ΗΛωρίδα της Γάζας, σπίτι για 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν υπό ασφυκτικές συνθήκες, μετά από έναν 16ετή ισραηλινό αποκλεισμό από ξηρά, θάλασσα και αέρα, βρίσκεται ξανά με τον πιο δραματικό τρόπο στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Το ισραηλινό σφυροκόπημα που ξεκίνησε από την Κυριακή ως απάντηση στην σκληρή και αιφνιδιαστική επίθεση δυνάμεων της Χαμάς εντός ισραηλινών εδαφών επιδεινώνει την ήδη εφιαλτική καθημερινότητα των κατοίκων, με την ανησυχία για μια ενδεχόμενο χερσαία επιδρομή να αυξάνεται ώρα με την ώρα.
Το Al Jazeera έδωσε στη δημοσιότητα μια αναλυτική παρουσίαση των πέντε περιφερειών της Γάζας και τις σημαντικές τοποθεσίες όπως νοσοκομεία, σχολεία, πανεπιστήμια, εγκαταστάσεις του ΟΗΕ, στρατόπεδα προσφύγων, μεθοριακά περάσματα και άλλες σημαντικές υποδομές.
Δεκαέξι χρόνια σε αποκλεισμό
Από το 2008 το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει τέσσερις πολέμους στα παλαιστινιακά εδάφη σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως πολίτες. Μόνο στην τελευταία επιδρομή στη Γάζα 256 άνθρωποι σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους 66 παιδιά, ενώ οι τραυματίες σύμφωνα με
Η έντεκα ημερών επίθεση προκάλεσε ζημιές σε τουλάχιστον 51 εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, μια υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και σε σημεία του ισλαμιστικού πανεπιστημίου της Γάζας. Προκλήθηκαν, ακόμη, καταστροφές σε τουλάχιστον έξι νοσοκομεία και έντεκα κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας, όμως και το μοναδικό κέντρο ελέγχου για την Covid-19.
Βόρεια Γάζα
Η περιοχή συνορεύει κατά μήκος δέκα χιλιομέτρων με το Ισραήλ. Η Λωρίδα της Γάζας είναι περικυκλωμένη από μια βαριά οχυρωματικά έργα, αποτελούμενα από τσιμεντένιο τείχος και έναν διπλό φράχτη. Οποιοδήποτε πλησιάζει εντός χιλιομέτρου από τα χωρίσματα αυτά κινδυνεύει να δεχθεί πυρά από τον ισραηλινό στρατό που περιπολεί τα βόρεια και ανατολικά σύνορα της περιοχής.
Το πέρασμα Μπέτ Χανούν, γνωστό ως Ερέζ στους Ισραηλινούς και ελεγχόμενο από τον στρατό, είναι το μοναδικό πέρασμα της Γάζας προς το Ισραήλ. Από εκεί Παλαιστίνιοι με ειδικές άδειες, συνήθως για έκτακτα περιστατικά υγείας, περνούν για να πάνε στην Ιερουσαλήμ ή την Δυτική Όχθη. Η Γάζα είναι μόλις 100 χλμ από την Ιερουσαλήμ, αλλά εξαιτίας των αυστηρών μέτρων ασφαλείας το ταξίδι διαρκεί αρκετές ώρες. Από το 2007 το Ισραήλ έχει επιβάλει εμπάργκο από αέρος και από θαλάσσης.
Η Βόρεια Γάζα περιλαμβάνει το μεγαλύτερο στρατόπεδο προσφύγων στην Λωρίδα. Το Τζαμάλια καλύπτει έκταση 1,4 τετραγωνικών χιλιομέτρων και έχει πληθυσμό 114.000 ανθρώπων. Η αναλογία το αναδεικνύει σε μια από τις πιο ασφυκτικά κατοικημένες περιοχές στον πλανήτη.
Η πόλη της Γάζας
Είναι η μεγαλύτερη και πιο πολυπληθής πόλη στη Λωρίδα της Γάζας με περισσότερους από 700.000 κατοίκους. Στο κέντρο της περιοχής Ριμάλ βρίσκεται το νοσοκομείο Αλ Σίφα, η μεγαλύτερη ιατρική εγκατάσταση στην περιοχή.
