Γιατί η νέα τραπεζική κρίση απειλεί να «εξαφανίσει» (εκ νέου) τις ελληνικές τράπεζες και την ελληνική οικονομία (και κοινωνία).
Σε μία συνέντευξη-«ποταμό» στον Τάσο Γκουριώτη στην εκπομπή Black Monday στο Pronews TV ο διακεκριμένος οικονομικός αναλυτής, Νίκος Ιγγλέσης αφού ανέλυσε με μία ρεαλιστική προσέγγιση το μέλλον της ελληνικής οικονομίας (το οποίο είναι δυσοίωνο) κατέληξε στο δύσκολο να αφομοιωθεί από την κοινωνία, πολιτικό συμπέρασμα, ότι «Δεν υπάρχει ελπίδα με τα παρόντα πολιτικά σχήματα και χρειαζόμαστε μία εναλλακτική διακυβέρνηση για να επιβιώσει η χώρα στο μέλλον».
Σχετικά με την τραπεζική κρίση η οποία ξεκίνησε από τις ΗΠΑ (όπως και αυτή του 2008) ο Νίκος Ιγγλέσης είπε:
«Το βασικό γεγονός που προκάλεσε την κρίση αυτή ήταν η αύξηση των επιτοκίων κάτι που έκαναν όλες οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό.
Όταν σταμάτησε η παγκόσμια οικονομία να εφαρμόζει τα λοκντάουν λόγω του κορωνοϊού υπήρξε μία αύξηση των πληθωριστικών πιέσεων.
Πολύ πριν, το καλοκαίρι του 2021, όταν σταμάτησαν τα λοκντάουν, υπήρξε μία αύξηση και στην Ελλάδα του πληθωρισμού.
Υπήρξε μια διαταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες της παγκοσμιοποίησης, κάποιες εταιρείες σταμάτησαν να δουλεύουν, κάποιες άλλες δεν μπορούσαν να μεταφέρουν τα προϊόντα τους.
Εκεί ξεκίνησε το πληθωριστικό σπιράλ.
Τότε ανέβασαν οι κεντρικές τράπεζες τα επιτόκια τους καθώς είναι το μόνο όπλο που διαθέτουν για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό.
Κάναν το χρήμα πιο ακριβό κι αυτό σημαίνει πιο ακριβά δάνεια.
Είτε δάνεια προς τα κράτη, είτε επιχειρηματικά δάνεια, είτε καταναλωτικά.
Πιο ακριβά δάνεια σημαίνει ότι κράτη, επιχειρήσεις και νοικοκυριά πρέπει να πληρώνουν περισσότερους τόκους κάθε χρόνο.
Αυτό σημαίνει περιορισμός της ζήτησης, καθώς παίρνεις εισόδημα από την οικογένεια, από την επιχείρηση, το κράτος, και μειώνεται η οικονομική δραστηριότητα.
Όταν λέμε ζήτηση δεν εννοούμε μόνο την καταναλωτική ζήτηση αλλά και την επιχειρηματική.
Η άνοδος λοιπόν των επιτοκίων εγκλώβισε τα ομόλογα. Οι τράπεζες εκτός από καταθέσεις έχουν και ομόλογα τα οποία τα πουλάνε και σε άλλες τράπεζες.
Τα ομόλογα είναι ένα είδος δανείου, είναι ένα χαρτί με το οποίο κατά την λήξη του θα πρέπει να επιστραφούν τα χρήματα με τους ανάλογους τόκους.
Κατά την άνοδο των επιτοκίων, στα παλαιότερα ομόλογα, άρχισε να μειώνεται η τιμή τους. Επειδή τα νέα ομόλογα που θα έβγαιναν ή αυτά που οι αγορές προσδοκούσαν ότι θα έβγαιναν θα είχαν υψηλότερα επιτόκια.
Άρα κανείς δεν θέλει να κρατήσει ένα ομόλογο με επιτόκιο 1-1,5% όταν θα προκύψουν ομόλογα με επιτόκιο 3 ή 3,5%.
