Iskra: Ο πόλεμος με την Τουρκία για την κατανομή των θαλάσσιων διακιωμάτων της Ανατ. Μεσογείου δύσκολα θα αποφευχθεί!
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσφέρει στους ευρωπαίους καταναλωτές τον λεγόμενο «Νότιο διάδρομο αερίου», τον αγωγό ΤΑΡ, που διέρχεται από την χώρα μας και ο οποίος προβλέπει την προμήθεια, κυρίως, φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν και της Κεντρικής Ασίας κατά μήκος της διαδρομής Τουρκίας-Ελλάδας-Ιταλίας.
Ωστόσο, οι δυνητικοί συμμετέχοντες στο έργο έχουν τα δικά τους συμφέροντα και αναλώνονται σε μακροχρόνιους ανταγωνισμούς που μετατρέπουν τον αγωγό σε πολιτικό εργαλείο ετερόκλητων επιδιώξεων.
Αυτό ακριβώς αναφέρει ο αναλυτής του Strategic Culture Foundation, Pyotr Iskenerov, οποίος αναλύει το σύνθετο πλέγμα σχέσεων με βάση τον αγωγό.
Η Τουρκία, η οποία είναι παραδοσιακά απρόθυμη να ακολουθήσει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παίζει ιδιαίτερο ρόλο στα ενεργειακά ζητήματα της περιοχής.
Τα σχέδια της Άγκυρας για την κατασκευή αγωγού Ισραήλ-Τουρκίας υπερκαλύπτονται από την επιθυμία της τουρκικής ελίτ να καταλάβει καίριας σημασίας θέσεις στην αξιοποίηση πεδίων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως γύρω από την Κύπρο.
Τα σχέδια αυτά προκαλούν πλήθος προβλημάτων μεταξύ της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζουν τα συμφέροντα του Ισραήλ, καθώς και της Αιγύπτου και της Λιβύης, οι οποίες διεκδικούν θαλάσσια δικαιώματά στην Ανατ. Μεσόγειο.
Οι κορυφαίες εταιρείες πετρελαίου και αερίου στον κόσμο επιδιώκουν επίσης τους δικούς τους οικονομικούς στόχους στην περιοχή, οι πιο δραστήριες από τους οποίες είναι η γαλλική εταιρεία Total και η ιταλική εταιρεία ENI.
Το σημερινό επίκεντρο της διαμάχης είναι το υπεράκτιο «Block 11», που βρίσκεται στα χωρικά ύδατα της Κύπρου.
Η Τουρκία, η οποία μιλά επίσης εξ ονόματος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, έχει ήδη στείλει μια φρεγάτα, την TCG Gökçeada, στην περιοχή.
Ο διοικητής της φρεγάτας έχει κληθεί να χρησιμοποιήσει τα απαραίτητα μέσα για να εξουδετερώσει την «ανεπιθύμητη» δραστηριότητα για την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου.
Ωστόσο, οποιαδήποτε κίνηση της Λευκωσίας και της Αθήνας για την εκμετάλλευση υποθαλάσσιων πόρων θα μπορούσε να θεωρηθεί ανεπιθύμητη, αφού η επίσημη θέση της Τουρκίας είναι ότι όλοι οι φυσικοί πόροι στην ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου ανήκουν όχι μόνο στους Ελληνοκύπριους αλλά και στους Τουρκοκύπριους.
Μιλώντας τον Ιούλιο στο Παγκόσμιο Συνέδριο Πετρελαίου στην Κωνσταντινούπολη, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan δήλωσε:
«Αυτό που περιμένουμε από οποιονδήποτε παίρνει μέρος στις εξελίξεις στην Κύπρο είναι ότι θα πρέπει να απέχουν από νέες εντάσεις στην περιοχή.
Θα ήθελα να τους υπενθυμίσω ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να χάσουν έναν φίλο σαν την Τουρκία, όχι μόνο στην περιοχή, αλλά οπουδήποτε και σε οποιοδήποτε τομέα».
Η Άγκυρα έχει ήδη στείλει το δικό της στολίσκο στις δυνητικά πλούσιες περιοχές με πετρέλαιο της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένου του Barbaros Hayrettin Pa και αρκετών ναυτικών σκαφών.
Επίσης, η Αθήνα έχει διαρρεύσει ότι η Ελλάδα θα απαντήσει στα «αντίμετρα της Τουρκίας ενάντια στην ανάπτυξη της Κύπρου», και ότι η χώρα είναι «έτοιμη να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα».
Από την άποψη αυτή αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το 1993 η Ελλάδα και η Κύπρος υιοθέτησαν το Αμυντικό Δόγμα του Ενιαίου Χώρου, το οποίο στοχεύει να αντιδράσουν από κοινού σε μια επίθεση από άλλη χώρα.
Το Ισραήλ, η Λιβύη και ακόμη και η Αίγυπτος δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για τα κοιτάσματα – με την κάθε χώρα να θεωρεί ότι έχει νόμιμα δικαιώματα.
Και αυτό το ενδιαφέρον ενισχύεται από συγκεκριμένα στρατιωτικά μέτρα.
Για παράδειγμα, το Ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας υπέγραψε σύμβαση 420 εκατομμυρίων δολαρίων για να εξοπλίσει το ναυτικό της χώρας με ειδικά συστήματα για την υπεράσπιση πεδίων φυσικού αερίου και πλωτών οδών.
Όσον αφορά την Αίγυπτο, υπάρχει αυξανόμενη αντίθεση με την Τουρκία λόγω και της υποστήριξης της Άγκυρας από το Κατάρ, η οποία, με τη σειρά της, είναι φιλικά διακείμενη στο κίνημα της μουσουλμανικής αδελφότητας στην Αίγυπτο.
Οι αντιπαλότητες γύρω από τα πεδία φυσικού αερίου της Μεσογείου θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι η δυνατότητα κατασκευής ενός από τους μεγαλύτερους αγωγούς αερίου στον κόσμο μεταξύ Ισραήλ, Τουρκίας, Κύπρου, Ελλάδας και Ιταλίας (πάνω από 2.000 χιλιόμετρα) δεν θα πραγματοποιηθεί.
Το εκτιμώμενο κόστος του έργου ανέρχεται σε περισσότερα από 6 δισ. δολάρια, ορισμένα από τα οποία οι συμμετέχοντες σχεδιάζουν να αντλήσουν από τα κεφάλαια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της διαβόητης «διαφοροποίησης» των ενεργειακών προμηθειών.
Στο έργο αυτό, το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου θα προέλθει από το κοίτασμα Leviathan του Ισραήλ, τα αποθέματα των οποίων ανέρχονται σε περίπου 613 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και 39,4 εκατ. βαρέλια συμπυκνωμένου αερίου.
«Είμαστε βέβαιοι ότι στο μέλλον η Ευρώπη θα αγοράσει φυσικό αέριο που παράγεται στην Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Υποδομής, Ενέργειας και Υδατικών Πόρων του Ισραήλ, Yuval Steinitz.
«Έχουν αρχίσει εντατικές συνομιλίες για την κατασκευή δύο αγωγών.
Ένας από αυτούς θα επεκταθεί στην Τουρκία και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Ο άλλος αγωγός θα περάσει από τη νότια Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία».
Τα Βαλκάνια θα μπορούσαν να καταλήξουν στον μεγαλύτερο ηττημένο στις διαμάχες για τα θαλάσσια σύνορα της Ανατολικής Μεσογείου, καταλήγει ο αναλυτής.