Σε αναβρασμό βρίσκονται οι κάτοικοι των Κυκλάδων και ειδικότερα εκείνοι της Σαντορίνης και της Αμοργού, καθώς κατά το τελευταίο 48ωρο στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στα δύο νησιά έχουν καταγραφεί περισσότερες από 200 σεισμικές δονήσεις, με τουλάχιστον οκτώ από τις σημερινές να έχουν ξεπεράσει τα 4 Ρίχτερ, με πιο ισχυρή εκείνη που καταγράφηκε στις 14:55, η οποία ήταν μεγέθους 4,6 βαθμών, με εστιακό βάθος περίπου 12 χλμ. και επίκεντρο θαλάσσια περιοχή 19 χλμ. Ν-ΝΔ της Αρκεσίνης Αμοργού.
Λόγω της έντονης ανησυχίας που προκαλεί η έξαρση του γεωλογικού αυτού φαινομένου, στη Σαντορίνη ταξίδεψαν σήμερα ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας και ο καθηγητής Γεωφυσικής του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, ενώ έχει γίνει ήδη μία έκτακτη σχετική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου και αναμένεται να ακολουθήσει νεότερη, στις 7 το απόγευμα, αυτή τη φορά υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον ηφαιστειολόγο-ερευνητή της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Γεώργιο Βουγιουκαλάκη, η περιοχή βρίσκεται σε σεισμική κρίση, με τα επίκεντρα να εντοπίζονται κυρίως στην Άνυδρο, ένα ακατοίκητο νησί κοντά στη Σαντορίνη, γεγονός που εγείρει προβληματισμό. Σύμφωνα με τον κ. Βουγιουκαλάκη, με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η πολιτεία αποφάσισε να επεκτείνει τα μέτρα ασφαλείας και στα γειτονικά νησιά Αμοργό, Ανάφη και Ίο, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις πανικού και να διασφαλιστεί η προστασία των κατοίκων.
Ένα από τα σημαντικά μέτρα που προτείνουν οι ειδικοί είναι η εκκένωση των πισινών στην Καλδέρα, καθώς, όπως εξηγεί ο κ. Βουγιουκλάκης, η κίνηση του νερού σε περίπτωση ισχυρού σεισμού μπορεί να προκαλέσει ζημιές στις κατασκευές και να αυξήσει τους κινδύνους καταρρεύσεων. «Πολύ απλά επειδή υπάρχει έντονη ταλάντωση σε περίπτωση ισχυρών σεισμών και υπάρχει περίπτωση να υπάρχει φόρτιση των πρανών και να υπάρξουν αστοχίες. Αυτό που αδειάζουμε είναι μεγάλα σώματα νερού, τα οποία έχουν μια ιδιοταλάντωση σε περίπτωση σεισμού και ενδεχομένως να είναι επιβαρυντική. Είναι και χειμώνας, άρα προληπτικά γίνονται αυτά για να μην υπάρξουν προβλήματα», ανέφερε από την πλευρά του ο καθηγητής Κώστας Παπαζάχος στο protothema.gr.
Εξάλλου, έχει ήδη ληφθεί η απόφαση τα σχολεία σε Θήρα, Ανάφη, Ίο και Αμοργό να παραμείνουν κλειστά αύριο, Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου.
Στο μεταξύ, στην κοινή έκτακτη συνεδρίαση των δύο Επιτροπών (της Μόνιμης Eπιστημονικής Eπιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ), που έλαβε χώρα σήμερα το μεσημέρι στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, υπό τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, παρουσία του Υπουργού Βασίλη Κικίλια, του Υφυπουργού Ευάγγελου Τουρνά, του ΓΓ. Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Παπαγεωργίου, καθώς και εκπροσώπων της ηγεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος, κατόπιν ενδελεχούς εξέτασης όλων των μέχρι τώρα δεδομένων, διατυπώθηκε ομόφωνα από όλα τα μέλη των Επιτροπών ότι:
- Η σεισμική δραστηριότητα εντός της καλδέρας παραμένει σε ύφεση.
