Η χώρα με μια από τις μεγαλύτερες ακτογραμμές δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική ούτε στα ψάρια . Δυστυχώς υπάρχει ασυδοσία στην αλιεία των ελληνικών θαλασσών
Κ.Μ.
Τη στιγμή που η Avramar, ο μεγαλύτερος παίκτης της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, πλέει σε αχαρτογράφητα νερά εν αναμονή της εξυγίανσής της, οι αριθμοί στην αγορά αποκαλύπτουν μια ανησυχητική πραγματικότητα. Οι εισαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας από τη γειτονική Τουρκία κατέγραψαν ρεκόρ μέσα σε μια χρονιά.
Οι εισαγωγές τσιπούρας από τη γείτονα, η οποία διαθέτει εμπορικές εταιρείες στην Ελλάδα για να διευκολύνει την πρόσβαση των ψαριών της στην Ευρώπη, αυξήθηκαν πέρυσι κατά 67% σε αξία, ενώ οι εισαγωγές λαβρακιού κατέγραψαν άλμα 97% σε όγκο, φανερώνοντας τη ραγδαία διείσδυση των τουρκικών ψαριών της μεσογειακής υδατοκαλλιέργειας στην ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO, η Ελλάδα αναδείχθηκε η κορυφαία αγορά για τις εξαγωγές τουρκικής τσιπούρας, με τις εισαγωγές να ενισχύονται κατά 67% σε αξία και 34% σε όγκο. Την ίδια στιγμή, ο συνολικός όγκος ελληνικών εξαγωγών τσιπούρας μειώθηκε κατά 13% σε ετήσια βάση, με βασικές αγορές όπως η Ισπανία και η Ιταλία να καταγράφουν πτώση 18% και 16% αντίστοιχα. Ωστόσο, ο αντίκτυπος στην αξία ήταν πιο ήπιος. Η Ιταλία διατήρησε θετική πορεία, ενώ η Ισπανία σημείωσε μόνο μέτρια υποχώρηση κατά 4%. Στον αντίποδα, ο τουρκικός τομέας τσιπούρας ενίσχυσε την αξία των εξαγωγών του κατά 28%, με τον όγκο να παραμένει σχεδόν σταθερός (+3%).
Στο λαβράκι, οι εξαγωγές της Τουρκίας αυξήθηκαν κατά 14% σε αξία και 21% σε όγκο, με την Ελλάδα να εξελίσσεται στη σημαντικότερη και ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά (+83% αξία και +97% όγκο). Σημαντική ανάπτυξη καταγράφηκε και στην Ιταλία και τις ΗΠΑ (αύξηση 18% στην αξία εξαγωγών), ενώ η Ολλανδία κατέγραψε μείωση 13%. Όσον αφορά τον όγκο, ανοδική πορεία παρουσίασαν και οι εξαγωγές προς την Ιταλία (+20%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (+13%).
Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό τομέα λαβρακίου σημείωσε ανάπτυξη με αύξηση 14% σε όγκο και 13% σε αξία. Η Ιταλία και η Ισπανία συνέβαλαν σημαντικά, με αύξηση 9%-10% στην πρώτη και 18% και 13% στη δεύτερη αντίστοιχα.
Παρότι η Ελλάδα διατηρεί ανταγωνιστική παρουσία στις εξαγωγές προς την Ιταλία και την Ισπανία, η εσωτερική αγορά κατακλύζεται από τουρκικής προέλευσης προϊόντα, αντικατοπτρίζοντας μια μετατόπιση ισχύος στη μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια. Η τουρκική «βιομηχανία» επωφελείται από τα σοβαρά προβλήματα της Avramar, τη σταθερότητα παραγωγής, την επιθετική τιμολόγηση και τη διατήρηση προβαδίσματος παρά την αύξηση του κόστους εργασίας. Αντίθετα, στην Ελλάδα, η παραγωγή δείχνει σημάδια κόπωσης, με περιορισμένη προσφορά λόγω υψηλότερων εισροών, αυξημένης θνησιμότητας και υποτονικών επενδύσεων.
Πώς κινήθηκαν οι τιμές
Η τιμή της τσιπούρας (600+ γρ.) στην ισπανική αγορά έφτασε σε ιστορικό υψηλό, στα 8,10 ευρώ/κιλό τον Δεκέμβριο, τιμή που διατηρήθηκε στις αρχές του 2025. Στην ισπανική αγορά χονδρικής, οι τιμές φρέσκιας τσιπούρας (300-400 γρ.) αυξήθηκαν σταθερά μέσα στο 2024, και έφθασαν τα 6,90 ευρώ/κιλό τον Φεβρουάριο του 2025.
Τα μεγαλύτερα μεγέθη (400-600 γρ.) ακολούθησαν αντίστοιχη πορεία, φτάνοντας τα 6,87 ευρώ/κιλό τον Ιανουάριο του 2025. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά τσιπούρας άνω των 600 γρ. παρουσίασε απότομη αύξηση τιμών το τέταρτο τρίμηνο του 2024, αυξάνοντας από ένα ετήσιο χαμηλό 6,45 ευρώ ανά κιλό τον Σεπτέμβριο σε 8,10 ευρώ ανά κιλό τον Δεκέμβριο. Αυτό το αυξημένο επίπεδο τιμών συνεχίστηκε και στις αρχές του 2025.
Αντίθετα, οι τιμές του λαβρακιού άνω των 600 γρ. παρέμειναν υποτονικές στο δ’ τρίμηνο του 2024 (11,30 ευρώ/κιλό), με μικρή ανάκαμψη στις αρχές του 2025 (12 ευρώ/κιλό). Το μεσαίου μεγέθους λαβράκι ανέκαμψε φτάνοντας τα 7,20 ευρώ/κιλό στο τέλος του έτους, ενώ τα μικρότερα μεγέθη άγγιξαν υψηλό 5,85 ευρώ/κιλό.
Οι προοπτικές για το 2025
Οι προβλέψεις για το 2025 παραμένουν ανοδικές. Περιορισμένη προσφορά, υψηλότερες απώλειες λόγω κλιματικής επιβάρυνσης και σταθερή καταναλωτική ζήτηση ενισχύουν τις τιμές. Η αυξημένη εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγωγές δημιουργεί ερωτήματα για τη βιωσιμότητα του μοντέλου καθώς η Τουρκία αυξάνει το μερίδιό της στην ευρωπαϊκή αγορά.