Ωστόσο, το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι αραβικές δυνάμεις πρέπει τώρα να τώρα να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο αστάθειας και εξτρεμισμού από το μωσαϊκό των δυνάμεων που τον αντικαθιστά.
Πρωταγωνίστρια μεταξύ των ανταρτικών δυνάμεων που έθεσαν τέλος σε 50 χρόνια διακυβέρνησης από τον Assad και τον πατέρα του ήταν η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), μια σουνιτική μουσουλμανική οργάνωση που συνδέεται με την Al Qaeda και χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον ΟΗΕ.
Δυτικά και αραβικά κράτη φοβούνται ότι ο συνασπισμός των ανταρτών υπό την ηγεσία της HTS μπορεί να επιδιώξει να αντικαταστήσει το καθεστώς του Assad με μια σκληροπυρηνική ισλαμιστική κυβέρνηση ή με μία λιγότερο ικανή ή πρόθυμη να αποτρέψει την αναζωπύρωση ριζοσπαστικών δυνάμεων, όπως ανέφεραν τρεις διπλωμάτες και τρεις αναλυτές στο Reuters.
«Υπάρχει έντονος φόβος εντός και εκτός της περιοχής για το κενό εξουσίας που μπορεί να προκαλέσει η αιφνίδια κατάρρευση του Assad» δήλωσε ο Abdelaziz al-Sager, διευθυντής του Gulf Research Center, ενός think tank που εστιάζει στη Μέση Ανατολή.
Αξίζει να επισημανθούν οι εμφύλιοι πόλεμοι που ακολούθησαν την ανατροπή του Ιρακινού προέδρου Saddam Hussein το 2003 και του Λίβυου δικτάτορα Muammar Gaddafi το 2011.
Aνώτερος δυτικός διπλωμάτης στην περιοχή, που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, δήλωσε στο Reuters ότι – με τις αντάρτικες δυνάμεις κατακερματισμένες – δεν υπάρχει σχέδιο για το πώς θα κυβερνηθεί η Συρία, μια σύνθετη χώρα που είναι διαιρεμένη σε διάφορες θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες, καθεμία με τη δική της περιφερειακή βάση εξουσίας.
Ο διπλωμάτης εξέφρασε φόβους ότι η έλλειψη νόμου και τάξης στη Συρία θα μπορούσε να επιτρέψει την άνθηση εξτρεμιστικών ομάδων, όπως το Ισλαμικό Κράτος (IS), το οποίο το 2014 κατέλαβε μεγάλες περιοχές της Συρίας και του Ιράκ και ίδρυσε ένα Ισλαμικό Χαλιφάτο, πριν εκδιωχθεί από έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ το 2019.
Ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Joe Biden χαιρέτισε την ανατροπή του Assad την Κυριακή, δηλώνοντας ότι πρέπει να “λογοδοτήσει” για τη δεσποτική του εξουσία.
Παρ’ όλα αυτά, προειδοποίησε ότι η απομάκρυνσή του αποτελεί μια στιγμή “κινδύνου και αβεβαιότητας”.
Οι αμερικανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν δεκάδες επιδρομές την Κυριακή στη Συρία κατά του Ισλαμικού Κράτους, προκειμένου να αποτρέψουν την ανασυγκρότησή του.
Η ταχύτητα της ανατροπής του Assad, μόλις δύο εβδομάδες από την έναρξη της επίθεσης των ανταρτών, εξέπληξε πολλούς στον Λευκό Οίκο.
Ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον αναζητά τώρα τρόπους επικοινωνίας με όλες τις αντάρτικες ομάδες, όχι μόνο με την HTS.
Μέχρι στιγμής, η Ουάσινγκτον είχε κυρίως υποστηρίξει τις κουρδικές ομάδες της Συρίας, όπως οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), που ελέγχουν περιοχές στη βορειοανατολική Συρία.
Ωστόσο, αυτές οι ομάδες βρίσκονται σε σύγκρουση με τις φατρίες ανταρτών, και ειδικά με τον Συριακό Εθνικό Στρατό (SNA), ο οποίος υποστηρίζεται από την περιφερειακή δύναμη της Τουρκίας, η οποία αντιτίθεται στην κουρδική επιρροή.
Οι σύμμαχοι του Assad, η Τεχεράνη και η Μόσχα, που στήριξαν την εξουσία του για 13 χρόνια με στρατιωτική βοήθεια, δυνάμεις και αεροπορική ισχύ, επίσης θα αντιμετωπίσουν σοβαρές επιπτώσεις από την ξαφνική πτώση του.
