Της Ελευθερίας Πιπεροπούλου
Η ελληνική ταινία “Φόνισσα” που, όπως ανακοινώθηκε, πρόκειται να εκπροσωπήσει την Ελλάδα στη διαγωνιστική διαδικασία των Όσκαρ, έχει ήδη κερδίσει τις εντυπώσεις με τη μοναδική της πορεία, αποσπώντας εγχώρια και διεθνή βραβεία, ενώ έχει καταγράψει σημαντική εμπορική επιτυχία στις αίθουσες της Ελλάδας.
Βασισμένη στο κλασικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η ταινία, με την προσεγμένη σκηνοθεσία από την Εύα Νάθενα, που με τη “Φόνισσα” κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, και την άρτια ερμηνεία των πρωταγωνιστών, μεταξύ των οποίων η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, η ταινία έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία στα ταμεία. Ειδικότερα, από την 1η Δεκεμβρίου, ημέρα της επίσημης κυκλοφορίας της ταινίας, μέχρι σήμερα, η “Φόνισσα” έχει κόψει σχεδόν 450.000 εισιτήρια.
Σύμφωνα με την εταιρεία παραγωγής Tanweer Productions, το συνολικό κόστος της ταινίας ανήλθε σε 1.253.330 ευρώ, ενώ, όσον αφορά στα έσοδα, το gross box office ανέρχεται σε 3.172.652 ευρώ και το net box office σε 2.993.067 ευρώ, από τα οποία ένα 25% περίπου φτάνει στην παραγωγή, μετά τις αίθουσες, τη διανομή και τα έξοδα προώθησης. “Γι’ αυτό και αποτελεί εξαιρετικά σημαντικό κίνητρο το cash rebate, ώστε να συνεχίσουμε την παραγωγή ελληνικών ταινιών”, τονίζει στο Capital.gr η Tanweer Productions.
Σημειωτέον πως το cash rebate είναι ένα επενδυτικό κίνητρο που στόχο έχει να προσελκύει διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές στην Ελλάδα. Από τον Ιούλιο 2020, το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται στο 40%.
Η δύσκολη πορεία προς τα Όσκαρ
Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από το υπουργείο Πολιτισμού, η Επιτροπή Επιλογής της ελληνικής ταινίας που θα εκπροσωπήσει τη χώρα μας κατά τη διαγωνιστική διαδικασία των βραβείων Όσκαρ ενέκρινε τη συμμετοχή της ταινίας “Η Φόνισσα”, κρίνοντας ότι “πληροί τις προϋποθέσεις για μια δυναμική παρουσία”.
“Η ‘Φόνισσα’ ήταν για εμάς ένα στοίχημα. Να αποδείξουμε, ότι μπορεί μια καλλιτεχνική κατά βάση και συνάμα ‘δύσκολη’ ταινία, να προσελκύσει μαζικό κοινό. Οπότε, όλα έγιναν ‘by the book’, από πλευράς προετοιμασίας, παραγωγής, marketing και προώθησης. Ακόμα και η Εύα Νάθενα, που δούλευε χρόνια ολόκληρα πάνω στο θέμα, προσάρμοσε το όραμά της σε αυτό και όλοι μαζί, ως ομάδα, πιστέψαμε στον κοινό στόχο και νομίζουμε πως τον πετύχαμε σε μεγάλο βαθμό. Μας στενοχωρεί το γεγονός ότι η ταινία βρέθηκε στη μέση κάκιστων διαδικασιών, χειρισμών και συμπεριφορών, αλλά δεν μπορούμε να μείνουμε σε αυτό”, αναφέρει στο Capital.gr η Tanweer Productions.
Σύμφωνα με την εταιρεία, “η ταινία έχει ‘γράψει’ πλέον στη συνείδηση του κόσμου, ακόμα και σε αυτούς που δεν άρεσε, που είχαν αντιρρήσεις στην προσέγγιση”. Όσο για το εάν υπάρχουν όντως ελπίδες για μια υποψηφιότητα Όσκαρ, η εταιρεία επισημαίνει ότι δεν εστιάζει σε αυτό, ενώ αναγνωρίζει ότι ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος: “Mας τιμά ως προοπτική, αλλά δεν είναι το κύριο θέμα μας, αν θα πάει ή δεν θα πάει στα Όσκαρ. Έχει εθνική σημασία η πρόταση, αλλά η επόμενη φάση αφορά κυρίως ταινίες με μεγάλη διεθνή διανομή, με sales agents, μεγάλα budgets προώθησης κ.λπ. Γνωρίζουμε καλά πως η πρόταση από ένα κράτος δεν αρκεί, ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος και οι πιθανότητες να προχωρήσει παραπέρα απειροελάχιστες”.
Οι επόμενες ταινίες
“Ως παραγωγοί, στεκόμαστε για λίγο σε κάθε ταινία, μαθαίνουμε από την αποτυχία ή χαιρόμαστε με την επιτυχία και προχωράμε στην επόμενη, με περισσότερη γνώση, δύναμη και αγάπη σε αυτό που κάνουμε”, αναφέρει η εταιρεία παραγωγής και προσθέτει ότι αυτή την στιγμή επικεντρώνεται στις δύο νέες ταινίες που πρόκειται να ολοκληρώσει σύντομα, προκειμένου να βγουν φέτος στις αίθουσες. Πρόκειται για την ταινία “Ο νόμος του Μέρφυ” του Άγγελου Φραντζή και το “Υπάρχω” του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, μια ταινία για την ιστορία του Στέλιου Καζαντζίδη.
