Ο Erdogan, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με μια πρωτοφανή πολιτική, κοινωνική και οικονομική κρίση στα περίπου 20 χρόνια που κρατά στα χέρια του την εξουσία της Τουρκίας (είναι χαρακτηριστικό πως για πρώτη φορά διατυπώνεται τόσο έντονα το αίτημα για παραίτηση του από την προεδρία της Τουρκίας), προχώρησε σε μια σημαντική στροφή στην έως τώρα πολιτική και στρατηγική του, καθώς επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με τα οποία ήταν σε μόνιμη σύγκρουση κυρίως λόγω της στήριξης της Άγκυρας στο ρεύμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Άγκυρα κατηγορούσε πως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν αυτά που είχαν χρηματοδοτήσει το πραξικόπημα κατά του Erdogan τον Ιούλιο του 2016.
Ωστόσο, η δυσχερής θέση, στην οποία έχει περιέλθει ο Erdogan και η τουρκική οικονομία, έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή πλεύσης από την Άγκυρα και την αναζήτηση οικονομικής βοήθειας και επενδύσεων από τον μέχρι πρότινος αντίπαλο.
Ειδικότερα, κατά την επίσκεψή του στην Άγκυρα, ο διάδοχος του θρόνου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Khalifa bin Zayed bin Sultan Al Nahyan υπέγραψε με τον Τούρκο πρόεδρο εννέα μνημόνια συνεργασίας των κρατικών επενδυτικών funds και των τραπεζών τους.
Σύμφωνα πάντως με τα τουρκικά ΜΜΕ, ακόμα δεν είναι σαφές τι ακριβώς θα πάρουν από την Τουρκία τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αν και ο υπουργός Βιομηχανίας του Άμπου Ντάμπι έσπευσε να κάνει λόγο για νέα εποχή στις σχέσεις των δύο κρατών.
Η είδηση αυτή έφερε και μερική ανάκαμψη της τουρκικής λίρας, κάτω από τις 12 λίρες/δολάριο, μετά το ιστορικό χαμηλό των 13,52 λιρών ανά δολάριο στις 23 Νοεμβρίου 2021.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι η τουρκική λίρα έχει χάσει το 49% της αξίας της έναντι του δολαρίου από τις αρχές του 2021, ενώ ο επίσημος πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στο 20%, με αρκετούς αναλυτές να θεωρούν ότι είναι πολλαπλάσιος από τον δείκτη που ανακοινώνεται.
Τι σηματοδοτεί η συμφωνία
Τα μνημόνια συνεννόησης υπεγράφησαν μεταξύ της Abu Dhabi Development Holding (ADQ), της Turkish Wealth Fund (TVF) και του Γραφείου Επενδύσεων της Τουρκικής Προεδρίας, καθώς και με ορισμένες τουρκικές εταιρείες.
Σύμφωνα με το aljazeera.com, οι συμφωνίες υπογραμμίζουν την στροφή των δύο χωρών προς την οικονομική εταιρική σχέση, μετά από μια μάχη για την επιρροή στην περιοχή από τότε που ξέσπασαν οι αραβικές εξεγέρσεις πριν από μια δεκαετία.
Οι διαμάχες επεκτάθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο και τον Κόλπο, πριν η Άγκυρα εξαπολύσει μια επίθεση φιλίας στην περιοχή πέρυσι.
Μετά τις συνομιλίες, ο Σεΐχης Mohammed είπε ότι είχε «καρποφόρες» συνομιλίες με τον Erdogan για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ Τουρκίας και ΗΑΕ.
«Ανυπομονώ να εξερευνήσω νέες ευκαιρίες συνεργασίας προς όφελος των δύο εθνών μας και προώθησης των αμοιβαίων αναπτυξιακών μας στόχων», ανέφερε στο Twitter.
Η ADQ υπέγραψε συμφωνία για επενδύσεις σε τουρκικές εταιρείες τεχνολογίας και για τη δημιουργία ενός ταμείου προσανατολισμένου στην τεχνολογία, ενώ η Abu Dhabi Ports υπέγραψε επίσης συμφωνία για τη συνεργασία λιμένων και logistics.