Περιμετρικά του νοσοκομείου υπάρχουν πολλές εγκαταστάσεις του ΟΗΕ, όπως το πρόγραμμα προσφύγων, τα γραφεία του ειδικού συντονιστή για την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή και το Αναπτυξιακό πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών. Στο ίδιο σημείο βρίσκονται και δύο πανεπιστήμια.
Το στρατόπεδο προσφύγων Σατί είναι κατασκευασμένο στην μεσογειακή ακτή της Γάζας και είναι το τρίτο μεγαλύτερο στην Γάζα.
Ντέιρ Αλ Μπαλά
Η περιοχή αυτή έχει τέσσερα στρατόπεδα προσφύγων, ενώ από την Μπαλά προέρχεται ένα μεγάλο κομμάτι της ισχνής αγροτικής παραγωγής της Γάζας.
Εδώ βρίσκεται και το μοναδικό εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη τη Λωρίδα. Τα τελευταία δέκα χρόνια όλη η περιοχή έχει υποφέρει από συνεχή έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που έχει προκαλέσει σοβαρότατα προβλήματα σε κρίσιμες δομές υγείας, υδροδότησης, υπηρεσίες υγιεινής, αλλά και στις κατασκευές και την αγροτική παραγωγή. Μόλις το 5% του νερού στη Λωρίδα της Γάζας είναι πόσιμο, ενώ, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 68% του πληθυσμού αντιμετωπίσει επισιτιστική ανασφάλεια.
Χαν Γιουνίς
Στην περιοχή αυτή κατοικούν 400.000 και στο επίκεντρο βρίσκεται το ομώνυμο κέντρο προσφύγων που φιλοξενεί περίπου 87.000 ανθρώπους.
Το 2005, περίπου 8.000 Εβραίοι έποικοι και Ισραηλινοί στρατιώτες που ζούσαν σε καταυλισμούς περιμετρικά της Γάζας μεταφέρθηκαν στην Δυτική Όχθη μετά από την απόφαση του τότε πρωθυπουργό Αριέλ Σαρόν να απεμπλακεί το Ισραήλ μονομερώς από τη Γάζα. Οι περισσότεροι έποικοι ζούσαν στην Χαν Γιουνίς.
Το Ισραήλ ισχυρίζεται από τότε ότι η κατοχή της Γάζας έχει τερματιστεί και απέσυρε στρατεύματα και εποίκους, ωστόσο, με βάση το διεθνές δίκαιο η Γάζα παραμένει μια κατεχόμενη περιοχή, καθώς το Ισραήλ έχει τον πλήρη έλεγχο των συνόρων, του εναέριο χώρου και των χωρικών υδάτων.
Ράφα
Η πιο νότια περιοχή της Γάζας έχει περίπου 250.000 κατοίκους και είναι γνωστή, καθώς αποτελεί το μεθοριακό πέρασμα προς την Αίγυπτο.
Τόσο η Αίγυπτος όσο και το Ισραήλ έχουν κρατήσει τα σύνορά τους κλειστά και φέρουν σοβαρές ευθύνες για την επιδείνωση της κατάστασης στην περιοχή.
Το 2020 το πέρασμα της Ράφα και το πέρασμα του Ερέζ ήταν ανοιχτά για μόλις 125 ημέρες σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Οι Παλαιστίνιοι που θέλουν να φύγουν από τη Γάζα πρέπει να καταθέτουν αίτηση για περιορισμένα περάσματα από τα σύνορα. Αυτή η διαδικασία μπορεί να πάρει εβδομάδες ή μήνες, ανάλογα με την κατάσταση στα σύνορα.
Όσοι μπορούν να περάσουν από τα σύνορα της Ράφα πρέπει να κάνουν ένα ταξίδι έξι με οκτώ ωρών μέσω της ερήμου Σινά, περνώντας αρκετά αιγυπτιακά σημεία ελέγχου προκειμένου να φτάσουν στο Κάιρο.
Το δεύτερο μεθοριακό πέρασμα από τη Ράφα προς την Αίγυπτο χρησιμοποιείται για τη μεταφορά αγαθών. Το τρίτο πέρασμα από τη Ράφα είναι το Καρέμ Αμπού Σαλέμ, το οποίο ελέγχεται από το Ισραήλ.
Η Γάζα δεν διαθέτει λειτουργικά αεροδρόμια από το 2001, όταν το Ισραήλ βομβάρδισε και διέλυσε το αεροδρόμιο Γιάσερ Αραφάτ.
