Η εξέλιξη αυτή απειλεί να εκτροχιάσει την πολιτική της ατζέντα στη δεύτερη θητεία της, σημειώνουν οι Financial Times.
Ακροδεξιά πρωτοβουλία
Ο Ρουμάνος ακροδεξιός ευρωβουλευτής Gheorghe Piperea ανακοίνωσε ότι έχει συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 72 υπογραφές για να ενεργοποιηθεί η πρόταση μομφής, την οποία καταθέτει την Πέμπτη.
Όπως δήλωσε στους Financial Times, στόχος είναι «η προάσπιση της διαφάνειας και της δημοκρατίας».
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι έχει την υποστήριξη και μελών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), της παράταξης της ίδιας της von der Leyen.
Παραδέχεται, ωστόσο, ότι οι πιθανότητες επιτυχίας είναι περιορισμένες, καθώς απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων στην Ολομέλεια – δηλαδή τουλάχιστον 480 ψήφοι σε σύνολο 720 ευρωβουλευτών.
Σκιά αποξένωσης από το Κοινοβούλιο
Η von der Leyen είχε εξασφαλίσει 401 ψήφους κατά την επανεκλογή της, αλλά η σχέση της με αρκετούς ευρωβουλευτές έχει επιδεινωθεί.
Αντιδράσεις προκαλεί η φερόμενη αδιαφορία της απέναντι στο Κοινοβούλιο και η τάση να παρακάμπτει τις ευρωομάδες σε κρίσιμες αποφάσεις, ενισχύοντας παράλληλα τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών.
Το χρονικό του Pfizergate
Η πρόταση μομφής έχει ως επίκεντρο την υπόθεση των προσωπικών μηνυμάτων της von der Leyen με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Albert Burla, κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων για τα εμβόλια το 2021.
Η Κομισιόν αρνήθηκε να τα δημοσιοποιήσει, με αποτέλεσμα η New York Times να προσφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Το Γενικό Δικαστήριο απεφάνθη υπέρ της εφημερίδας τον Μάιο, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Επιτροπής ότι τα μηνύματα δεν μπορούν να εντοπιστούν και κάνοντας λόγο για παραβίαση της «αρχής της χρηστής διοίκησης».
Το προηγούμενο της Επιτροπής Santer
Οι προτάσεις μομφής στην Κομισιόν είναι εξαιρετικά σπάνιες.
Από την παραίτηση της Επιτροπής Jacques Santer το 1999 λόγω σκανδάλου απάτης και αδιαφάνειας, έχουν κατατεθεί μόλις τέσσερις — καμία με επιτυχία.
Ωστόσο, ακόμη και μια αποτυχημένη πρόταση μπορεί να έχει πολιτικό αντίκτυπο, υποχρεώνοντας την Επιτροπή σε εξηγήσεις και πιθανές παραχωρήσεις σε αντίπαλες ευρωομάδες.
Αντιδράσεις και από την Προοδευτική Πτέρυγα
Η von der Leyen δέχεται πλέον πυρά όχι μόνο από την ακροδεξιά, αλλά και από κεντρώους και προοδευτικούς ευρωβουλευτές.
Αφορμή στάθηκε η αιφνιδιαστική απόφαση της Επιτροπής να αποσύρει νομοσχέδιο που θα απαγόρευε τις ψευδείς οικολογικές διαφημίσεις (“greenwashing”), λίγες ημέρες πριν από την τελική διαπραγμάτευση με το Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη.
Η απόσυρση αποδόθηκε σε πιέσεις από το ΕΛΚ, γεγονός που όξυνε τις ενδοπαραταξιακές τριβές.
Οι Σοσιαλιστές (S&D) και οι Φιλελεύθεροι της Renew Europe απηύθυναν κοινή επιστολή στην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Roberta Metsola, ζητώντας να τεθεί το ζήτημα στην von der Leyen και στους Ευρωπαίους ηγέτες κατά τη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης.