Οσο κι αν οι κυβερνητικοί παράγοντες και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης λένε ότι φέτος έγινε η μεγαλύτερη προετοιμασία όσο ποτέ άλλοτε για τις πυρκαγιές, ότι δόθηκαν κονδύλια για την αντιπυρική προστασία, ότι υπήρξε σχεδιασμός, αυτό που περισσότερο επιβεβαιώνεται είναι ότι πάνω σε σαθρό πολιτικό έδαφος μόνο κατρακύλα έρχεται. Οσο επικοινωνιακά η ΝΔ χτίζει… αντιπυρικά επιχειρήματα στο ότι κι άλλες χώρες έχουν πυρκαγιές, τόσο πιο έντονα θα δυναμώνουν οι φωνές που ζητούν άλλες πολιτικές με προτεραιότητα τον άνθρωπο, τη φύση, τη ζωή και όχι το κέρδος. Αλλωστε οι παραδομένες στην πολιτική της εκμετάλλευσης κυβερνήσεις θα συναγωνίζονται πάντα για το πόσο λιγότερο ή περισσότερο πηχτό είναι το σκοτάδι της αβύσσου…
Τι έλεγε ο πρωθυπουργός
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μειώνει διαρκώς τις δαπάνες για κοινωνικές ανάγκες, όπως και για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των πυρκαγιών, και μετά υμνεί την πολιτική της ατομικής ευθύνης, του 112, και τον εθελοντισμό, ρίχνοντας έντεχνα τον πολιτικό σπόρο για μετάπτωση σταδιακά και σε κάποιο βαθμό των δημόσιων υπηρεσιών πυρόσβεσης σε ιδιώτες…
Προ μηνός ο Κυρ. Μητσοτάκης κομπορρημονούσε ότι η πολιτεία «αντιπαρατάσσει στην απειλή της φωτιάς τις περισσότερες δυνάμεις που είχαμε ποτέ: 18.000 μόνιμους και εποχικούς πυροσβέστες, πάνω από 1.500 δασοκομάντος, επιπλέον προσωπικό». Αυτά έλεγε στην ομιλία του (18/7) στο ΟΑΚΑ κατά την τελετή παράδοσης 164 νέων οχημάτων στο πυροσβεστικό σώμα
όπου παρευρέθηκε μαζί με την ευρωπαία επίτροπο Ισότητας, Ετοιμότητας και Διαχείρισης Κρίσεων Χατζά Λαμπίμπ. Οι κυβερνητικοί επιτελείς εμφανίζονταν με επικοινωνιακή ελαφρότητα στις τοποθετήσεις για τις αντιπυρικές προετοιμασίες και αναδείκνυαν αριθμούς ατάκτως ερριμμένους μαζί με αναφορές σε υψηλές θερμοκρασίες, δυνατούς ανέμους και την κλιματική κρίση πια σε έξαρση…
Ομως η πραγματικότητα ξεσκέπασε την πολιτική τους. Γίνονται εμφανείς οι ελλείψεις σε προσωπικό και μέσα των πυροσβεστικών δυνάμεων και των δασικών αρχών, η μη συντήρηση του ηλεκτρικού δικτύου, η ανεπάρκεια σε δασικούς δρόμους και πρόσβαση στα δάση. Γίνεται ορατή μέσα στους καπνούς από τις πυρκαγιές η πολιτική που δεν δίνει προτεραιότητα στα αποτελεσματικά έργα κοινωνικών υποδομών και στις διαδικασίες πρόληψης. Μέσα στα αποκαΐδια από τις πυρκαγιές σε Αχαΐα, Χίο, Ζάκυνθο, Αιτωλοακαρνανία, Κεφαλονιά, Ηλεία, Πρέβεζα, Βόνιτσα κ.α. καταδεικνύεται πόσο κούφιες είναι οι κυβερνητικές υποσχέσεις και επιλογές.
Αρχές Αυγούστου το Documento αποκάλυψε έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών που αποτυπώνει την αναποτελεσματικότητα του «γαλάζιου» επιτελικού κράτους ακόμη και στην απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας και της πυροπροστασίας. Από τα 660 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για σχετικά έργα, η απορρόφηση είχε περιοριστεί μέχρι το τέλος του 2024 μόλις στα 57,8 εκατ. ευρώ και για το 2025 προβλεπόταν μόλις στα 84,6 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας είχε σπεύσει να ορίσει από κονδύλια του ΕΣΠΑ ποσό ύψους 26 εκατ. ευρώ προς μέσα μαζικής ενημέρωσης για την ανάδειξη δράσεων αντιμετώπισης και πρόληψης κινδύνων και φυσικών καταστροφών…
Εχει επιπτώσεις η καπιταλιστική αντίληψη κόστους – οφέλους που χαράσσει την πολιτική των κυβερνήσεων, πρώην και νυν, για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, όπως και άλλων κοινωνικών προβλημάτων.
