Με τη σιωπηρή επανάσταση του νεοφιλελευθερισμού, που καθιέρωσε παγκοσμίως τη δικτατορία του πιο αρπακτικού καπιταλισμού, είχαμε και μια βαθμιαία αποδιοργάνωση της αστικής κοινωνίας και αναδιάρθρωση του πολιτικού συστήματος που έπρεπε να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες του κεφαλαίου. Απαιτούσε μεγαλύτερα κέρδη.
Το πείραμα άρχισε με τον δικτάτορα Πινοσέτ. Καμία αστική δημοκρατία δεν θα τολμούσε να πάρει αντίστοιχα μέτρα, και νομιμοποιήθηκε από τη Θάτσερ και τον Ρίγκαν. Και εδώ μπορούμε να βρούμε μια αντιστοιχία -όσο και αν σοκάρει αυτό σε μια πρώτη ανάγνωση- ανάμεσα στο πείραμα Πινοσέτ και το πείραμα Τσίπρα. (Και τα δύο, πειράματα του νεοφιλελευθερισμού). Στη δεύτερη περίπτωση είχαμε ένα εξωφρενικό πείραμα λιτότητας, δηλαδή τα χρέη του κράτους να τα πληρώνει ο λαός, και πιο ειδικά μισθωτοί και συνταξιούχοι. Από τη στιγμή που αυτό το πείραμα πέτυχε στην Ελλάδα, είναι προς εφαρμογή και σε άλλες χώρες. Το βλέπουμε τώρα και στην Ιταλία.
Αν κανείς παρακολουθεί τη σύγχρονη αριστερή σκέψη όπως αυτή διαμορφώνεται παγκοσμίως (οι αναγνώστες της «Εφ.Συν.» έχουν μια ενημέρωση από τις συνεντεύξεις του Τσακίρογλου και τις επιλογές άρθρων του Γιαλκέτση), θα διαπιστώσει πως υπάρχει η σωστή ανάγνωση του καπιταλισμού του 21ου αιώνα. Μόνο που αυτή είναι ακόμη εγκλωβισμένη σε κάποιους πανεπιστημιακούς κύκλους και, στην καλύτερη περίπτωση, σε μια πρωτοποριακή ελίτ ή σε ομάδες ακτιβιστών -είναι αυτό που λέμε νέα κινήματα που είναι όμως ξεκομμένα από τις μάζες.
Αυτές παραμένουν υποταγμένες στο υπάρχον πολιτικό σύστημα. Και μπορεί ο δουλικός λαός να είναι ο ίδιος που κάνει τις επαναστάσεις και να έχει συνεισφέρει ποταμούς αίματος στην εξέγερση αλλά ποτέ δεν κατάφερε να ελέγξει το αποτέλεσμα της θυσίας του. Η καθολική ψήφος δεν είναι απόδειξη δημοκρατίας. Και ας φύγουμε λίγο από τη σημερινή πραγματικότητα (όλες οι ακροδεξιές κυβερνήσεις σήμερα στον κόσμο έχουν αναδειχτεί με εκλογές) και ας ψάξουμε στην Ιστορία.
Ο Ναπολέων ο μικρός κέρδισε τις εκλογές το 1848. Στη συνέχεια κάνει ένα πραξικόπημα, το οποίο εγκρίνεται από τον γαλλικό λαό με δημοψήφισμα μαζί με την πρότασή του να γίνει αυτοκράτορας. Ο Προυντόν, ένας από τους μεγάλους πατέρες του αναρχισμού, τον οποίο άδικα πολέμησε ο Μαρξ, έγραφε μέσα από τη φυλακή της Αγίας Πελαγίας (πολλές φυλακές είχαν ονόματα αγίων στην Ευρώπη και τη Ρωσία). «Είναι η καθολική ψηφοφορία που σκότωσε τη Δημοκρατία.
Η πλειοψηφία, αφού εγκαταλείφθηκε και προδόθηκε από τους αντιπροσώπους της, δόθηκε σε έναν τύραννο (…) και απέδειξε πως ο λαός έχει την τάση να έλκεται από τον δεσποτισμό». Αυτά τα προφητικά λόγια που ειπώθηκαν το 1852, εξηγούν και τη σημερινή κατάσταση με την άνοδο του νεοφασισμού. Προσωπικά είμαι πεπεισμένος πως ένα ολοκληρωτικό καθεστώς είναι το πιο κατάλληλο για να υπηρετήσει τον νεοφιλελευθερισμό. Και σε αυτή την εποχή ζούμε. Προχωράμε στην επαναφορά του θεσμού της δουλείας, με μια νέα, ανακαινισμένη μορφή (όπως εξάλλου και ο νεοφασισμός).
Η δουλεία ως επίσημη θεσμοθετημένη μορφή εργασίας κράτησε περισσότερο από τέσσερις αιώνες. Η τελευταία χώρα που την κατάργησε ήταν το Πακιστάν το 1992. Επρεπε να φτάσουμε στον 21ο αιώνα για να χαρακτηριστεί η δουλεία έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. (Διεθνής Συνδιάσκεψη στο Ντουρμπάν της Αφρικής 2011). Αλλα όλα αυτά είναι στα χαρτιά.
Ολες οι πολυεθνικές που έχουν εγκατασταθεί στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο, έχουν εργαζόμενους σε συνθήκες δουλείας (12ωρο, 365 μέρες τον χρόνο, ωρομίσθιο κάτω από μισό ευρώ). Δηλαδή στην καλύτερη περίπτωση 6 ευρώ την ημέρα. Οταν καταργήθηκε η δουλεία, οι πρώην σκλάβοι εργάζονταν πλέον το ίδιο, όπως πριν, με τη μόνη διαφορά πως τώρα έπαιρναν έναν μισθό. Και όταν το δουλεμπόριο απαγορεύτηκε, άρχισε η μετανάστευση που αντικατέστησε τους σκλάβους. Σήμερα, πέρα από αυτό, υπάρχει και η καθαρή δουλεία που αφορά πολλά εκατομμύρια ανθρώπων, ανάμεσά τους γυναίκες προς εκπόρνευση και παιδιά (για κάθε χρήση).
Και αυτό το καθεστώς θα έρθει και στον ανεπτυγμένο κόσμο. Σήμερα στην Ελλάδα πολλοί δουλεύουν 12 και 14 ώρες την ημέρα για να τα φέρουν βόλτα. Και αυτοί είναι οι τυχεροί που έχουν δουλειά. Για τους υπόλοιπους, ανεργία και εξαθλίωση. Και αν έρθουν οι λεγόμενες επενδύσεις και δημιουργηθούν οι βιομηχανικές ζώνες, τότε θα πρέπει να ανταγωνιστούμε τη Μαλαισία που έχει ωρομίσθιο 0,35 ευρώ. Και από αυτήν την άποψη η ανεργία και η ανέχεια είναι το πολύτιμο δώρο στον καπιταλισμό και προϋπόθεση.
Και όσο αυτός ο λαός βρίσκεται μέσα στην απάθεια και την υποταγή έχει τις καλύτερες προϋποθέσεις για να γίνει σκλάβος. Τουλάχιστον οι σκλάβοι είχαν κάνει εκατοντάδες εξεγέρσεις, συχνά με αιματηρή κατάληξη. Ομως έτσι τελικά απελευθερώθηκαν σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες. Αλλά υπήρχε και νικηφόρα έκβαση. Η Αϊτή από το 1804 έγινε ελεύθερη. Η πρώτη μαύρη Δημοκρατία στον κόσμο, έργο των νέγρων-σκλάβων.
