Κατερίνας Χαιρέτη
Ο Άδωνης, όλη την τελευταία περίοδο, μας έχει βομβαρδίσει με ανακοινώσεις και τηλεοπτικές εμφανίσεις που στοχεύουν να παρουσιάσουν στην κοινή γνώμη, ότι υφίσταται συνεχής έλεγχος της αγοράς και ότι στην κατεύθυνση αυτή σημαντική δράση ασκεί και η Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Συντονιζόμενος, ο Πρόεδρος της Επιτροπής αυτής, προβάλλει τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί στην συγκεκριμένη επιτροπή με διακυβέρνηση ΝΔ, θέλοντας ασφαλώς να δείξει, ότι έχουν γίνει βήματα στον έλεγχο της αγοράς προς όφελος των καταναλωτών.
Να επισημάνουμε αρχικά, πως, με βάση την εμπειρία, η λειτουργία της Επιτροπής αυτής Ανταγωνισμού κατά το παρελθόν, δεν ήταν ικανοποιητική και θεωρώ πως το ίδιο μπορούμε να ισχυριστούμε και για το σήμερα.
Αν και η συγκράτηση των τιμών αφορά πρωτίστως την κυβέρνηση, το τελικό αποτέλεσμα σχετίζεται και με τη λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού, το ρόλο του συνδικαλιστικού κινήματος την λειτουργία της ΕΛΣΤΑΤ, κλπ, που ασφαλώς πρέπει να ελέγχει η να παρακολουθεί η κυβέρνηση αν έχει την βούληση να μεγιστοποιήσει το αποτέλεσμα.
Οι συνεχείς εμφανίσεις του υπουργού Άδωνη Γεωργιάδη δεν μπορούν να καθησυχάσουν τους καταναλωτές που βλέπουν την πραγματικότητα πηγαίνοντας στα SuperMarket και σε άλλα εμπορικά καταστήματα.
Η κυβέρνηση και ο Άδωνις αναφέρονται συχνότατα σε ελέγχους στην αγορά, σε ελέγχους, όμως, όπως παρατηρούμε, προγραμματισμένους και όχι απροειδοποίητους και αιφνιδιαστικούς kαι επομένως αναποτελεσματικούς. Όπως θα έχει παρατηρήσει ο καθένας μας, ο Υπουργός αποφεύγει να δώσει συγκεκριμένα στατιστικά δεδομένα σε σχέση με αυτούς του ελέγχους.
Από επικοινωνία με καταναλωτικές οργανώσεις (όπως η ΕΚΠΟΙΖΩ) επιβεβαιώνεται η άποψή μας πως το Υπουργείο του αποφεύγει να δώσει συγκεκριμένα στατιστικά στοιχεία για τους ελέγχους.
Η γενικότερη λοιπόν εκτίμηση μας είναι πως οι έλεγχοι αυτοί είναι ανεπαρκείς και μάλιστα διαχρονικά μειούμενοι.
Η εικόνα από την αρμόδια υπηρεσία στο θέμα των ελέγχων είναι «ομιχλώδης», διότι, από στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για την αντιμετώπιση αθέμιτης κερδοφορίας κατ΄εφαρμογή του ν.4818/2021 και από τους ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν τον τελευταίο χρόνο σε επιχειρήσεις πώλησης ειδών διατροφής, υπολογίζονται περί τις 2000 με 14 παραβάσεις και πρόστιμα περί 1.200.000 € καθώς και 4 συστάσεις συμμόρφωσης, χωρίς να γίνεται σαφές αν αφορούν το σύνολο της επικράτειας ή συγκεκριμένες περιοχές. Έτσι δημιουργούνται ερωτήματα για το είδος των ελέγχων, διότι οι έλεγχοι εμπεριέχουν χρονικά τουλάχιστον το διάστημα της καραντίνας έχοντας άλλη βάση διερεύνησης των επιχειρήσεων.
Επίσης, με την τροποποίηση του νόμου 4818/2021 που ισχύει από τον Ιούλιο του 2022 και λήγει στις 31.12.2022, αδιευκρίνιστο παραμένει το τι θα γίνει στη συνέχεια με τη λήξη αυτής της υποτιθέμενης προστασίας από κερδοσκοπικά φαινόμενα καθόσον δεν συζητείται η σχετική παράταση ισχύος της συγκεκριμένης διάταξης.
Κατά την εκτίμηση μας, αλλά και με βάση σχόλια περισσότερο ειδημόνων, οι έλεγχοι αυτοί για το συγκεκριμένο διάστημα κρίνονται ανεπαρκείς και δεν προσφέρονται για την εξαγωγή ουσιαστικών και ολοκληρωμένων συμπερασμάτων.
Η ακρίβεια γενικά παραμένει σε υψηλά επίπεδα και αν συνδυαστεί με την πτωτική εξέλιξη των μισθών ο συνδυασμός αυτός, δηλαδή εξέλιξης μισθών και τιμαρίθμου αποτυπώνει το μέγεθος της ακρίβειας που δεν μπορεί να αμφισβητήσει η κυβέρνηση.
