Το ειρηνευτικό σχέδιο που προωθείται από δύο μέλη των BRICS, την Κίνα και την Βραζιλία αποδέχεται τα de facto δεδομένα της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στο πεδίο της μάχης και καλεί την Ουκρανία να υποχωρήσει στους όρους ειρήνευσης που τίθενται ρητώς από τη η Ρωσία.
Το ειρηνευτικό σχέδιο έξι σημείων που προτάθηκε από κοινού από την Κίνα και τη Βραζιλία πυροδότησε… ξέσπασμα από τον Ουκρανό πρόεδρο Volodymyr Zelensky αυτή την εβδομάδα, ο οποίος το περιέγραψε ως «καταστροφικό» ενώ από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin χαρακτήρισε την πρωτοβουλία «ευπρόσδεκτη».
To ιστορικό
Ο υπουργός Άμυνας της Κίνας Dong Jun ζήτησε διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό της κρίσης στην Ουκρανία στο Forum Xiangshan στο Πεκίνο στις 13 Σεπτεμβρίου, ανέφερε σε δημοσίευμά του το Bloomberg.
Το Πεκίνο δηλώνει ουδέτερο στον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, αλλά ταυτόχρονα έχει εμβαθύνει τους οικονομικούς δεσμούς με τη Μόσχα και έχει υποστηρίξει τη χώρα κατά των δυτικών κυρώσεων, καθώς λαμβάνουν χώρα τεκτονικές αλλαγές στις γεωπολιτικές ισορροπίες ισχύος.
Η Κίνα προωθεί το δικό της ειρηνευτικό σχέδιο, το οποίο δεν προβλέπει την απόσυρση όλων των ρωσικών δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος και απορρίφθηκε από τη Δύση.
Το Πεκίνο έχει, επίσης, αναδειχθεί ως μία από τις κορυφαίες πηγές της Ρωσίας σε αγαθά διπλής χρήσης που τροφοδοτούν τη ρωσική αμυντική βιομηχανία.
Απευθυνόμενος σε αξιωματούχους άμυνας από δεκάδες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και των ΗΠΑ, ο Κινέζος υπουργός ζήτησε «περισσότερη παγκόσμια διακυβέρνηση» αποκρούοντας τις μονομερείς παρεμβάσεις της Δύσης και τη μονοπολική τάξη πραγμάτων υπό την αμερικανική ηγεμονία.
«Όσο νωρίτερα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις τόσο ταχύτερα θα έχουμε την μείωση των συγκρούσεων στα θερμά μέτωπα», δήλωσε ο Dong, απηχώντας εν γένει τα σχόλια άλλων Κινέζων αξιωματούχων σε όλη τη διάρκεια του πολέμου.
Πανικός Zelensky
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky δήλωσε ότι το Πεκίνο επιβεβαίωσε ότι δεν θα παράσχει όπλα στη Ρωσία, αλλά επέκρινε την ειρηνευτική πρωτοβουλία της χώρας ως «καταστροφική».
Την ίδια ώρα ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin δήλωσε ότι είναι ανοιχτός σε ειρηνευτικές συνομιλίες σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία ο οποίος διαρκεί 31 μήνες, κατά τη διάρκεια συζητήσεων με Κινέζους αξιωματούχους.
Περίπου το 44 % των Ουκρανών υποστηρίζει τώρα τέτοιες συνομιλίες, σύμφωνα με δημοσκόπηση που ανατέθηκε από την ουκρανική δεξαμενή σκέψης το Razumkov Centre που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο – σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό που πήραν αυτή τη θέση σε δημοσκόπηση του Μαΐου 2023.
Σημειωτέον, ωστόσο, ότι το 76 % δήλωσε ότι πιστεύει ότι ο Putin θα δεχόταν μια συμφωνία μόνο με τους όρους του.
