Να μην εξαιρεθούν οι φτωχότεροι των συνανθρώπων μας από το έκτακτο επίδομα
Το 38,2% του συνόλου των συνταξιούχων (955.068 συνταξιούχοι) λαμβάνουν σύνταξη έως 700 € μεικτά (658 € καθαρά)!!
Άκρως ανησυχητικά τα τελευταία επίσημα του Υπουργείου Εργασίας για τη συνταξιοδοτική φτώχεια (“pension poverty”)
Δημοσιεύθηκε όμως ο ν. 5162/2024 (άρθρο 18) που αποκλείει χαμηλοσυνταξιούχους, μακροχρόνια άνεργους και μονογονεϊκές οικογένειες από τη χορήγησή του
Η κυβέρνηση, μόλις χτες (13-12-2024), προεξόφλησε δάνεια του α’ Μνημονίου (της πρώτης μνημονιακής κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ) ύψους 8 δις €!!
Καλούμε τον κ.πρωθυπουργό, με την ευκαιρία τής αυριανής ομιλίας του για τον κρατικό προϋπολογισμό τού 2025, να αποφασίσει και να εξαγγείλει τη χορήγηση του επιδόματος Χριστουγέννων, συνολικού κόστους 200 εκατ. ευρώ, στους χαμηλοσυνταξιούχους, τους μακροχρόνια ανέργους και τις μονογονεϊκές οικογένειες!!
Διαβάστε εδώ την ανάλυση του Καθηγητή και Προέδρου της ΕΝΥΠΕΚΚ με την έκκλησή του στον κ.πρωθυπουργό
Να δοθεί το επίδομα Χριστουγέννων και στους
χαμηλοσυνταξιούχους!!
Σχεδόν 1.000.000 συνταξιούχοι λαμβάνουν σύνταξη έως 700 € μεικτά (658 €
καθαρά)
Δημοσιεύθηκε ο ν. 5162/2024 (άρθρο 18) που αποκλείει
χαμηλοσυνταξιούχους, μακροχρόνια άνεργους
και μονογονεϊκές οικογένειες από τη χορήγησή του
Η κυβέρνηση, αφού προεξόφλησε δάνεια του α’ Μνημονίου ύψους 8 δις €,
επιβάλλεται να εξασφαλίσει περίπου 200 εκατ. €
για να στηρίξει τους χαμηλοσυνταξιούχους μας!!
Ι. Οι τέσσερις (4) κοινωνικές κατηγορίες που θα λάβουν το επίδομα
Χριστουγέννων
Χωρίς το πολυαναμενόμενο επίδομα Χριστουγέννων ύψους διακοσίων
(200) ευρώ θα μείνουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι μακροχρόνια άνεργοι αλλά και
οι μονογονεϊκές οικογένειες τα Χριστούγεννα!
Σύμφωνα με το άρθρο 18 του πρόσφατου ν. 5162/2024 (ΦΕΚ Α 198) με
τίτλο «Μέτρα για την ενίσχυση του εισοδήματος, φορολογικά κίνητρα για την
καινοτομία και τους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», το
«Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ευάλωτων νοικοκυριών» ύψους 200 ευρώ,
όπως μετονομάστηκε η επιταγή ακρίβειας, θα το λάβουν μέχρι 31-12-2024 οι
παρακάτω τέσσερις (4) κοινωνικές κατηγορίες:
1) Οι επιδοματούχοι ΑμεΑ από ΟΠΕΚΑ, ΕΦΚΑ και ΟΓΑ. Ειδικότερα οι
δικαιούχοι:
2
α) του επιδόματος απολύτου αναπηρίας για συνταξιούχους του πρώην
Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) που λαμβάνουν μόνο τη βασική
σύνταξη του πρώην ΟΓΑ, αν έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%,
της παρ. 2 του άρθρου 4 του π.δ. 334/1988,
β) του επιδόματος νόσου και ανικανότητας για συνταξιούχους του
Δημοσίου του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007,
γ) του εξωιδρυματικού επιδόματος του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, που
χορηγούνται από τον e-ΕΦΚΑ και
δ) των επιδομάτων των άρθρων 100-103 του π.δ. 168/2007 και του
άρθρου 54Α του π.δ. 169/2007, τα οποία καταβάλλονται από το Δημόσιο.
Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 18, μόνο για τον Δεκέμβριο
2024 προσαυξάνονται κατά 200 ευρώ οι προνοιακές παροχές σε χρήμα της
περ. ε της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018 που χορηγούνται από τον
Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
(ΟΠΕΚΑ) σε άτομα με αναπηρία.
Η προσαύξηση αυτή χορηγείται με βάση την αρχική αίτηση, επί της
οποίας εκδόθηκε η εγκριτική απόφαση χορήγησης και καταβάλλεται άπαξ,
ανεξαρτήτως αν οι δικαιούχοι λαμβάνουν περισσότερες της μιας από τις
προνοιακές παροχές του πρώτου εδαφίου. Η οικονομική αυτή ενίσχυση θα
καταβληθεί μέχρι 20-12-2024.
Την ίδια οικονομική ενίσχυση (προσαύξηση) λαμβάνουν επίσης και οι
παρακάτω:
α) τα άτομα με αναπηρία που κρίνεται ότι δικαιούνται αναδρομικής
καταβολής της προνοιακής παροχής σε χρήμα για τον μήνα Δεκέμβριο 2024,
μετά την τακτική καταβολή τής μηνιαίας προνοιακής παροχής τού μήνα αυτού
και
β) οι ανάδοχοι γονείς ατόμων ενταγμένων σε γενικά ή ειδικά αναπηρικά
προνοιακά προγράμματα, οι οποίοι λαμβάνουν οικονομική ενίσχυση, σύμφωνα
με το εδάφιο β’ της παρ. 5 του άρθρου 12 του ν. 4538/2018 περί παροχών και
διευκολύνσεων σε ανάδοχους γονείς.
Αν οι δικαιούχοι της οικονομικής ενίσχυσης της παρ. 1 είναι παράλληλα
και δικαιούχοι της προσαύξησης της παρ. 2, τότε καταβάλλεται μόνο η οικονομική
ενίσχυση της παρ. 1 από τον e- ΕΦΚΑ (παρ. 3 άρθρου 18 ν. 5162/2024).
3
2) Ανασφάλιστοι υπερήλικες
Σύμφωνα με την παρ. 4 του ίδιου άρθρου, μέχρι 20-12-2024
καταβάλλεται έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση, ύψους 200 ευρώ, στους
δικαιούχους:
α) σύνταξης ανασφάλιστων υπερηλίκων του ν. 1296/1982 και
β) επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερήλικων του
άρθρου 93 του ν. 4387/2016.
Η προσαύξηση αυτή χορηγείται με βάση την αρχική αίτηση, επί της
οποίας εκδόθηκε η εγκριτική απόφαση χορήγησης της σύνταξης και του
επιδόματος του πρώτου εδαφίου, η οποία είναι σε ισχύ στις 30-11-2024 και
καταβάλλεται άπαξ. Η προσαύξηση καταβάλλεται στους δικαιούχους, αν η ισχύς
των εγκριτικών αποφάσεων χορήγησης της σύνταξης και του επιδόματος δεν έχει
ανασταλεί. Αν η προσαύξηση δεν καταβληθεί, λόγω αναστολής της ισχύος της
οικείας εγκριτικής απόφασης, αποδίδεται στους δικαιούχους μετά από την άρση
της ανωτέρω αναστολής.
Αν οι δικαιούχοι της προσαύξησης της παρ. 4 πληρούν και τις
προϋποθέσεις για τη χορήγηση της προσαύξησης της παρ. 2, τότε λαμβάνουν
μόνο την προσαύξηση της παρ. 2 (παρ. 5 άρθρου 18 ν. 5162/2024).
