Η Περιφερειακή Αρχή κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Περιφερειακού συμβουλίου την Τρίτη 6/12/2016 “ολοκλήρωσε” με το πιο αντιδημοκρατικό τρόπο την “έγκριση“ του νέου ΠΕΣΔΑ ( Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων).
Ουσιαστικά χωρίς νέο εισαγωγικό κείμενο που να παίρνει υπόψη την όποια διαβούλευση, χωρίς να γίνει καμιά συζήτηση με πρόσχημα την κατάληψη του προεδρείου του συμβουλίου από διαμαρτυρόμενους πολίτες, προχώρησε σε επικύρωση “δια βοής”. Η εξέλιξη αυτή όμως δε μπορεί, ούτε πρέπει να συγκαλύψει τόσο τις κυβερνητικές ευθύνες, όσο και τις ευθύνες της διοίκησης της περιφέρειας, που αφορούν αντίστοιχα τη συνολική διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα , αλλά και το ίδιο το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) που αφορά την Αττική.
Η συνολική στροφή – κοινώς κολοτούμπα – που έχει κάνει η κυβέρνηση υιοθετώντας το 3ο μνημόνιο , συνεργαζόμενη με τα πιο επιθετικά κερδοσκοπικά συμφέροντα που λυμαίνονται την κοινωνία, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές , το περιβάλλον, δε θα μπορούσε να αφήσει έξω τη διαχείριση των απορριμμάτων, μια επιχειρηματικά κερδοφόρα δραστηριότητα για τα ιδιωτικά συμφέροντα διεθνώς αλλά και στη χώρα μας. Οι προθέσεις της κυβέρνησης έγιναν αμέσως γνωστές μετά τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015 όταν έσπευσε με απόφαση και ευθύνη υλοποίησης του υπουργικού συμβουλίου (ΠΥΣ 11/12/2015) να προχωρήσει τα ΣΔΙΤ (Σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα) σε όλη σχεδόν τη χώρα, καταργώντας στην ουσία την δημόσια διαχείριση.
Να θυμίσουμε εδώ ότι η Δημόσια Διαχείριση ήταν η ραχοκοκαλιά του Εθνικού Σχεδίου για τη διαχείριση Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) από τον Ιούλιο του 2015, το οποίο η κυβέρνηση τύποις επικύρωσε. Στην ουσία η ίδια το κατέστησε κουρελόχαρτο. Το εθνικό σχέδιο προέβλεπε επίσης την έμφαση στην εναλλακτική διαχείριση, (πρόληψη, προδιαλογή στην πηγή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση) με φιλόδοξους στόχους. Επίσης με δημόσιο χαρακτήρα έδινε προτεραιότητα στην υλοποίηση του από τους Δήμους και τους πολίτες με τα τοπικά σχέδια διαχείρισης. Προέβλεπε επίσης την απαγόρευση της καύσης ως εξαιρετικά δαπανηρή επιλογή και επικίνδυνη για την υγεία και το περιβάλλον. Προέβλεπε την κατάργηση των ΣΔΙΤ κ.α.
Όλα σήμερα από την κυβέρνηση κινούνται ακριβώς στον αντίποδα. Εξυπηρετούνται τα συμφέροντα που βλέπουν τα απορρίμματα ως εμπόρευμα για να κερδοσκοπούν σε βάρος βεβαίως των πολιτών και του περιβάλλοντος. Τα πιο επίσημα κυβερνητικά χείλη δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ (1 με 3 Δεκέμβρη στη Θεσσαλονίκη) ο αρμόδιος για το θέμα αυτό αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος ανάμεσα σε άλλα είπε :
… «Νομίζω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μια συζήτηση σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις. Οι πόροι που έχουμε διαθέσιμοι σήμερα είναι λίγοι. Είναι λιγότεροι από ότι χρειαζόμαστε. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι έχουμε ένα στα τρία. Κάπου τόσο είναι τα δισεκατομμύρια τα οποία έχουμε διαθέσιμα. Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι χρειάζεται να αξιοποιήσουμε και άλλους πόρους πέρα από αυτούς που έχουμε διαθέσιμους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σας καλώ λοιπόν να κάνουμε και μια καινούργια συζήτηση. Να συζητήσουμε ποια άλλα μοντέλα συνεργασίας έχουμε και μόχλευσης ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων, πέρα από το μοντέλο των ΣΔΙΤ, και υπάρχουν τέτοια εργαλεία στη τεχνική επιστήμη και στη νομική επιστήμη και τα ξέρουμε, και η χώρα τα έχει χρησιμοποιήσει στο παρελθόν. Η Αττική Οδός, λέω, ήταν ένα παράδειγμα άλλου μοντέλου…».