H Μόσχα, η οποία έχει προσφέρει άσυλο στον Assad και την οικογένειά του, διαθέτει δύο μεγάλες στρατιωτικές βάσεις στη Συρία, αποτελώντας το κύριο αποτύπωμά της στη Μέση Ανατολή.
Η ναυτική της βάση στην Ταρτούς στη Μεσόγειο λειτουργεί ως κέντρο για τη μεταφορά στρατιωτικών εργολάβων από και προς την Αφρική.
Για την Τεχεράνη, η συμμαχία της με τον Assad -μέλος της μειονοτικής αλαουιτικής αίρεσης, παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ- αποτελούσε ακρογωνιαίο λίθο της δύναμής της σε μια σουνιτική περιοχή που αντιμετωπίζει με δυσπιστία το σιιτικό Ιράν.
Η αποχώρηση του Assad διέλυσε έναν κρίσιμο άξονα επιρροής, διαβρώνοντας την ικανότητα της Τεχεράνης να προβάλλει ισχύ και να στηρίζει το δίκτυο των πολιτοφυλακών της σε όλη τη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα προς τον σύμμαχό της, τη Hezbollah, στον Λίβανο.
Ένας ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters τη Δευτέρα ότι έχει ανοίξει άμεση γραμμή επικοινωνίας με τους αντάρτες σε μια προσπάθεια να “αποτραπεί μια εχθρική τροχιά”.
Η στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ έχει ήδη αποδυναμώσει τη στρατιωτική ισχύ της Hezbollah και της παλαιστινιακής οργάνωσης Hamas στη Γάζα.
Ο Αssad προσέφερε στο Ιράν μια ζωτικής σημασίας δίοδο για τη μεταφορά όπλων για την ανασυγκρότηση της Hezbollah.
Ο onathan Panikoff, πρώην αναπληρωτής αξιωματικός εθνικής πληροφοριών των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, δήλωσε ότι η ανατροπή του Assad θα μπορούσε να δυσκολέψει τη Hezbollah να επανεξοπλιστεί, αυξάνοντας τις πιθανότητες να διατηρηθεί η εκεχειρία με το Ισραήλ που συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu χαιρέτισε την ανατροπή του Assad ως μια “ιστορική ημέρα” που ακολούθησε τα πλήγματα που επέφερε το Ισραήλ κατά του Ιράν και της Hezbollah.
Δήλωσε ότι έδωσε εντολή στις ισραηλινές δυνάμεις να καταλάβουν περιοχές κατά μήκος της ουδέτερης ζώνης για να διασφαλίσουν την ασφάλεια του Ισραήλ.
Οι ισραηλινές δυνάμεις πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές τη Δευτέρα κατά ύποπτων τοποθεσιών χημικών όπλων και πυραύλων για να αποτρέψουν την πτώση τους σε εχθρικά χέρια, όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Η Karmit Valenci, ανώτερη ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ερευνών Εθνικής Ασφάλειας (INSS), ένα think tank για την ισραηλινή πολιτική ασφαλείας με έδρα το Tel Aviv, δήλωσε ότι – παρά τον κίνδυνο μιας παρατεταμένης περιόδου χάους και βίας στη Συρία – η πτώση του Assad θα μπορούσε να ωφελήσει το Ισραήλ.
«Παρά τις ανησυχίες για την άνοδο εξτρεμιστικών στοιχείων κοντά στα σύνορα και την έλλειψη μιας σαφούς αρχής εξουσίας, οι στρατιωτικές ικανότητες των ανταρτών, σε όλες τους τις μορφές, δεν είναι συγκρίσιμες με αυτές του Ιράν και των συμμάχων του», είπε.
Κάλεσμα για εκλογές
Η Hayat Tahrir al-Sham, οι δυνάμεις της οποίας ηγήθηκαν της εκστρατείας για την ανατροπή του προέδρου της Συρίας Bashar al-Assad ανέθεσε στον Mohamed Al Bashir να σχηματίσει μεταβατική κυβέρνηση, μετέδωσε η συριακή τηλεόραση.
Ο Al Bashir θα σχηματίσει κυβέρνηση για τη διαχείριση της μεταβατικής περιόδου, ανέφερε η ανακοίνωση, χωρίς να παρέχει περισσότερες λεπτομέρειες.
Ο Al Bashir είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης στο Ιντλίμπ που συγκροτήθηκε το 2017 από τη Hayat Tahrir al-Sham.
Προηγουμένως, ο Marwan al-Muasher, αντιπρόεδρος για θέματα μελετών στο Carnegie Endowment for International Peace, με έδρα τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι η έξοδος του Assad θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία στους Σύρους να εγκαθιδρύσουν μια πολιτική διακυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς μέσω μιας συντεταγμένης μετάβασης, αποφεύγοντας το κενό εξουσίας που θα μπορούσε να επιτρέψει την άνοδο εξτρεμιστικών ομάδων.