3)Δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος
Σύμφωνα με την παρ. 6 του ίδιου άρθρου του ν. 5162/2024, για τον μήνα
Δεκέμβριο 2024, η μηνιαία εισοδηματική ενίσχυση των ωφελούμενων μονάδων
του άρθρου 2 της υπό στοιχεία Δ13/οικ.53923/23.7.2021 κοινής απόφασης των
Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων, Εσωτερικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Επικρατείας, περί
τροποποίησης των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος
Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, υπέρ των οποίων είναι σε ισχύ στις 30-11-2024
εγκριτική απόφαση χορήγησής της, προσαυξάνεται κατά το ήμισυ της μηνιαίας
εισοδηματικής ενίσχυσης, δηλαδή 100 ευρώ. Η προσαύξηση αυτή θεωρείται ότι
αποτελεί αντικείμενο των αιτήσεων, επί των οποίων εκδόθηκαν οι εγκριτικές
αποφάσεις χορήγησης της εισοδηματικής ενίσχυσης του πρώτου εδαφίου, η
ισχύς των οποίων δεν έχει ανασταλεί, και καταβάλλεται άπαξ και κατά
4
παρέκκλιση του ανώτατου μηνιαίου ορίου τού εγγυημένου ποσού και των
ανώτατων μηνιαίων ορίων ανά ωφελούμενη μονάδα του άρθρου 2 της ως άνω
κοινής απόφασης.
Η προσαύξηση δεν καταβάλλεται αν η ισχύς της οικείας εγκριτικής
απόφασης έχει ανασταλεί, αποδίδεται δε στους δικαιούχους μετά από την άρση
της ανωτέρω αναστολής. Η καταβολή της προσαύξησης πραγματοποιείται μέχρι
20-12-2024.
4)Δικαιούχοι του επιδόματος τέκνων
Σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 18 του ν. 5162/2024, στους
δικαιούχους του επιδόματος παιδιού τού άρθρου 214 του ν. 4512/2018
καταβάλλεται πρόσθετη έκτακτη δόση για το έτος 2024, ίση με το μηνιαίως
χορηγούμενο ποσό του επιδόματος. Η έκτακτη δόση καταβάλλεται μέχρι 20-12-
2024 στους δικαιούχους του επιδόματος για το πέμπτο δίμηνο του έτους 2024.
Αντίστοιχη έκτακτη δόση καταβάλλεται στους νέους δικαιούχους του επιδόματος
του έτους 2024, μετά από την έγκριση της αίτησής τους.
Η χορήγηση της έκτακτης δόσης θεωρείται ότι αποτελεί αντικείμενο των
αιτήσεων, επί των οποίων εκδόθηκαν οι εγκριτικές αποφάσεις χορήγησης του
επιδόματος στους δικαιούχους και καταβάλλεται άπαξ για κάθε εξαρτώμενο
παιδί. Αν, μετά την καταβολή της πρόσθετης έκτακτης δόσης, μεταβληθεί η
κατηγορία ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος των δικαιούχων για το έτος
2024 και εφόσον προκύψει:
α) αχρεώστητη (εν όλω ή εν μέρει) καταβολή του επιδόματος, τότε η
καταβληθείσα έκτακτη δόση επιστρέφεται αναλόγως και
β) ότι αναδρομικά δικαιούνται μεγαλύτερο ποσό επιδόματος, τότε η
καταβληθείσα έκτακτη δόση αυξάνεται αναλόγως και το υπολειπόμενο ποσό
αυτής αποδίδεται στους δικαιούχους μαζί με την καταβολή του ανωτέρω
αναδρομικώς οφειλόμενου ποσού του επιδόματος.