–Ο κυβερνητικός σχεδιασμός είναι πλέον όχι μόνο ΣΔΙΤ , που στην ουσία τους είναι παροχή δημοσίου χρήματος σε ιδιώτες για να κερδοσκοπήσουν. Είναι γνωστό πως η μερίδα του λέοντος από το 1 δις περίπου του ΕΣΠΑ κατευθύνεται στα ιδιωτικά συμφέροντα. Μην σας περάσει από το μυαλό ότι στοχεύουν σε δημόσια διαχείριση με κρατική χρηματοδότηση ή χρηματοδότηση από τις Περιφέρειες, αλλά ιδιωτική στη ουσία διαχείριση με διάφορες μορφές “μόχλευσης” με το όποιο ιδιωτικό κεφάλαιο.
Στην ίδια ομιλία σε άλλο σημείο ο αρμόδιος υπουργός είπε:
«…“Μητρώο Παραγωγών, που υλοποιείται στα πλαίσια του Οργανισμού Ανακύκλωσης, που θα έχει όλους που έχουν τη διευρυμένη… υπόκεινται στη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού”.
“Υπάρχει ένας όρος στη νομοθεσία. Ότι υποχρεούνται οι παραγωγοί να καταβάλλουν τέλη σε συστήματα για την ανακύκλωση των προϊόντων τους. Το 40% διαθέτουν σήμερα στα καταστήματα τα εμπορικά τα προϊόντα τους, χωρίς να πληρώνουν αυτό το τέλος. Και ερωτώ: ποια Πολιτεία μέχρι τώρα έλεγξε ποιος τηρεί το νόμο και προσβάλει τον καταναλωτή και το περιβάλλον; Αυτά δεν μπορούν να συνεχίζονται”».
–Το πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής είναι υπαρκτό. Όμως ο Υπουργός δεν μας είπε ποιοι εισπράττουν τα χρήματα που υποχρεούνται να καταβάλλουν οι παραγωγοί και πως τα διαχειρίζονται .
Τα χρήματα αυτά εισπράττονται από τα ιδιωτικά ΣΕΔ (Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης) και δυστυχώς θα εξακολουθήσουν να εισπράττονται απ’ αυτά, προσθέτοντας και τα χρήματα από την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής.
Η ρητή αναφορά στο (ΕΣΔΑ): “… Ριζική αναθεώρηση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) και επανασχεδιασμός τους, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου με στόχο την βελτιστοποίηση της λειτουργίας, τη διαφάνεια και τον έλεγχο των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε άλλα υλικά, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα (με αναβάθμιση του ΕΟΑΝ).
Τα έσοδα των ΣΕΔ αποτελούν δημόσιο πόρο και πρέπει να εξεταστεί ο έλεγχός τους μέσω κρατικού λογιστικού συστήματος για να αποτελέσουν επενδυτικό κονδύλι για την ανάπτυξη των συστημάτων της νέας διαχείρισης αποβλήτων…” ,
φανερώνει ότι τα χρήματα με τα οποία χρηματοδοτούνται τα ιδιωτικά (ΣΕΔ) δεν τους ανήκουν, αφού πρέπει να είναι δημόσιος πόρος, θέση που δεν υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση, παρ΄ όλο ότι υπήρξε επιπρόσθετα ομόφωνη απόφαση–πρόταση- γι’ αυτό το θέμα, στο Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) από τον Μάιο 2016 για να ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο “σκούπα” του Υπ. Εσωτερικών , που προβλέπονταν να έρθει για ψήφιση :
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25/05/2016)
“ Άρθρο 140 : Παράλληλα, προτείνεται η προσθήκη στο παρόν άρθρο των παρακάτω παραγράφων :
5. «Ο ΕΟΑΝ εισπράττει απ’ ευθείας τα χρήματα που είναι υποχρεωμένες να καταβάλλουν οι εταιρείες ως τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα που παράγουν και τα κατανέμει στους ΟΤΑ που περισυλλέγουν καθαρά ανακυκλώσιμα υλικά, χωρίς τη διαμεσολάβηση των ιδιωτικών εναλλακτικών συστημάτων ανακύκλωσης».
