Το ιδιωτικό κεφάλαιο καθορίζει τις πολιτικές διαχείρισης των αποβλήτων
Εδώ και μερικές εβδομάδες, έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) έργου με τίτλο: «Μονάδα ανάκτησης υλικών από μη επικίνδυνα σύμμεικτα ανακυκλώσιμα απόβλητα (ΚΔΑΥ), επεξεργασίας & αποθήκευσης στερεών μη επικινδύνων αποβλήτων και συναποτέφρωσης», της εταιρείας SKYPLAST IKE. Πρόκειται για επέκταση υφιστάμενης δραστηριότητας, στη θέση «Παππά – Περιβόλι» στο ΒΙ.ΠΑ. – ΒΙΟ.ΠΑ. των Μεγάρων.
Η υφιστάμενη δραστηριότητα αφορά «αποθήκευση, διαλογή και μηχανική επεξεργασία για ανακύκλωση άχρηστων μεταλλικών και μη μεταλλικών υλικών», για την οποία έχει χορηγηθεί από την Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Δυτικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής η υπ’ α.π. 2340/Φ14.ΜΕΓ2192/05.05.2017 άδεια λειτουργίας, αόριστης χρονικής διάρκειας. Ως προς το περιβαλλοντικό σκέλος, η δραστηριότητα είχε αξιολογηθεί ως περιορισμένη και χαμηλής όχλησης, γι’ αυτό και ακολουθήθηκε η διαδικασία των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) και όχι της υποβολής ΜΠΕ και έκδοσης απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ).
Και ενώ τίποτα δεν προϊδέαζε για κάτι εξαιρετικά ανησυχητικό, υποβάλλεται η παρούσα ΜΠΕ, με την οποία -ούτε λίγο, ούτε πολύ- ζητείται να αδειοδοτηθούν δύο νέες δραστηριότητες, η καύση στερεών αποβλήτων και η διαχείριση των τεφρών που παράγονται, αλλά και τεφρών από άλλες δραστηριότητες τρίτων. Αν και η ίδια η ΜΠΕ αναγνωρίζει ότι πρόκειται για νέες δραστηριότητες, επιχειρεί να ωραιοποιήσει την καύση των αποβλήτων, παρουσιάζοντας την ως «συναποτέφρωση», μέσω της οποίας θα υποκαθίστανται άλλα καύσιμα (πετρέλαιο, πυρηνόξυλο) για την παραγωγή θερμού νερού για το πλύσιμο των πλαστικών μπουκαλιών στην υφιστάμενη δραστηριότητα (!!!). Η αναντιστοιχία σκοπού και μέσων, το μέγεθος και η επικινδυνότητα της νέας δραστηριότητας επιβεβαιώνει τον υποκριτικό χαρακτήρα των ισχυρισμών της ΜΠΕ και της πρόθεσης της εταιρείας SKYPLAST IKE να επεκταθεί και σε άλλους τομείς της διαχείρισης των αποβλήτων και όχι να εξοικονομήσει ενέργεια. Άλλωστε, η κυβέρνηση της ΝΔ και η διοίκηση της περιφέρειας Αττικής έχουν ανοίξει διάπλατα τις πόρτες για την εκτεταμένη εφαρμογή της καύσης των αποβλήτων.
Αναφέρεται στη ΜΠΕ ότι θα αποτεφρώνονται, σε ετήσια βάση, 26.280 τόνοι στερεών αποβλήτων και ότι θα γίνεται διαχείριση 5.500 τόνων υπολειμμάτων καύσης, χωρίς να προσδιορίζεται ο ημερήσιος χρόνος λειτουργίας των αντίστοιχων τμημάτων.
- Δηλώνεται συνολική δυναμικότητα των δύο αποτεφρωτήρων 3 τόνοι/ώρα, ενώ από τα τεχνικά φυλλάδια που προσκομίζονται προκύπτει συνολική δυναμικότητα 12 τόνων/ώρα. Αυτό σημαίνει ότι, για τις ίδιες ώρες λειτουργίας, θα μπορεί γίνεται καύση 100.000 τόνων αποβλήτων, ανά έτος.
- Πολλές από τις κατηγορίες των υλικών που προβλέπεται να οδηγούνται για καύση αφορούν ανακυκλώσιμα υλικά, τα οποία, αντί να ανακτώνται με ήπιες και φιλοπεριβαλλοντικές μεθόδους, οδηγούνται στην καύση, καθαρά για κερδοσκοπικούς λόγους.
- Οι 5.500 τόνοι/έτος της διαχειριζόμενης τέφρας είναι πολύ περισσότεροι της ποσότητας της τέφρας που αναμένεται να παράγεται από την καύση 26.280 τόνων αποβλήτων. Συνεπώς, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι θα γίνεται επεξεργασία (και) τεφρών που παράγονται από άλλες δραστηριότητες (π.χ. από μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που θα χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη δευτερογενή καύσιμα RDF κ.λπ.)
- Πουθενά δεν τεκμηριώνεται ότι τα προς καύση απόβλητα, αλλά και η προς διαχείριση τέφρα, αποτελούν μη επικίνδυνα απόβλητα.
- Προϊόν της παραπάνω ελαφρότητας με την οποία αντιμετωπίζεται η επικινδυνότητα της τέφρας είναι η αναφορά στον τρόπο διάθεσής της (χρήση ως αδρανούς υλικού, απόθεση σε ΧΥΤΑ/Υ ή ειδική διαχείριση σε κατάλληλες μονάδες).
- Υποβαθμίζεται πλήρως το γεγονός ότι τα απόβλητα του συστήματος ξηρού τύπου επεξεργασίας αέριων ρύπων αποτελούν επικίνδυνα απόβλητα, που χρειάζονται ειδική διαχείριση σε κατάλληλες μονάδες.
