Σοβαρές ενδείξεις για κακουργηματικές πράξεις εντοπίζει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, με επίκεντρο πρώην υπουργούς της κυβέρνησης, μεταξύ των οποίων ο Μάκης Βορίδης και ο Λευτέρης Αυγενάκης. Η έρευνα που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από τις ευρωπαϊκές αρχές φέρνει στο φως ένα πολύπλοκο πλέγμα πιθανών παρατυπιών και χειραγώγησης ελέγχων, με φόντο την καταβολή αγροτικών επιδοτήσεων.
Πιο αναλυτικά, η υπόθεση αφορά στις καταθέσεις δύο πρώην προέδρων του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), του Γρηγόρη Βάρρα και του Ευάγγελου Σημανδράκου, και εντάσσεται σε πλαίσιο ευρύτερης έρευνας για διαχειριστική ανεπάρκεια και εικαζόμενες εγκληματικές πράξεις που σχετίζονται με την παράκαμψη ελέγχων και την αλλοίωση διαδικασιών.
Τροποποιήσεις εγκυκλίων και παρακάμψεις ελέγχων
Σύμφωνα με το υλικό της έρευνας, οι ενέργειες που εξετάζονται από την Εισαγγελία χαρακτηρίζονται ως αποτέλεσμα μεθοδευμένων παρεμβάσεων. Καταγράφεται συγκεκριμένα ότι «διευκολύνθηκαν με διάφορους τρόπους», όπως:
- Παρέμβαση στις αρμοδιότητες των ελεγκτών μέσω τροποποιήσεων εγκυκλίων σχετικών με διοικητικούς και άλλους ελέγχους.
- Παραβίαση της διαδικασίας εισαγωγής αποτελεσμάτων από τους ελέγχους, είτε μέσω ακύρωσης εγγράφων είτε με παρέκκλιση από το θεσμικό πλαίσιο.
- Εκ των άνω καθοδήγηση υπαλλήλων, οι οποίοι, υπό την πίεση ή εντολή ανωτέρων, παρέκαμψαν ενδεχομένως τις ενδεδειγμένες ελεγκτικές διαδικασίες.
Όπως σημειώνεται στην έρευνα, αυτή η αλυσίδα γεγονότων φέρεται να είχε ως στόχο τη διευκόλυνση συγκεκριμένων δικαιούχων ή και την απόκρυψη ανακριβειών κατά τη διαδικασία πληρωμών.
Ειδικές αναφορές σε περιουσιακά στοιχεία
Η έρευνα επεκτείνεται και σε περιουσιακά στοιχεία που ενδέχεται να σχετίζονται με τις εν λόγω πράξεις. Οι ερευνητές κάνουν ιδιαίτερη μνεία στην ανάγκη ανάκτησης αρχιτεκτονικά καταβληθέντων ποσών μέσω άσκησης νομικών διαδικασιών. Η προανακριτική πρόταση περιγράφει αναλυτικά τη μεθοδολογία με την οποία έγιναν οι επίμαχες ενέργειες, ενώ η Εισαγγελία δίνει έμφαση και στη σχέση των υπόπτων με τα ακίνητα που φαίρονται να έχουν αποκτηθεί ή σχετίζονται με την υπόθεση.
Με βάση το υλικό που συγκεντρώθηκε:
- Λαμβάνεται υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της έρευνας, προέκυψαν ενδείξεις ότι δημόσιοι λειτουργοί συνεργάστηκαν για τη διαστρέβλωση των ελέγχων.
- Τα όσα έχουν καταγραφεί φέρονται να συνιστούν σοβαρές παραβάσεις του Κανονισμού 1306/2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαφόρων Οδηγιών (ΕΕ), μεταξύ των οποίων οι 2017/1371, 2014/24, και 2015/849.
Οι πράξεις που διερευνώνται τελούν σε συνάφεια με άρθρα του ελληνικού Ποινικού Κώδικα περί απιστίας, απάτης κατά της Ε.Ε., και νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.
Στο κάδρο Βορίδης και Αυγενάκης
Η πρόταση των αρμόδιων ερευνητικών αρχών περιλαμβάνει ρητή αναφορά σε πολιτικά πρόσωπα, και πιο συγκεκριμένα:
- Μάκης Βορίδης, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κατά την επίμαχη περίοδο (09/07/2019 – 05/01/2021).
- Λευτέρης Αυγενάκης, διάδοχός του στο ίδιο υπουργείο (από 27/06/2023 έως 14/06/2024).
Η εμπλοκή των δύο πρώην υπουργών αποδίδεται στην πολιτική ευθύνη και ενδεχομένως υπηρεσιακή εμπλοκή τους σε αποφάσεις που επέτρεψαν τη χειραγώγηση των ελέγχων, καθώς και στην ενδεχόμενη γνώση ή συγκάλυψη αυτών των πράξεων.
Η υπόθεση εξελίσσεται πλέον σε σημείο αιχμής για τη διαφάνεια και την αξιοπιστία της κρατικής διαχείρισης των ευρωπαϊκών πόρων, με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να ζητά πλήρη πρόσβαση στα αρχεία και στις κινήσεις προσώπων και κεφαλαίων που σχετίζονται με την υπόθεση. Η ελληνική δικαιοσύνη καλείται τώρα να συνεργαστεί σε βάθος με τις ευρωπαϊκές αρχές, υπό το βάρος ενός σκανδάλου που, αν αποδειχθεί, θα έχει βαριές πολιτικές και ποινικές προεκτάσεις.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι αν η κυβέρνηση και οι θεσμικές αρχές της χώρας θα επιδείξουν την απαραίτητη διαφάνεια και ανεξαρτησία στην απονομή δικαιοσύνης – σε μια υπόθεση που φαίνεται να αφορά όχι μόνο τη διαχείριση δημοσίου χρήματος αλλά και την ηθική υπόσταση της πολιτικής εξουσίας.