Στις 15/4/2025 ο Zelensky υπέβαλε εκ νέου στο Κοινοβούλιο (Verkhovna Rada) νομοσχέδιο για την παράταση του στρατιωτικού νόμου και της επιστράτευσης για 90 ημέρες.
Ο νόμος ψηφίστηκε σχεδόν ομόφωνα με μοναδικό βουλευτή να τάσσεται κατά τον Alexey Goncharenko.
Η εξέλιξη αυτή συνέπεσε χρονικά με τις φήμες ότι ΗΠΑ και Ρωσία εξακολουθούν να κινούνται προς μια κατάπαυση του πυρός (στην οποία η Ουκρανία έχει ήδη συμφωνήσει).
Και ένα από τα θέματα που συζητούνται είναι η αλλαγή εξουσίας στην Ουκρανία – νέες εκλογές ή αποχώρηση Zelensky από την προεδρία αμέσως μετά την εκεχειρία.
Γαντζωμένος στην εξουσία ο Zelensky – Θυσιάζει την Ουκρανία για την προεδρική καρέκλα
Το πόσο αξιόπιστες αυτές οι φήμες είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί αλλά στους ουκρανικούς πολιτικούς κύκλους συζητούνται ευρέως, εμπνέοντας τους αντιπάλους του Zelensky.
Η εν λόγω τάση εκδηλώθηκε την παραμονή της ψηφοφορίας (15/4), όταν για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου με τη Ρωσία επικρίθηκε για παράταση του στρατιωτικού νόμου.
Και η ηγεσία του Κοινοβουλίου και το κυβερνόν κόμμα «Υπηρέτης του Λαού» άρχισαν να απειλούν όσους δεν θα τον ψηφίσουν και να τους αποκαλούν «ρωσικές κονσέρβες».
Σε τέτοιες συνθήκες, η παράταση του στρατιωτικού νόμου, στην οποία δεν μπορούν να διεξαχθούν οι εκλογές, μοιάζει με σήμα από το Κίεβο προς όλες τις εξωτερικές και εσωτερικές δυνάμεις ότι ο Zelensky δεν σκοπεύει να παραδώσει την εξουσία μέχρι να ελέγξει την κατάσταση στη χώρα.
Συμπεριλαμβανομένου του πότε πρέπει να γίνουν οι εκλογές.
Δεν θέλει προεδρικές εκλογές το 2025
Υπό τις συνθήκες της παράτασης του στρατιωτικού νόμου μέχρι τον Αύγουστο, η περίοδος που μπορεί να διεξαχθούν οι προεδρικές εκλογές είναι ο Νοέμβριος (με την προϋπόθεση ότι, μέχρι τότε, ο πόλεμος θα έχει τελειώσει).
Ταυτόχρονα, εάν είναι επιθυμητό, ο στρατιωτικός νόμος μπορεί να επεκταθεί περαιτέρω με διάφορα προσχήματα, ακόμη και σε περίπτωση εκεχειρίας.
Και τότε οι εκλογές θα αναβληθούν για το 2026.
Ταυτόχρονα, ο στρατιωτικός νόμος μπορεί να καταργηθεί νωρίτερα.
Σημαντικό σημείο είναι και η επέκταση της επιστράτευσης.
Πρόκειται για τον έναν από τους δύο όρους που έχει θέσει ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin προκειμένου να συναινέσει σε εκεχειρία στην Ουκρανία ( ο δεύτερος αφορά στον τερματισμό παροχής δυτικής βοήθειας στην Ουκρανία).
Ο Zelensky παρατείνοντας την επιστράτευση, ξεκαθαρίζει ότι αυτή η προϋπόθεση δεν θα εκπληρωθεί ακριβώς.
Περιπλέκεται η διαπραγμάτευση
Όλα αυτά περιπλέκουν τη διαπραγματευτική διαδικασία μεταξύ ΗΠΑ – Ρωσίας για την εκεχειρία στην Ουκρανία, καθώς προσθέτουνεπιχειρήματα σε εκείνες τις δυνάμεις στη Μόσχα που την αντιμάχονται, γράφει το Strana.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν τελικά αποτύχει.
Ο στρατιωτικός νόμος και το διάταγμα για την παράταση της επιστράτευσης μπορούν να ακυρωθούν πριν από το χρονοδιάγραμμα ανά πάσα στιγμή.
Το βασικό ερώτημα είναι αν οι Αμερικανοί θα μπορέσουν να συμφωνήσουν με τους Ρώσους με κάποιο τρόπο για κατάπαυση του πυρός.