Το δείχνει μεγαλοπρεπώς η «σταχτωμένη» κυβέρνηση Μητσοτάκη που ξέρει να δίνει κονδύλια με κατεύθυνση την κερδοφορία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, κλείνει τα μάτια σε κατασπατάληση πόρων υπέρ «ημετέρων», μειώνει δαπάνες για κοινωνικές ανάγκες. Η κυβέρνηση της ΝΔ ανοίγει κερδοφόρους κρουνούς κερδοφορίας με πολεμοκάπηλες πολιτικές στη γραμμή του ευρωατλαντισμού και του ΝΑΤΟ, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μεγαλύτερες κοινωνικές περικοπές και χρέη για την κοινωνική πλειοψηφία με άμεσο ή μελλοντικό ξεζούμισμα …
Μάλιστα, ο κυνισμός και η υποκρισία δεν έχουν πάτο. Οι υπουργοί και βουλευτές της ΝΔ αντιφάσκουν στη ρητορική τους, ακόμη και όταν… νεοφιλελευθερολογούν πάνω σε πάγιες «γαλάζιες» αντιλήψεις για τη μείωση του κράτους, τη μείωση των μονίμων του δημοσίου και πυροσβεστών, την… αξιολογημένη απόλυση. Και τα ανακατεύουν πάνω από τα αποκαΐδια σαν αχταρμά με τον εθελοντισμό, με τον χορηγικό φιλανθρωπισμό, την εποχική Vs μόνιμη απασχόληση.
Προκλητικές δηλώσεις
«Μύλος» έγινε το «γαλάζιο» επιτελείο με τους ύμνους της βουλευτή της ΝΔ Σοφίας Βούλτεψη στον πυροσβεστικό εθελοντισμό των ΗΠΑ και στο εποχικό προσωπικό σε ευρωπαϊκές χώρες σε δημόσια παρέμβασή της (13/8). Μάλιστα, έδωσε το σήμα να δοθεί πολιτική μάχη στην Ελλάδα για να αυξηθούν οι εθελοντές, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι στην Αμερική το 75% του προσωπικού για την πυρόσβεση είναι εθελοντές. Αυτή είναι η ΝΔ του Κυρ. Μητσοτάκη, η οποία θαυμάζει τις ΗΠΑ –ας σημειωθεί ότι έχουν ιδιωτικές υπηρεσίες πυρόσβεσης– και με επιχείρημα ότι γίνονται καταστροφές και σε άλλες χώρες οι «γαλάζιοι» επιτελείς φέρνουν παραδείγματα από εφαρμοσμένες πολιτικές που δεν θέτουν σε προτεραιότητα τις λαϊκές ανάγκες.
Παράλληλα όμως έτσι αναδείχτηκαν και εσωτερικές αντιφάσεις στην κυβερνητική μηχανή, που και μειώνει διαρκώς τις οργανικές θέσεις των μόνιμων πυροσβεστών και «εργαλειοποιεί» το ζήτημα του εποχικού προσωπικού και με το θέμα της εθελοντικής προσφοράς. Πριν από λίγο καιρό το ΠΑΣΟΚ σε ερώτηση στη Βουλή προς τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννη Κεφαλογιάννη είχε καταγγείλει αποκλεισμούς εθελοντών πολιτικής προστασίας από υποστηρικτικές δράσεις λόγω ακαδημαϊκών προϋποθέσεων. Είχε επισημάνει ότι η υπ’ αρ. 21358/4.4.2025 απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας είχε εισαγάγει κριτήρια για τη συμμετοχή ακόμη και στις πιο βασικές και απλές υποστηρικτικές δραστηριότητες, όπως η κατοχή πανεπιστημιακού πτυχίου Επικοινωνίας για τη διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές, η απαίτηση πτυχίου Ψυχολογίας για την παροχή βασικής ψυχολογικής υποστήριξης σε πληγέντες, η ανάγκη πτυχίου ΠΕ μηχανικού για την εγκατάσταση πρόχειρων σκηνών προσωρινής φιλοξενίας!