Άρχισαν επομένως να μειώνονται οι τιμές των ομολόγων τα οποία εγκλωβίστηκαν με αποτέλεσμα εάν οι τράπεζες χρειάζονται ρευστότητα και πρέπει να πουλήσουν τα ομόλογα που είχαν στο χαρτοφυλάκιό τους θα πρέπει να τα πουλήσουν πολύ φθηνότερα.
Δεν γνωρίζουμε αν αυτή η κρίση έχει σταματήσει. Αυτό θα το πούμε όταν οι τράπεζες σταματήσουν να αυξάνουν τα επιτόκια και ξεκινήσει αντιστρόφως η μείωση τους. Αυτό όμως προς το παρόν δεν φαίνεται να γίνεται.
Έτσι λοιπόν οι πιο αδύναμες τράπεζες βρέθηκαν σε μία κατάσταση στην οποία δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν πλέον στις υποχρεώσεις τους.
Όταν υπάρχει απόσυρση εμπιστοσύνης από μία τράπεζα τότε αρχίζει και η απόσυρση των καταθέσεων, τρέχουν όλοι να πάρουν τα λεφτά τους.
Έρχονται τότε κεντρικές τράπεζες για να σώσουν τις τράπεζες αυτές με έκδοση νέου χρήματος κάτι το οποίο προκαλεί κι αυτό αύξηση του πληθωρισμού.»
Σχετικά με το πόσο επηρεάζεται από όλα αυτά η ελληνική οικονομία είπε: «Τα ίδια ακριβώς περί ασφαλείας των ελληνικών τραπεζών τα έλεγε το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα και με την κρίση του 2008.
Έλεγαν ότι οι τράπεζες μας δεν έχουν καμία σχέση με τις αμερικανικές και είναι ασφαλείς. Δεν πέρασαν ούτε δύο χρόνια και η Ελλάδα μπήκε στα μνημόνια εξαιτίας της κρίσης χρέους που δημιουργήθηκε.
Το πρόβλημα αυτή στιγμή είναι η άνοδος των επιτοκίων. Η άνοδος αυτή επιβαρύνει την ελληνική οικονομία, επιβαρύνει τις επιχειρήσεις, επιβαρύνει τα νοικοκυριά, επιβαρύνει το δημόσιο χρέος.»
Σε ό,τι αφορά για το αν κινδυνεύει η ελληνική οικονομία είπε: «Δεν ξέρουμε τι σκελετούς έχει η κάθε τράπεζα στην ντουλάπα της γιατί υπάρχουν διοικήσεις ξένων μετοχών αυτή στιγμή. Το πρόβλημα είναι το εξής, αν μία τράπεζα βρεθεί σε μία κατάσταση πτώχευσης, ποιος θα την σώσει; Μπορεί αυτή τη στιγμή το ελληνικό Δημόσιο να πάρει καινούργια δάνεια για να χρηματοδοτήσει την διάσωση της; Είναι αδύνατον.
Μου φαίνεται πολύ απίθανο να μας δοθούν από κάποιον μηχανισμό 10 η 20 δισεκατομμύρια ευρώ.
Και με τι κόστος θα γινόταν ένας τέτοιος δανεισμός;
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να εκδώσει χρήμα, η ελληνική κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να εκδώσει χρήμα. Το ευρώ το εκδίδει μονάχα η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα.
Αλλιώς μπορεί να αντιμετωπίσει μία κρίση μια χώρα που μπορεί να εκδώσει δικό της χρήμα σε αντίθεση με τις χώρες της ΕΕ των οποίων οι κεντρικές τράπεζες είναι παραρτήματα της ΕΚΤ.
Στο ερώτημα για το αν η Ελλάδα έπρεπε να είναι εντός ή εκτός ευρώ είπε: «Σε μία νέα κρίση που θα βιώσει ο ελληνικός λαός και η οικονομία του το θέμα θα ξαναεπανέλθει.