Μια συμφωνία μεταξύ της ADQ και της τουρκικής εταιρείας Kalyon για την ενέργεια και τις υποδομές, μια άλλη με το CCN Group για τη συνεργασία στον τομέα της υγείας και μια τρίτη με το Γραφείο Επενδύσεων της Προεδρίας της Τουρκίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ήταν επίσης μεταξύ των συμφωνιών, δήλωσε Τούρκος αξιωματούχος.
Το fund των 10 δισ. δολαρίων
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν ότι ιδρύουν ένα ταμείο 10 δισ. δολαρίων για τη στήριξη κυρίως στρατηγικών επενδύσεων στην Τουρκία, μεταξύ άλλων στους τομείς της υγείας και της ενέργειας, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων WAM.
«Τα προβλήματα με τα ΗΑΕ είναι πλέον πίσω μας.
Μπαίνουμε σε μια περίοδο που βασίζεται πλήρως στη συνεργασία και το αμοιβαίο όφελος», δήλωσε ένας άλλος αξιωματούχος στο πρακτορείο.
Οι κεντρικές τράπεζες της Τουρκίας και των Εμιράτων υπέγραψαν επίσης συμφωνία συνεργασίας.
Επίσης, πληροφορίες αναφέρουν ότι διεξάγουν συνομιλίες για μια πιθανή συμφωνία swap.
Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας είχε προηγουμένως αναζητήσει συμφωνίες swap με άλλες χώρες ως πηγή σκληρού νομίσματος για τη δημιουργία αποθεματικών και τη στήριξη της λίρας, η οποία έχει υποχωρήσει έως και 45% φέτος.
Ήδη η Τουρκία έχει συμφωνίες swap αξίας 6 δισ. δολαρίων με την Κίνα, 15 δισ. δολαρίων με το Κατάρ και 2 δισ. δολαρίων με τη Νότια Κορέα, για συνολικά 23 δισ. δολάρια.
Στο Άμπου Ντάμπι ο Mevlut Cavusogu τον Δεκέμβριο
Ο κρατικός τηλεοπτικός σταθμός TRT Haber ανέφερε ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Mevlut Cavusogu θα επισκεφθεί το Άμπου Ντάμπι στα μέσα Δεκεμβρίου.
Η Άγκυρα, σε σύγκρουση με αρκετές περιφερειακές χώρες καθώς και με τους δυτικούς συμμάχους της για διάφορα ζητήματα, έχει ξεκινήσει παρόμοιες προσπάθειες εξομάλυνσης με τους αντιπάλους της Αίγυπτο και Σαουδική Αραβία, αν και αυτά τα κανάλια έχουν αποφέρει μικρή βελτίωση, σύμφωνα με το aljazeera.com.
Αναπόφευκτο το οικονομικό κραχ στην Τουρκία;
Σε βαθιά οικονομική κρίση τείνει να εξελιχθεί η κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος, καθώς ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan αγνοεί τις εκκλήσεις για αλλαγή της νομισματικής και οικονομικής πολιτικής, ακόμη και από το εσωτερικό της κυβέρνησής του, σύμφωνα με κορυφαίους αξιωματούχους και αναλυτές.
Πηγές τις οποίες επικαλείται το Reuters, αναφέρουν ότι ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αισθάνονται άβολα με τη στρατηγική μείωσης των επιτοκίων στην οποία εμμένει ο Erdogan.
Αλλά δεν τον έπεισαν, και άλλοι σταμάτησαν να προσπαθούν ώστε να του αλλάξουν γνώμη.
Την ίδια ώρα, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν για μπαράζ χρεοκοπιών τραπεζών και επιχειρήσεων, ενώ οι Τούρκοι πολίτες βλέπουν το εισόδημά τους και την αγοραστική τους δύναμη να συρρικνώνονται δραματικά.
