Δεν είναι υπερβολή, δεν είναι πολιτική εκμετάλλευση, δεν είναι ασέβεια στη μνήμη των νεκρών. Το αντίθετο. Το να σπάσουμε το τείχος σιωπής που επιβάλει η κυβέρνηση (με την συναίνεση της ΝΔ), για τις πολιτικές ευθύνες στην πρόσφατη τραγωδία, είναι σήμερα η μόνη έντιμη πράξη.
Λιτότητα. Υποτίμηση της ζωής και του περιβάλλοντος έναντι των τραπεζικών κερδών και των κρατικών πλεονασμάτων. Γιγάντωση του κράτους καταστολής και αποψίλωση του κράτους πρόνοιας και προστασίας. Αδιαφορία για δομές και μηχανισμούς πολιτικής προστασίας μπροστά στα εύγε της αγοράς και του κεφαλαίου. Γη και περιβάλλον ως εμπόρευμα προς αξιοποίηση και δόμηση. Όλα τα παραπάνω είναι οι ηθικοί αυτουργοί του μαζικού εγκλήματος. Αποτελούν πολιτικές επιλογές και όχι φυσικά φαινόμενα. Και είναι χαρακτηριστικά του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.
Οι ειδικοί ας αποφανθούν για το αν η πυρκαγιά μπορούσε να περιοριστεί. Η κοινή λογική όμως δεν μπορεί να δεχτεί, ότι ακόμα και μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά, θα έχει αντικειμενικά και αναπόφευκτα πολλές δεκάδες θύματα, μισή ώρα από το κέντρο της Αθήνας. Κάτι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει από το να καούν ζωντανοί ογδόντα και πλέον άνθρωποι. Κάτι περισσότερο θα μπορούσε να γίνει από το να έχουμε διαθέσιμα 17 canadair, από τα οποία 10 ήταν διαθέσιμα, εκ των οποίων 3 παρουσίασαν βλάβη.
Είναι πολιτική επιλογή και όχι φυσικό φαινόμενο να αποδίδουμε στην τσέπη των πολεμικών βιομηχανιών των ΗΠΑ το 2,36% του ΑΕΠ, επειδή αυτό επιβάλει η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Είναι πολιτική επιλογή η υποχρηματοδότηση των δομών και των μηχανισμών της Πολιτικής Προστασίας και της Δασοπυρόσβεσης. Το έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, το κάνει και η σημερινή κυβέρνηση. Ίδια και απαράλλακτα. Είναι επιλογή τους, είναι ιεράρχησή τους, υπάρχουν ευθύνες.
Είναι πολιτική και δόγμα του διεθνούς νεοφιλελευθερισμού το «λιγότερο κράτος». Είναι πολιτική απόφαση να εκχωρούνται τα πάντα στην ιδιωτική πρωτοβουλία και να επαφίενται όλα στις ατομικές επιλογές. Είναι πολιτική απόφαση η αποψίλωση των δημόσιων δομών και φορέων για να μειωθούν τα δημόσια έξοδα και να πιαστούν τα πλεονάσματα τα οποία επιβάλουν οι δανειστές και για τα οποία επιχαίρει αυτή η κυβέρνηση, όμοια με τις προηγούμενες. Τα πλεονάσματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ματωμένα, και όχι μόνο μεταφορικά. Αυτές είναι πολιτικές επιλογές και υπάρχουν πολιτικές ευθύνες.
Είναι πολιτική επιλογή το γεγονός ότι στην Ανατολική Αττική επιχειρούσαν σύμφωνα με ανακοίνωση του Πυροσβεστικού Σώματος, 190 Πυροσβέστες και 96 οχήματα. Είναι πολιτική επιλογή το γεγονός ότι -σύμφωνα με την ανακοίνωση των αξιωματικών της Πυροσβεστικής- «το σύνολο των υδροφόρων οχημάτων της Πυροσβεστικής είναι ηλικίας άνω των 15 ετών και ακινητοποιούνται λόγω μηχανικών βλαβών, έλλειψης ελαστικών και άλλων προβλημάτων». Ας συγκρίνουμε αυτά τα δεδομένα, με τα δυσθεώρητα νούμερα και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό των δυνάμεων καταστολής που αφειδώς διατίθενται για να χτυπούν κάθε λαϊκή διαμαρτυρία. Αποτελεί πολιτική επιλογή και υπάρχει πολιτική ευθύνη.
Είναι πολιτική επιλογή να μην αγγίζεται το όργιο παρανομιών και παραβάσεων στο ρυμοτομικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Στο έγκλημα αυτό είναι συνυπεύθυνοι το κράτος, η πολιτική εξουσία διαχρονικά, οι δημόσιες υπηρεσίες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και φυσικά η κοινωνία εκμαυλιζόταν και εξαγοράζονταν συστηματικά, διαμορφώνοντας τον φαύλο κύκλο. Η «παγίδα θανάτου» που σήμερα όλοι ανακαλύπτουν στο Μάτι, ήταν αποτέλεσμα ενός τέτοιου φαύλου κύκλου. Η σημερινή κυβέρνηση δεν θα έλυνε το πρόβλημα, μπορεί όμως να μας υποδείξει έστω και μισό, ανολοκλήρωτο, βήμα στην κατεύθυνση επίλυσής του; Γιατί όπως και στην πλημμύρα στη Μάνδρα με την απουσία αντιπλημμυρικού σχεδιασμού, το ερώτημα δεν είναι αν η σημερινή κυβέρνηση κληρονόμησε το πρόβλημα από τις προηγούμενες, αλλά το αν κινήθηκε για να το λύσει. Εδώ βρίσκεται η πολιτική ευθύνη.