Ο Hadi Al-Bahra, επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης της Συρίας στο εξωτερικό, δήλωσε στο Reuters στο περιθώριο του Φόρουμ της Ντόχα την Κυριακή ότι η Συρία θα πρέπει να έχει μια μεταβατική περίοδο 18 μηνών για να δημιουργηθεί «ένα ασφαλές, ουδέτερο και ήρεμο περιβάλλον» για ελεύθερες εκλογές.
Ο Al-Bahra, πρόεδρος του Συριακού Εθνικού Συνασπισμού, είπε ότι η Συρία θα πρέπει να καταρτίσει ένα σύνταγμα μέσα σε έξι μήνες, στο οποίο η πρώτη εκλογική διαδικασία θα είναι δημοψήφισμα.
Ανέφερε επίσης ότι η αντιπολίτευση έχει ζητήσει από τους κρατικούς υπαλλήλους να συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι τη μεταβίβαση της εξουσίας, διαβεβαιώνοντάς τους ότι δεν θα υποστούν καμία βλάβη.
Ωστόσο, η πολιτική αντιπολίτευση της Συρίας έχει μικρή επιρροή στο έδαφος της Δαμασκού, όπου κυριαρχούν ένοπλες ομάδες, και πολλοί παρατηρητές της Συρίας παραμένουν επιφυλακτικοί.
Ο ηγέτης της HTS, Abu Mohammed al-Golani, απευθύνθηκε σε τεράστια πλήθη στο μεσαιωνικό Μεγάλο Τζαμί των Ομεϋαδών στο κέντρο της Δαμασκού την Κυριακή, υποσχόμενος ένα νέο κεφάλαιο για την περιοχή και ότι η Συρία θα γίνει «φάρος για το ισλάμ».
Υπάρχουν, ωστόσο, ερωτήματα σχετικά με το αν η αυστηρή ισλαμιστική ιδεολογία του Golani θα γίνει αποδεκτή σε όλη τη Συρία, μια χώρα όπου επικρατεί μια μετριοπαθής και φιλελεύθερη μορφή Ισλάμ και όπου υπάρχει μεικτός πληθυσμός από Χριστιανούς, Αλαουίτες, Δρούζους και Κούρδους.
Δυτικοί και αξιωματούχοι από τη Μέση Ανατολή εξέφρασαν ανησυχίες για την ενότητα της Συρίας, καθώς βασικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων αυτών στα σύνορα με το Ιράκ και την Τουρκία, βρίσκονται υπό τον έλεγχο διαφορετικών αιρέσεων και εθνοτικών ομάδων.
Αυτές οι διαιρέσεις, που εδραιώθηκαν από την αιματηρή εξέγερση του 2011, αποτελούν αυξανόμενη απειλή για την εθνική σταθερότητα.
Οι αναλυτές και οι διπλωμάτες που μίλησαν στο Reuters προειδοποίησαν για τον κίνδυνο μιας σύγκρουσης χωρίς όρια – παρόμοια με τα γεγονότα μετά την ανατροπή του Καντάφι στη Λιβύη ή του Saddam στο Ιράκ – όπου ένοπλες ομάδες διαφορετικών ισλαμιστικών, εθνοτικών και ιδεολογικών τάσεων θα αγωνίζονται για την κυριαρχία σε εδάφη.
Μια τέτοια αποτυχημένη κατάσταση στη Συρία θα είχε σημαντικό αντίκτυπο στους γείτονες Λίβανο, Τουρκία, Ιράκ και Ιορδανία, ανέφεραν.
Ανταγωνισμός
Η αντιπολίτευση της Συρίας αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα ομάδων, από μετριοπαθείς όπως ο SNA έως τζιχαντιστικά στοιχεία εντός της HTS, καθεμία με το δικό της όραμα για το μέλλον της Συρίας, που κυμαίνεται από τη λαϊκή δημοκρατία έως την ισλαμική διακυβέρνηση.
«Καθεμία από αυτές τις ομάδες ανταγωνίζεται για κυριαρχία· καθεμία θέλει να έχει τον έλεγχο.
Καθεμία νομίζει ότι μπορεί να γίνει ο Assad, και καθεμία έχει πίστη σε μια ξένη δύναμη που χρηματοδοτεί την ομάδα της», δήλωσε ο Al-Sagger.