Σε ομιλία του στην Αγία Πετρούπολη, ο Ρώσος πρόεδρος Vladimor Putin δήλωσε στον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Wang Yi στο πλαίσιο επίσκεψης που πραγματοποίησε στη Μόσχα ότι ανυπομονεί να δει τον «φίλο» του Κινέζο πρόεδρο Xi Jinping στη σύνοδο κορυφής των BRICS τον επόμενο μήνα στη νοτιοδυτική ρωσική πόλη Καζάν, σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ στις 13 Σεπτεμβρίου 2024.
Ο Ρώσος ηγέτης επαίνεσε τους μακροχρόνιους διπλωματικούς δεσμούς μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, χαρακτηρίζοντάς τους«αμοιβαία επωφελείς και δίκαιους».
Όταν η συζήτηση στράφηκε στην Ουκρανία, ο Putin υπογράμμισε ότι η Ρωσία ήταν «πάντοτε» ανοιχτή σε ειρηνευτικές συνομιλίες, σύμφωνα με δήλωση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ο Putin σηματοδότησε, επίσης, την υποστήριξή του για ένα ειρηνευτικό σχέδιο έξι σημείων που η Κίνα και η Βραζιλία είχαν προτείνει στις αρχές του έτους.
Τα σημεία των προτάσεων
Σε αντίθεση με την ευρύτερη ειρηνευτική πρόταση των 12 σημείων που υπέβαλε η Κίνα στις αρχές του 2023, αυτό το κοινό σχέδιο απαιτεί συγκεκριμένες ενέργειες για την επίτευξη ειρηνευτικής διευθέτησης.
Τα βασικά σημεία περιλαμβάνουν εκκλήσεις προς «όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη» να αποκλιμακώσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και να απόσχουν από την επέκταση του πεδίου μάχης.
Το σχέδιο τονίζει επίσης ότι ο «διάλογος και η διαπραγμάτευση» είναι τα μόνα «βιώσιμα» μέσα για την επίλυση της σύγκρουσης, προσθέτοντας ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία θα πρέπει να συμμετάσχουν σε διεθνή ειρηνευτική σύνοδο κορυφής, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε συμφωνημένο κατάλληλο χρόνο.
Η Κίνα αρνήθηκε να συμμετάσχει σε μια ειρηνευτική διάσκεψη τον Ιούνιο στην Ελβετία που είχε οργανωθεί από τον Ουκρανό Πρόεδρο Volodymyr Zelensky και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι από περισσότερες από 90 χώρες.
Το Πεκίνο επικαλέστηκε για αυτή την απόφαση την απουσία της Ρωσίας.
Η Κίνα είναι αποφασισμένη να συνεχίσει να εργάζεται με στόχο μια ειρηνευτική διευθέτηση και θα συμμετάσχει σε «λογικές και ισορροπημένες φωνές» της διεθνούς κοινότητας, ανέφερε η κινεζική απάντηση.
Ενεργοποιείται και η Ινδία
Η συνάντηση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας (NSA) Ajit Doval με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin, τη ίδια ώρα, αναζωπύρωσε τις συζητήσεις σχετικά με τον ρόλο της Ινδίας ως ειρηνοποιού στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Τους τελευταίους μήνες, έχουν αυξηθεί οι εκκλήσεις για έναν ενεργό ρόλο της Ινδίας – της πολυπληθέστερης χώρας πλέον στον κόσμο – στην ειρηνική επίλυση το Ουκρανικού Ο Πρωθυπουργός Narendra Modi επισκέφθηκε τόσο την Ουκρανία όσο και τη Ρωσία μέσα σε ένα μήνα και μίλησε για τον ρόλο του στις ειρηνευτικές προσπάθειες.
Η επίσκεψη του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας (NSA) Ajit Doval στη Ρωσία στις 14 Σεπτεμβρίου σηματοδοτεί την κινητικότητα εκ μέρους της Ινδίας όσον αφορά την Ουκρανική κρίση.
Στο περιθώριο μιας συνάντησης αξιωματούχων των κρατών της ομάδας των BRICS στον τομέα της ασφάλειας στη Ρωσία, ο Doval συναντήθηκε αρχικά με τον Ρώσο ομόλογό το Sergei Shoigu και αργότερα με τον Vladimir Putin.
