Ένοπλος Αγώνας, Κινήματα, Οργανώσεις, Εκλογικά αποτελέσματα
Ίσως από τις λιγότερο γνωστές σελίδες της πολιτικής ιστορίας της Καταλονίας είναι οι ποικιλόμορφοι αγώνες της (πέραν του ΚΚΙσπ.) αριστεράς στη περιοχή για την Αυτοδιάθεση και την Ανεξαρτησία . Και εάν η ιστορία και οι θέσεις του ΚΚΙσπ. είναι σχετικά γνωστές (όπως και του μικρού -0,12% στις τελευταίες εκλογές- Κομμουνιστικού Κόμματος των λαών της Ισπανίας – PCPE- λόγω της σχέσης του με το ΚΚΕ) , άγνωστη είναι η διαδρομή της «άλλης» αριστεράς στην Καταλονία και των θέσεών της για το επίμαχο ζήτημα των ημερών.
«Παιδί» του Μάη του΄68, των μεγάλων αγώνων στις «ζώνες των θυελλών», των, τότε, αντιθέσεων εντός του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, αλλά και παιδί των αντιθέσεων που η Φρανκική δικτατορία δημιουργούσε , η Καταλανική αριστερά, (στη μεγάλη της πλειοψηφία και παρά τις ιδεολογικές διαφορές) από τα τέλη της δεκαετίας του ΄60 μέχρι και σήμερα είχε σταθερή και αταλάντευτη θέση για τα ζητήματα της αυτοδιάθεσης και της ανεξαρτησίας. Θέση που δοκιμάστηκε σε τρείς περιόδους:
Α)Τη περίοδο 1968-1975, περίοδο της παρανομίας, του ένοπλου αγώνα (που για κάποιες οργανώσεις συνεχίστηκε και μέχρι το 1991) στη διάρκεια του φρανκικού καθεστώτος.
Β)Τη περίοδο 1976-1991, της προσπάθειας αυτόνομης πολιτικής συγκρότησης και εκλογικής καταγραφής
Γ) Τη περίοδο 1991-2017, όπου η ηγεμονία του κινήματος για αυτοδιάθεση περνάει στα χέρια της καταλανικής αστικής τάξης.
Και στις τρείς περιόδους η αριστερά δεν εγκατέλειψε το αίτημα της αυτοδιάθεσης και της ανεξαρτησίας, προσαρμόζοντας τη τακτική της σε κάθε περίοδο, με τις αντίστοιχες αντιφάσεις που αυτή δημιουργούσε.
Οργανώσεις και Κόμματα
1) Το Σοσιαλιστικό Κόμμα Εθνικής Απελευθέρωσης των Καταλανικών Χωρών ( PSAN ) δημιουργήθηκε το 1968 ως αποτέλεσμα διάσπασης από την αριστερή πτέρυγα του Εθνικού Μετώπου της Καταλονίας
Τον Μάρτιο του 1969, το πρώτο συνέδριο του κόμματος όρισε σαν στόχους την αποχώρηση των ισπανικών δυνάμεων κατοχής και τη δημιουργία ενός Καταλανικού Σοσιαλιστικού Κράτους.
Η οργάνωση είχε αρχικά 50-100 ενόπλους και μεταξύ 1972 και 1973 εξέδωσε πολλά περιοδικά (Barrios en Lucha , Vallees en Lucha , Estudiantes en lucha , Obreros en Lucha , El campo en lucha o El plan en lucha ) . Τον Ιούνιο του 1972 δημιούργησε το τμήμα νεολαίας Joventuts Revolucionàries Catalanes
Τον Μάρτιο του 1973 το PSAN διασπάστηκε, ενώ τον Ιανουάριο του 1976 θα εκλεγεί νέα κεντρική επιτροπή η οποία και τον Ιούνιο θα εγκρίνει μια νέα Πολιτική Διακήρυξη Αρχών, όπου θα υιοθετεί ένα αυστηρό λενινιστικό μοντέλο υπέρ της εθνικής και ταξικής απελευθέρωσης
Το 1979 εμφανίστηκε στις ισπανικές γενικές εκλογές στην Καταλονία, σε συνεργασία με ομάδα ανεξάρτητων με επικεφαλής τον Lluís Maria Xirinacs και το Εργατικο Μέτωπο Καταλωνίας (BCT), στο πλαίσιο του Εθνικού Απελευθερωτικού Αριστερού Μετώπου – (BEAN)* .