«Θα συγκρουστούν, εκτός αν υπάρξει μια προσπάθεια από τον ΟΗΕ και ορισμένες περιφερειακές χώρες με επιρροή να τους ενώσουν».
Οι δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Τουρκία κυριαρχούν στα βόρεια, ενώ οι κουρδικές ομάδες που συνδέονται με τις ΗΠΑ, όπως οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), έχουν τον έλεγχο στη βορειοανατολική Συρία.
Σε ένδειξη των εντάσεων μεταξύ των ομάδων, οι δυνάμεις του SNA που υποστηρίζονται από την Τουρκία κατέλαβαν εκτάσεις, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Τελ Ριφάατ, από τις κουρδικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ κατά την έναρξη της πρόσφατης επίθεσης.
Την Κυριακή, μια τουρκική πηγή ασφαλείας δήλωσε ότι οι αντάρτες εισήλθαν στη βόρεια πόλη Μανμπίτζ αφού απώθησαν εκ νέου τους Κούρδους.
Παρ’ όλα αυτά, ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι είναι εφικτή μια συντεταγμένη μετάβαση, υποστηρίζοντας ότι οι καλά εδραιωμένοι κρατικοί θεσμοί στη Δαμασκό παραμένουν ικανοί να εκτελούν τα καθήκοντά τους.
Επισημαίνουν επίσης την εμπειρία των ανταρτών στη διακυβέρνηση θύλακων σε όλη τη Συρία, την οποία διαχειρίζονται σε ορισμένες περιπτώσεις για περισσότερο από μία δεκαετία.
Ο συνασπισμός των ανταρτών, υπό την ηγεσία της HTS, τόνισε ότι προσφέρει επιείκεια στα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας όταν κατέλαβε το Χαλέπι, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, στα τέλη του περασμένου μήνα και υποσχέθηκε στις πολυάριθμες μειονότητες ότι θα διατηρήσει τον τρόπο ζωής τους.
Ωστόσο, ο Hasan Hasan, ειδικός σε ισλαμιστικές ομάδες στη Μέση Ανατολή με έδρα την Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι οι ανησυχίες παραμένουν μεταξύ αυτών των μειονοτήτων τώρα που οι αντάρτες κατέλαβαν τη Δαμασκό.
«Υπάρχει αβεβαιότητα για το τι θα συμβεί στη συνέχεια, ιδιαίτερα σχετικά με τη θρησκευτική επιρροή και το πώς μπορεί να εξελιχθούν οι (ισλαμικοί) νόμοι», ανέφερε.
Ο Assad ήθελε να παραδώσει τη Συρία στους Σαουδάραβες
Η πτώση του Assad προκάλεσε πικρία σε πολλούς ανατολίτες, στρατιωτικούς ειδικούς και πολιτικούς – αν και η Δαμασκός ήταν η περιοχή ευθύνης της Τεχεράνης, όχι της Μόσχας.
Το ρωσικό απόσπασμα συνεχίζει να υπηρετεί στην παράκτια ζώνη, που κατοικείται κυρίως από Αλαουίτες και Χριστιανούς.
Σύμφωνα με τον αναλυτή Maxim Shevchenko, ό,τι συνέβη δεν επηρέασε με κανέναν τρόπο τη φήμη της Ρωσίας.
Το καθεστώς Assad απλώς κούρασε τους πάντες: την Τεχεράνη, τη Μόσχα και τους δικούς της Σύρους πολίτες.
Για αυτό έπεσε. Όλα έγιναν εν γνώσει της Ρωσίας.
Οι στρατηγοί του Assad είχαν γίνει εντελώς απείθαρχοι και βυθισμένοι στη διαφθορά, και ο ίδιος έχει πάψει να ανταποκρίνεται στις εκκλήσεις των προστατιδών δυνάμεών του.
Άρχισε να ταξιδεύει στη Σαουδική Αραβία και να περιμένει την εκλογή του Trump.
Ήξερε ότι όταν ερχόταν ο Trump, κανείς δεν θα τον ανέτρεπε. Και θα μπορούσε ήρεμα να παραδώσει τη Συρία στους Σαουδάραβες με όφελος για τον εαυτό του.
Έσπευσαν όμως να ανατρέψουν τον Assad πριν από τις 20 Ιανουαρίου, ενώ ο Trump δεν έχει ακόμη αναλάβει.
Επομένως, για τη Ρωσία αυτό δεν είναι απώλεια προσώπου, αλλά απλώς πολιτική στροφή.
Προσώρας, Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί, Αλαουίτες, όλοι χαίρονται.
Οι στρατιωτικοί έβγαλαν τις στολές τους, άφησαν τα όπλα και πήγαν σπίτι τους – υπάρχουν πολλά βίντεο.