Μάλιστα, έκαναν λόγο για απόφαση που «αποσκοπεί όχι στην αναβάθμιση της εθελοντικής προσφοράς αλλά στην υποκατάστασή της από έμμισθους εργαζόμενους, μέσω αδιαφανούς διαδικασίας». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ΣΥΡΙΖΑ επεσήμανε σε ερώτηση 16 βουλευτών του (18/7) στη Βουλή ότι η νέα προκήρυξη του Απριλίου 2025 περιλάμβανε κριτήρια που υποβάθμισαν δραματικά την αξία της αποδεδειγμένης εμπειρίας και της επιχειρησιακής ετοιμότητας, ενώ παράλληλα εισήγαγε ηλικιακούς περιορισμούς που οδήγησαν στον αυτόματο αποκλεισμό εργαζομένων με πολυετή και επιτυχώς αξιολογημένη υπηρεσία.
Τόνιζαν ότι είχαν αποκλειστεί περισσότεροι από 600 έμπειροι εποχικοί πυροσβέστες με την προκήρυξη του Απριλίου 2025 και έθετε την ανάγκη για άμεση επαναφορά τους στο πυροσβεστικό σώμα. Ολοι θυμήθηκαν τους διαδηλωτές-εποχικούς πυροσβέστες, τέλος Οκτωβρίου 2024 έξω από το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας επί υπουργίας Βασίλη Κικίλια, που η συγκέντρωσή τους διαλύθηκε από τα ΜΑΤ…
Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση
«Η πολιτική προστασία στην Ελλάδα χρειάζεται ριζική αναμόρφωση, όχι επικοινωνιακά μπαλώματα» τονίζει προς το Documento o γραμματέας του τομέα Πολιτικής Ανθεκτικότητας και Κλιματικής Κρίσης ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Μιχάλης Χάλαρης, αναφορικά με τις πυρκαγιές. Μάλιστα, επισημαίνει ότι «θα παρουσιάσουμε άμεσα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, αλλαγμένο συθέμελα, με έμφαση στην πρόληψη, τον αποτελεσματικό συντονισμό, την τεχνολογική υποστήριξη και την ουσιαστική ενίσχυση της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να προστατεύονται αποτελεσματικά άνθρωποι, περιουσίες και περιβάλλον». Ταυτόχρονα, αναδεικνύει πόσο προσχηματικές είναι οι κυβερνητικές αναφορές στους εθελοντές της πολιτικής προστασίας. Ο κ. Χάλαρης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η κυβέρνηση θυμάται τους εθελοντές μόνο όταν καίγεται η χώρα. Στην πράξη τούς αφήνει να πολεμούν με άδεια χέρια, πληρώνοντας καύσιμα, σέρβις, ασφάλιση και φόρους από την τσέπη τους. Αυτό δεν είναι σεβασμός· είναι κοροϊδία. Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής προτείνει όλες οι υποχρεώσεις των πιστοποιημένων εθελοντών να καλύπτονται πλήρως. Ο εθελοντής δεν πρέπει να πληρώνει για να προστατεύει ζωές και δάση. Η μάχη για την ασφάλεια είναι συλλογική και απαιτεί δίκαιη στήριξη στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής».
Από την πλευρά της Κουμουνδούρου ο αν. εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Γρηγόρης Θεοδωράκης κατακεραυνώνει την κυβέρνηση ΝΔ, επισημαίνοντας ότι «παρά τα μεγάλα λόγια περί θωρακισμένης χώρας, και στις φετινές πυρκαγιές αποδείχθηκε η ανετοιμότητα της κυβέρνησης». Εξηγεί ότι «έμπειροι εποχικοί πυροσβέστες έμειναν εκτός του πυροσβεστικού σώματος, διαθέσιμοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης δεν απορροφήθηκαν, στο κομμάτι της πρόληψης υπήρξε σημαντική υστέρηση». Ο Γρ. Θεοδωράκης περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση, καθώς, όπως περιγράφει, «η περιβαλλοντική καταστροφή είναι ανυπολόγιστη, ενώ χιλιάδες συμπολίτες μας είδαν τους κόπους μια ζωής να γίνονται στάχτη». Δεν αποφεύγει να πει ότι «προφανώς τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής παρόμοια φαινόμενα θα είναι συχνά και η αντιμετώπισή τους ακόμη πιο δύσκολη» για να καταλήξει λέγοντας: «Η Ελλάδα χρειάζεται ολοκληρωμένο και σύγχρονο σύστημα πολιτικής προστασίας. Οχι αποσπασματικά μέτρα και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα».
Οι δραματικές εξελίξεις με τις πυρκαγιές σε όλη τη χώρα, που πλέον απειλούν τα αστικά κέντρα, αποτελούν αντικείμενο πολιτικής κριτικής αλλά και προβληματισμού.