Είναι όμως ακόμα χειρότερη πολιτική επιλογή να διαχέεται η ευθύνη στο κοινωνικό σύνολο. Να διαρρέεται έντεχνα από τους κατέχοντες την εξουσία και την ευθύνη ότι «είμαστε όλοι υπεύθυνοι». Να αντιγράφεται με θράσος ο Πάγκαλος και το «μαζί τα φάγαμε». Ίδια ευθύνη όσοι είχαν την εξουσία και όσοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τις πολιτικές της; Ίδια ευθύνη ο μεμονωμένος πολίτης που παρανόμησε, με το συντεταγμένο κράτος και την πολιτεία που επέτρεψε (αν δεν καθοδήγησε) την παρανομία; Η διάχυση ευθυνών είναι η καλύτερη μέθοδος για την απόσειση ευθυνών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χωρίς την παραμικρή συναίσθηση, χωρίς καμιά (ακόμα) παραίτηση, επιδίδεται αναίσχυντα σε αυτή τη σπέκουλα. Χωρίς καμιά ντροπή τα κυβερνητικά θρασίμια διατείνονται ότι δεν φταίνε πουθενά. Εγκλημάτησαν και αυτοί (όπως και προηγούμενοι) αλλά παριστάνουν τους εξοργισμένους για το έγκλημα.
Είναι πολιτική ανικανότητα να μη λειτουργήσει την ύστατη ώρα ο μηχανισμός προειδοποίησης και εκκένωσης, χρησιμοποιώντας τα υπαρκτά συστήματα. Και η ανικανότητα συνιστά πολιτική ευθύνη για το Υπουργείο Προστασίας, την Περιφέρεια Αττικής και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ακόμα και αν η φωτιά δεν ήταν δυνατόν να περιοριστεί, μπορούσε να περιοριστεί το ύψος των ανθρώπινων απωλειών, να ειδοποιηθεί ο κόσμος, να υπάρξουν επιτόπου δυνάμεις που να τον οδηγήσουν σε εξόδους. Τόσκας, Δούρου και οι δήμαρχοι της περιοχής, οι δήμαρχοι της βιτρίνας και όχι της πρόληψης και της προστασίας των πολιτών, είναι υπεύθυνοι. Κανενός όμως δεν ιδρώνει το αυτί, κανείς δεν έχει παραιτηθεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη, κανείς δεν παραιτήθηκε, έστω από ευθιξία. Όλοι μαζί, κατηγορούν τον καιρό, το κακό το ριζικό μας ακόμα και τα ίδια τα θύματα, μόνο και μόνο για να μείνουν στην καρέκλα τους.
Είναι επίσης πολιτική επιλογή η υποκριτική και γεμάτη σκοπιμότητες προτροπή των κυβερνητικών αναμεταδοτών να δώσουμε χώρο και χρόνο στο πένθος. Ελπίζουν έτσι να μην αφήσουν χώρο στην απόδοση δικαιοσύνης, στην αναζήτηση ευθυνών και στην ανάληψη ευθυνών. Ίδια και απαράλλακτα με κάθε προηγούμενη κυβέρνηση. Ίδια και απαράλλακτα με κάθε εξουσία που σε κάθε τραγωδία επικαλείται την ενότητα, τον πόνο και τον θρήνο για να αποφύγει τη δίκαιη οργή και την τιμωρία. Τα κυβερνητικά πρακτορεία μας καλούν να σιωπήσουμε την ίδια στιγμή που η λέξη «συγνώμη» δεν έχει βγει από τα χείλη κανενός.
Όλα τα παραπάνω είναι πολιτικές επιλογές, είναι αποφάσεις, είναι ιεραρχήσεις. Η πυρκαγιά και ο άνεμος είναι φυσικό φαινόμενο. Μια φυσική καταστροφή μετατρέπεται όμως σε τραγωδία όταν κυριαρχούν πολιτικές που μόνο «φυσικές» δεν είναι. Είναι γέννημα θρέμμα συγκεκριμένων πολιτικών και ιδεολογιών, που έχουν όνομα. Είναι απότοκο του καπιταλισμού στην πιο άγρια, στην πιο κυνική, στην πιο περιβαλλοντοκτόνα και ανθρωποκτόνα μορφή του. Είναι αποτέλεσμα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, είτε αυτός υλοποιείται από τη σημερινή, είτε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Και για αυτό θα πρέπει σήμερα να μιλήσουμε, παρά τις προτροπές και κραυγές για «σιωπή», «περισυλλογή» και «ενότητα». Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παίζει το χαρτί του «έρχεται ο Μητσοτάκης» για να εκβιάσει, να φοβίσει, να αποσπάσει παθητικότητα και υποταγή. Μόνο που οι πολιτικές ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι απελπιστικά όμοιες. Ο ένας κληρονομεί την κατάσταση από τον άλλο και όλοι συνεχίζουν την ίδια πολιτική. Την πολιτική που υπηρετεί τους δανειστές αδιαφορώντας για τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον.
