Προκλητική διγλωσσία της ΕΕ σε σχέση με τις πολεμικές επανορθώσεις-
αποζημιώσεις.
Αυτό επιβεβαιώνεται μετά και τη νέα απόφαση της Επιτροπής Αναφορών του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις γερμανικές αποζημιώσεις την οποία έλαβε την
ώρα που συμπληρωνόταν 84 χρόνια από την εισβολή του Χίτλερ στην Ελλάδα στις 6
Απριλίου 1941.
Έτσι η Επιτροπή Αναφορών απέρριψε ως δήθεν «μη παραδεκτή» την νέα αυτή
Αναφορά των Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού
Ελλάδος (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ) με αντικείμενο τις γερμανικές πολεμικές επανορθώσεις-
αποζημιώσεις.
Και αυτό την ώρα που η ηγεσία της ΕΕ έχει προχωρήσει στο πάγωμα των ρωσικών
περιουσιακών στοιχείων και έχει μεταβιβάσει δισεκατομμύρια ευρώ στην Ουκρανία
από τις αποδόσεις των εν λόγω ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ως πολεμικές
επανορθώσεις-αποζημιώσεις του Κιέβου λόγω του Πολέμου στην Ουκρανία.
Ειδικότερα η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ κατέθεσε την 1 η Νοεμβρίου 2024 την Αναφορά αριθ.
1274/2024. Πρόκειται για τη δεύτερη αναφορά της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ επί του θέματος
των γερμανικών πολεμικών επανορθώσεων-αποζημιώσεων καθώς αντίστοιχη
Αναφορά είχε καταθέσει και προ δεκαετίας το 2014.
Πλην όμως η Αναφορά αριθ. 1274/2024 κρίθηκε «μη παραδεκτή» καθώς θεωρήθηκε
ότι το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων- αποζημιώσεων δεν εμπίπτει δήθεν στις
αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και όλα αυτά την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση με τον πιο πανηγυρικό τρόπο και
μάλιστα στο υψηλότατο δυνατό θεσμικό επίπεδο έχει ήδη λάβει θέση στο ζήτημα των
πολεμικών επανορθώσεων-αποζημιώσεων με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Έτσι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ
με δεκάδες αποφάσεις τους έκριναν ότι η Ρωσία οφείλει να καταβάλει πολεμικές
επανορθώσεις-αποζημιώσεις στην Ουκρανία για τις ζημίες που έχει προκαλέσει ο
πόλεμος αυτός.
Μάλιστα η ΕΕ προχώρησε ένα βήμα παραπέρα παγώνοντας κρατικά περιουσιακά
στοιχεία της Ρωσίας στην ΕΕ εκ των οποίων 210 δισ. ευρώ αφορούν περιουσιακά
στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας (www.consilium.europa.eu), ενώ στη
συνέχεια με νέα απόφαση προχώρησε στη χρηματοδότηση του Κιέβου με χρήματα
που προέκυψαν από την απόδοση και τα κέρδη των ως άνω παγωμένων ρωσικών
κρατικών περιουσιακών στοιχείων.
Στο πλαίσιο αυτό είναι χαρακτηριστικό ότι στις 19 Δεκεμβρίου 2024 το Ευρωπαϊκό
Συμβούλιο στην παράγραφο 7 των Συμπερασμάτων του τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή
Ένωση παραμένει έτοιμη να ασκήσει εντονότερη πίεση στη Ρωσία, μεταξύ άλλων
επιβάλλοντας περαιτέρω κυρώσεις. Βάσει του δικαίου της ΕΕ, τα περιουσιακά
στοιχεία της Ρωσίας θα πρέπει να παραμείνουν ακινητοποιημένα έως ότου η Ρωσία
βάλει τέλος στον επιθετικό της πόλεμο κατά της Ουκρανίας και την αποζημιώσει για
τις ζημίες που θα έχει προκαλέσει ο πόλεμος αυτός» (www.consilium.europa.eu
19/12/2024).
Το άκρων άωτον όμως της προκλητικής διγλωσσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
είναι ότι την ώρα που η Επιτροπή Αναφορών της Ευρωβουλής απέρριπτε ως δήθεν
«μη παραδεκτή» την νέα αυτή αναφορά της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ για τις γερμανικές
πολεμικές επανορθώσεις-αποζημιώσεις, την ίδια στιγμή η Ολομέλεια του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υιοθετούσε Ψήφισμα στις 2 Απριλίου 2025 «σχετικά με
την εφαρμογή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας – ετήσια
έκθεση 2024», στην παράγραφο 20 του οποίου τόνιζε ότι «η πλήρης κατάσχεση των
δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποτελεί κατάλληλο βήμα για να
επιβληθεί στη Ρωσία η υποχρέωση συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο και
αποζημίωσης της Ουκρανίας και άλλων ζημιωθέντων για τις ζημίες που υπέστησαν
λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας» (www.europarl.europa.eu 2/4/2025). Και
συνέχιζε καλώντας «την Επιτροπή να θεσπίσει ένα εύρωστο νομικό καθεστώς για τη
δήμευση των ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που έχει δεσμεύσει η ΕΕ»
ζητώντας ταυτόχρονα «να συμπεριληφθούν όλα τα περιουσιακά στοιχεία του
ρωσικού κράτους, των ρωσικών τοπικών αρχών, των ρωσικών κρατικών εταιρειών
και των ατόμων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ, και να
χρησιμοποιηθούν τα εν λόγω περιουσιακά στοιχεία για την αποζημίωση της
Ουκρανίας για τις ζημίες που έχει προκαλέσει ο πόλεμος αυτός».