Υπάρχει πληθώρα άλλων σημείων, στα οποία η ΜΠΕ που εξετάζεται είναι διάτρητη και ασύμβατη με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο. Οι σχετικές παρατηρήσεις μας θα υποβληθούν στη διαδικασία της διαβούλευσης. Επιβάλλεται, ωστόσο, να επισημάνουμε ότι οι σκόπιμες ασάφειες και η υποβάθμιση του πραγματικού μεγέθους και των επιπτώσεων των νέων δραστηριοτήτων αποσκοπούν:
- αφενός στο να αποτραπεί η υπαγωγή σε καθεστώς υψηλότερου και αυστηρότερου περιβαλλοντικού ελέγχου και
- αφετέρου, να γίνει αποδεκτή η χωροθέτησή τους σε μια περιοχή (ΒΙ.ΠΑ. – ΒΙΟ.ΠΑ. Μεγάρων), που γειτνιάζει άμεσα με τον οικιστικό ιστό και όπου επιτρέπονται, πλέον, μόνο δραστηριότητες χαμηλής όχλησης.
Αφήνουμε ασχολίαστο το γεγονός ότι και αυτή η νέα ρυπογόνα και επικίνδυνη δραστηριότητα επιδιώκεται να υλοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αττικής, όπως και το σύνολο των βασικών δραστηριοτήτων της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Αττικής, διαιωνίζοντας το αποτυχημένο μοντέλο των προηγούμενων δεκαετιών. Τίποτα δεν μπορεί να κρύψει ότι τα απανωτά «διαβούλια» και οι συνεχείς αναβολές της παρουσίασης και της δημόσιας συζήτησης για το νέο Περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής σχετίζονται άμεσα, τόσο με τα ζητήματα χωροθέτησης, όσο και με την εξυπηρέτηση των μεγάλων εταιρικών συμφερόντων που διεκδικούν το μεγαλύτερο μέρος του τεράστιου οικονομικού αντικειμένου της διαχείρισης των αποβλήτων.
Υπάρχει και κάτι ακόμη, που δε μας διαφεύγει. Έχει αποφασιστεί η κατασκευή τεσσάρων κεντρικών μονάδων καύσης απορριμματογενών καυσίμων -με ευθύνη της κυβέρνησης και του ΥΠΕΝ-, χωρίς να έχει αποκλειστεί η κατασκευή και άλλων αντίστοιχων περιφερειακών μονάδων καύσης, στο πλαίσιο των αντίστοιχων σχεδίων διαχείρισης (ΠΕΣΔΑ). Ειδικότερα στην Αττική και πέρα από τα παραπάνω, στο νέο διαγωνισμό για τον εκσυγχρονισμό και τη λειτουργία, για τα επόμενα 23 χρόνια, του αποτεφρωτήρα επικίνδυνων αποβλήτων υγειονομικών μονάδων στη Φυλή, προβλέπεται και η παραγωγή ενέργειας.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση και οι περιφερειακοί φορείς διαχείρισης δεν έχουν προχωρήσει στη χωροθέτηση και στην εξαγγελία αυτών των μονάδων καθόλου δε μας εφησυχάζει. Η προσπάθεια κατασκευής μονάδας καύσης αποβλήτων στα Μέγαρα, όπως και η καύση που γίνεται -εδώ και χρόνια- στις τσιμεντοβιομηχανίες (δίπλα μας στο Καμάρι, στο Μηλάκι Αλιβερίου και στο Βόλο) δείχνει ότι το ιδιωτικό κεφάλαιο «τρέχει» πολύ πιο γρήγορα από την κρατική γραφειοκρατία και, επιπλέον, είναι αυτό που σε τελευταία ανάλυση καθορίζει και επιβάλλει τις βασικές πολιτικές στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων.
Το ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ έχει επανειλημμένα διακηρύξει την αντίθεσή του στην καύση των αποβλήτων και των απορριμματογενών καυσίμων (RDF, SRF), τεκμηριώνοντας όλους εκείνους τους λόγους για τους οποίους τη θεωρεί αντιπεριβαλλοντική και αντικοινωνική επιλογή, με βαρύτατο οικονομικό κόστος για το σύνολο των πολιτών. Έχει εξηγήσει, επίσης, γιατί θεωρεί τη συσσώρευση των βασικών δραστηριοτήτων της διαχείρισης των αποβλήτων της περιφέρειας στη Δυτική Αττική σαφή απόδειξη περιβαλλοντικού ρατσισμού σε βάρος των πολιτών της συγκεκριμένης περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτό, καλεί τους πολίτες, τους φορείς, τις άλλες συλλογικότητες και τις πολιτικές οργανώσεις, ιδιαίτερα της Δυτικής Αττικής, να αντισταθούν στην προσπάθεια περιβαλλοντικής αδειοδότησης της μονάδας καύσης αποβλήτων στα Μέγαρα. Καλεί, επίσης, τους φορείς που γνωμοδοτούν θεσμικά, συμπεριλαμβανομένων του δήμου Μεγάρων και του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής, να τοποθετηθούν αρνητικά, γνωρίζοντας ότι δεν απορρίπτουν, απλά, μια επιβλαβή τοπική δραστηριότητα, αλλά ένα γενικότερο μοντέλο διαχείρισης των αποβλήτων, που εξυπηρετεί πρωτίστως το εργολαβικό και κατασκευαστικό λόμπι.
20.11.2021
ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής – Δ. Αθήνας
oxixytafilis.blogspot.com – oxi.xyta.filis@gmail.com – f/b: Δυτικό Μέτωπο