“Υπάρχει μια νέα ενέργεια στους δεσμούς μας”. Η δήλωση αυτή της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ μετά τις πρόσφατες συναντήσεις της με αξιωματούχους της προεδρίας και του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας (στο πλαίσιο της περιοδείας της σε Αθήνα, Άγκυρα και Λευκωσία) δεν αποτελεί κοινή αβροφροσύνη. Το απέδειξε αυτό εντός λίγων 24ώρων και η στροφή της κυβέρνησης Μπάιντεν σε ό,τι αφορά την προμήθεια αεροσκαφών F-16 από τη χώρα του Ταγίπ Ερντογάν.
Πρόκειται για το τουρκικό αίτημα (επί του οποίου η αμερικανική απάντηση καθυστερούσε χαρακτηριστικά) αγοράς 40 νέων μαχητικών και εκσυγχρονισμού άλλων 80, σε αναπλήρωση του αποκλεισμού της γείτονος από την συμπαραγωγή 100 αεροσκαφών stealth νεότερης γενιάς F-35, λόγω της απόφασής της να αγοράσει 2019 ρωσικά αντιαεροπορικά-αντιπυραυλικά συστήματα S-400.
Η επιστολή της οποίας έλαβε γνώση το Reuters φέρει ημερομηνία 17 Μαρτίου, υπογράφεται από την Τουρκο-αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για νομοθετικά θέματα, Ναζ Ντουράκογλου (η επικύρωση του διορισμού της οποίας εκκρεμεί στην Γερουσία) και αποτελεί απάντηση σε γραπτή έκκληση που απηύθυναν τον Φεβρουάριο ο Δημοκρατικός βουλευτής Φρανκ Παλόουν και άλλοι 50 περίπου συνάδελφοί του, να μην γίνει δεκτό το τουρκικό αίτημα για τα F-16, λόγω της ανεπαρκούς δέσμευσης του Ταγίπ Ερντογάν στις προτεραιότητες του ΝΑΤΟ και των “εκτεταμένων” παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία.
Η Ντουράκογλου αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τη συμπαραγωγή των F-35 αποτέλεσε ήδη ένα “σημαντικό τίμημα”, ωστόσο η διατήρηση των κατάλληλων εξοπλιστικών δεσμών με την Τουρκία εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα όχι μόνο από την άποψη της ασφάλειας, αλλά και την οικονομική. Τα μέλη του Κογκρέσου, που θα πρέπει να λάβουν γνώση τυχόν απόφασης της αμερικανικής εκτελεστικής εξουσίας να προχωρήσει στην πώληση των F-16, είναι βέβαιο ότι αντιλαμβάνονται τι σημαίνουν όλα αυτά για την κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin και θα τείνουν ευήκοον ους.
Με άλλα λόγια, ο νέος ψυχρός πόλεμος υποχρεώνει τη Ουάσιγκτον να παραμερίσει τα σημεία που εδώ και χρόνια προκαλούν τριβές στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις και να εστιάσει στις θετικές πτυχές της σχέσης της με τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ.
Και αυτή τη “νέα ενέργεια” πιστώνεται όχι μόνο η Νούλαντ που διατηρεί ανοιχτή γραμμή με τον ομόλογό της Σεντάτ Ονάλ, αλλά και ο νέος Αμερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα, Τζεφ Φλέικ, άλλοτε γερουσιαστής των Ρεπουμπλικανών, ο οποίος στήριξε την προεδρική υποψηφιότητα του Τζο Μπάιντεν και έχει μεγάλη πείρα στο να κινείται στους διαδρόμους της εξουσίας στη Ουάσιγκτον.
Ήδη κατά την επίσκεψή της στην Τουρκία η Νούλαντ εξήγγειλε την δημιουργία ενός στρατηγικού μηχανισμού συστηματοποίησης των επαφών, στο πλαίσιο των οποίων η υφυπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ βρέθηκε χθες και προχθές στην γείτονα, ενώ σχεδιάζεται και η πρώτη μετά την ορκωμοσία Μπάιντεν επίσκεψη του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον.
Βέβαια, ο Ταγίπ Ερντογάν αυτοπροσώπως δεν αναμένεται να λάβει αντίστοιχη πρόσκληση συντόμως – τουλάχιστον όσο μένει ανοικτό το ζήτημα των S-400 και συνεχίζονται οι ελιγμοί του μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Τζο Μπάιντεν δεν βρήκε χρόνο για μια ιδιαίτερη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του στο περιθώριο της τελευταίας Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Όμως τα κομμάτι του “παζλ”, το οποίο περιλαμβάνει και την ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, μπαίνουν σιγά σιγά στη θέση τους.