Το 1984, το PSAN συνέβαλε στη δημιουργία του «Κινήματος Άμυνα για τη Χώρα» (MDT), μαζί με άλλες οργανώσεις της Καταλανικής αριστεράς. Το Κίνημα διασπάστηκε το 1987 σε δύο ομάδες: το MDT-PSAN και το MDT-IPC.
Τον Οκτώβριο του 2010 , το PSAN συμφώνησε να υποστηρίξει την υποψηφιότητα της Solidaritat Catalana per Independencia με στόχο την προώθηση μιας ανεξάρτητης υποψηφιότητας για τις εκλογές στο Κοινοβούλιο της Καταλονίας . Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι εκπρόσωποι του PSAN εντάχθηκαν στους καταλόγους των περιφερειών της Βαρκελώνης, της Tarragona, της Lleida και της Girona
Τον Οκτώβριο του 2015 το PSAN εξέδωσε δήλωση που ανακοινώνει την αναστολή των δημόσιων δραστηριοτήτων του λόγω της έλλειψης οικονομικών μέσων, καθώς και την έκδοση ενός τελευταίου τεύχους του περιοδικού Lucha.
2) Η Terra Lliure ( TLL ), « Ελεύθερη Γη», ήταν μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση, που ιδρύθηκε το 1978 με σκοπό τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου σοσιαλιστικού κράτους στην Καταλονία , και εγκατέλειψε τον ένοπλο αγώνα το 1991. Μερικοί από τους ηγέτες και τους μαχητές της εντάχθηκαν στην Esquerra de Catalunya (ERC)
Η πλειοψηφία των μελών της προήλθε από τον Καταλανικό Λαϊκό Στρατό (EPOCA), από το Καταλανικό Μέτωπο Απελευθέρωσης (FAC) και από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Εθνικής Απελευθέρωσης (PSAN).
Κατά τη διάρκεια της ύπαρξής της, κρατήθηκαν ή φυλακίστηκαν περισσότερα από 300 μέλη της.
Η Terra Lliure πραγματοποίησε πάνω από διακόσιες ένοπλες ενέργειες, ενώ τέσσερις μαχητές της οργάνωσης έχασαν τη ζωή τους κατά την εξέλιξη των ένοπλων επιχειρήσεων. Στις 26 Ιανουαρίου 1979, σκοτώθηκε, από την ισπανική αστυνομία , το μέλος της οργάνωσης Martí Marcó , Λίγο αργότερα, στις 2 Ιουνίου , ένας άλλος μαχητής,ο Fèlix Goñi , πέθανε όταν εξερράγη μια βόμβα στα χέρια του.
Η ίδρυσή της ανακοινώθηκε στις 23 Ιουνίου 1981 , όπου όριζε τον εαυτό της ως μια « επαναστατική οργάνωση που αγωνίζεται για την πλήρη ανεξαρτησία της Καταλονίας» Αυτή η δήλωση αρχών έκλεινε με το σύνθημα «Ανεξαρτησία ή Θάνατος».
Το πρώτο Συνέδριο της Οργάνωσης πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 1982.
Το δεύτερο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε το 1984 και εκδόθηκε το περιοδικό της οργάνωσης , «Alerta».
Στις 18 Ιουλίου 1984 , σε μια επίθεση , έχασε τη ζωή του ο μαχητής της οργάνωσης Toni Villaescusa. Στις 16 Δεκεμβρίου 1985 έχασε τη ζωή του , ο Joaquim Sànchez κατασκευάζοντας εκρηκτικό μηχανισμό.
Τον Φεβρουάριο του 1986 η Terra Lliure ανακοίνωσε την έναρξη εκστρατείας κατά των Ολυμπιακών Αγώνων στη Βαρκελώνη .
Στο τρίτο Συνέδριο, το καλοκαίρι του 1988, παρουσιάστηκε η θεωρητική επεξεργασία της Οργάνωσης για την ανάπτυξη του Εθνικού Απελευθερωτικού Κινήματος.
Το 1991 , κατά τη διάρκεια του τέταρτου Συνεδρίου, η οργάνωση αποφάσισε να εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα.