- Η σεισμική ακολουθία εξακολουθεί να είναι αυξημένη το τελευταίο 48άωρο με περισσότερους από 200 σεισμούς στην περιοχή της Ανύδρου, μεταξύ Θήρας και Αμοργού (σεισμοί με μέγιστο μέγεθος το 4.5).
- Η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της νήσου Ανύδρου οφείλεται σε υποθαλάσσια ρήγματα με διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και δεν σχετίζεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Οι Επιτροπές προτείνουν τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
- Τα σχολεία να παραμείνουν κλειστά τη Δευτέρα 03/02/2025 σε Θήρα, Ανάφη, Ίο και Αμοργό.
- Οι πολίτες θα πρέπει να αποφεύγουν τις μεγάλες συναθροίσεις εντός κτιρίων.
- Να αποφεύγουν την προσέγγιση σε εγκαταλελειμμένα κτίρια.
- Ν αποφεύγουν την πρόσβαση και παραμονή στα λιμάνια Αμμουδίου, Αρμένης, Κόρφου και Παλαιού Λιμένα Φηρών
- Να προχωρήσουν σε άρση επικίνδυνων στοιχείων μη δομικής τρωτότητας στα κτίριά τους και στο άδειασμα των υδάτων στις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες).
- Να επιλέγουν ασφαλείς διαδρομές κατά τη μετακίνησή τους μέσα στον αστικό ιστό και στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στα σημεία που υπάρχουν έντονες μορφολογικές κλίσεις και είναι πιθανόν να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα.
- Να υπάρχει άμεση απομάκρυνση από τις παράκτιες περιοχές, σε περίπτωση ισχυρής σεισμικής δόνησης.
Οι ειδικοί επιμένουν ότι η σεισμική δραστηριότητα είναι τεκτονική, προέρχεται από τα ρήγματα της λεκάνης της Ανύδρου και όχι ηφαιστειακή, αν και επ’ αυτού υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ τους.
Ο γνωστός σεισμολόγος, Γεράσιμος Παπαδόπουλος, έκανε μια ανάρτηση σχετικά με το μπαράζ σεισμικών δονήσεων στη Σαντορίνη, την Αμοργό, αλλά και στα μικρότερα νησιά γύρω τους. «Σεισμοί στη Σαντορίνη – Αμοργό. Τις τελευταίες ώρες συνεχίστηκε αμείωτη η σεισμική δράση με πολλούς σεισμούς μεγέθους πάνω από 3.5. Πριν λίγη ώρα έγινε 4.5. Όπως τόνισα από χθες, οι σεισμοί είναι τεκτονικοί, όχι ηφαιστειακοί, και το επίπεδο του σεισμικού κινδύνου έχει ανέβει σε σχέση με αυτό πριν 48 ώρες, λόγω της αύξησης του πλήθους των σεισμών, αύξησης των μεγεθών τους και μετατόπισης των επικέντρων προς βορειοανατολικά», αναφέρει στην ανάρτησή του.
Τσελέντης: Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από ένα πιθανό τσουνάμι
Σημαντικές πληροφορίες για την έντονη σεισμικότητα που παρατηρείται τελευταία στην ευρύτερη περιοχή της Σαντορίνης, δημοσίευσε στην σελίδα του στο Facebook ο Άκης Τσελέντης, υποστηρίζοντας πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι από το τσουνάμι.