Είναι γνωστά τα χαμηλά επίπεδα μισθών στην Ελλάδα που επιβεβαιώνει και η πρόσφατη ετήσια έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ (*).
Με βάση την τελευταία αυτή ετήσια έκθεση (2022) κατά το Β τρίμηνο του 2021 η Ελλάδα κατέγραψε τη 2η χειρότερη επίδοση στην ΕΕ μετά την Αυστρία, καθώς ο πραγματικός μέσος μισθός ήταν μειωμένος κατά 4,4% έναντι του ίδιου τριμήνου του 2019.
Το Γ τρίμηνο η διαφορά περιορίστηκε στο -0,6% που αποτελεί την 7η χειρότερη επίδοση στην ΕΕ. Επιπλέον η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος μέλος στο οποίο ο πραγματικός μέσος μισθός είναι χαμηλότερος του επιπέδου του 2019 στα δύο υπό εξέταση τρίμηνα.
Θα προτείναμε λοιπόν στην κυβέρνηση, αφού δεν μπορεί να προσφέρει ευημερία στο λαό, τουλάχιστον να είναι πιο σεμνή και να λαμβάνει υπόψη την κοινή γνώμη.
Όσον αφορά τους ελέγχους, οφείλει και να τους εντείνει και να τους δημοσιοποιεί. Έχουμε χορτάσει με λόγια περί διαφάνειας που στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει και να αποδεικνύεται.
Εμείς, με βάση το μέγεθος της ακρίβειας στη χώρα μας που εκδηλώνεται έντονα στον ενεργειακό τομέα με την ενεργειακή φτώχεια, έχουμε κάθε λόγο να εκτιμούμε ως αποτυχημένη την ασκούμενη οικονομική πολιτική στη χώρας μας αλλά και ειδικότερα, πλημμελή τον ασκούμενο έλεγχο στην αγορά.
Έλεγχοι αλλά πόσοι άραγε
Ας δούμε τα στοιχεία που αφορούν τους ελέγχους.
Με βάση στοιχεία που παρουσίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Γιάννης Λιανός, με αφορμή την ψηφιακή έκδοσή σχετικής έκθεσης τα δεδομένα των ελέγχων είναι τα εξής.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
ΕΤΟΣ/ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ
| 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |
| 6 | 28 | 52 | 59 | 77 | 64 | 31 | 21 | 29 | 17 | 18 | 27 | 47 | 48 | 45 |
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
| 42 | 22 | 39 | 30 | 16 | 23 | 14 | 20 | 24 | 24 | 20 | 37 | 22 |
Τι παρατηρούμε από αυτά τα στοιχεία:
Ο Μέγιστος αριθμός ελέγχων υπήρξε το 1999 (77 έλεγχοι) ενώ πρόσφατα(2022) είχαμε 22 ελέγχους και ο μέσος όρος (ΜΟ) ήταν σε όλη τη διάρκεια που έχουμε καταγραμμένα δεδομένα 32 έλεγχοι.Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, εκφράζει ικανοποίηση, γιατί, όπως αναφέρει, με 10% λιγότερο προσωπικό εκδόθηκαν 75% περισσότερες αποφάσεις, όμως, με τη δήλωση του αυτή και τα στοιχεία που παρουσιάζει, αποκαλύπτονται δύο αλήθειες. Πρώτον ότι οι έλεγχοι είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με το παρελθόν πχ σε σχέση με το 1999.
Δεύτερον ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι υποστελεχωμένη. Δεν δικαιούται λοιπόν η κυβέρνηση να επιχαίρει για τους ελέγχους και την στελέχωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Να επισημάνουμε εδώ, ότι τα δεδομένα από το παρελθόν είναι πως με τους ελέγχους επιβάλλονταν ορισμένα πρόστιμα σε επιχειρήσεις που παραβίαζαν τους κανόνες του ανταγωνισμού, αλλά τα τελικά ποσά που εισέπραξε το Δημόσιο από τις παραβάτες επιχειρήσεις ήταν πολύ μικρότερα.
Όπως είχαμε αποκαλύψει στο παρελθόν τα πρόστιμα που είχαν επιβληθεί πχ στα SuperMarket και σε άλλες επιχειρήσεις εισπράχτηκαν πολύ κουτσουρεμένα.
Θα ήταν λοιπόν αναγκαίο, η σημερινή κυβέρνηση ΝΔ να παρουσιάσει ποια πρόστιμα επέβαλε η Επιτροπή Ανταγωνισμού την περίοδο 3,5 χρόνων διακυβέρνησης της και ποια τελικά ποσά εισέπραξε.
(*) https://www.inegsee.gr/ekdosi/etisia-ekthesi-2022-ine-gsee-i-elliniki-ikonomia-ke-i-apascholisi/
