Ο “αυτόματος πιλότος” φαίνεται πως είναι ικανός ακόμη και για στρατηγικές κινήσεις. Αυτό προκύπτει από τον τρόπο με τον οποίο κινείται η Γερμανία, μολονότι η χώρα δεν έχει ακόμη συγκροτήσει την νέα κυβέρνησή της μετά τις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές της 26ης Φεβρουαρίου και η Άνγκελα Μέρκελ παραμένει καγκελάριος υπό αποχώρηση.
Τούτο βέβαια διόλου δεν την εμποδίζει από το να σχεδιάζει μία “αποχαιρετιστήρια” επίσκεψη στον Ταγίπ Ερντογάν τις επόμενες μέρες – προκειμένου να υπογραμμίσει την ανάγκη ενίσχυσης της τουρκο-γερμανικής συνεργασίας, καταρχήν με την επίκληση του προσφυγικού ζητήματος, σε μία φάση κατά την οποία οι εξελίξεις στο Αγφανιστάν γεννούν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες φόβους (που δεν έχουν έως τώρα επαληθευτεί) για νέα προσφυγικά κύματα.
Άλλωστε καθ’ όλο το έτος, η καγκελάριος με σαφήνεια και αποφασιστικότητα προώθησε τη γραμμή της “θετικής ατζέντας” στις ευρω-τουρκικές σχέσεις, αποκρούοντας τις προτάσεις της Γαλλίας, της Ελλάδας και της Κύπρου για την υιοθέτηση κυρώσεων – και βέβαια αφήνοντας, μαζί με άλλες χώρες παραγωγούς οπλικών συστημάτων όπως η Ιταλία, αναπάντητες τις ελληνικές εκκλήσεις για ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο εξοπλισμών προς τη γείτονα.
Και δεν είναι μόνο η Μέρκελ. Σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Hurriyet με αφορμή την 60η επέτειο από την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας που άνοιξε τον δρόμο στην εγκατάσταση εκατομμυρίων Τούρκων “γκάσταρμπαϊτερ” στη Γερμανία, ο σοσιαλδημοκρατικής προελεύσεως πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ τόνισε ότι “η Τουρκία είναι στρατηγικά σημαντικός εταίρος της Γερμανίας ως προς το μέγεθος, τη γεωγραφική θέση και το πολιτικό βάρος” και ότι “ο σημερινός δεσμός σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Γερμανίας δεν μοιάζει με κανέναν άλλο” – αν και συμπλήρωσε διακριτικά ότι “αυτός ο ορισμός περιλαμβάνει τα θετικά αλλά βέβαια και τα προβλήματα και τις δυσκολίες”.
Όπως και αν έχει, η νέα Μπούντεσταγκ περιλαμβάνει 18 μέλη (έναντι 14 στο προηγούμενο κοινοβούλιο) με καταγωγή από την Τουρκία, εκλεγόμενα σε έξι διαφορετικά ομόσπονδα κρατίδια, ανάμεσά τους και πολιτικοί με ρεκόρ σταυρών, όπως ο Πράσινος Τζεμ Έζντεμιρ, αλλά για πρώτη φορά και μία βουλευτίνα από τις γραμμές της Χριστιανοδημοκρατίας.
Αλλά δεν είναι απλώς οι ανάγκες εξυπηρέτησης ενός συγκεκριμένου εκλογικού ακροατηρίου που καθορίζουν τη στάση του Βερολίνου έναντι της Άγκυρας – πόσω μάλλον που οι συνήθως (κεντρο)αριστεροί Τουρκο-Γερμανοί αιρετοί έχουν επικριτική στάση έναντι του Ταγίπ Ερντογάν.
Ούτε όλα ανάγονται στα προφανή οικονομικά συμφέροντα, με το διμερές εμπόριο να έχει αποκατασταθεί στα 38 δισ. δολάρια στις αρχές του έτους.
Η “συνέχεια” της πολιτικής της Γερμανίας έναντι της Τουρκίας την οποία υπογραμμίζουν οι παρεμβάσεις Μέρκελ και Στάινμαϊερ αφορά τη μεγάλη στρατηγική εικόνα – και μπορεί να ειδωθεί με αναφορά σε περισσότερο περίπλοκες “τριγωνικές σχέσεις”.
Και μόνο τα δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου ότι η νέα κούρσα εξοπλισμών στο Αιγαίο μπορεί να φέρει γαλλικές φρεγάτες αντιμέτωπες με γερμανικά υποβρύχια εικονογραφούν το είδος των ενδο-ευρωπαϊκών ανταγωνισμών για τον συσχετισμό ισχύος, ο οποίος διακυβεύεται και στις σχέσεις γειτονίας με την χώρα του Ερντογάν.
Μόσχα – Βερολίνο
Από την άλλη πλευρά, η περίοδος αυτή του “αυτόματου πιλότου” στη γερμανική διακυβέρνηση είδε σοβαρές εξελίξεις και στο μέτωπο των σχέσεων Μόσχας και Βερολίνου: η τρέχουσα κρίση των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη ερμηνεύεται από πολλές πλευρές και ως μία ρωσική επίδειξη δύναμης προκειμένου να επιταχυνθεί η αδειοδότηση λειτουργίας του άρτι ολοκληρωθέντος υποθαλάσσιου αγωγού NordStream2 από την αρμόδια γερμανική ρυθμιστική αρχή. Παράλληλα, ο αποκλεισμός από το γερμανικό παράρτημα του YouTube δύο γερμανόφωνων καναλιών του ομίλου “Russia Today” επιβάρυνε περαιτέρω το κλίμα.
Τόσο η Γερμανία όσο και η Τουρκία έχουν ανάγκη να κινούνται συντονισμένα προκειμένου να διαχειρισθούν την επωφελή πλην δύσκολη σχέση τους με τη Ρωσία, να την διασώσουν από τις αμερικανικές νεοψυχροπολεμικές πιέσεις, αλλά και να οριοθετήσουν τις ρωσικές απαιτήσεις.
Το γεγονός ότι μόνοι βέβαιοι εταίροι τις επόμενης γερμανικής κυβέρνησης είναι τα κόμματα των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων, ήτοι οι δυνάμεις με τον σαφέστερο ατλαντικό προσανατολισμό και την περισσότερο επικριτική στάση προς την Ρωσία, αποτελεί σημαντική συμπληρωματική παράμετρο.
