(upd 5) Πυρετό διπλωματικών επαφών και πανικό στη Δύση έχει προκαλέσει η αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία για τα σιτηρά το Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2022.καθώς επαπειλείται παγκόσμια διατροφική κρίση.
Πληθαίνουν οι εκκλήσεις από την ΕΕ, των ΟΗΕ αλλά και το ΝΑΤΟ για τη συνέχιση της απρόσκοπτής ροής των σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα ενώ την ίδια ώρα η Μόσχα αποδίδει την ευθύνη για την αναστολή της συμφωνία στις ουκρανικές τρομοκρατικές επιθέσεις στη Σεβαστούπολη οι οποίες πραγματοποιήθηκαν υπό την καθοδήγηση Βρετανών πρακτόρων.
Την ίδια ώρα, η Τουρκία αναλαμβάνει διαμασολαβητικό ρόλο για την εκτόνωση της κρίσης, καθως σύμφωνα με ανακοίνωση του Τουρκικού Υπυργείου Άμυνας ο Hulusi Akar επικοινώνησε με τον Ρώσο ομόλογό του και άλλους Ρώσους αξινωματούχους.
Η Μόσχα απάντησε το απόγευμα της Κυριακής (30/10/2022) και θέτει τους όρους της για την επιστροφή της στη συμφωνία.
ΟΗΕ: Συμφωνία με Τουρκία και Ουκρανία για τον απόπλου 14 πλοίων με σιτηρά
Τα Ηνωμένα Έθνη, η Τουρκία και η Ουκρανία συμφώνησαν την Κυριακή επί ενός σχεδίου απόπλου αύριο, 31 Οκτωβρίου, 14 πλοίων που βρίσκονται στα τουρκικά χωρικά ύδατα, μια ημέρα αφότου η Ρωσία ανέστειλε τη συμμετοχή της στην πρωτοβουλία σιτηρών της Μαύρης Θάλασσας που επέτρεψε τις εξαγωγές τροφίμων από τα ουκρανικά λιμάνια.
Σε ανακοίνωσή του, το Κοινό Κέντρο Συντονισμού (JCC) στην Κωνσταντινούπολη, όπου συμμετέχουν Ρώσοι, Ουκρανοί, Τούρκοι και προσωπικό του ΟΗΕ, ανέφερε ότι οι τρεις αντιπροσωπείες συμφώνησαν επίσης να γίνουν επιθεωρήσεις τη Δευτέρα σε 40 εξερχόμενα πλοία.
Η JCC ανακοόνωσε ότι η ρωσική αντιπροσωπεία ενημερώθηκε και για τα δύο σχέδια, όπως μεταδίδει το Reuters.
Ρωσία: Μόνο τότε θα επιστρέψουμε στη συμφωνία
Η Ρωσία απάντησε το απόγευμα της Κυριακής (30/10/2022) στις εκκλήσεις για επιστροφή της στη διεθνή συμφωνία για τα σιτηρά και θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την επιστροφή της.
Είναι δυνατόν να μιλήσουμε για την πιθανότητα επιστροφής της Ρωσίας στη συμφωνία σιτηρών μόνο αφού γίνουν γνωστές όλες οι συνθήκες της επίθεσης στα πλοία του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας στα νερά της Σεβαστούπολης, δήλωσε ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Andrey Rudenko, όπως μεταδίδει το Ria Novosti.
Ο διπλωμάτης χαρακτήρισε την επίθεση «πλήρως ντροπιαστική» που παραβίασε όλες τις συμφωνίες που επετεύχθησαν.
«Ως εκ τούτου, πιθανότατα, μόνο αφού γίνουν γνωστές όλες οι λεπτομέρειες, οι λεπτομέρειες, μετά από αυτό θα είναι δυνατό να μιλήσουμε για το ποια θα είναι τα επόμενα βήματα», είπε.
Ο Rudenko, υπενθύμισε επίσης ότι η Μόσχα είχε συγκαλέσει συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για να συζητήσει αυτό το πρόβλημα.
Ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός επιβεβαίωσε, πως η Μόσχα θα έχει σύντομα επαφές με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για το θέμα.
«Θα έχουμε επαφές τόσο με τα Ηνωμένα Έθνη όσο και με την Τουρκία, ως συμμετέχοντες στη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης. Αυτές οι επαφές θα πραγματοποιηθούν στο εγγύς μέλλον», είπε χαρακτηριστικά.