6. «Οι ΟΤΑ που περισυλλέγουν ανακυκλώσιμα υλικά με διαλογή στην πηγή – ξεχωριστά ρεύματα – χρηματοδοτούνται για τους τόνους ανακυκλώσιμων υλικών απ’ ευθείας από τον ΕΟΑΝ, χωρίς τη συμμετοχή των εναλλακτικών συστημάτων. Τα έσοδα από την πώληση των ανωτέρω υλικών, εγγράφονται στον προϋπολογισμό του οικείου ΟΤΑ ή νομικού προσώπου ή συνδέσμου, στον κωδικό «1693». Έσοδα από την πώληση ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και η χρηματοδότηση από τον ΕΟΑΝ διατίθενται αποκλειστικά για την ενίσχυση υποδομών ανακύκλωσης».”
– Η δέσμευση που υπάρχει στο ΕΣΔΑ όσον αφορά την λειτουργία των (ΣΕΔ) συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ( ανακυκλώσιμα υλικά )με χρηματοδότηση και λειτουργία αντίστοιχων συστημάτων από τους δήμους, εγκαταλείφθηκε και η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει να στηρίζει τα ιδιωτικά (ΣΕΔ).
Στο ίδιο συνέδριο της (ΚΕΔΕ) στη συνέχεια της συζήτησης ο Προϊστάμενος Διοικητικής Μονάδος Περιβαλλοντικής Ενσωμάτωσης και Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Γ.Δ. Περιβάλλοντος της Ε.Ε. κ. Κρεμλής τόνισε:
“ .. χρειάζεται και τα ΣΔΙΤ, τα οποία θα πρέπει οπωσδήποτε σε κάποιες Περιφέρειες της χώρας να λειτουργήσουν, με χαμηλότερες βέβαια εγγυημένες ποσότητες, ώστε να λάβουν υπόψη τους, τους στόχους οι οποίοι θα αρχίσουν να εφαρμόζονται σε 2 χρόνια από σήμερα, μιας που προβλέπεται ότι οι νέες αυτές οδηγίες θα εγκριθούν στο πλαίσιο της μαλτέζικης Προεδρίας, στο πρώτο δηλαδή 6 μηνο του νέου χρόνου και οι οδηγίες αυτές θα πρέπει να μεταφερθούν σε δύο χρόνια. Άρα μέχρι το 2018 θα έλεγα, το τέλος του ’18, οι οδηγίες αυτές με τους φιλόδοξους στόχους, θα αποτελούν πλέον νομική δέσμευση και για τη χώρα και υπό την έννοια αυτή, θα πρέπει να προετοιμαστούμε έγκαιρα όλοι, η ΚΕΔΕ θα πρωτοστατήσει και πάλι στο συγκεκριμένο θέμα και μάλιστα να προτείνουμε και κάποιες συγκεκριμένες μελέτες σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας που η κυκλική οικονομία θα μας δώσει τις δυνατότητες αυτής. Αναφέρομαι και σε μορφές θερμικής επεξεργασίας αποβλήτων. Δεν πρέπει να υπάρχει στη χώρα σύνδρομο κατά της θερμικής επεξεργασίας. Η θερμική επεξεργασία εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εμείς είμαστε μαζί με δύο – τρία νέα κράτη – μέλη η εξαίρεση και όπως είπε και ο Πρόεδρος, είναι πολύ καλύτερη από την αυτοανάφλεξη χωματερών ή και την ανάφλεξη χωματερών, που έχουμε σε πολλά ελληνικά νησιά το καλοκαίρι, η οποία είναι καταστροφική, λόγω των διοξινών, των φουρανίων και των επιπτώσεων στην τροφική αλυσίδα αλλά και στην υγεία των ανθρώπων”.
–Τι κι αν αγωνιζόμαστε τόσα χρόνια κι έχουμε αποτρέψει την καύση ως εγκληματική διαχείριση ,τι κι αν υπάρχει σχετική αναφορά στο ΕΣΔΑ :
“Ανάκτηση Ενέργειας- Ενεργειακή Αξιοποίηση Αποβλήτων
Μέθοδοι θερμικής ανάκτησης ενέργειας δευτερογενών στερεών καυσίμων όπως η καύση, η αεριοποίηση, η πυρόλυση, η αεριοποίηση Plasma κ.α. θεωρούνται διεργασίες υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης και βάσει της αρχής της προφύλαξης δεν ενδείκνυνται από τον παρόντα σχεδιασμό. Ως εκ τούτου τεχνικές που παράγουν RDF/ SRF δεν ενδείκνυνται για την επεξεργασία των απορριμμάτων καθότι απομακρύνουν υλικά που πρέπει να οδεύουν προς ανακύκλωση. Τα δευτερογενή καύσιμα ορίζονται ως καύσιμα που προκύπτουν έπειτα από επεξεργασία αποβλήτων”.