«Για μία ακόμη χρονιά η χώρα έχει μετατραπεί σε “εμπόλεμη ζώνη”, με πυρκαγιές να καταστρέφουν το φυσικό περιβάλλον, τις λαϊκές περιουσίες, να μπαίνουν μέσα στον αστικό ιστό και δυστυχώς να οδηγούν και σε απώλειες ανθρώπινων ζωών, όπως η πυρκαγιά στην ανατολική Αττική. Η κυβέρνηση της ΝΔ δεν μπορεί πλέον να κρύβεται πίσω από “τα ακραία καιρικά φαινόμενα”, την “ατομική ευθύνη”, το “επίτευγμα του 112” κλπ. Εχει τεράστια ευθύνη γι’ αυτήν την κατάσταση» δηλώνει για τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Documento o βουλευτής Ανατολικής Αττικής του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας. Επισημαίνει ότι «το κατά συρροή έγκλημα που ζούμε κάθε καλοκαίρι δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο σε κάποιες διαχειριστικές ανεπάρκειες ή σε ανικανότητα σχεδιασμού. Αυτό που έχει καταρρεύσει με πάταγο είναι ένα μοντέλο που επενδύει μόνο στην καταστολή, την αντιμετώπιση δηλαδή των πυρκαγιών αφού ξεσπάσουν κι αγνοεί πλήρως την ανάγκη για έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό δασοπροστασίας κι αντιπυρικής προστασίας με έμφαση στην πρόληψη». Και ο βουλευτής του ΚΚΕ καταλήγει: «Καμία κυβέρνηση δεν πήρε τέτοια μέτρα, γιατί όλες ακολούθησαν τις κατευθύνσεις της ΕΕ που αντιμετωπίζει την πρόληψη ως κόστος θυσιάζοντας τα αντίστοιχα έργα και υποδομές. Η κατάσταση μάλιστα θα γίνει ακόμη χειρότερη τα επόμενα χρόνια μέσω νέων περικοπών ώστε να βρεθούν τα αναγκαία κονδύλια της πολεμικής οικονομίας. Συνεπώς, μαζί με την ανάγκη για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών και την αποκατάσταση των ζημιών πρέπει να μπει στο επίκεντρο η διεκδίκηση ουσιαστικών μέτρων πρόληψης σε σύγκρουση με ένα σάπιο κι εχθρικό κράτος, που είναι ικανό μεν για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου και των παρατρεχάμενών του, αλλά εντελώς ανίκανο να προστατεύσει τον λαό και τις ανάγκες του». Στην πυρόπληκτη Αχαΐα βρέθηκε ο πρόεδρος της Νέας Αριστεράς και βουλευτής Αλέξης Χαρίτσης, που έκανε λόγο για «κυβέρνηση καμένης γης», με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμματος Νάσο Ηλιόπουλο να αναφέρεται και στην αποκάλυψη του Documento για τα χαμένα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης τονίζοντας: «Αυτό που ζούμε τις τελευταίες μέρες είναι άλλο ένα έγκλημα. Είναι αποτέλεσμα συνειδητών επιλογών της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Μια κυβέρνηση που δεν αξιοποίησε τα 500 εκατ. ευρώ που είχε από το Ταμείο Ανάκαμψης. Μια κυβέρνηση που τον χειμώνα, αντί να προχωράει στα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, έστελνε τα ΜΑΤ να χτυπήσουν τους πυροσβέστες. Μια κυβέρνηση που φρόντισε να πετάξει εκτός σώματος περισσότερους από 600 μάχιμους και έμπειρους πυροσβέστες. Την ίδια στιγμή, αντί να απολογηθούν για τα παραπάνω, θλιβερές φιγούρες του κυβερνητικού θιάσου βγαίνουν στα κανάλια και κουνάνε και το δάχτυλο στην κοινωνία λέγοντας ότι μας λείπουν οι εθελοντές». Υπογράμμισε μάλιστα ότι το να χρησιμοποιεί η κυβέρνηση την κλιματική κρίση ως δικαιολογία αποτελεί κακόγουστο αστείο. «Αν όντως παίρνεις στα σοβαρά τις απειλές που φέρνει η κλιματική κρίση, σημαίνει ότι ακολουθείς εντελώς διαφορετικές πολιτικές στην πολιτική προστασία, στις δημόσιες επενδύσεις, δεν στηρίζεις τις εξορύξεις και φροντίζεις να γίνουν επενδύσεις στο επικίνδυνο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ. Και προφανώς στηρίζεις τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής».
Από την πλευρά του, το Κίνημα Δημοκρατίας κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση αφήνει απροστάτευτη τη χώρα και ότι αποψιλώνεται το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ» από σημαντικά έργα της πολιτικής προστασίας.
