Με απίστευτες μεθοδεύσεις που αγγίζουν τα όρια του σοβαρού θεσμικού και νομικού ατοπήματος και παρακάμπτοντας τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) επιχειρεί την αδειοδότηση μεγάλου αριθμού αιολικών σταθμών στα Ακαρνανικά όρη, με πρόσφατη την αδειοδότηση «σαλαμοποίησης» ενός ενιαίου μεγάλου έργου σε πολλά μικρά.
Μέσα σε έναν μήνα, η ΠΔΕ εξέδωσε άδειες για 6 αιολικούς σταθμούς «κατηγορίας Β» (μικρότερoι από 10 MW) στην καρδιά των Ακαρνανικών ορέων στην Αιτωλοακαρνανία, ακόμα και στην κορυφογραμμή του αλώβητου μέχρι σήμερα από παρεμβάσεις όρους Μπούμιστος.
Ολοι οι αιολικοί σταθμοί βρίσκονται εντός «Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά» και σε κοντινή απόσταση από την προστατευόμενη περιοχή Natura του όρους Τσέρεκας.
Κι αυτά συμβαίνουν όταν είναι γνωστό πως βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη ευρωπαϊκό πρόγραμμα «LIFE» εθνικής εμβέλειας για την προστασία του όρνιου, με συντονιστή το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Κι όταν τα Ακαρνανικά όρη αποτελούν περιοχή ιδιαίτερης κρισιμότητας για την επιβίωση του είδους, αφού φιλοξενούν τη μεγαλύτερη αναπαραγωγική αποικία του στην ηπειρωτική Ελλάδα και την περίοδο Οκτωβρίου – Μαΐου καταγράφονται συγκεντρώσεις έως και άνω των 60 ατόμων.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις ορνιθολόγων, στην Ισπανία σκοτώνονται τουλάχιστον 700 όρνια κάθε χρόνο από πρόσκρουση σε ανεμογεννήτριες, ενώ και στην Ελλάδα, παρά τη σοβαρότατη υποκαταγραφή των περιστατικών, τα όρνια είναι τα συχνότερα θύματα προσκρούσεων σε ανεμογεννήτριες, κυρίως σε Θράκη και Κρήτη (τουλάχιστον 3 καταγραμμένα περιστατικά μόνο το 2021).
Το όρνιο χαρακτηρίζεται ως «κρισίμως κινδυνεύον» στην ηπειρωτική Ελλάδα και η απειλή «πρόσκρουση σε ανεμογεννήτριες» χαρακτηρίζεται ως «υψηλής σημασίας» στο θεσμοθετημένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τρία είδη γυπών, καθώς το όρνιο είναι από τα πλέον ευάλωτα είδη σε επιπτώσεις από εγκατάσταση ανεμογεννητριών.
Παρ’ όλα αυτά, η ΠΔΕ προχώρησε στην αδειοδότηση των έξι -μέχρι στιγμής- αιολικών σταθμών στα Ακαρνανικά όρη χωρίς να θεωρήσει σκόπιμο όχι μόνο να ζητήσει τη συνδρομή του προγράμματος LIFE στην αξιολόγηση των αιτήσεων με βάση τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία και απαιτούνται βάσει της κείμενης νομοθεσίας και έχει στη διάθεσή του το πρόγραμμα LIFE, αλλά ούτε καν να ενημερώσει για τα έργα που πρόκειται να γίνουν στις περιοχές υλοποίησης του προγράμματος.
Πέραν αυτών, έπονται τα «περίεργα» γεγονότα. Στις 23/11/2019 η ΠΔΕ ζήτησε ως όφειλε τη γνωμοδότηση του Φορέα Διαχείρισης (Φ.Δ.) Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου – Ακαρνανικών ορέων επί των μελετών (Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση – ΕΟΑ) για δύο από τους αιολικούς σταθμούς.
Οπως αποδείχτηκε, αυτό έγινε για τους… τύπους, αφού η ΠΔΕ δεν περίμενε να λάβει τη γνώμη του Φ.Δ. και εξέδωσε την άδεια για τους δύο ΑΣΠΗΕ στις 26/11, μόλις 3 μέρες μετά! Τι κι αν ο Φ.Δ. έστειλε αρνητική γνωμοδότηση σε πολύ σύντομο διάστημα, αρχικά για τον έναν σταθμό, στην οποία τεκμηριώνεται σε απόλυτο βαθμό και με ακλόνητα επιστημονικά δεδομένα η ασυμβατότητα του έργου με την προστασία του όρνιου στην περιοχή και καταδεικνύεται η πλήρης ανεπάρκεια της ΕΟΑ; Σε ό,τι αφορά τους υπόλοιπους 4 ΑΣΠΗΕ, οι μάσκες έπεσαν καθώς η ΠΔΕ παρέκαμψε πλήρως τον Φ.Δ. και δεν ζήτησε καν τη γνώμη του, παρά το γεγονός πως και αυτοί βρίσκονται εντός του κρίσιμου βιότοπου των όρνιων.