Ο κύριος Κρεμλής παρουσίασε περίπου ως καθυστερημένη τη χώρα μας που δεν έχει υιοθετήσει την καύση, αποκρύπτοντας βέβαια ποιόν θα ωφελούσε μια τέτοια εξέλιξη, τι συνέπειες θα είχε για τους πολίτες και το περιβάλλον και ποιος τελικά θα επωμιζόταν το τεράστιο κόστος από την πανάκριβη τεχνολογία.
Η Περιφερειάρχης στις συνεντεύξεις της διατείνεται ότι η Περιφέρεια Αττικής έχει υιοθετήσει μέσα από το ΠΕΣΔΑ ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους όσον αφορά την εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων σε σχέση με το ΕΣΔΑ και χωρίς ΣΔΙΤ.
Αλήθεια είναι δυνατόν να “πιαστούν” όλοι αυτοί οι φιλόδοξοι και αναγκαίοι στόχοι, μέχρι το έτος 2020 που προβλέπει το ΠΕΣΔΑ με δημόσια διαχείριση όπως αποφαίνεται, χωρίς να υπάρχει κρατική χρηματοδότηση ;
Η μερίδα του λέοντος 87% του ενός (1) περίπου δισ. του ΕΣΠΑ για το σύνολο της χώρας, όπως προείπαμε , κατευθύνεται στα “ώριμα έργα”, όπου τα ώριμα έργα “ βαφτίζονται” τα ΣΔΙΤ και όχι η εναλλακτική διαχείριση. Άλλωστε η χρηματοδότηση της Αττικής είναι ένα από τα ζητούμενα. Αλλά ούτε και η ίδια η Περιφερειακή αρχή προτίθεται να προβεί σε χρηματοδότηση για υλοποίηση των αναγκαίων στόχων, (βλέπε τον φετινό προϋπολογισμό της Περιφέρειας, που δεν προβλέπει χρηματοδότηση).
Θα συνεχίσουμε λοιπόν να μην έχουμε δημοτικές υποδομές για την αξιοποίηση του στόχου 52,66% (ανακυκλώσιμα υλικά) που προβλέπει το ΠΕΣΔΑ των 1.800.000 τόνων που ως σύμμεικτα απορρίμματα κατευθύνονται κατ΄ έτος στο ΧΥΤΑ Φυλής.
Θα εξακολουθήσουν τα ιδιωτικά συστήματα να επωφελούνται οικονομικά από τη διαχείριση της όποιας ανακύκλωσης.
Θα εξακολουθήσει να λειτουργεί ο ΧΥΤΑ Φυλής ως ο κύριος δέκτης του συνολικού όγκου των συμμείκτων της Αττικής, παράλληλα με τη συνέχιση των “αντισταθμιστικών” προς το δήμο Φυλής, που στην ουσία προωθεί τον εκμαυλισμό των συνειδήσεων και την εξαγορά της υγείας των πολιτών που κατοικούν γύρω από τα έγκλημα που λέγεται ΧΥΤΑ Φυλής. Η δημοσιοποίηση του χαρακτηρισμού για το ΧΥΤΑ ΦΥΛΗΣ ως “μνημείο περιβαλλοντολογικού χάους, αρρώστιας και ανθρώπινου πόνου ” από την επιτροπή αναφορών του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου απλά έρχεται να επιβεβαιώσει τα όσα έχουν ζήσει και ζουν οι κάτοικοι της περιοχής.
Θα εξακολουθήσει να υπάρχει το σημερινό συγκεντρωτικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στην Αττική, αφού δεν χωροθετούνται νέοι χώροι τελικής διάθεσης και μονάδες επεξεργασίας, δεν προωθείται στο σύνολο του ένα αποκεντρωμένο δημόσιο σύστημα διαχείρισης, με κεντρικό ρόλο των Δήμων και των Πολιτών.
Η περιφερειάρχης – (μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ) – που έχει λόγο και συμφωνεί με το κυβερνητικό έργο, φαίνεται να παρουσιάζει την Περιφέρεια Αττικής ως γαλατικό χωριό, σε σχέση με τη συνολική πολιτική της κυβέρνησης “Καίσαρας” υπάρχει και “Ρωμαίοι” υπάρχουν, όμως όχι μόνο δεν υπάρχει “Αστερίξ” στη συγκεκριμένη διοίκηση της περιφέρειας αλλά και οι ΓΑΛΑΤΕΣ αναζητούνται ! ! !
Νίκος Σακούτης- μέλος Δ.Σ. ΚΕΔΕ και ΠΕΔ ΑττικήςΜέλος Π.Σ. Λαϊκής Ενότητας