Κάποια μέλη της δεν δέχτηκαν την απόφαση και συνέχισαν στις τάξεις της ETA, όπως ο Joan Carles Monteagudo, μέλος της ομάδας «Comando Βαρκελώνη», που θα διαπράξει επίθεση σε στρατώνες, η οποία προκάλεσε 16 θανάτους. Ο Monteagudo πέθανε το 1991 κατά τη διάρκεια μιας ανταλλαγής πυρών με την αστυνομία.
Τον Ιούνιο του 1992, λίγο πριν από τον εορτασμό των Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης (Ιούλιος 1992), συνελήφθηκαν περίπου εξήντα πρώην μέλη της οργάνωσης στο πλαίσιο της επιχείρησης Garzón (από το όνομα του δικαστή που τη διέταξε).
Δεκαπέντε από τους κρατούμενους κατέθεσαν αγωγή εναντίον της Ισπανίας ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επικαλούμενοι βασανιστήρια. Στις 2 Νοεμβρίου 2004, το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του. Σε αυτή, μολονότι απορρίφθηκαν οι κατηγορίες για βασανιστήρια λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων, καταδικάστηκε το ισπανικό κράτος επειδή δεν διεξήγαγε διεξοδική και αποτελεσματική διερεύνηση των πραγματικών περιστατικών.
Η επίσημη διάλυση της οργάνωσης δημοσιοποιήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1995 , την Εθνική Ημέρα της Καταλονίας .
3) Η Πατριωτική Αριστερά ( NE ) ήταν πολιτικό κίνημα που δημιουργήθηκε το 1979 από ομάδες, όπως η Kαταλανική Κομμουνιστική Ομάδα(CCC) και προσωπικότητες υπέρ της ανεξαρτησίας και διαλύθηκε το 1984 . Η λογική της έτεινε στο αίτημα της αυτοδιάθεσης σε ένα συνομοσπονδιακό πλαίσιο,
Στις 16 Δεκεμβρίου 1979, παρουσιάστηκε η ιδρυτική διακήρυξη και στις 31 Δεκεμβρίου 1979 εκλέχθηκαν οι 57 εκπρόσωποι του πολιτικού συμβουλίου και των 15 μελών της γραμματείας. Η Πατριωτική Αριστερά εμφανίστηκε στις εκλογές του Κοινοβουλίου της Καταλονίας το 1980 , όπου και συγκέντρωσε ποσοστό κοντά στο 2%.
Τελευταία φορά εμφανίστηκε στις εκλογές του Κοινοβουλίου της Καταλονίας του 1984 με τον τίτλο Entesa de la Esquerra Catalana και συγκέντρωσε 1,5%.
4) Το Κίνημα Μαρξιστικής Ενότητας,( Moviment d’Unificació Marxista),( MUM ), δημιουργήθηκε το 1977 με τη συγχώνευση δύο μικρών ομάδων: του Communist Liberation Collective , μια ομάδα πρώην μελών του Σοσιαλιστικού Κόμματος Εθνικής Απελευθέρωσης και του Combat Collective , που διαχωρίστηκε από το Εθνικό Μέτωπο της Καταλονίας.
Στις εκλογές του 1977 υποστήριξε την εκλογική συμμαχία «Υποψηφιότητα για τη Λαϊκή Ενότητα» ( a Candidatura d’Unitat Popular pel Socialisme) –(CUPS).
5) Tο Κομμουνιστικό Κίνημα της Καταλονίας (El Moviment Comunista de Catalunya), (MCC) ήταν το Καταλανικό τμήμα του Κομμουνιστικού Κινήματος (Moviment Comunista) και πρωτοεμφανίσθηκε το 1974
Παρά τη μαοϊκή του καταγωγή, το 1991 ενώθηκε με την Επαναστατική Κομμουνιστική Ένωση– La Lliga Comunista Revolucionària (LCR), επίσημο τμήμα της 4ης Διεθνούς (Ενιαία Γραμματεία) και δημιούργησαν την Εναλλακτική Αριστερά– Izquierda Alternativa.