Ο Erdogan υποστηρίζει την ανορθόδοξη άποψη ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό και έχει υποσχεθεί να αποδείξει ότι οι αμφισβητίες κάνουν λάθος σε αυτό που αποκαλεί «οικονομικό πόλεμο ανεξαρτησίας» ενόψει των εκλογών του 2023.
Για να δοκιμάσει τη θεωρία του, ο Τούρκος πρόεδρος αναμόρφωσε την ηγεσία της κεντρικής τράπεζας και την πίεσε να μειώσει το επιτόκιο πολιτικής κατά 400 μονάδες βάσης από τον Σεπτέμβριο, στο 15%, παρά τον πληθωρισμό που πλησιάζει το 20% – και πολύ υψηλότερο για βασικά αγαθά όπως τα τρόφιμα.
Μερικοί από εκείνους που στο παρελθόν συμβούλευαν τον Erdogan, επέκριναν πρόσφατα τη νομισματική χαλάρωση που ο πρόεδρος λέει ότι θα τονώσει τις εξαγωγές, τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας.
Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να εκτιναχθεί στο 30% εάν δεν ληφθούν μέτρα για την αντιστροφή της υποτίμησης του νομίσματος, η οποία αυξάνει τις τιμές των εισαγωγών.
Η τουρκική λίρα έχει χάσει το 49% της αξίας της έναντι του δοολαρίου από τις αρχές του 2021, ενώ ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στο 20%.
Μετά την ελεύθερη πτώση στις 13,52 λίρες ανά δολάριο, σήμερα το τουρκικό νόμισμα διαπραγματεύεται στις 11,96 λίρες ανά δολάριο.
Αμετακίνητος ο Erdogan
Τα παραπάνω στρώνουν το έδαφος για το ξέσπασμα μίας κόντρας ανάμεσα στους επενδυτές και τον Erdogan – ο οποίος έχει απολύσει αρκετούς υπουργούς και κορυφαίους αξιωματούχους, που θα μπορούσαν να τον αμφισβητήσουν και να τον πείσουν για ορισμένες αποφάσεις πολιτικής.
«Κάποιοι άνθρωποι που ήθελαν να μεταφέρουν την άποψη στον πρόεδρο ότι πρέπει να ακολουθηθεί μια διαφορετική πολιτική δεν τα κατάφεραν», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του κυβερνώντος Κόμματος AKP, ζητώντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Υπάρχει μια πολύ αυστηρή στάση από την Προεδρία ότι η τρέχουσα πρακτική θα συνεχιστεί, τα επιτόκια θα διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα και μαζί με αυτό θα μειωθεί και ο πληθωρισμός».
Δύο φορές την περασμένη εβδομάδα ο Erdogan δεσμεύτηκε δημόσια να δώσει τη μάχη του ενάντια στα υψηλά επιτόκια, ρίχνοντας καύσιμα σε μια πώληση τουρκικών περιουσιακών στοιχείων και βυθίζοντας τη λίρα έως και 23% εκείνη την περίοδο.
Για χρεοκοπίες προειδοποιούν οι οικονομολόγοι
Αν και το νόμισμα ανέκτησε κάποιες απώλειες την Τετάρτη, ανήσυχοι οι Τούρκοι εκτιμούν ότι η κατάρρευση έχει ανατρέψει τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και τα μελλοντικά τους σχέδια.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι εάν ο Erdogan δεν αντιστρέψει την πορεία του και δεν αφήσει την κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια, η Τουρκία αντιμετωπίζει ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού και πιθανές χρεοκοπίες επιχειρήσεων ή τραπεζών.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τη νομισματική κρίση του 2018 – όταν η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια, έστω και αργά, για να σταματήσει την αιμορραγία – υπάρχει μικρή προοπτική για μια άμεση παρέμβαση αυτή τη φορά.
Ο Murat Unur, αναλυτής της Goldman Sachs εκτιμά ότι ο κίνδυνος δολαριοποίησης παραμένει πολύ υψηλός, δεδομένης της βιασύνης για αγορά σκληρών νομισμάτων, τα οποία ήδη αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ των καταθέσεων των Τούρκων.
