Δρ. Σάρα Αλίνια
Το άγαλμα αποκαλύφθηκε στην Πλατεία της Επανάστασης (Ενγελάμπ) στο κέντρο της Τεχεράνης στις 7 Νοεμβρίου 2025. Τα αποκαλυπτήρια αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης επικοινωνιακής εκστρατείας με τίτλο “Θα γονατίσετε ξανά μπροστά στο Ιράν”. Το μνημείο εκφράζει την αφήγηση συνεχούς ιρανικής αντίστασης — μια «ιστορία αντίστασης και αξιοπρέπειας». Σκοπός του είναι να συμβολίσει ότι, ανά τους αιώνες, ξένες δυνάμεις προσπάθησαν και απέτυχαν να κυριαρχήσουν στο Ιράν.
Το άγαλμα αναπαράγει ένα αρχαίο θέμα: θυμίζει τη νίκη του Σαπούρ Α΄ επί των ρωμαϊκών δυνάμεων γύρω στο 260 μ.Χ., όπου ο Βαλεριανός, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας, συνελήφθη – μια σπάνια ιστορική στιγμή, που σηματοδοτεί την ταπείνωση της Ρώμης-Δύσης και την ιρανική άνοδο.
Η εικόνα είναι εμπνευσμένη από την αρχαία βραχογραφία στο Νακσ-ε Ροστάμ που γιόρταζε αυτόν τον θρίαμβο των Σασσανιδών – προβάλλοντας δύναμη, κυριαρχία και εθνική υπερηφάνεια στους αιώνες.
Ο χρόνος και οι πολιτικές συγκυρίες δεν είναι τυχαίες.
Τα αποκαλυπτήρια έρχονται λίγο μετά από έναν πρόσφατο πόλεμο (τη «12ήμερη» σύγκρουση του 2025 με το Ισραήλ) και πολλοί αναλυτές ερμηνεύουν το άγαλμα ως ένα πολιτικό μήνυμα: χρησιμοποιώντας την αρχαία ιστορία ενισχύεται ο πατριωτισμός, η ενότητα και το ηθικό σε μια εποχή εξωτερικής πίεσης.
Στόχος είναι να «σφυρηλατηθεί ένας δεσμός μεταξύ του ένδοξου παρελθόντος αυτής της γης και του ελπιδοφόρου παρόντος της» — συνδέοντας το σύγχρονο Ιράν με την προ-ισλαμική κληρονομιά και τις παλιές δόξες του.
Το άγαλμα στέλνει ένα μήνυμα τόσο στο εγχώριο όσο και στο ξένο κοινό: ότι το Ιράν έχει μακρά ιστορία επιβίωσης και απόκρουσης ισχυρών αντιπάλων. Σκοπός του είναι να προβάλει δύναμη και αποτροπή.
Προβάλλει επίσης την εθνική ενότητα μέσω της ιστορίας και της ταυτότητας — Η ανέγερση του αγάλματος υιοθετεί έναν πιο εθνοκεντρικό συμβολισμό πλάι στην ισλαμική παράδοση. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ενοποίηση των ανθρώπων γύρω από μια κοινή ιρανική πολιτιστική ταυτότητα σε συνδυασμό με την θρησκευτική παράδοση.
Επικαιροποιώντας το παρόν μέσω του παρελθόντος η ανέγερση του εικαστικού συμπλέγματος Σαπώρη και Βαλεριανού στο κέντρο της Τεχεράνης υπενθυμίζει μια τιμημένη εποχή ιρανικής ισχύος και προσδιορίζει μια στιγμή που το αρχαίο Ιράν ανάγκασε την ισχυρή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία να «γονατίσει». Η εικαστική δημιουργία πλαισιώνει τις τρέχουσες ή πρόσφατες συγκρούσεις ως μέρος ενός συνεχούς — υποδηλώνοντας ότι το σύγχρονο Ιράν, όπως και το αρχαίο Ιράν, θα αναδειχθεί νικητής.
Πηγή: Ιρανέα
Σημειώσεις Ίσκρα:
Δεν είναι η πρώτη φορά – και σίγουρα ούτε η τελευταία – που το Ιράν αποπειράται να στείλει στη Δύση μήνυμα μέσω του πολιτισμού. Δυστυχώς για αυτήν, η σύγχρονη Δύση έχει χάσει κάθε επαφή με την ίδια την έννοια του πολιτισμού. Θα χρειαστεί, επομένως, να λάβει το μήνυμα με άλλον τρόπο…
Σύμφωνα με Ιρανικά μέσα, το άγαλμα θα μεταφερθεί σύντομα στην είσοδο του αεροδρομίου της Τεχεράνης. “η μεταφορά στο αεροδρόμιο Μεχραμπάντ, κοντά στην πλατεία Αζαντί, στοχεύει να δώσει στους επισκέπτες διπλωμάτες, τους ξένους εκπροσώπους και τους διεθνείς αξιωματούχους – συμπεριλαμβανομένων προέδρων, πρωθυπουργών και υπουργών Εξωτερικών – την ευκαιρία να δουν το άγαλμα κατά την άφιξή τους στο Ιράν και να μάθουν για την πλούσια ιστορία της χώρας.”. Φαίνεται ότι οι Ιρανοί δε συμφωνούν με το “Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν, μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων”…