Ειδικότερα, ο γνωστός καθηγητής σεισμολογίας ανάφερε τα ακόλουθα: «Αρχικά δεν χρειάζεται πανικός, γιατί ο πανικός είναι ο μεγαλύτερος φονιάς. Μετά τους νέους σεισμούς που έγιναν, νομίζω ότι πρέπει τόσον η πολιτεία (η οποία κάνει αυτό που πρέπει), όσο και οι κάτοικοι να είναι πολύ προσεκτικοί. Η Εθνική Επιτροπή Σεισμικού Κινδύνου είναι στελεχωμένη με διεθνούς επιπέδου έμπειρους επιστήμονες και να ακούτε τις ανακοινώσεις της. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι από το τσουνάμι. Δυστυχώς η γειτνίαση των υποθαλάσσιων ρηγμάτων της περιοχής δεν αφήνει αρκετό χρόνο για να φτάσουν οι ειδοποιήσεις από το Εθνικό Κέντρο Προειδοποίησης, και το χρονικό περιθώριο μεταξύ της ειδοποίησης και της άφιξης του τσουνάμι είναι πολύ μικρός. Πρέπει οι κάτοικοι, με το που παρατηρήσουν απόσυρση των υδάτων, να απομακρυνθούν άμεσα από τις ακτές και να καταφύγουν σε ψηλότερα τοπογραφικά μέρη».
Το σενάριο για σεισμό μεγέθους 6 Ρίχτερ που εξετάζουν οι επιστήμονες
Το χειρότερο σενάριο που εξετάζουν οι επιστήμονες είναι ένας σεισμός μεγέθους 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Όπως επισημαίνει ο Γεώργιος Βουγιουκαλάκης, η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή είναι ηφαιστειοτεκτονική και σχετίζεται με το ενεργό ρήγμα που εκτείνεται από την Αμοργό έως τα Χριστιανά. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι ένας σεισμός δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τα 6 Ρίχτερ, με τις πιθανότητες να προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές να είναι περιορισμένες.
«Τα νεότερα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί σύμφωνα με τον ισχύοντα αντισεισμικό κανονισμό δεν θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα. Ωστόσο, τα παλαιότερα κτίσματα είναι πιο ευάλωτα. Ένας σεισμός της τάξης των 6 Ρίχτερ δεν αναμένεται να έχει καταστροφικές συνέπειες», τονίζει ο έμπειρος ερευνητής. Παρότι το φαινόμενο παρακολουθείται στενά, οι επιστήμονες καθησυχάζουν ότι δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος ηφαιστειακής δραστηριότητας. «Το ηφαίστειο της Σαντορίνης βρίσκεται σε μικρή κατάσταση διέγερσης, ενώ το Κολούμπο θεωρείται ανενεργό», προσθέτει ο κ. Βουγιουκαλάκης.
Έντονη ανησυχία και στην Τουρκία
Στη γειτονική Τουρκία επικρατεί τα τελευταία 24ωρα γενικευμένη ανησυχία για την έντονη σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, με τους Τούρκους Γεωφυσικούς να δηλώνουν πως όλα είναι πιθανά, ακόμη και ένας νέος καταστροφικός σεισμός στην περιοχή,
Μιλώντας στο halktv.com.tr, ο γεωφυσικός μηχανικός δρ. Övgün Ahmet Ercan ανέφερε πως οι πρόσφατοι σεισμοί στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προκάλεσαν σεισμικές εκκενώσεις ως αποτέλεσμα της πίεσης της αφρικανικής ηπείρου στο Αιγαίο Πέλαγος και στον φλοιό της Ανατολίας. «Δεν θα ήταν περίεργο για εμάς αν συνέβαινε ένας καταστροφικός σεισμός σε αυτήν την περιοχή. Αλλά είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πότε θα συμβεί», τόνισε, σημειώνοντας ότι η συγκεκριμένη περιοχή έχει βιώσει σεισμούς μεγέθους 7,3 και 7,5 Ρίχτερ στο παρελθόν.
Από την πλευρά του, ο Τούρκος γεωλόγος δρ. Naci Görür υποστήριξε πως η αιτία των πρόσφατων σεισμών στο Αιγαίο είναι το γεγονός ότι «οι διαδοχικοί σεισμοί σημειώθηκαν κοντά στην επιφάνεια (7 χλμ.). Αυτό υποδηλώνει ότι δεν βρίσκονται σε ζώνη βύθισης, αλλά εντελώς εντός του φλοιού του Αιγαίου. Αναμένουμε όμως μεγάλους σεισμούς εδώ σε βαθύτερο επίπεδο».