Στο ίδιο μήκος υποκρισίας και διγλωσσίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις
Βρυξέλλες καθώς λίγες μέρες μετά, στις 9 Απριλίου 2025, η πρόεδρος της Κομισιόν
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε δηλώσεις της επισήμανε με στόμφο ότι «η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή εκταμίευσε μια πρόσθετη δόση 1 δισεκατομμυρίου ευρώ του έκτακτου
δανείου της Μακροοικονομικής Χρηματοοικονομικής Βοήθειας (MFA) στην
Ουκρανία, που θα εξοφληθεί με έσοδα από παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά
στοιχεία στην ΕΕ, ενισχύοντας τον ρόλο της ΕΕ ως του μεγαλύτερου δωρητή από την
έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας» (https://ec.europa.eu
9/4/2025).
Και συνέχισε λέγοντας ότι επιπλέον «η Επιτροπή θα λάβει 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ
λόγω απροσδόκητων κερδών που προέρχονται από παγωμένα περιουσιακά στοιχεία
της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, τα οποία κατέχονται από τα Κεντρικά
Αποθετήρια Τίτλων. Η είσπραξη αυτού του ποσού θα σηματοδοτήσει τη δεύτερη
μεταφορά αυτού του είδους, μετά από μια πρώτη δόση που παραδόθηκε τον Ιούλιο
του 2024. Καλύπτει τα έσοδα που συγκεντρώθηκαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του
2024».
Και κατέληξε επισημαίνοντας ότι «αυτά τα κεφάλαια προέρχονται από περιουσιακά
στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας τα οποία έχουν ακινητοποιηθεί υπό τις
κυρώσεις της ΕΕ που επιβλήθηκαν ως απάντηση στον συνεχιζόμενο επιθετικό
πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ενώ τα ίδια τα περιουσιακά στοιχεία
παραμένουν δεσμευμένα, τα έκτακτα έσοδα που δημιουργούν με την πάροδο του
χρόνου χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της Ουκρανίας. Τα έσοδα από αυτή τη
δόση θα διοχετευθούν μέσω της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης (EPF), όπως
συμφωνήθηκε από το Συμβούλιο το 2024, και της Διευκόλυνσης της Ουκρανίας για
να συμβάλει στην ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας και να
συμβάλει στην ανάκαμψη και ανασυγκρότηση της χώρας».
Δύο μέτρα και δύο σταθμά λοιπόν της ΕΕ κι ειδικότερα της Ευρωβουλής σε σχέση με
τις πολεμικές επανορθώσεις- αποζημιώσεις.
Από τη μια πλευρά η Ευρωβουλή θεωρεί ότι το ζήτημα των πολεμικών
επανορθώσεων-αποζημιώσεων που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα δεν εμπίπτει
δήθεν στις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την άλλη πλευρά συμφωνεί και επαυξάνει με το πάγωμα των ρωσικών
περιουσιακών στοιχείων και την καταβολή πολεμικών επανορθώσεων-αποζημιώσεων
στην Ουκρανία δαπάναις της Ρωσίας και μάλιστα χωρίς να υπάρχει απόφαση
διεθνούς διάσκεψης ειρήνης.
Μάλιστα το ποσό των άνω των 300 δισ. ευρώ με τους τόκους που οφείλει η Γερμανία
για πολεμικές επανορθώσεις-αποζημιώσεις προκύπτει από την απόφαση της
Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1946. Ας σημειωθεί δε ότι στο παραπάνω ποσό
δεν συμπεριλαμβάνεται το κατοχικό δάνειο, οι αποζημιώσεις των συγγενών των
θυμάτων της γερμανικής κατοχής, οι κλαπέντες αρχαιολογικοί θησαυροί κλπ.
Όμως η διγλωσσία της Ευρωβουλής χτυπάει κόκκινο καθώς ενώ έκρινε την εν λόγω
δεύτερη Αναφορά της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ ως «μη παραδεκτή», δέκα χρόνια πιο πριν ήτοι
την Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2015 στη συνεδρίαση των συντονιστών της Επιτροπής
Αναφορών μετά από αρκετές αντεγκλήσεις είχε γίνει δεκτή η σχετική πρότασή μου
με αποτέλεσμα να κριθεί ως «παραδεκτή» η υπ’ αριθμ. 2214/14 πρώτη αναφορά της
ΠΕΑΕΑ/ΔΣΕ για τις οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
Αναφορά την οποία στη συνέχεια αποφάσισε «να κλείσει» η Επιτροπή Αναφορών
καθώς οι συντονιστές της Επιτροπής Αναφορών με σταθμισμένες ψήφους 20 έναντι
14 απέρριψαν την ένσταση μου με την οποία ζητούσα «να μείνει ανοιχτή» η εν
λόγω Αναφορά και ταυτόχρονα να κληθούν τόσο η Γερμανία όσο και η Ελλάδα να
τοποθετηθούν εγγράφως για το ζήτημα των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα
όσο και η Κομισιόν να τοποθετηθεί για τις δεσμεύσεις της ΕΕ από τη Συνθήκη
Ειρήνης των Παρισίων του 1946.
Πάντως «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού».
Νότης Μαριάς, Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην
Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου, notismarias@gmail.com