Το βασικό ερώτημα που δεν απαντήθηκε ποτέ από τους πολιτικούς φορείς. Γιατί επιβλήθηκαν τα μνημόνια; Τα μνημόνια επιβλήθηκαν στην Ελλάδα για να παραμείνει στην ζώνη του ευρώ και για να εξακολουθήσει να αποπληρώνει το χρέος της.
Το χρέος έχει τέσσερις παράγοντες που το προσδιορίζουν:
Πρώτον, πόσα χρωστάς.
Δεύτερος παράγοντας σε ποιους τα χρωστάς, ποιος κατέχει το χρέος; Μέχρι το 2010 το μεγαλύτερο μέρος του χρέους το κατείχαν Έλληνες, ήταν σε ομόλογα ελληνικού Δημοσίου και οι τόκοι μέναν στην Ελλάδα, σήμερα δε συμβαίνει αυτό το πράγμα. Το χρέος το κατέχουν οι ξένοι και οι τόκοι του φεύγουν στο εξωτερικό.
Τρίτον σε ποια νομοθεσία είναι το χρέος. Είναι υπό ελληνική νομοθεσία υπό αγγλικό δίκαιο; Στο αγγλικό δίκαιο.
Και ο τέταρτος παράγοντας είναι σε ποιο νόμισμα είναι το χρέος. Τώρα όλο το ελληνικό χρέος είναι σε ευρώ, δηλαδή είναι συναλλαγματικό καθώς πρόκειται για ένα νόμισμα το οποίο δεν μπορεί να εκδώσει η Ελλάδα.
Αυτό σημαίνει ότι για να το εξυπηρετεί κάθε χρόνο και να πληρώνει τα τοκοχρεολύσια πρέπει να δανείζεται.
Λες τότε και οι χρεοκοπίες κάποιων χωρών γιατί γίνανε;
Γιατί δεν μπορούσαν να εξυπηρετούν το μέρος του χρέους τους σε συνάλλαγμα. Σε εθνικό νόμισμα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Η Ελλάδα είναι μία χώρα με κατεστραμμένη παραγωγική βάση, με ένα δυσβάσταχτο συναλλαγματικό χρέος, που σημαίνει ότι με το πρώτο αεράκι που θα φυσήξει στην διεθνή οικονομική σκηνή αυτή η χώρα θα πάθει πνευμονία. Διότι δεν έχει συντελεστές ισχύος.»
Στο ερώτημα που δουλεύουν τελικά οι Έλληνες ,αφού η πρωτογενής παραγωγή έχει καταρρεύσει, εκτός από τον τουρισμό είπε:
«Υπηρεσίες, γενικώς υπηρεσίες και Δημόσιο. Υπάρχει μία πολιτική κατεύθυνση που θεωρούσε βαριά βιομηχανία της χώρας τον τουρισμό και ως ατμομηχανή της οικονομίας την οικοδομή.
Σταμάτησαν τα δάνεια για νέα διαμερίσματα και η οικοδομή κατέπεσε.
Απόδειξη ότι η οικονομία χωλαίνει είναι το γεγονός ότι το ισοζύγιο πληρωμών παρουσιάζει έλλειμμα.
Θα θυμίσω ότι η Ελλάδα ήταν αυτάρκης σε ζάχαρη.
Δηλαδή την βγάζαμε από τα τεύτλα. Είχαμε πέντε εργοστάσια και η ελληνική βιομηχανία ζάχαρης είχε κάνει θυγατρική στην Σερβία και άλλες χώρες. Σιγά-σιγά έκλεισαν, μπήκαν ποσοστώσεις από την ΕΕ έκλεισαν τα ζαχαρουργεία γιατί η τιμή της ζάχαρης εξαρτάτο από την προσφορά και έτσι έκλεισαν, κι φτάσαμε στο σημείο να εισάγουμε ζάχαρη από τη Γαλλία.
