Σοκ και δέος προκαλούν τα ποσοστά αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος την τελευταία τριετία.
Με βάση επίσημα στοιχεία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), τα οποία περιλαμβάνονται στην έκθεσή της για τις τιμές ηλεκτρισμού που εκδόθηκε την περασμένη εβδομάδα, η μέση διατίμηση για το οικιακό ρεύμα υπερδιπλασιάστηκε από τον Αύγουστο του 2020 μέχρι τον Αύγουστο του 2023 (108,8%).
Σχεδόν υπερδιπλάσιο είναι το κόστος του οικιακού ρεύματος σήμερα και σε σχέση με το κόστος τον Δεκέμβριο του 2015.
Εν μέρει παρήγορο είναι ότι από τον Σεπτέμβριο του 2022 παρατηρείται -με μόνο δύο εξαιρέσεις για ισάριθμους μήνες- μια σταδιακή μικρή πτώση στην οικιακή διατίμηση, η οποία οφείλεται σε μειώσεις στις διεθνείς τιμές αλλά και σε αποφάσεις της ΡΑΕΚ που αφορούσαν το κόστος αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από την ΑΗΚ (μείωση στα 11 σεντ την κιλοβατώρα από ποσά πάνω από 20 σεντ που υπήρχαν) και την αναθεώρηση της φόρμουλας αναπροσαρμογής καυσίμων.
Από την άλλη, πρόσφατες αυξήσεις στο κόστος του αργού πετρελαίου, που ήδη άρχισε να μεταφέρεται και στις λιανικές τιμές πετρελαιοειδών στην Κύπρο και αλλού, προφανώς θα επαναφέρουν προσεχώς την ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο σε πορεία μικρών αυξήσεων.
Από τα στοιχεία που δημοσίευσε στην έκθεσή της η ΡΑΕΚ προκύπτουν τα εξής:
– Η σημερινή μέση διατίμηση οικιακής χρήσης παραμένει στα ψηλότερα επίπεδα εδώ και τουλάχιστο μία δεκαετία.
– Το ακριβότερο οικιακό ρεύμα τα τελευταία τουλάχιστο 10 χρόνια το πληρώσαμε στην Κύπρο τον Σεπτέμβριο του 2022, σε τιμή 40,31 σεντ την κιλοβατώρα, όταν είχε αρχίσει η ανάκαμψη στη διεθνή οικονομία, με την άρση πολλών από τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί λόγω του κορωνοϊού.
Εν ολίγοις, ενώ τον Μάρτιο του 2020 (πρώτα κρούσματα στην Κύπρο) η οικιακή διατίμηση ήταν 22,57 σεντ την κιλοβατώρα, οι περιορισμοί παγκοσμίως στην οικονομική δραστηριότητα και η μεγάλη διεθνής ύφεση έριξαν την τιμή του οικιακού ρεύματος στα 15,88 σεντ τον Σεπτέμβριο του 2020.
Από τότε, όμως, άρχισε μια τρελή πορεία ακρίβειας των ενεργειακών προϊόντων, η οποία μετατράπηκε σε πρωτοφανή ενεργειακή κρίση αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2021.
– Στις πρωτοφανείς αυξήσεις συνέβαλε και η εκτόξευση της τιμής αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Για παράδειγμα, ενώ τον Ιούνιο του 2022 η τιμή ήταν 23 ευρώ το δικαίωμα, τον Ιούνιο του 2023 εκτοξεύτηκε στα 87 ευρώ το δικαίωμα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΡΑΕΚ.
– Όπως προαναφέραμε, η οροφή στην οικιακή διατίμηση ηλεκτρισμού καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, με 40,31 σεντ και από τότε άρχισε μικρή σταδιακή μείωση, που διακόπηκε για λίγο τον περασμένο Μάρτιο και τον Μάιο.
– Από τον Μάιο ’23 έως και τον Αύγουστο ’23 καταγράφονται μειώσεις περίπου 9,3% στην οικιακή διατίμηση (κατά 4 σεντ την κιλοβατώρα περίπου: από 37,19 σε 33,72 σεντ την κιλοβατώρα).
– Οι τιμές που καταγράφονται δεν περιλαμβάνουν την επιδότηση που πρόσφερε το κράτος το προηγούμενο διάστημα. Περιλαμβάνουν όμως το κόστος αγοράς ρύπων διοξειδίου του άνθρακα.
7η πιο ακριβή η Κύπρος στο οικιακό ρεύμα
Σε αντίθεση με τις εντυπώσεις που προκλήθηκαν πρόσφατα μετά από αναφορά του υπουργού Ενέργειας, ο οποίος ενδεχομένως αναφερόταν σε χονδρικές τιμές, η λιανική τιμή του οικιακού ρεύματος στην Κύπρο, μαζί με φόρους και επιβαρύνσεις, δεν είναι η πιο ακριβή στην ΕΕ, αλλά 7η στη σειρά.
Σύμφωνα με στοιχεία Ιουλίου 2023, που δημοσίευσε η VaasaETT Ltd, η Ιρλανδία είχε τον Ιούλιο του ‘23 το ακριβότερο ρεύμα στην ΕΕ με 47,12 σεντ την κιλοβατώρα και ακολούθησαν Τσεχία (40,04), Λετονία (38,65), Γερμανία (38,60), Ιταλία (37,72), Δανία (35,55) και 7η η Κύπρος (35,20).
Το οικιακό ρεύμα στην Ελλάδα (τελικός καταναλωτής) ήταν σύμφωνα με την ίδια πηγή 25,51 σεντ την κιλοβατώρα, κατά μέσο όρο. Ο μέσος όρος χρέωσης του οικιακού ρεύματος στις χώρες της ΕΕ ήταν τον Ιούλιο 26,34 σεντ την κιλοβατώρα.