«Το τρέχον μείγμα μακροοικονομικής πολιτικής δεν είναι βιώσιμο, αλλά οι αρχές έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι προτιμούν τα χαμηλά επιτόκια και είναι πρόθυμες να τα εφαρμόσουν ακόμη κι αν αυτό οδηγήσει σε σημαντική πίεση στη λίρα», ανέφερε σε σημείωμά του προς τους επενδυτές.
Με όριο πωλούνται τα βασικά τρόφιμα στην Τουρκία
Ο Erdogan συνεχίζει να είναι ο καταλληλότερος για να στηρίξει την τουρκική οικονομία
Η διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών στην Τουρκία έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για πρόωρες εκλογές μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.
Για χρόνια, η αντιπολίτευση δοκίμασε όλα τα μέσα για να νικήσει το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΚ), αλλά απέτυχε.
Τώρα επιδιώκει να δημιουργήσει μια νέα δυναμική με την ίδια ατζέντα.
Η ομάδα των πολιτικών κομμάτων αποτελούμενη από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το Καλό Κόμμα (IP), ζήτησε πρόσφατα πρόωρες εκλογές.
Ωστόσο, την ίδια μέρα, ο Πρόεδρος Erdogan και ο πρόεδρος του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), το απέκλεισαν.
Είναι «πρωτόγονο» να γίνονται εκλογές κάθε 15 έως 20 μήνες , είπε ο Erdogan.
Χωρίς αμφιβολία, η οικονομία είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η αντιπολίτευση μπορεί να κερδίσει ψηφοφόρους στηριζόμενη στην οικονομία.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με έρευνα της MetroPOLL, «το ποσοστό των ανθρώπων που πιστεύουν ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης μπορούν να λύσουν τα οικονομικά προβλήματα του λαού όταν έρθουν στην εξουσία» μειώνεται από τον Φεβρουάριο 2021.
Τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με την έρευνα, όταν η λίρα ήταν 7,40 ανά δολάριο, το ποσοστό όσων έλεγαν ότι «η αντιπολίτευση θα έλυνε τα οικονομικά προβλήματα» ήταν 42%, ενώ τον Οκτώβριο του 2021, όταν το δολάριο ΗΠΑ ήταν περίπου στις 10 λίρες, το ποσοστό υποστήριξης της αντιπολίτευσης υποχώρησε στο 38%.
Ποιος διαχειρίζεται καλύτερα την οικονομία;
Εν τω μεταξύ, το 38% των ατόμων που απάντησαν σε αυτήν την ερώτηση επέλεξαν τον Erdogan.
Ο πλησιέστερος αντίπαλος του προέδρου είναι ο πρόεδρος του CHP Kemal Kılıcdaroglu με 11%.
Καθώς η λίρα διολισθαίνει και ο πληθωρισμός αυξάνεται, η εμπιστοσύνη στον Erdogan θα μειωθεί, αλλά ταυτόχρονα και η αντιπολίτευση χάνει σε στήριξη.
Επιπλέον, μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για κυβέρνηση και αντιπολίτευση που βρίσκονται στις ίδιες θέσεις εδώ και 20 χρόνια.
Επί της ουσίας οι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης δεν θεωρούν ότι η αντιπολίτευση μπορεί να τα πάει καλύτερα από τον Erdogan. Μπορεί να φαίνεται περίεργο αλλά δεν είναι χωρίς λόγο.
Από το 1950, όταν η Τουρκία εφάρμοσε ένα πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, καμία οικονομική διακύμανση δεν άλλαξε τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων υπέρ των πολιτικών σχηματισμών που θεωρούνται «μη εθνικοί».
Το εθνικό στοιχείο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην Τουρκία και αυτό το παιχνίδι ξέρει να το παίζει καλά ο Erdogan.
Πηγή: bankingnews.gr