Συν τοις άλλοις, οι φορείς ανάπτυξης και των 6 αιολικών σταθμών έχουν κοινή έδρα, αφού πρόκειται για «ενεργειακές κοινότητες» που έχει συστήσει ο αγροτικός συνεταιρισμός «Ενωση Αγρινίου».
Οι εν λόγω «ενεργειακές κοινότητες» έχουν λάβει άδεια παραγωγής για 13 αιολικούς της μίας ανεμογεννήτριας έκαστος (!) εντός της προστατευόμενης περιοχής των Ακαρνανικών ορέων, οι οποίοι φαίνεται ότι σταδιακά μπαίνουν σε καθεστώς οριστικής αδειοδότησης.
Πρόκειται δηλαδή για ακόμη μια οφθαλμοφανέστατη περίπτωση «σαλαμοποίησης» ενός ενιαίου μεγάλου έργου σε πολλά μικρά από τον ίδιο φορέα, στην ίδια περιοχή και με τα ίδια χαρακτηριστικά, τα οποία έχουν πολύ πιο απλή αδειοδοτική διαδικασία.
Τα εν λόγω έργα κατατάσσονται στην «κατηγορία Β», για την οποία -σε αντίθεση με τα έργα «κατηγορίας Α- δεν απαιτείται υποβολή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), δεν προβλέπεται η ανάρτηση των φακέλων αδειοδότησης στην ιστοσελίδα του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου και δεν προβλέπεται διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Με λίγα λόγια, το θεσμικό πλαίσιο «κλείνει το μάτι» στους φορείς των έργων να τα σπάνε σε μικρότερα για να έχουν ευνοϊκό καθεστώς αδειοδότησης.
Η πρακτική αυτή, όμως, έχει ήδη κριθεί παράτυπη με απόφαση του ΣτΕ και με εφαρμοστική απόφαση του γενικού διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος για ανάλογη περίπτωση στα Τρίκαλα, με την οποία διακόπηκε η αδειοδότηση 4 αιολικών σταθμών.
Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία ζήτησε να ενημερωθεί στις 9/12/2021 από τις υπηρεσίες της ΠΔΕ για ποιους ΑΣΠΗΕ έχουν υποβληθεί αιτήσεις για αδειοδότηση, προκειμένου να τις αξιολογήσει σε σχέση με πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για την παρουσία του όρνιου στην περιοχή. Η ΠΔΕ δεν έδωσε καμία απάντηση στην επιστολή και χορήγησε άδειες στους 4 αιολικούς σταθμούς.
Παρ’ όλο που η αντιπαραβολή των θέσεων εγκατάστασης των 6 αιολικών σταθμών με τα δεδομένα από δορυφορικούς πομπούς καταδεικνύει ξεκάθαρα ότι όλοι τους εμπίπτουν εντός του ζωτικού χώρου των όρνιων στα Ακαρνανικά, δηλαδή είναι θέσεις με πολύ συχνή παρουσία και μεγάλο αριθμό πτήσεων. Κατά συνέπεια, η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών -κάθε μία ανεξάρτητα, αλλά κυρίως αθροιστικά (και μαζί με τις ήδη εγκατεστημένες)- αναμένεται να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στον ήδη απειλούμενο πληθυσμό του όρνιου.
«Προφανώς τα ερωτήματα που εγείρονται από τους χειρισμούς της ΠΔΕ είναι πολλά και πιεστικά. Αυτό που προέχει, ωστόσο, αυτή τη στιγμή είναι η ανάκληση των επίμαχων αποφάσεων, όπως ζητάει με επείγουσα επιστολή της (28/12/2021) η Ορνιθολογική από την πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας και τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ. Οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη από αυτήν θα αποτελεί σοβαρό θεσμικό και νομικό ατόπημα, ευθεία απειλή για τη βιοποικιλότητα της Αιτωλοακαρνανίας και θα θέσει σε κίνδυνο την αποδοτικότητα της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την προστασία απειλούμενων ειδών», επισημαίνει η περιβαλλοντική οργάνωση. Και δηλώνει ότι θα προβεί σε όλες τις δέουσες ενέργειες για να αποτρέψει αυτά τα ενδεχόμενα.
Πηγή: efsyn.gr