Όπως αποκαλύπτει η Tanweer Productions, για την επόμενη χρονιά ετοιμάζει την “Τελευταία Κλήση”, μια ταινία εμπνευσμένη από την υπόθεση Σορίν Ματέι, καθώς και το “Πώς να ξεχάσω”, μια ταινία με αφορμή την εισβολή στην Κύπρο, βασισμένη στο βιβλίο του Σταύρου Χριστοδούλου “Τρεις σκάλες ιστορία”. Για το 2026, η εταιρεία ετοιμάζει μια μεγάλη βιογραφική ταινία, καθώς και δύο κωμωδίες.
Οι διακρίσεις της “Φόνισσας”
Η εταιρεία παραγωγής εκτιμά πως η “Φόνισσα” θα μπορούσε να προβληθεί και σε άλλες χώρες, “όπου το πολύ δυνατό και διαχρονικά επίκαιρο γυναικείο θέμα της ταινίας μπορεί να αγγίξει το κοινό”. “Γενικά, η μεθοδική δουλειά στην εξωστρέφεια των ελληνικών παραγωγών, είναι κάτι που θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή και να ενισχυθεί ουσιαστικά και από την Πολιτεία”, τονίζει η Tanweer Productions.
Εξάλλου, η “Φόνισσα” έχει συμμετάσχει με επιτυχία σε φεστιβάλ παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών κινηματογραφικών Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Σαγκάης, ενώ αναμένεται να συμμετάσχει σε εκείνα του Ρίο (Rio de Janeiro International Film Festival, 3-13 Οκτωβρίου), και του Κάιρο (Cairo International Film Festival, 13-22 Νοεμβρίου). Επίσης, έχει λάβει μέρος και στα ελληνικά φεστιβάλ κινηματογράφου του Λονδίνου (London Greek Film Festival), Λος Άντζελες (Los Angeles Greek Film Festival – LAGFF), του Βερολίνου (The Greek Film Festival in Berlin) και του Σαν Φρανσίσκο (Greek Film Festival San Fransisco).
Στο 64ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, η “Φόνισσα” έλαβε έξι βραβεία: Βραβείο Καλλιτεχνικής Επίτευξης (Meet the Neighbors+ Section), Βραβείο Κοινού, Βραβείο Fipresci, Βραβείο ΕΡΤ, Βραβείο Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και Βραβείο Φίνος Φιλμ.
Στο 21ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο έλαβε το Βραβείο Κοινού Άστρον.
Στο 18ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λονδίνου, η ταινία έλαβε έξι βραβεία: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερης Ενδυματολογίας για την Εύα Νάθενα, Καλύτερης Ηθοποιού για την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Καλύτερης Φωτογραφίας για τον Παναγιώτη Βασιλάκη και Καλύτερης Μουσικής για τον Δημήτρη Παπαδημητρίου.
Στο 18o Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου του Λος Άντζελες, η Εύα Νάθενα βραβεύτηκε με το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Καλύτερης Σκηνοθεσίας και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη με το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής Καλύτερης Ερμηνείας, καθώς και με το Τιμητικό Βραβείο Ορφέας 2024, που απονέμεται κάθε χρόνο σε επιφανείς Ελληνοαμερικανούς της Κινηματογραφικής Βιομηχανίας του Χόλιγουντ.
Στα βραβεία Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου ΙΡΙΣ 2024, η “Φόνισσα” έλαβε πέντε βραβεία: Φωτογραφίας στον Παναγιώτη Βασιλάκη, Πρωτότυπης Μουσικής στον Δημήτρη Παπαδημητρίου, Ενδυματολογίας και Σκηνικών στην Εύα Νάθενα, και Σχεδιασμού Μακιγιάζ, Κομμώσεων και Ειδικών Εφέ στην Εύη Ζαφειροπούλου και τον Χρόνη Τζήμο.
Τέλος, στο 26ο Διεθνές Φεστιβάλ της Σαγκάης, η Εύα Νάθενα τιμήθηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας.
“Άθλος” η παραγωγή μιας ταινίας
Όπως σημειώνει η εταιρεία, η παραγωγή μιας ταινίας στην Ελλάδα σήμερα είναι “άθλος” και γι’ αυτό κάθε ταινία αξίζει τον σεβασμό, ανεξαρτήτως αν αρέσει ή δεν αρέσει. “Η διαδικασία παραγωγής είναι πολυσύνθετη, αποτελείται από καλλιτεχνικά και οικονομικά μέρη και περνάει από πολλές φάσεις, όπως ανάπτυξη, προετοιμασία, γύρισμα, επεξεργασία, προώθηση. Διαρκεί πολλούς μήνες, συνήθως χρόνια, και εμπλέκεται σε αυτή μεγάλος αριθμός καλλιτεχνικού και τεχνικού προσωπικού. Απαιτεί μεγάλες οικονομικές επενδύσεις υψηλού ρίσκου και επηρεάζεται από πολλούς εξωγενείς παράγοντες, ακόμα και καιρικές συνθήκες. Γι’ αυτό, θεωρούμε άθλο την πραγμάτωσή της, ειδικά σε μικρές αγορές και οικονομίες, όπως η ελληνική.
Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, η στήριξη του ΕΚΟΜΕ είναι “κομβική” σύμφωνα με την Tanweer Productions. “Χωρίς ΕΚΟΜΕ, η Ελληνική παραγωγή θα συρρικνωθεί, γι’ αυτό και πρέπει να προστατευθεί”, τονίζει η εταιρεία και προτείνει να υπάρξει τροποποίηση του νόμου, ώστε να στηριχθούν η επιμόρφωση και οι υποδομές.