Η Ρωσία ανακοίνωσε στις 29/10 την αναστολή της συμμετοχής της στη συμφωνία σιτηρών του ΟΗΕ, η οποία εξασφάλιζε την εξαγωγή προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης στα νερά της Σεβαστούπολης.
Αγώνας δρόμου για ΕΕ και ΟΗΕ
Νωρίτερα ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ, Josep Borrell , συζήτησε με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αntonio Guterres για τις εξελίξεις στην προσφορά σιτηρών και τον συντονισμό των ενεργειών για τη διασφάλιση της εξαγωγής σιτηρών και λιπασμάτων από την Ουκρανία.
«Επικοινώνησα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres για να συζητήσουμε τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας και να συντονίσουμε τις ενέργειες για να διασφαλίσουμε την εξαγωγή σιτηρών και λιπασμάτων από την Ουκρανία», έγραψε ο Borrell στον λογαριασμό του στο Twitter.
Εξαιτίας της κρισιμότητας της κατάστασης ο Guterres ανέβαλε την αναχώρησή του για τη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στο Αλγέρι λόγω της αναστολής της συμμετοχής της Ρωσίας στην Πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα, δήλωσε ο εκπρόσωπός του Stephane Dujarric.
«Αποφάσισε να αναβάλει την αναχώρησή του για τη σύνοδο κορυφής του Αραβικού Συνδέσμου στο Αλγέρι για μια μέρα, προκειμένου να επικεντρωθεί σε αυτό το θέμα», είπε ο Dujarric, προσθέτοντας ότι ο Γενικός Γραμματέας ανησυχεί βαθιά για τη συνεχιζόμενη κατάσταση γύρω από την «Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας».
Διαμεσολάβηση Akar (Τουρκία) – Οι συνομιλίες με Ρώσους αξωματούχους
Η Τουρκία διεξάγει συνομιλίες με τη Ρωσία μετά την αποχώρηση της Μόσχας από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας τον Ιούλιο για την απρόσκοπτη προσφορά των ουκρανικών σιτηρών, μια συμφωνία που θεωρείται κρίσιμη για τον μετριασμό της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
Σύμφωνα με τη δήλωση που αναρτήθηκε στο Twitter, ο υπουργός Άμυνας Hulusi Akar μιλούσε με Ρώσους ανώτατους αξιωματούχους, υπενθυμίζοντάς τους ότι η πρωτοβουλία αυτή για τις εξαγωγές σιτηρών, με την οποία έχουν αποσταλεί εκατομμύρια τόνοι τροφίμων από τον Αύγουστο, είναι «για το καλό ολόκληρης της ανθρωπότητας και ότι η κρίση μπορούν να επιλυθεί με καλή θέληση και διάλογο».
Ανώτεροι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν επέκριναν τη συμφωνία εξαγωγών πριν από την προθεσμία ανανέωσης της 19ης Νοεμβρίου, και η Ουκρανία κατηγόρησε τη Ρωσία ότι καθυστερεί την πρόοδο των διαδικασιών για τη διασφάλιση διαδρόμου ασφαλούς διέλευσης για να ενισχυθεί η αλυσίδα εφοδιασμού στο λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας.
Εάν ο διάδρομος παραμείνει κλειστός, θα μπορούσε και πάλι να προκαλέσει σοκ στις παγκόσμιες αγορές τροφίμων, επιδεινώνοντας τη διατροφική και εκτινάσοντας τις τιμές των τροφίμων
Τα εξερχόμενα φορτία με σιτηρά που έχουν ήδη φτάσει στην Κωνσταντινούπολη επιθεωρούνται την Κυριακή και τη Δευτέρα (30-31/10), αλλά προς το παρόν δεν θα αποπλεύσουν νέα πλοία με φορτία σιτηρών από την Ουκρανία, δήλωσε το υπουργείο Άμυνας.
Νωρίτερα, ο υπουργός υποδομών της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι φορτώθηκε ένα φορτίο σιταριού 40.000 τόνων που αγοράστηκε στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος και με προορισμό την Αιθιοπία, αλλά δεν μπορούσε να φύγει από το λιμάνι – επιβεβαιώνοντας το γεγονός ότι ο διάδρομός είναι κλειστός.