ΙΙ.Το επίδομα Χριστουγέννων είναι ακατάσχετο, δεν φορολογείται
και δεν υπόκειται σε εισφορές
Σημαντικό είναι ότι η συγκεκριμένη οικονομική ενίσχυση, σύμφωνα με την
παρ. 8 του άρθρου 18 του ν. 5162/2024, σε όλες τις ανωτέρω κοινωνικές ομάδες
5
είναι αφορολόγητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά
παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε
κράτηση, τέλος ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα
χρέη στη Φορολογική Διοίκηση και στο Δημόσιο εν γένει, στα ΝΠΔΔ, τους ΟΤΑ,
τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζονται στα
εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή
προνοιακού χαρακτήρα.
Η χορήγηση του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ευάλωτων
νοικοκυριών Δεκεμβρίου 2024 καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι
πιστώσεις για την καταβολή όλων των οικονομικών ενισχύσεων και
προσαυξήσεων στους δικαιούχους βαρύνουν τους προϋπολογισμούς των
Υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Συνοχής και
Οικογένειας, τα οποία προβαίνουν σε έκτακτη επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ
και τον ΟΠΕΚΑ, αντίστοιχα. Η καταβολή της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης της
περ. δ) της παρ. 1 γίνεται απευθείας από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και
Οικονομικών.
Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 18 του ν. 5162/2024, για τον μήνα
Δεκέμβριο 2024, πραγματοποιείται μέχρι 20-12-2024, κατά παρέκκλιση της παρ.
6 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018, η τακτική καταβολή των παροχών των περ. α)
έως ζ) της παρ. 1 του άρθρου 4 του ίδιου νόμου περί των παροχών και
υπηρεσιών που χορηγεί και διαχειρίζεται ο ΟΠΕΚΑ, καθώς και η καταβολή του
επιδόματος γέννησης του άρθρου 1 του ν. 4659/2020 περί χορήγησης του
επιδόματος γέννησης, της οικονομικής ενίσχυσης ανάδοχων γονέων του άρθρου
12 του ν. 4538/2018 περί των παροχών και διευκολύνσεων σε ανάδοχους γονείς,
του επιδόματος στέγασης του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 και του μηνιαίου
χρηματικού βοηθήματος της υπό στοιχεία Γ1α/Οικ.4588/29.12.1983 απόφασης
της Υφυπουργού Υγείας και Πρόνοιας (Β΄ 774), περί εφαρμογής Ειδικού
Προγράμματος οργανωμένης εγκατάστασης παλιννοστούντων ομογενών, καθώς
και οι αποζημιώσεις που προβλέπονται στην υπ’ αρ. 28458/23.3.2022 κοινή
απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
(Β΄ 1427) περί υλοποίησης του Πιλοτικού Προγράμματος «Προσωπικός Βοηθός
για άτομα με αναπηρία.
6
ΙΙΙ. Το 38,2% του συνόλου των συνταξιούχων (955.068 συνταξιούχοι)
με σύνταξη έως 658 € καθαρά (700 € μεικτά)!! Το 19,7% (493.287
συνταξιούχοι) έως 470 € καθαρά (500 € καθαρά)!!
Άκρως αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου
και Πληρωμών των Συντάξεων «ΗΔΙΚΑ/ΗΛΙΟΣ» του Υπουργείου Εργασίας για
τον Αύγουστο 2024, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα.
Από τα στοιχεία του Πίνακα Σ.1 του Παραρτήματος της Έκθεσης
προκύπτει ότι επί του συνόλου των συνταξιούχων τον Αύγουστο 2024
(2.500.025):
1. Συντάξεις έως 1.000 ευρώ μεικτά λαμβάνουν 1.428.918 συνταξιούχοι
(ποσοστό 57,1%).
2. Συντάξεις έως 700 ευρώ μεικτά λαμβάνουν 955.068 συνταξιούχοι
(ποσοστό 38,2%).
