Από τους αστεροειδείς μέχρι τον αφανισμό από εξωγήινους, οι ταινίες καταστροφών του Χόλιγουντ έχουν παρουσιάσει σχεδόν κάθε πιθανότητα για το πώς μπορεί να τελειώσει ο κόσμος.
Φαίνεται, όμως, ότι υπάρχει μία απειλή για την ανθρωπότητα που έρχεται από το διάστημα. Σύμφωνα με νέα μελέτη του Πανεπιστημιού του Ιλινόις Urbana-Champaign, η κιλονόβα, αυτό το σπάνιο και μυστηριώδες είδος κοσμικής έκρηξης έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει τη ζωή στη Γη για «χιλιάδες χρόνια».
Αν και δεν είναι τόσο βίαιη όσο μία σουπερνόβα, η κιλόνοβα εμφανίζεται όταν δύο αστέρια νετρονίων ή ένα αστέρι νετρονίων και μια μαύρη τρύπα συγκρούονται και συγχωνεύονται, παράγοντας μια έκρηξη ακτίνων γάμμα που διαρκεί μόλις λίγα δευτερόλεπτα.
«Βρήκαμε ότι εάν μια συγχώνευση αστέρων νετρονίων επρόκειτο να συμβεί σε περίπου 36 έτη φωτός από τη Γη, η ακτινοβολία που θα προέκυπτε θα μπορούσε να προκαλέσει ένα γεγονός σε επίπεδο εξαφάνισης», είπε στο η Haille Perkins, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις Urbana-Champaign.
Πρώτον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος μια τέτοια έκρηξης να συμβεί σε αυτήν την απόσταση είναι πολύ χαμηλός. Τα πλησιέστερα γνωστά αστέρια νετρονίων απέχουν περισσότερα από 400 έτη φωτός από τον πλανήτη μας.
Μπορεί να καταστρέψει το στρώμα του όζοντος
Ωστόσο ο λόγος που μία τέτοια έκρηξη θα μπορούσε να εξαφανίσει την ανθρωπότητα, λένε οι επιστήμονες, είναι επειδή ο τύπος της ακτινοβολίας που προκαλείται από τις ακτίνες γάμμα μεταφέρει αρκετή ενέργεια για να αφαιρέσει τα ηλεκτρόνια από τα άτομα σε μια διαδικασία που ονομάζεται ιονισμός.
Μόλις οι ακτίνες φτάσουν στην Γη, θα μπορούσαν να καταστρέψουν το στρώμα του όζοντος και να εκθέσουν για χιλιάδες χρόνια τους ανθρώπους σε θανατηφόρες δόσεις υπεριώδους ακτινοβολίας από τον ήλιο.
H έκρηξη, όμως, θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί εντός 36 ετών φωτός από την Γη. «Η συγκεκριμένη απόσταση ασφαλείας, που είναι το πιο επικίνδυνο στοιχείο, είναι αβέβαιο, καθώς πολλά από τα αποτελέσματα εξαρτώνται από ιδιότητες όπως η γωνία θέασης ως προς το συμβάν, η ενέργεια της έκρηξης, η μάζα του υλικού που εκτοξεύεται και πολλά άλλα», πρόσθεσε η Perkins.
Ο λόγος που οι εκρήξεις κιλονόβα είναι τόσο ενδιαφέρουσες στους επιστήμονες είναι επειδή είναι σπάνιες και γρήγορες και γι’ αυτό η μελέτη τους είναι δύσκολη. Μόλις αυτή την εβδομάδα ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Warwick αποκάλυψαν ότι κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA για να αναλύσουν για πρώτη φορά μία κιλονόβα.
Άλλοι κίνδυνοι για την Γη από την κιλονόβα
Αυτό τους επέτρεψε να μελετήσουν τα βαριά στοιχεία που παρήχθησαν από την έκρηξη, συμπεριλαμβανομένης της επιβεβαίωσης της υπόθεσης ότι η κιλονόβα δημιουργεί το στοιχείο τελλούριο.
Η νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Illinois Urbana-Champaign βασίστηκε σε μια διαφορετική συγχώνευση αστέρων νετρονίων περίπου 130 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, καθώς ήταν η μοναδική ηλεκτρονική ακτινοβολία από κιλονόβα που έχουμε δει.
Επιπλέον οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι ακτίνες γάμμα που προέρχονται από τη συγχώνευση αστέρων νετρονίων είχαν τη δυνατότητα να καταστρέψουν οτιδήποτε στο πέρασμά τους σε απόσταση 297 ετών φωτός. Ωστόσο, θα χρειαζόταν ένα «άμεσο χτύπημα» από ακτίνες γάμμα για να συμβεί αυτό στη Γη και γι’ αυτό είναι μία λιτότερο πιθανή εξέλιξη.
Ένας τελευταίος κίνδυνος που σχετίζεται με τις κιλονόβα είναι μία άλλη επίπτωση που προέρχεται από τις ακτίνες γάμμα. Οι ακτίνες γάμμα καθώς κινούνται στο διάστημα, συγκρούονται με το αέριο και τη σκόνη γύρω από τα αστέρια, τα οποία με τη σειρά τους δημιουργούν ισχυρές εκπομπές ακτίνων Χ. Αυτή η ακτινοβολία είναι μεγαλύτερης διάρκειας από τις εκπομπές ακτίνων γάμμα, είπαν οι ερευνητές της μελέτης. Γι’ αυτό και έχει την δυνατότητα να βλάψει το στρώμα του όζοντος της Γης.
Οι ερευνητές, βέβαια, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ηλιακές καταιγίδες, οι αστεροειδείς και οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι πιο πιθανό να αποδεχθούν επιβλαβείς για την Γη σε σύγκριση με μία έκρηξη κιλονόβα.
«Οι συγχωνεύσεις αστέρων νετρονίων είναι εξαιρετικά σπάνιες αλλά αρκετά ισχυρές, και αυτό, σε συνδυασμό με το σχετικά μικρό εύρος θνησιμότητας, σημαίνει ότι η εξαφάνιση που προκαλείται από μια συγχώνευση δυαδικών άστρων νετρονίων δεν πρέπει να απασχολεί τους ανθρώπους στη Γη», είπε η Perkins.