Της Βάσως Αγγελέτου
Πτωτικά κινείται η ζήτηση για καταναλωτικά, στεγαστικά και δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων το πρώτο τετράμηνο του έτους στο φόντο της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων το τελευταίο 10μηνο.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Capital.gr, για το σύνολο της εγχώριας αγοράς, το μεγαλύτερο πλήγμα έχει δεχθεί η ζήτηση από μικρομεσαίες επιχειρήσεις η οποία το διάστημα Ιανουάριος – Απρίλιος 2023 έχει υποχωρήσει κατά 16,1% σε ετήσια βάση. Σε απόλυτα μεγέθη, το εν λόγω διάστημα εκταμιεύτηκαν 13.500 δάνεια σε ΜμΕ έναντι 16.100 πέρυσι.
Σημαντική πτώση, της τάξης του 9,6% σημειώθηκε το ίδιο διάστημα στα καταναλωτικά δάνεια, τα οποία υποχώρησαν από 154.800 σε 139.900 φέτος. Μικρότερη πίεση έχουν δεχθεί τα στεγαστικά δάνεια που καταγράφουν πτώση 6,3% συνολικά στον κλάδο, από 17.600 το πρώτο τετράμηνο του 2022 σε 16.500 δάνεια το αντίστοιχο διάστημα φέτος.
Το “Σπίτι μου” απορροφά τη ζήτηση
Ειδικά τους δύο τελευταίους μήνες (Απρίλιος – Μάιος), σημαντική επίπτωση στη ζήτηση έχει το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, καθώς απορροφά σημαντικό μέρος της ζήτησης ειδικά για την ηλικιακή ομάδα 30 έως 39 ετών που πληροί τα κριτήρια της ένταξης στο πρόγραμμα χαμηλότοκων δανείων.
Προς το παρόν, βέβαια, η ζήτηση αποτυπώνεται σε επίπεδο αιτημάτων για ένταξη στο πρόγραμμα, παρά εκταμιεύσεων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των δικαιούχων βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης ακινήτου που πληροί τις προϋποθέσεις του προγράμματος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Τράπεζας για το τελευταίο δίμηνο, η πτώση στη ζήτηση στεγαστικών δανείων εκτός του προγράμματος “Σπίτι μου” έχει κάνει βουτιά 30% έναντι 10% που ήταν η πτώση το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Ανοδικά κινείται, τέλος, η ζήτηση για δάνεια αυτοκινήτου που ενισχύεται κατά 3% το πρώτο τετράμηνο του έτους. Σε επίπεδο απόλυτων αριθμών, έχουν εκταμιευτεί 20.600 δάνεια φέτος έναντι 20.000 πέρυσι (το ίδιο διάστημα).
Πηγές της αγοράς εξηγούν ότι η ανοδική αντίδραση ήταν αναμενόμενη και οφείλεται στα σοβαρά προβλήματα εφοδιαστικής αλυσίδας που παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της διετούς πανδημικής κρίσης, όπου η προσφορά δεν μπορούσε να καλύψει τη ζήτηση με αποτέλεσμα οι χρόνοι αναμονής των νέων οχημάτων να ξεπερνούν συχνά ακόμη και το ένα έτος.
Πού οφείλεται το “φρένο” στη ζήτηση νέων δανείων
Συνολικά σε ό,τι αφορά την πτωτική τάση που παρατηρείται στη ζήτηση για νέα δάνεια ιδιωτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η αιτία δεν είναι άλλη από την εκτόξευση του κόστους δανεισμού κατά 375 μονάδες βάσης από τον περασμένο Αύγουστο.
Όσον αφορά στο Euribor τριμήνου -που αποτελεί τη βάση για τα περισσότερα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου στη χώρα- σήμερα διαμορφώνεται στο 3,474% από μηδέν που ήταν στις 14 Ιουλίου του 2022.
Όπως εξηγούν στο Capital.gr στελέχη του τραπεζικού κλάδου, το “ράλι” των επιτοκίων -το οποίο αναμένεται να συνεχιστεί με τουλάχιστον 1-2 ακόμη αυξήσεις το επόμενο διάστημα- έχει ως αποτέλεσμα οι ιδιώτες να πατήσουν “φρένο” ιδίως στα καταναλωτικά δάνεια όπου η ζήτηση είναι σαφώς πιο ελαστική από τα στεγαστικά.
Οι δε επιχειρήσεις σπεύδουν να εξοφλήσουν πρόωρα τον δανεισμό τους, όταν διαθέτουν ισχυρή ρευστότητα, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις επιπτώσεις της ταχύτερης νομισματικής σύσφιξης των τελευταίων δεκαετιών.