Η νομοθετική πράξη για την παράταση του στρατιωτικού νόμου θα τεθεί σε ισχύ στις 9 Μαΐου, επομένως η περίοδος θα παραταθεί έως τις 6 Αυγούστου 2025.
Θα παρουσιαστεί στους βουλευτές από τον Γραμματέα του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας (NSDC) Alexander Litvinenko.
Επιπλέον, υπάρχει επίσης σχέδιο νόμου αριθ. 13173 «Περί έγκρισης του διατάγματος του Προέδρου της Ουκρανίας «Περί παράτασης της περιόδου γενικής επιστράτευσης».
Η εκλογή του Αμερικανού προέδρου Donald Trump έδωσε ώθηση σε μέρος των ουκρανικών ελίτ για αναβίωση των πολιτικών διεργασιών στην Ουκρανία με την προώθηση εκεχειρίας και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.
Ο Zelensky παρατείνοντας τον στρατιωτικό νόμο, δείχνει σε όλους ότι δεν θα υπάρξουν εκλογές τους επόμενους μήνες, ανεξάρτητα από το αν θα είναι δυνατή η σύναψη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Και ακόμη κι αν ο στρατιωτικός νόμος δεν συνεχιστεί μετά τις 6 Αυγούστου, προεδρικές εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν παρά μόνο τον Νοέμβριο.
Σφετερισμός και αυταρχισμός
Ο πρώην πρόεδρος της Ουκρανίας Petro Poroshenko, ο οποίος βρίσκεται υπό κυρώσεις του NSDC, είπε ότι οι αρχές χρησιμοποιούν τον στρατιωτικό νόμο «για να οικοδομήσουν ένα αυταρχικό καθεστώς».
Εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι το ζήτημα της επέκτασης του νόμου τίθεται «πολύ νωρίς».
«Τώρα υπάρχει μια άλλη επέκταση του στρατιωτικού νόμου.
Γνωρίζουμε σίγουρα ότι πρέπει να ψηφίσει!
Αλλά γιατί ένα μήνα πριν τη λήξη;
Πρέπει να αναγνωρίσουμε το προφανές ότι οι αρχές έχουν αρχίσει να κάνουν κατάχρηση του στρατιωτικού νόμου.
Τον χρησιμοποιεί όχι μόνο για την άμυνα της χώρας, αλλά και για να οικοδομήσει ένα αυταρχικό καθεστώς.
Ο σφετερισμός των αρχών δεν μπορεί να είναι στόχος σήμερα», έγραψε ο Poroshenko στο κανάλι του Telegram.
Και ο βουλευτής της παράταξής του, Alexey Goncharenko, είπε εκ των προτέρων ότι θα καταψηφίσει την παράταση της επιστράτευσης και του στρατιωτικού νόμου στην Ουκρανία.
Στην παράταση του στρατιωτικού νόμου αντιτάχθηκε έντονα και ο βουλευτής Artem Dmitruk, ο οποίος έφυγε από την Ουκρανία.
Τώρα, κατά τη γνώμη του, ο Trump μπορεί να ξεκινήσει «τις πραγματικές ενέργειες εναντίον του Zelensky και του περιβάλλοντος του με αποκαλύψεις για ηχηρές υποθέσεις διαφθοράς στην Ουκρανίας.
Η αποστολή του Witkoff στη Μόσχα και ο συναγερμός στο Κίεβο
Παρά τον γενικό σκεπτικισμό των ειδικών σχετικά με τις προοπτικές για κατάπαυση του πυρός στο Κίεβο δεν είναι όλοι σίγουροι ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας θα καταλήξουν σε αποτυχία.
Σύμφωνα με πηγές της Strana υπάρχει κάποια ανησυχία για την επικοινωνία μεταξύ Trump – Witkoff και Putin.
Αυξήθηκε ιδιαίτερα αφού ο Trump είπε ότι προσβλέπει σε κάποιες καλές προτάσεις κατάπαυσης του πυρός ενώ ο Witkoff στάθηκε στην πρόοδο των συνομιλιών και πρόσθεσε ότι «είμαστε στα πρόθυρα για κάτι πολύ σημαντικό».
Στο Κίεβο, εκφράζονται φόβοι ότι οι Αμερικανοί μπορούν να συμφωνήσουν σε μια σειρά από ρωσικούς όρους για τον τερματισμό του πολέμου, οι οποίοι είναι κατηγορηματικά απαράδεκτοι για τον Zelensky.