3- Συντάξεις έως 500 ευρώ μεικτά λαμβάνουν 493.287 συνταξιούχοι
(ποσοστό 19,7%)!
Εξάλλου, αναφορικά με το ύψος των συντάξεων, ο Πίνακας 4 στη σελ. 7
της Έκθεσης δεν χωρεί αμφισβητήσεις. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα
παρατιθέμενα στοιχεία:
α- η μέση κύρια σύνταξη ανέρχεται στα 822,48 ευρώ μεικτά (773 ευρώ
καθαρά) και είναι η χαμηλότερη σε ΟΛΕΣ τις χώρες της ΟΝΕ,
7
β- η μέση επικουρική σύνταξη ανέρχεται στα 196,83 ευρώ μεικτά (185
ευρώ καθαρά),
γ- το μέσο μέρισμα ανέρχεται στα 112,03 ευρώ μεικτά (105,3 ευρώ
καθαρά)!
Τα ενδιαφέροντα και ταυτόχρονα απογοητευτικά ευρήματα του
Συστήματος «ΗΔΙΚΑ/ΗΛΙΟΣ», που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας,
αποτελούν και αποστομωτική απάντηση στους δανειστές και τους Έλληνες
μνημονιακούς πολιτικούς και επιστήμονες, που ακόμη και σήμερα επιμένουν ότι
στην Ελλάδα οι συνταξιούχοι συνεχίζουν να λαμβάνουν υψηλές κατά μέσο όρο
συντάξεις.
Η γενικευμένη «συνταξιοδοτική φτώχεια» («pension poverty») είναι
συνέπεια των μνημονιακών περικοπών, καθώς και της απαγόρευσης τής
αύξησης των συντάξεων («πάγωμα» αυξήσεων) μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022,
σύμφωνα με τον ν. 4475/2017 (άρθρο 3), που δυστυχώς διατηρήθηκε σε ισχύ με
τον νόμο Βρούτση 4670/2020 (άρθρο 25 παρ. 4).
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους!
Σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα τής ΟΝΕ δεν υπάρχει το εφεύρημα της
«προσωπικής διαφοράς» ούτε το θλιβερό φαινόμενο, πάνω από το 1/3 των
συνταξιούχων να λαμβάνουν γλίσχρες συντάξεις-«επιδόματα» ύψους 700 ευρώ
(658 ευρώ καθαρά)!!
8
Συμπερασματικά, από όλα τα παραπάνω συνάγεται ότι ο πρόσφατος ν.
5162/2024 ουδέν αναφέρει για τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους μακροχρόνια
ανέργους και τις μονογονεϊκές οικογένειες, που αναμφισβήτητα χρήζουν
οικονομικής ενίσχυσης. Ο νομοθέτης τούς εξαίρεσε από τις κοινωνικές
κατηγορίες και τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα λάβουν τη συγκεκριμένη
οικονομική παροχή τα φετινά Χριστούγεννα, ενώ πρόκειται για κοινωνικές
κατηγορίες με σοβαρά προβλήματα στοιχειώδους διαβίωσης.
Επειδή θεωρούμε ότι πρόκειται για εκ παραδρομής παράλειψη του
νομοθέτη και όχι για σκόπιμη εξαίρεση των τριών αυτών πολύ ευάλωτων
κοινωνικών ομάδων, η κυβέρνηση δύναται, έστω την τελευταία στιγμή, με την
ευκαιρία της συζήτησης και ψήφισης του προϋπολογισμού 2025 το τρέχον
Σαββατοκύριακο, να αναθεωρήσει την αρνητική της στάση και να στηρίξει τις
ανωτέρω τρεις κοινωνικές κατηγορίες που έχουν απόλυτη ανάγκη στη δύσκολη
οικονομική συγκυρία που διέρχεται η χώρα μας.
Αλέξης Π. Μητρόπουλος
Καθηγητής ΕΚΠΑ-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚ
