Η πρόσφατη ένταξη της Ινδονησίας στην ομάδα των BRICS, μια ένταξη -μάλλον ετεροχρονισμένη- , έδωσε την ευκαιρία να υπομνησθεί ο αυξανόμενος ρόλος που αποκτά η ομάδα των αρχικά τεσσάρων κρατών (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα – Brazil, Russia, India, China) που πλέον αριθμεί δέκα (10) μέλη.
Η ένταξη της Ινδονησίας , ως πλήρους μέλους, στην ομάδα των χωρών του «Παγκόσμιου Νότου» , ολοκλήρωσε την πρώτη μεγάλη διεύρυνση που έγινε στις αρχές του 2024 και ακολούθησε την εισδοχή της Νότιας Αφρικής στο bloc, το 2011 η οποία και πρόσθεσε το πέμπτο γράμμα (South Africa) για τη διαμόρφωση του ακρωνυμίου των BRICS.
Η προσθήκη της Ινδονησίας στο club των αναδυόμενων οικονομιών ήταν προγραμματισμένη να γίνει και αυτη μαζι με αυτές των άλλων κρατών που εντάχθηκαν στις αρχές του 2024 (Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν) αλλά καθυστέρησε καθώς η τέταρτη μεγαλύτερη σε πληθυσμο χώρα του κόσμου, ζήτησε να αναβληθει η είσοδός της στους BRICS+ προκειμένου να προηγηθεί ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης της χώρας.
Η ομάδα των BRICS αποτελείται πλέον απο δέκα μέλη (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν και Ινδονησία) καθώς η Σαουδική Αραβία , της οποίας η ένταξη είχε ανακοινωθεί αλλα δεν έχει ακόμα ενταχθεί οργανικά στο bloc αν και συμμετέχει στις πολυμερείς υπουργικές ή άλλες συνόδους της ομάδας.
Η Ινδονησία ανήκει στις μεγάλες χώρες καθώς το ΑΕΠ ξεπερνά το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια (1,37 τρισ. δολ.) , είναι η μεγαλύτερη μουσουλμανική χώρα και ο πληθυσμός της φθάνει στα 280 εκατομμυρια κατοίκους. Είναι μέλος των G 20 αλλα και του ASEAN ( Ενωση των χωρών της ΝΑ Ασίας).
Η δύναμη των BRICS
Η ομάδα των BRICS και τα δέκα κράτη-μέλη της συγκροτούν ένα σημαντικό μέγεθος με αξιοσημείωτη πολιτική και οικονομική παρουσία. Στο bloc ανήκουν δύο απο τα πέντε μόνιμα μέλη του συμβουλίου ασφαλείας , η Ρωσία και η Κίνα αλλά και τρεις απο τις πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου, η Ινδία, η Κίνα και η Ινδονησία. Δηλαδή η πρώτη (Ινδία), η δεύτερη (Κίνα) και η τέταρτη (Ινδονησια) μεγαλύτερες σε πληθυσμο χώρες του κόσμου. Πλέον οι BRICS ανταγωνίζονται την ομάδα των G 7 , των πλουσιότερων κρατών του κόσμου, στην οποία συμμετέχουν οι ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Ιταλία και Καναδάς.
A Flourish chartΗ ομάδα είναι μια « λέσχη» με τους μεγαλύτερους παραγωγούς πρώτων υλών και δη υδρογονανθράκων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) αλλα και τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας όπως είναι η Ινδία και η Κίνα. Η κομβική θέση των χωρών της ομάδας στον τομέα της ενέργειας είναι βασικό στοιχείο της οικονομικής δύναμης των κρατών αλλά και του αποτυπώματος, συνολικά των BRICS.
Η ένταξη της Νιγηρίας «προσθέτει» πληθυσμιακά στους BRICS 220 εκατομμύρια ανθρώπους, 363 δισ. δολάρια ΑΕΠ αλλά και 37,5 δισεκατομμύρια βαρέλια στα συνολικά αποθέματα πετρελαίου του group
Η διεύρυνση και η νέα εταιρική σχέση
Πριν απο τέσσερις ημέρες ανακοινώθηκε η ένταξη της Νιγηρίας στους BRICS , της μεγαλύτερης σε πληθυσμό χώρας στην Αφρική και έκτης μεγαλύτερης στον κόσμο. Η ανακοίνωση της εισδοχής της αφρικανικής χώρας ανεβάζει πλέον σε τέσσερις τις χώρες που αντιπροσωπεύουν τη «μαύρη ήπειρο» και συνδεόνται με την ομάδα του «Παγκόσμιου Νότου» μαζι με τις Νότια Αφρική , Αίγυπτο και Αιθιοπία άσχετα εάν η Νιγηρία εντάσεται με το καθεστώς της χώρας – εταίρου.
