Δεν χρειάστηκε καν να φτάσουμε στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου ή να δούμε τον Ντόναλντ Τραμπ να επιστρέφει στον Λευκό Οίκο, για να έχουμε έναν νέο εμπορικό πόλεμο ανάμεσα στις δύο κορυφαίες οικονομίες του πλανήτη. Τον κήρυξε ο Τζο Μπάιντεν, λίγους μήνες πριν από τις κάλπες, χτυπώντας τους Κινέζους με ένα τσουνάμι δασμών.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ανακοίνωσε μεταξύ άλλων διασυνοριακό φόρο 100% στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από την Κίνα ως απάντηση σε αυτό που χαρακτηρίζει «άδικες πολιτικές» (επιδοτήσεις, ντάμπινγκ κτλ) και με βασικό στόχο να προστατεύσει, όπως λέει, τις θέσεις εργασίας. Επίσημη αντίδραση από το Πεκίνο δεν έχει ακόμη υπάρξει – αν και το προηγούμενο διάστημα, κατά το οποίο ήταν γνωστά τα σχέδια των ΗΠΑ, η κινεζική ηγεσία είχε επικρίνει σφοδρά τα αμερικανικά σχέδια.
Πέρα από τους δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα, που τετραπλασιάζονται από το 25% στο 100%, οι δασμοί σε ηλιακά πάνελ αυξάνονται από το 25% στο 50% και εκείνα σε συγκεκριμένα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου υπερτριπλασιάζονται από το 7,5% (ή και λιγότερο) στο 25%.
Οι δασμοί πιέζουν τα αμερικανικά νοικοκυριά, αλλά…
Κατά την αναθεώρηση των μέτρων, η κυβέρνηση Μπάιντεν έλαβε σχεδόν 1.500 σχόλια, στη συντριπτική τους πλειονότητα από ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που υποστήριζαν ότι οι δασμοί ανέβαζαν τις τιμές για τους Αμερικανούς και ζητούσαν να αφαιρεθούν.
Η απόφαση του Μπάιντεν όχι απλά να αφήσει σε ισχύ τους δασμούς, αλλά και να τους επεκτείνει σε νέους τομείς – ακόμα και όταν ο επίμονος πληθωρισμός στις ΗΠΑ έχει επιβαρύνει τα ποσοστά αποδοχής του – αποτελεί απόδειξη της δραματικής αλλαγής στις εμπορικές θέσεις και για τα δύο πολιτικά κόμματα της αμερικανικής σκηνής, τα οποία εδώ και καιρό εμμέσως πλην σαφώς «αποκηρύσσουν» την παγκοσμιοποίηση.
…Το αφήγημα τους θέλει να προστατεύουν τις θέσεις εργασίας
Το αφήγημα που προωθείται είναι πως μπορεί οι δασμοί να ανεβάζουν τις τιμές εισαγόμενων προϊόντων για τους Αμερικανούς καταναλωτές, αλλά προστατεύουν τις αμερικανικές βιομηχανίες και τις θέσεις εργασίας.
Οι Αμερικανοί εμφανίζονται πρόθυμοι στις δημοσκοπήσεις να δεχτούν πιο ακριβά ηλεκτρικά αυτοκίνητα από το εξωτερικό (ή και να τους γυρίσουν τελείως την πλάτη), αν πιστέψουν ότι προστατεύουν τις αμερικανικές θέσεις απασχόλησης. Αναλυτές σχολιάζουν λοιπόν πως η απόφαση του Αμερικανού προέδρου ήταν πρωτίστως «εσωτερικής κατανάλωσης» με το βλέμμα στις κάλπες και με τον Μπάιντεν να θέλει δείξει «πυγμή».
Η επίσημη θέση του Λευκού Οίκου
Σε ενημέρωση των δημοσιογράφων, αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου αρνήθηκαν ότι η εσωτερική πολιτική είχε επηρεάσει την απόφαση. Είπαν ότι τα μέτρα των ΗΠΑ πυροδοτήθηκαν από επιχειρηματικές πρακτικές του Πεκίνου που βλάπτουν τις ΗΠΑ, όπως η κλοπή τεχνολογίας από δυτικές εταιρείες. Είπαν επίσης ότι οι κινήσεις ήταν στοχευμένες και δεν αναμένεται να αυξήσουν τον πληθωρισμό, αντιπαραβάλλοντας την προσέγγισή τους με αυτή του Τραμπ.
Ο πρώην πρόεδρος, ο οποίος κάποτε αποκαλούσε τον εαυτό του «άνθρωπο των δασμών», προτείνει έναν γενικό δασμό 10% στις ξένες εισαγωγές, ο οποίος θα εκτινασσόταν στο 60% για το σύνολο των εισαγωγών από την Κίνα. Έχει επίσης επιτεθεί στον Μπάιντεν για την προώθηση ηλεκτρικών οχημάτων, τονίζοντας ότι «καταστρέφει τις αμερικανικές παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες», βασικούς εργοδότες σε πολιτείες όπως το Μίσιγκαν.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν έχουν ιδιαίτερη πέραση στις ΗΠΑ. Σε πρακτικό επίπεδο η επιβολή δασμών 100% θα έχει ελάχιστο αντίκτυπο. Θεωρείται ωστόσο εξαιρετικά σημαντική, αφού όλοι περιμένουν να δουν εάν θα ακολουθήσει τα βήματα των Αμερικανών η Ευρώπη.