Ο δεύτερος κατά σειρά γύρος διερευνητικών συνομιλιών που είχαν η Τουρκία και η Αίγυπτος για την αποκατάσταση των σχέσεών τους φαίνεται, με βάση το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε την Τετάρτη, ότι δεν διέλυσε την εκατέρωθεν καχυποψία, καθώς η αναφορά σε “περαιτέρω βήματα” που πρέπει να γίνουν, παραπέμπει σε οχύρωση των δύο πλευρών στις πάγιες θέσεις τους. Την επίτευξη προόδου παρεμποδίζουν προς το παρόν η συνέχιση της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στη Λιβύη, παρά την έκκληση της νέας λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας για αποχώρηση των ξένων δυνάμεων, η κατοχή μέρους της επικράτειας της Συρίας από την Τουρκία, οι εκκρεμότητες ως προς την οριοθέτηση θαλάσσιων δικαιοδοσιών στην ανατολική Μεσόγειο και βεβαίως η υποστήριξη που προσφέρει η Άγκυρα στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, μεγάλο εχθρό του καθεστώτος Σίσι, και τοπικά παρακλάδια της, όπως η οργάνωση Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.
Όμως η Αίγυπτος αποτελεί και ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου – και το μήνυμά της προς την Τουρκία έχει τη δυνατότητα να ενισχυθεί, περνώντας από παράλληλους διαύλους.
Αυτό ακριβώς συνέβη την Πέμπτη, οπότε στο ανακοινωθέν της συνεδρίασης των υπουργών Εξωτερικών των χωρών του Αραβικού Συνδέσμου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, περιλήφθηκε οξύτατη αναφορά καταγγελίας των κατά τόπους αποσταθεροποιητικών παρέμβασεων της Τουρκίας, που “απειλούν την ασφάλεια της περιοχής”.
Σύμφωνα με το κοινό αραβικό ανακοινωθέν, οι “τουρκικές παρεμβάσεις στη Λιβύη”, καθώς και η “επίθεση της Τουρκίας στην επικράτεια της Συρίας” συνιστούν “ευθεία παραβίαση” των αρχών του ΟΗΕ και των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η απάντηση της Άγκυρας, εξίσου έντονη, ήρθε την επομένη. Με ανακοίνωσή της η τουρκική κυβέρνηση απορρίπτει “πλήρως” τα “αστήρικτα ψηφίσματα εναντίον τη Τουρκίας” και προσθέτει: “Είναι γνωστό ότι οι στερεοτυπικοί ισχυρισμοί εναντίον της Τουρκίας που προβάλλουν ορισμένα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου προκειμένου να συγκαλύψουν τις φιλοδοξίες και την ατζέντα τους δεν βρίσκουν απήχηση στους αδελφούς αραβικούς λαούς. Η επιμονή σε αυτή τη στάση, από την οποία δεν ωφελείται κανένας, δεν είναι συμβατή με τα θετικά βήματα που έγιναν πρόσφατα στην περιοχή”.
Προφανώς η τελευταία αυτή αναφορά στοχεύει απευθείας την Αίγυπτο, αλλά και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ηγέτη της αντιπαράθεσης με το δίδυμο Τουρκίας-Κατάρ, τα οποία επίσης προσήλθαν σε διαδικασία άτυπου διαλόγου με την Άγκυρα.
Η τουρκική πλευρά υποσημειώνει επίσης ότι ορισμένα από τα κράτη-μέλη του Αραβικού Συνδέσμου εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς το ψήφισμα που υιοθετήθηκε.
Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι η παρεμβατικότητα της Τουρκίας ενισχύθηκε από την πολυδιάσπαση του αραβικού κόσμου κατά την προηγούμενη δεκαετία, η οποία δείχνει πλέον να επουλώνεται, ιδίως στην εποχή Μπάιντεν, αλλά και από την εικόνα εγκατάλειψης των Παλαιστινίων από σημαντικές ομοεθνείς χώρες.
Η Τουρκία πάντως επιμένει να επενδύει τους στρατιωτικούς τυχοδιωκτισμούς της με την ρητορική της προστασίας της εθνικής της ασφάλειας. Στην ανακοίνωση της Παρασκευής υποστηρίζεται ότι η Άγκυρα ακολουθεί “πολιτική αρχών” και καταβάλλει κάθε προσπάθεια για την διατήρηση της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας των αραβικών χωρών. Υπ’ αυτή την έννοια, “το να παρουσιάζεται η μάχη της Τουρκίας απέναντι σε απειλές για την εθνική ασφάλεια και τα συμφέροντά της στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου”, ήτοι οι διασυνοριακές επιχειρήσεις εναντίον των κουρδικών οργανώσεων ΡΚΚ και PYD “σε αντικείμενο κριτικής στα ψηφίσματα του Αραβικού Συνδέσμου είναι απαράδεκτη και άνευ νοήματος”.
Το πώς αυτά εξηγούν την τουρκική πολυπραγμοσύνη, η οποία εξακτινώνεται μέχρι τη Λιβύη, μένει αναπάντητο. Πάντως στην διαπραγμάτευσή τους με την Άγκυρα τα επιμέρους αραβικά κράτη έχουν το πλεονέκτημα που προσφέρει το “η ισχύς εν τη ενώσει”.
