Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας ένωσε τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τους στενούς συμμάχους τους γύρω από την Ουκρανία, αλλά πολλές αναπτυσσόμενες χώρες δεν βλέπουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο.
Σύμφωνα με την έκθεση που δημοσίευσε η Intelligence Unit του Economist (EIU) για τον Δείκτη Δημοκρατίας του 2022, οι χώρες του νότου αντιμετωπίζουν τη σύγκρουση στην Ουκρανία ως πόλεμο της Δύσης και ως κάτι για το οποίο δεν θα πρέπει απαραίτητα να ανησυχούν.
Η απροθυμία τους να ταχθούν πίσω από τις δυτικές χώρες αντανακλά, ποικιλοτρόπως, την απογοήτευση για την καθεστηκυία διεθνή τάξη και την έμφαση στα προβλήματα της «πρώτης τάξης» του κόσμου. Δείχνει, επίσης, τη δυσαρέσκεια για την εκλαμβανόμενη ως δυτική υποκρισία στο πλαίσιο των προηγούμενων δυτικών παρεμβάσεων στις υποθέσεις τους και, φυσικά, την εξάρτησή τους από τα ρωσικά ορυκτά και άλλους πόρους.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες φοβούνται, αλλά δεν υιοθετούν τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Το διεθνές σύστημα που καθιερώθηκε μετά το 1945 βασίζεται στην αρχή της εθνικής κυριαρχίας. Αυτή είναι μια αρχή που λατρεύουν οι αναπτυσσόμενες χώρες και μια αρχή που η Ρωσία καταπατά στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες είναι τρομοκρατημένες από την απρόκλητη επίθεση της Ρωσίας σε ένα κυρίαρχο κράτος. Ωστόσο, οι δυτικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να τις πείσουν να πάρουν θέση εναντίον της Ρωσίας.
Η EIU διεξήγαγε μια ανάλυση για τη θέση που έλαβαν οι περισσότερες χώρες στον κόσμο σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η ανάλυση αυτή, λοιπόν, έδειξε ότι τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζουν σε χώρες που είτε είναι ουδέτερες είτε πρόσκεινται στη Ρωσία όσον αφορά στον πόλεμο στην Ουκρανία. Όταν τους ζητήθηκε να ταχθούν με το μέρος της Δύσης και ενάντια στη Ρωσία, οι χώρες του παγκόσμιου νότου προτίμησαν να μην ευθυγραμμιστούν με το αίτημα.
Το «παρελθόν» των ΗΠΑ βασικός λόγος για την «απιστία» των αναπτυσσόμενων χωρών
Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ δυσκολεύονται να πείσουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να πάρουν θέση εναντίον της Ρωσίας είναι το ιστορικό παρεμβάσεων της ίδιας της Αμερικής.
Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ παρενέβησαν για να αντιμετωπίσουν πραγματικές ή φανταστικές κομμουνιστικές απειλές, μεταξύ άλλων με τη διεξαγωγή πολέμου για 10 χρόνια στο Βιετνάμ και την υποστήριξη δεξιών κινημάτων που συμμετείχαν στην καταπολέμηση των αριστερών δυνάμεων στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Στη μεταψυχροπολεμική περίοδο, οι δικαιολογίες για την επέμβαση των ΗΠΑ και άλλων δυτικών δυνάμεων περιελάμβαναν την ανατροπή ενός δικτάτορα (Ιράκ, Λιβύη), την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Κόσοβο), την οικοδόμηση εθνών (Αφγανιστάν) και τη… σωτηρία μιας χώρας από τον ίδιο της τον εαυτό (Σομαλία).
Ο κυνισμός που δημιούργησαν οι ΗΠΑ καθιστά δύσκολη την υποστήριξη της Ουκρανίας
Η εκλαμβανόμενη ως ασυνεπής εφαρμογή της αρχής της εθνικής κυριαρχίας από τις ΗΠΑ έχει γεννήσει κυνισμό που τώρα καθιστά πιο δύσκολη την προσέλκυση υποστήριξης από τον παγκόσμιο νότο για την Ουκρανία.
Η Ρωσία αρέσκεται να υπενθυμίζει σε όλους, όσοι ενδιαφέρονται να ακούσουν, ότι οι ΗΠΑ έχουν μακρά ιστορία «παρεμβάσεων» σε άλλα κράτη -προκειμένου να δικαιολογήσει την αδικαιολόγητη εισβολή της στην Ουκρανία. Αλλά αυτό είναι απλώς μια σοφιστεία και μια ηθικολογία: δύο λάθη δεν κάνουν το σωστό και δεν μπορούν να υπάρχουν δικαιολογίες για τον αιματηρό πόλεμο με τον οποίο η Ρωσία προσπαθεί να διαμελίσει και να καταλάβει την Ουκρανία. Ούτε πρέπει να θυσιαστεί η αρχή της εθνικής κυριαρχίας στον βωμό του αντιδυτικισμού.
Το μέλλον του ουκρανικού κράτους και της δημοκρατίας διακυβεύεται. Η Ουκρανία αξίζει την υποστήριξη και την αλληλεγγύη όλων των δημοκρατιών του κόσμου στον αγώνα της να αποκρούσει την εισβολή της Ρωσίας και να υπερασπιστεί την κυριαρχία της.