6) Το Εργατικό Κόμμα της Καταλονίας (Partit del Treball de Catalunya), ( PTC ), ήταν καταλανικό κόμμα, με μαοϊκό ιδεολογικό προσανατολισμό. Οι πρώτοι του πυρήνες ανάγονται στο 1967. Το 1977, στις εκλογές του Ιουνίου, ήταν από τα ελάχιστα κόμματα που δεν είχαν νομιμοποιηθεί. Στήριξε την σοσιαλδημοκρατική Δημοκρατική Αριστερά της Καταλονίας ( Esquerra Republicana de Catalunya), ( ERC ) και την Καταλανική Πολιτεία (Estat Català)
7) Το Εργατικό Μέτωπο της Καταλωνίας (Bloc Català dels Treballadors), (BCT), δημιουργήθηκε το 1978 από τη συγχώνευση του Κινήματος Μαρξιστικής Ενότητας (MUM) και του Εργατικού Κόμματος της Καταλονίας (PTC). Το 1979 συμμετείχε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Αριστερό Μπλοκ (BEAN), και όταν αυτό διαλύθηκε , ενσωματώθηκε στην πατριωτική Αριστερά (NE).
Εκλογικοί Συνασπισμοί
1) Η Αριστερά της Καταλονίας (Esquerra de Catalunya) ήταν εκλογικός συνασπισμός που συγκρότησαν το Καταλανικό Εργατικό Κόμμα (PTC), η Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) και η Estat Català (ΕΚ), στις πρώτες εκλογές τον Ιούνιο του 1977, υποστηρίχθηκε από τμήματα της επαναστατικής αριστεράς και συγκέντρωσε το 4,72% των ψήφων.
2) «Υποψηφιότητα για τη Λαϊκή Ενότητα» ( a Candidatura d’Unitat Popular pel Socialisme) –(CUPS) , ήταν εκλογικός σχηματισμός που συγκρότησαν το Κομμουνιστικό Κίνημα της Καταλονίας (El Moviment Comunista de Catalunya) (MCC) και το El Partit Carlí de Catalunya – PCdC.
3) Το Εθνικό Απελευθερωτικό Αριστερό Μέτωπο ( BEAN ) δημιουργήθηκε το 1979 από μια ομάδας ανεξάρτητων, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Εθνικής Απελευθέρωσης ( PSAN ) και την Εργατικό Μέτωπο της Καταλωνίας ( BCT ) και στόχος του ήταν να επιτύχει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στην Καταλονία . Η ιδεολογική του αναφορά ήταν στο χώρο της «νέας ευρωπαϊκής αριστεράς» Διατηρούσε σχέσεις στην Ισπανία με την Euskadiko Ezkerra στη Χώρα των Βάσκων , αλλά στη συνέχεια προσέγγισε τον Herri Batasuna . Στη Γαλικία, διατηρούσε σχέσεις με το BN-PG
Το 1979, η υποψηφιότητα του ιερέα Lluís Maria Xirinacs για τις γενικές εκλογές , για λογαριασμό της BEAN, στην επαρχία της Βαρκελώνης έλαβε 50.000 ψήφους.
(Ο Lluís Maria Xirinacs καταδικάστηκε το 2004 από ισπανικό δικαστήριο σε φυλάκιση 2 ετών και 4 μηνών γιατί σε ομιλία του δήλωσε : «Διαφωνώ με τον Γκάντι. Έχω δοκιμάσει μια ζωή να αγωνιστώ με το μη βίαιο τρόπο. Αλλά δηλώνω εδώ και το λέω δυνατά, σε περίπτωση που υπάρχει κάποιος αστυνομικός ή εισαγγελέας: δηλώνω τον εαυτό μου έναν εχθρό της Ισπανίας και έναν φίλο της ETA και του Batasuna»)
Στις δημοτικές εκλογές του 1979 εξέλεξε δύο δημάρχους ( Arbúcies και Sant Pere de Ribes ). Αυτοδιαλύθηκε το 1982.
4) Η Ενότητα για τον Σοσιαλισμό ήταν ένας εκλογικός συνασπισμός στις εκλογές για το Κοινοβούλιο της Καταλονίας του 1980 που συγκροτήθηκε από την Επαναστατική Κομμουνιστική Ένωση (LSR), το Κομμουνιστικό Κίνημα της Καταλονίας (MCC), την Κομμουνιστική Οργάνωση της Ισπανίας (Κόκκινη Σημαία)- l’ Organització Comunista d’Espanya (Bandera Roja) (OCE-BR) και το Εργατικό Κόμμα της Καταλονίας- Partit del Treball de Catalunya (PTC), και συγκέντρωσε 1,22%