Συμπεριλαμβανομένου – και όσον αφορά στη διεξαγωγή εκλογών και την απομάκρυνση του Zelensky από την εξουσία.
Οι φήμες για αυτό είναι επίμονες και εδώ και πολύ καιρό.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία ότι οι Αμερικανοί προέβαλαν ή σκοπεύουν να υποβάλουν τέτοια αιτήματα.
Πάντως υπάρχει μια άλλη, παράλληλη διαδικασία, η οποία είναι επίσης δυνητικά επικίνδυνη για τις ουκρανικές αρχές όσον αφορά τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες – η συζήτηση της συμφωνίας για το υπέδαφος.
Τα δυτικά ΜΜΕ γράφουν ότι οι Αμερικανοί δεν υποχωρούν από τα κύρια αιτήματά τους (την πραγματική αναγνώριση της βοήθειας που έχει ήδη παρασχεθεί στην Ουκρανία ως χρέος προς την Αμερική), αν και το Κίεβο τα θεωρεί προφανώς απαράδεκτα.
Ο Trump έχει ήδη απειλήσει τον Zelensky με «μεγάλα προβλήματα» εάν αρνηθεί να υπογράψει τη συμφωνία.
Τι είδους προβλήματα δεν διευκρίνισε, αλλά έχουν ήδη κυκλοφορήσει φήμες ότι η Ουάσιγκτον προετοιμάζει κυρώσεις κατά του στενού κύκλου του προέδρου της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένου του Yermak.
Και η ρητορική του Trump εναντίον του Zelensky τις τελευταίες ημέρες έχει γίνει και πάλι ως επί το πλείστον αρνητική.
Δηλαδή, 100% δεν μπορεί να αποκλειστεί μια επιλογή στην οποία η Ουάσιγκτον αποφασίσει να ασκήσει σκληρή πίεση στον Zelensky για να τον αναγκάσει να κάνει διάλειμμα ή και να συναινέσει στους όρους της εκεχειρίας, την οποία το Κίεβο δεν θέλει να αποδεχθεί τώρα.
Σε μια τέτοια κατάσταση, το Κίεβο φαίνεται ότι αποφάσισε να παίξει νωρίτερα.
«Τώρα μπορούμε να συγκεντρώσουμε τους πάντες με εκκλήσεις για ένωση, υπενθυμίσεις για τις τραγωδίες του Krivoy Rog και του Sumy.
Αλλά κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι τα πράγματα σε δύο εβδομάδες εάν διαρρεύσουν πληροφορίες για πιθανές συμφωνίες μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας.
Ως εκ τούτου το Κίεβο προχώρησε μπροστά», λέει στο Strana πηγή του ουκρανικού Κοινοβουλίου.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό είναι ένα μήνυμα προς τον Trump.
«Το σήμα προορίζεται πρωτίστως για τον Trump.
Ο Zelensky θέλει να δείξει στον Λευκό Οίκο ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στην εσωτερική πολιτική μέχρι τον Αύγουστο», δήλωσε η ίδια πηγή.
Σφόδρα ενοχλημένος ο Trump με Zelensky
Εν τω μεταξύ ενοχλημένος είναι ο Trump από τη θερμή υποδοχή των Ευρωπαίων ηγετών στον Volodymyr Zelensky μετά από τη δημόσια σύγκρουση μαζί του στον Λευκό Οίκο.
Δεν άρεσε στον Trump η αγκαλιά των Ευρωπαίων στον Ουκρανό πρόεδρο, γράφει το Politico επικαλούμενο πηγές με γνώση του ζητήματος.
«Ο Trump λέγεται ότι ενοχλήθηκε όχι μόνο από την επίσκεψη του Zelensky στον Βρετανό βασιλιά, αλλά και από τη θέα της Ευρώπης, που τον αγκαλιάζει», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος ενοχλήθηκε από συνέντευξη Zelensky, στην οποία είπε πως η ειρηνευτική συμφωνία είναι ακόμα «πολύ, πολύ μακριά».
Σύμφωνα με ορισμένους αξιωματούχους, αυτό έχει γίνει «ένα έναυσμα», το οποίο ώθησε τον Αμερικανό ηγέτη να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια μέσα στην Ουκρανία σε 24 ώρες.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι λίγες εβδομάδες μετά, η Γαλλία και η Βρετανία προσπάθησαν να εξομαλύνουν την κατάσταση, αλλά «η σχέση μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ουκρανού ομολόγου του παραμένει τεταμένη».