Ήμασταν αυτάρκεις και στα δημητριακά αλλά σιγά-σιγά η δασμολογική προστασία των προϊόντων καταργήθηκε από την ΕΕ με αποτέλεσμα ο Έλληνας παραγωγός να πρέπει να ανταγωνίζεται τους ξένους.
Η πολιτική των ανοικτών συνόρων που επιβάλλει η ΕΕ συμφέρει χώρες όπως η Γερμανία η οποία εισάγει από την Τουρκία αγροτικά προϊόντα αλλά εξάγει όμως τα δικά της βιομηχανικά προϊόντα.
Αντίθετα, χώρες όπως η Ελλάδα είναι χαμένες από χέρι. Γιατί δεν έχει ανταγωνιστικό τεχνολογικό προϊόν να εξάγει σε αντιστάθμισμα των φθηνών εισαγωγών.
Δεν είναι μόνο τα αγροτικά προϊόντα, είναι τα υφάσματα, τα βαμβακερά κ.λ.π. τα οποία κι αυτά έρχονται πλέον από το Πακιστάν και την Τουρκία.
Εν συνεχεία αναφερόμενος και στον τουρισμό, ειδικότερα για τις γνωστές σε όλους, all inclusive διακοπές, σημείωσε πρωτοφανή πράγματα:
«Όλα τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στα πρωινά των ξενοδοχείων όπου διαμένουν οι τουρίστες, τα είδη υγιεινής όπως τα σαπουνάκια, σαμπουάν αλλά ακόμα και τα προϊόντα που σερβίρονται όπως αναψυκτικά, μπίρες κ.λ.π. είναι ξένα και όχι εγχώριας προέλευσης!
Δηλαδή κανένα κέρδος για την ελληνική οικονομία! Κι αυτό για λόγους κόστους»
Όπως σημειώνει θα έπρεπε το ελληνικό κράτος να επιδοτεί τα ελληνικά προϊόντα μέσω ΦΠΑ.
«Οι εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων απαλλάσσονται από ΦΠΑ. Θα μπορούσε να υπάρχει μία ρύθμιση που να προβλέπει πως οι επιχειρήσεις που αγοράζουν ελληνικά προϊόντα και αναλώσιμα, να το κάνουν με μειωμένο ΦΠΑ, σα να κάνουν εξαγωγές».
Σχετικά με την ενεργειακή κρίση είπε: «Πρώτη ενέργεια που έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση ήταν να μειώσει το ΦΠΑ και τον ΕΦΚ για να μην προκληθεί σπιράλ ανατιμήσεων. Γιατί το κόστος των καυσίμων πετάει μετά στα προϊόντα, στις μεταφορές, κ.λ.π.
Το 60% της τιμής των καυσίμων είναι φόροι! Αντ΄αυτού προτίμησε να δίνει επιδόματα! Αντί να προλάβει την ανάπτυξη του πληθωρισμού προτιμούσε να τον επιδοτεί»
Εν κατακλείδι, όπως είπε το μόνο που ενδιαφέρει το πολιτικό σύστημα είναι η «πράσινη ανάπτυξη» και όχι η βιομηχανία, η βιοτεχνία κ.λ.π.
Χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή μία μεγάλη ανοησία, «καθώς το κλίμα της Γης αλλάζει διαρκώς αναλόγως και με το τι συμβαίνει στην επιφάνεια του Ήλιου.
Αντίθετα, δεν θέλουμε να κάνουμε εξαγωγές υδρογονανθράκων (και δεν κάνουμε έρευνες) και θέλουμε να εισάγουμε ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, κ.λ.π.
Παράλληλα δίνουμε επιδοτήσεις για ηλεκτρικά αυτοκίνητα και ηλεκτρικά ποδήλατα που παράγονται στο εξωτερικό ενισχύοντας τις βιομηχανίες των ξένων χωρών!
Η μόνη ελπίδα θα είναι μία πολιτική ηγεσία που θα παραδώσει ένα εναλλακτικό σχέδιο επιβίωσης του ελληνικού λαού. Με τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα δεν υπάρχει καμία ελπίδα».