Οι Hindustan Times ανέφεραν ότι ο Doval όντως μετέφερε ένα μήνυμα από τον Modi στον Putin σχετικά με την Ουκρανία.
Ο Doval επισήμανε στον Putin ότι ο Modi ήθελε να τον ενημερώσει σχετικά με την επαφές με την Ουκρανία.
«Ο Modi ήθελε να σας ενημερώσει για την επίσκεψή του στην Ουκρανία και τη
συνάντησή του με τον Πρόεδρο Zelensky.
Ήθελε να έρθω ειδικά και προσωπικά για να σας ενημερώσω για τις συνομιλίες.
Η συζήτηση διεξήχθη σε ιδιαίτερα στενό κύκλο —μόνο οι δύο ηγέτες παρακολούθησα τη συνομιλία», επισήμανε ο Doval στον Putin, σύμφωνα με τους HT.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στο ειρηνευτικό μέτωπο, η εφημερίδα ανέφερε ότι ο Modi κατά την επίσκεψή του στην Ουκρανία μοιράστηκε «ενδιαφέρουσες ιδέες» με τον πρόεδρο Volodymyr Zelensky που είχαν προηγουμένως συζητηθεί τον Ιούλιο με τον Putin κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Ινδού πρωθυπουργού στη Ρωσία.
Ο Doval, ο οποίος συνόδευε τον Modi και στις δύο επισκέψεις, εμπλέκεται βαθιά σε αυτές τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην εξεύρεση λύσης στη σύγκρουση στην Ουκρανία, σύμφωνα με την εφημερίδα.
Το NDTV είχε αναφέρει πηγές ότι ο Doval επρόκειτο να παρουσιάσει μια ειρηνευτική πρόταση που σκιαγραφήθηκε από τον Modi στον Putin.
Το ειδησεογραφικό κανάλι ανέφερε περαιτέρω ότι αποφασίστηκε στις συνομιλίες Putin – Modi μετά την επίσκεψη στην Ουκρανία ο Doval να ταξιδέψει στη Ρωσία για συνομιλίες σχετικά με τις ειρηνευτικές προσπάθειες.
Πώς τοποθετούνται η Κίνα και η Βραζιλία
Η Κίνα δηλώνει επίσημα ουδέτερο μέρος στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και αρνήθηκε ότι παρείχε στρατιωτική βοήθεια σε οποιαδήποτε πλευρά.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι που υποστηρίζουν το Κίεβο ισχυρίζονται ότι το Πεκίνο παρέχει βασικούς πόρους για την πολεμική μηχανή της Ρωσίας.
Και το Πεκίνο και η Μόσχα συνεχίζουν να αναπτύσσουν στενότερους δεσμούς, με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin να επισκέπτεται τον ομόλογό του Xi Jinping κ τον Μάιο.
Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Inacio Lula da Silva προσπάθησε, εδώ και καιρό, να τοποθετηθεί ως μεσολαβητής στη σύγκρουση και έχει επανειλημμένα απορρίψει τον την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στη Δύση.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον γερμανό καγκελάριο Olaf Scholz τον Ιανουάριο του 2023, ο Lula ανέφερε ότι ήταν λάθος η εισβολή στην Ουκρανία αλλά δεν καταδίκασε την ανάληψη στρατιωτικής δράσης εκ μέρους της Ρωσίας.
Μήνες αργότερα, ο Lula πρότεινε ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να είναι ανοιχτή στην ιδέα να εγκαταλείψει την Κριμαία με αντάλλαγμα την ειρήνη με τη Ρωσία.
Ποιο είναι το σχέδιο;
Το σχέδιο έξι σημείων, που προτάθηκε από την Κίνα και τη Βραζιλία, αναφέρεται στον πόλεμο ως «κρίση» και ζητά:
–Μη κλιμάκωση της σύγκρουσης ή εκατέρωθεν προκλήσεις .
-Μια διεθνή ειρηνευτική διάσκεψη αποδεκτή τόσο από τη Ρωσία όσο και από την Ουκρανία, η οποία περιλαμβάνει μια «δίκαιη συζήτηση» όλων των ειρηνευτικών σχεδίων.
-Αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας για την «αποτροπή μιας ανθρωπιστικής κρίσης σε μεγαλύτερη κλίμακα», καθώς και ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου και την απαγόρευση επιθέσεων σε αμάχους.
-Ζητείται να καταβληθούν όλες οι δυνατές προσπάθειες για «να αποτραπεί η διάδοση των πυρηνικών όπλων και να αποφευχθεί πυρηνική κρίση».
-Οι επιθέσεις σε πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και άλλες ειρηνικές πυρηνικές εγκαταστάσεις «πρέπει να αποφευχθούν».
-Ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας σε πολλά θέματα προκειμένου να «προστατευτεί η σταθερότητα των παγκόσμιων βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων».
Σημαντικό στοιχείο: Δεν κάνει καμία αναφορά στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας ή την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανίας.
Τι πιστεύει η Ουκρανία για το σχέδιο;
Η Κίνα και η Βραζιλία πρότειναν και ώθησαν το σχέδιο παράλληλα με τις συνεχιζόμενες ειρηνευτικές προσπάθειες της Ουκρανίας με βάση την ειρηνευτική φόρμουλα 10 σημείων του Zelensky.
Το σχέδιο του Zelensky απαιτεί την πλήρη απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων από την Ουκρανία, την τιμωρία των υπευθύνων για εγκλήματα πολέμου και την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων, μεταξύ άλλων στόχων.
Ένα σημαντικό μέρος της ώθησης για το σχέδιο της Ουκρανίας ήταν μια παγκόσμια σύνοδος κορυφής για την ειρήνη στην Ελβετία τον Ιούνιο η οποία απέτυχε.
Σε μια συνέντευξη στο βραζιλιάνικο πρακτορείο Metropoles που δημοσιεύτηκε στις 12 Σεπτεμβρίου, ο Zelensky ήταν καυστικός για το σχέδιο των έξι σημείων, περιγράφοντάς το ως «καταστροφικό».
«Είτε υποστηρίζετε τον πόλεμο, είτε δεν τον υποστηρίζετε.
Εάν δεν τον υποστηρίζετε, τότε βοηθήστε μας να σταματήσουμε τη Ρωσία».
«(Θα έπρεπε) απλώς να παραδώσουμε τη γη μας, να ξεχάσουμε ότι σκοτώνουν τον λαό μας;
Ποιος είναι ο συμβιβασμός σε αυτό;
Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι καταστροφικό.
Είναι απλώς μια πολιτική δήλωση», επισήμανε, αρνούμενος να αποδεχθεί ότι στο τραπεζι των διαπραγματεύσεων δεν θα βρεθεί μόνο η Δύση απέναντι στην Ρωσία και ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει…
Πάνω από 110 χώρες υποστηρίζουν το σχέδιο
Το Πεκίνο προσπαθεί να ηγηθεί των αναπτυσσόμενων κρατών για να στηρίξουν το ειρηνευτικό σχέδιο έξι σημείων, από τότε που η Κίνα και η Βραζιλία το υπέγραψαν τον Μάιο.
Μιλώντας στις 2 Αυγούστου κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Βραζιλία, ο Ειδικός Αντιπρόσωπος της Κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για τις Ευρασιατικές Υποθέσεις, , Li Hui, ισχυρίστηκε ότι η διεθνής υποστήριξη γι’ αυτήν αυξανόταν, είχε κερδίσει την υποστήριξη «περίπου110 χωρών».
Δεν διευκρίνισε ποιες χώρες είχαν δεσμευτεί για την υποστήριξή του, αλλά στις αρχές Ιουνίου, η Κίνα είπε ότι το σχέδιο είχε έως τότε την υποστήριξη 45 χωρών.
Συμπέρασμα: Η Ρωσία δεν είναι μόνη της στις διαπραγματεύσεις για ειρήνευση στην Ουκρανία – και η Δύση πρέπει να το λάβει υπόψη της