Οι Χριστιανοί χτυπούν καμπάνες και κάνουν ευχαριστήρια προσευχές. Για το θέμα των ισλαμιστών, ένας χριστιανός διορίζεται κυβερνήτης στο Χαλέπι.
Η Συρία είναι μια αρχαία χώρα και είχε σιχαθεί το καθεστώς του αραβικού σοσιαλισμού, που κληρονομήθηκε από τον 20ό αιώνα.
Όσον αφορά τα γεωπολιτικά οφέλη, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για αυτό σε σχέση με ορισμένα κράτη. Συνήθως διαφωνούν: τι είναι ωφέλιμο για την Αμερική κ.ο.κ. Αλλά δεν υπάρχει Αμερική. Υπάρχουν παγκοσμιοποιητές και ιμπεριαλιστές.
Οι ιμπεριαλιστές εκπροσωπούνται από τον Trump, το Ισραήλ, τους Σαουδάραβες και τους πολύ πλούσιους Λιβανέζους σουνίτες μέσω των οποίων ξεπλένονται τα χρήματα.
Ο Assad, είμαι σίγουρος, θα ταίριαζε στο σχέδιό τους. Δεν παρείχε καμία αντίθεση στο Ισραήλ. Και ετοιμαζόταν να ενταχθεί με χαρά στο μπλοκ των εχθρών της Αραβικής Άνοιξης.
Και η Αραβική Άνοιξη ήταν έργο παγκοσμιοποιητών, οι οποίοι εκπροσωπούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες από Δημοκρατικούς.
Aνοίγουν ξανά η κεντρική και οι εμπορικές τράπεζες – «Ασφαλείς οι καταθέσεις»
Στο μεταξύ, η κεντρική και οι εμπορικές τράπεζες της Συρίας θα ξεκινήσουν και πάλι να λειτουργούν αύριο, Τρίτη, και οι υπάλληλοί τους κλήθηκαν να επιστρέψουν στα γραφεία τους, δήλωσαν σήμερα στο Reuters μία πηγή από την κεντρική τράπεζα και δύο στελέχη εμπορικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μετά την ανατροπή του προέδρου Assad από αντάρτες.
Οι καταθέσεις των Σύρων πολιτών στις συριακές τράπεζες είναι ασφαλείς, δήλωσε νωρίτερα η συριακή Κεντρική Τράπεζα σε ανάρτησή της στο Facebook.
Οι Σύροι επέστρεφαν σήμερα στους κανονικούς ρυθμούς της καθημερινότητας, στην αρχή μιας περιόδου γεμάτης ελπίδας όσο και αβεβαιότητας αφού οι αντάρτες κατέλαβαν την πρωτεύουσα Δαμασκό και ο Άσαντ διέφυγε στη Ρωσία, ύστερα από 13 εμφύλιου πολέμου και πάνω από 50 χρόνια σκληρής ηγεμονίας της οικογένειάς του.
Στους δρόμους υπήρχε και πάλι μεγάλη κίνηση σήμερα το πρωί και οι κάτοικοι βγήκαν από τα σπίτια τους μετά τη νυχτερινή απαγόρευση της κυκλοφορίας, αν και τα περισσότερα καταστήματα παρέμειναν κλειστά. Αντάρτες τριγυρνούσαν στο κέντρο της πόλης.
Αμνηστία σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό που κατατάχθηκε επί Assad
Οι Σύροι αντάρτες χορήγησαν αμνηστία σε όλο το στρατιωτικό προσωπικό που κατατάχθηκε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του ανατραπέντος προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, ανακοίνωσαν σήμερα οι αντάρτες στο κανάλι τους στο Telegram.
Ταυτόχρονα το συριακό κοινοβούλιο ανακοίνωσε ότι σέβεται τη βούληση του λαού να οικοδομήσει «μια νέα Συρία», χαιρετίζοντας «μια ιστορική ημέρα» την επομένη της κατάληψης της πρωτεύουσας Δαμασκού από τους αντάρτες και τη διαφυγή του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
“Η 8η Δεκεμβρίου είναι μια ιστορική μέρα στη ζωή όλων των Σύρων. Υποστηρίζουμε την επιθυμία του λαού να οικοδομήσει μια νέα Συρία εστιασμένη σε ένα καλύτερο μέλλον, που θα διέπεται από νόμους και δικαιοσύνη”, τόνισε το κοινοβούλιο σε ανακοίνωση που μεταδόθηκε από το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Sana, το λογότυπο του οποίου στο Telegram εμφανίζει πλέον τα τρία αστέρια της σημαίας των ανταρτών.
