε ορθοστασία, σε σωματική εξάντληση – και με το άγχος της απόλυσης για κάθε “όχι”;
Η απάντηση είναι απλή: κανένας.

Το νομοσχέδιο αυτό δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο.
Είναι μέρος μιας μακράς διαδικασίας εργασιακής αποδόμησης, που ξεκίνησε δειλά με τις «ελαστικές σχέσεις» του Σημίτη, εδραιώθηκε με τις «αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» των μνημονίων, νομιμοποιήθηκε πολιτικά με τον Χατζηδάκη το 2021 και σήμερα, το 2025, φτάνει στον πλήρη εξευτελισμό: το ξεπούλημα του χρόνου ζωής.

Γιατί χρόνος ζωής είναι αυτό που αφαιρεί η 13ωρη εργασία.
Χρόνος για ξεκούραση, για φροντίδα, για παιδί, για κοινωνικό ιστό, για να είσαι άνθρωπος.
Αντίθετα, το νέο δόγμα απαιτεί τον εργαζόμενο ως ένα μηχάνημα συνεχούς λειτουργίας, χωρίς ψυχή, χωρίς όρια, χωρίς ελπίδα.

Ίσως να μη λείπει η ανθρωπιά από τον νόμο. Ίσως να μην μπήκε ποτέ.

Κι έτσι, η Ελλάδα ξαναγράφει ιστορία, όχι με αίγλη αλλά με ντροπή.

Από το Χέιμαρκτ στο Καπνεργοστάσιο της Θεσσαλονίκης και από εκεί στην Κεραμέως, ο κύκλος έκλεισε.
Όχι όμως όπως τον ονειρεύτηκαν οι εργάτες.
Αλλά όπως τον σχεδίασαν οι μάνατζερ: με ταφόπλακα και τίτλο «Δίκαιη Εργασία» ειρωνεία, που θα έκανε ακόμη και τους νεκρούς του 1886, να αναστηθούν μόνο για να την καταγγείλουν.

Διότι δεν είναι μόνο αδικία. Είναι ιεροσυλία.

Και όσοι νομίζουν ότι αυτό είναι «πρόοδος», ας θυμηθούν: Το 8ωρο δεν ήταν δώρο πολιτικών ήταν λάφυρο αγώνων που γράφτηκε με αίμα.
Και κάθε αίμα που προδόθηκε, ξαναγράφει την ιστορία