Ουκρανία: Ακινητοποιημένα στα λιμάνια 219 πλοία που μεταφέρουν σιτηρά, «μπλόκο» στις εξαγωγές
Το Υπουργείο Υποδομών της Ουκρανίας ανακοίνωση την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022 ότι η πραγματοποίηση των δρομολόγιων για 218 πλοία που εμπλέκονται στη συμφωνία σιτηρών είναι ουσιαστικά αδύνατη.
«Λόγω του γεγονότος ότι η ουκρανική πλευρά, από τις 30 Οκτωβρίου, δεν έχει άδεια από το κοινό συντονιστικό κέντρο για να περάσει από τον ‘’ασφαλή διάδρομο ‘’και να πραγματοποιήσει επιθεωρήσεις, 218 πλοία είναι πράγματι αποκλεισμένα στις σημερινές τους θέσεις», δήλωσε το Υπουργείο Υποδομών. δήλωσε η Ουκρανία στο κανάλι της στο Telegram.
Σύμφωνα με το υπουργείο, συγκεκριμένα, 101 άδεια πλοία περιμένουν επιθεώρηση για να εισέλθουν στα ουκρανικά λιμάνια, 22 αναμένουν να φύγουν από τα ουκρανικά λιμάνια, 95 πλοία με προϊόντα περιμένουν επιθεώρηση για να σταλούν στον τελικό καταναλωτή.
Η έκκληση του ΝΑΤΟ
Το ΝΑΤΟ κάλεσε σήμερα τη Μόσχα να επιστρέψει αμέσως στη συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, εν μέσω της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης.
«Ο πρόεδρος (της Ρωσίας, Vladimir) Putin πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί ως όπλο τα τρόφιμα και να σταματήσει τον παράνομο πόλεμο στην Ουκρανία» ανέφερε η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Oana Lungescu .
«Καλούμε τη Ρωσία να αναθεωρήσει την απόφασή της και να ανανεώσει τη συμφωνία κατεπειγόντως, επιτρέποντας να φτάσουν τα τρόφιμα σε εκείνους που τα χρειάζονται περισσότερο», πρόσθεσε.
Η εκπρόσωπος υπενθύμισε ότι όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ καλωσόρισαν τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη βοήθεια της Τουρκίας.
«Αυτές οι εξαγωγές βοήθησαν να μειωθούν οι τιμές των τροφίμων σε όλον τον κόσμο», σημείωσε.
Ρωσία κατά Ουκρανίας
Η «συμφωνία για τα σιτηρά» ανεστάλη με την ευθύνη του ίδιου του Κιέβου, το οποίο χειραγωγήθηκε από Βρετανούς πράκτορες, δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Maria Zakharova την Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2022.
«Η συμφωνία για τα σιτηρά ματαιώθηκε από τον Zelensky και τους τρομοκράτες του, στους οποίους ηγούνται Βρετανοί πράκτορες, προκειμένου να δώσουν τροφή στα σενάρια για πυρηνικό εκβιασμό», έγραψε στο κανάλι Telegram, σχολιάζοντας τη δήλωση του Ουκρανού υπουργού Εξωτερικών Dmytro Kuleba ότι η Ρωσική Ομοσπονδία φέρεται να εμποδίζει τις προμήθειες σιτηρών και στοχεύει στην πρόκληση επισιτιστικής κρίση.
Η Zakharova τόνισε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να προμηθεύσει τις αναπτυσσόμενες χώρες με έως και 500.000 τόνους από τα σιτηρά και τα λιπάσματά της δωρεάν.
Η απληστία των Ουκρανών
«Το καθεστώς του Κιέβου, είναι άπληστο να δώσει τα πάντα σε όλους, ακόμη και όταν οι άλλοι δίνουν σε άλλους», πρόσθεσε.
Η Ρωσία ανέστειλε τη συμμετοχή στις εξαγωγές προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας λόγω της τρομοκρατικής επίθεσης στα ύδατα της Σεβαστούπολης, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας το Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2022.
Το Κίεβο, σύμφωνα με τη Μόσχα πραγματοποίησε τρομοκρατική επίθεση σε πλοία του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας και πολιτικά πλοία που βρίσκονταν στο εξωτερικό και το εσωτερικό οδόστρωμα της βάσης της Σεβαστούπολης.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η προετοιμασία της τρομοκρατικής επίθεσης και η εκπαίδευση του στρατιωτικού προσωπικού του ουκρανικού 73ου Ειδικού Κέντρου Θαλάσσιων Επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση Βρετανών πρακτόρων.