Η ένταξη της Νιγηρίας «προσθέτει» πληθυσμιακά στους BRICS 220 εκατομμύρια ανθρωπους αλλά και 37,5 δισεκατομμύρια βαρέλια στα συνολικά αποθέματα πετρελαίου του group καθώς η χώρα είναι απο τους μεγάλους παραγωγούς πετρελαίου, το δε ακαθάριστο προιόν της ανέρχεται -με βάση τα προσφατα στοιχεία της Παγκοσμιας Τράπεζας- στα 574 δισ. δολάρια.
Η Νιγηρία γίνεται η ένατη χώρα-εταίρος των BRICS, καθώς με το ίδιο καθεστώς έχουν προσχωρήσει η Λευκορωσία, η Βολιβία, η Κούβα, το Καζακστάν, η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη, η Ουγκάντα και το Ουζμπεκιστάν. Αυτή η κατηγορία χωρών εταίρων δημιουργήθηκε κατά την 16η Σύνοδο Κορυφής των BRICS, που πραγματοποιήθηκε στο Καζάν τον Οκτώβριο του 2024.
Επέκταση με διαφορετικό status
Στους κόλπους της ομάδας υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, γεγονός που αντανακλά τις ανάγκες και τις προτεραιότητες που έχει η κάθε χώρα καθώς και η θέση της και οι συμμετοχές της και σε άλλους διεθνείς θεσμούς και οργανισμούς.
Οι πρόεδροι Κίνας και Ρωσίας, στην Σύνοδο των BRICS στο Καζάν της Ρωσίας
Η Κίνα, τώρα η κατεξοχήν βιομηχανική δύναμη του κόσμου (το παγκόσμιο εργοστασιο) , η οποία προσπαθεί να ενισχύσει την παγκόσμια επιρροή της. Η Νότια Αφρική και η Ρωσία έχουν υποστηρίξει την επέκταση. Η Ινδία αρχικά ήταν διστακτική επειδή ανησυχούσε ότι ένα μεγαλύτερο BRICS θα αυξήσει την επιροή της Κίνας, ενώ η Βραζιλία ανησυχούσε για την «αποξένωση» απο τη Δύση.
Στο τέλος συμφωνησαν και οι δύο τελικά στη διεύρυνση, ενω πλέον δόθηκε η δυνατότητα της σύνδεσης νέων κρατών με τους BRICS+ μέσω διαφορετικού status, αυτο των κρατών-εταίρων.
Η αποδολαριοποίηση και οι απειλές Τράμπ
Επιθυμία των χώρων που συμμετείχαν αρχικά αλλά και εκείνων που εντάχθηκαν στη συνέχεια είναι να προωθήσουν «τη μεταρρύθμιση των διεθνών χρηματοπιστωτκών συστημάτων, ώστε να αντανακλούν τις αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία».
Στο πλαίσιο αυτο οι χώρες των BRICS επιλέγουν στο διμερές εμπόριο να συναλλάσονται με τα εθνικά τους νομίσματα και μάλιστα οι κεντρικές τράπεζες εποπτεύουν τις σχετικές συναλλαγές με βάση κεντρικές αποφάσεις των κυβερνησεών τους.
Μετα τις κυρώσεις που έχουν επιβληθει στη Μόσχα, ως απάντηση της Δύσης στη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία, αρκετές απο τις συναλλαγές που αφορούν στην πώληση ρωσικών πρωτων υλών, όπως το πετρέλαιο γίνονται σε εθνικά νομίσματα όπως η ρουπία ή το ντιρχάμ.
Ο νέος αμερικανός πρόεδρος Ντοναλντ Τραμπ στις αρχες Δεκεμβρίου ζήτησε – σχεδόν απείλησε- τις χώρες μέλη των BRICS να δεσμευτούν ότι δεν θα δημιουργήσουν νέο νόμισμα ή δεν θα υποστηρίξουν άλλο νόμισμα που θα αντικαταστήσει το δολάριο των ΗΠΑ, λέγοντας ότι διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν δασμούς 100%.
Η απάντηση της Ρωσίας ήταν πως «οποιαδήποτε προσπάθεια των ΗΠΑ να εξαναγκάσουν τις χώρες να χρησιμοποιούν το δολάριο θα γυρίσει μπούμερανγκ».
«Καθησυχαστικός» εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας Σουμπραχμανιάν Τζαισανκάρ που είχε πει ότι «οι χώρες BRICS δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για την αποδυνάμωση του αμερικανικού δολαρίου».
Σε ανάρτησή του στο «δικό του» δίκτυο, το Truth Social, ο Ντόναλντ Τράμπ είχε απαιτήσει « μια δέσμευση από αυτές τις χώρες ότι ούτε θα δημιουργήσουν ένα νέο νόμισμα των BRICS, ούτε θα υποστηρίξουν οποιοδήποτε άλλο νόμισμα για να αντικαταστήσουν το πανίσχυρο δολάριο των ΗΠΑ, αλλιώς, θα αντιμετωπίσουν δασμούς 100% και θα πρέπει να περιμένουν να πουλήσουν αντίο στην υπέροχη αμερικανική οικονομία».
Πηγή: ΟΤ