Οι συνέπειες για την αγορά
Η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές σιταριού, καλαμποκιού και φυτικών ελαίων στον κόσμο και το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών της γίνεται μέσω θαλάσσης.
Ακόμη και πριν από την τελευταία κίνηση της Ρωσίας, πολλεί εισαγωγείς τροφίμων δυσκολεύονται να πληρώσουν για αγορές λόγω του ακριβότετο δολαρίου και των τδημοσιονομικών προβλήμάτων.
Ο διάδρομος σιτηρών είχε σημαντικό ντίκτυπο στις παγκόσμιες προμήθειες από τότε που άνοιξε πριν από τρεις μήνες
Η Ουκρανία έχει αποστείλει περίπου 9,3 εκατομμύρια τόνους αγαθών και οι τιμές για το καλαμπόκι και το σιτάρι έχουν υποχωρήσει από τα υψηλά που παρατηρήθηκαν νωρίτερα μέσα στο έτος.
Ωστόσο, οι εξαγωγείς έχουν προειδοποιήσει εδώ και εβδομάδες για το μεγάλο μεταφορικό ανεκτέλεστο πλοίων που περιμένουν να προχωρήσει η επιθεώρηση.
Εκατομμύρια τόνοι καλλιεργειών περιμένουν στη θάλασσα και στα λιμάνια — 176 πλοία με περισσότερους από δύο εκατομμύρια τόνους φορτίου έχουν συσσωρευτεί στον διάδρομο των σιτηρών,
Η συμφωνία, απαιτεί την επιθεώρηση όλων των πλοίων πριν από την είσοδο ή την έξοδο από τα ουκρανικά λιμάνια.
Ηχηρό μήνυμα Κίνας
Οι αντιρωσικές κυρώσεις της Δύσης και τα σχέδιά της να παρατείνει την κρίση στην Ουκρανία αποτελούν πολύ μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια αγορά τροφίμων από την αναστολή της συμφωνίας για τα σιτηρά, ανέφερε την Κυριακή (30/10/20220 η κινεζική εφημερίδας Global Times, που απηχεί τις θέσεις του Πεκίνου.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, η δυτική κριτική για την απόσυρση της Ρωσίας από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Ουκρανίας δεν είναι παρά «ένα κυνήγι γύρω από τον θάμνο», καθώς αγνοούν το γεγονός ότι οι δυτικές κυρώσεις στη Μόσχα έχουν θέσει μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια αγορά τροφίμων.
Η Global Times επικαλείται τον Li Ziguo, έναν σημαντικό ερευνητή του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών της Κίνας, ο οποίος σημείωσε ότι η Δύση είχε σκόπιμα αγνοήσει το γεγονός ότι ο αριθμός των επιθέσεων σε εγκαταστάσεις αστικών υποδομών είχε αυξηθεί δραματικά μετά την επίθεση στη Γέφυρα της Κριμαίας.
Τόνισε ότι οι ενέργειες της Ρωσίας είναι απάντηση στις επιθέσεις στον στόλο της Μαύρης Θάλασσας και στα πολιτικά πλοία της.
«Η Δύση κατηγορεί πάντα τη Ρωσία ως αιτία της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης, η οποία είναι μια τυπική δικαιολογία και ρίχνει λάσπη στη Ρωσία, επομένως θα πρέπει να αναρωτηθούν, τι κερδίζει η Μόσχα από τη διατάραξη της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων;» σημείωσε ο Wang Yiwei, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Renmin της Κίνας.
Σύμφωνα με τον Li Ziguo, ο αντίκτυπος της σύγκρουσης στην παγκόσμια επισιτιστική κρίση δεν μπορεί να συγκριθεί με τη ζημιά που προκάλεσαν οι αντιρωσικές κυρώσεις της Δύσης. «Οι κυρώσεις σημαίνουν ότι η Ρωσία δεν μπόρεσε να εισαγάγει τα λιπάσματα και τους σπόρους που χρειαζόταν, κάτι που αποτελεί βαθύτερο λόγο για την άνοδο των τιμών στην παγκόσμια αγορά τροφίμων και μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια των τροφίμων», τόνισε.