Η απάντηση του ΔΕΔΔΗΕ στην επιστολή στον ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας, Νίκου Χουντή, εξ ονόματος της Επιτροπής Αλληλεγγύης και Αγώνα Μεσσηνίας και της ΛΑΕ Μεσσηνίας , δείχνει το μέγεθος της τραγωδίας που βιώνουν οι πολίτες στην Ελλάδα των μνημονίων.
Από τα στοιχεία της απαντητικής επιστολής του ΔΕΔΔΗΕ προκύπτει ότι Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά θα είναι στο σκοτάδι 52.700 καταναλωτές από τους οποίους οι 36.904 θα είναι οικιακοί καταναλωτές , διότι δεν έχουν την οικονομικοί δυνατότητα να προβούν σε διακανονισμό των οφειλών τους προς τη ΔΕΗ η στους ιδιώτες προμηθευτές για να επανασυνδεθεί το ηλεκτρικό ρεύμα που τους έχει κοπεί .Αυτή είναι η εικόνα της Ελλάδας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και των μνημονίων, 37. 000 νοικοκυριά στο τέλος του 2017 στο σκοτάδι.
Τον ξέρουμε τον ένοχο και είναι γνωστή η αιτία.
Είναι η κατάργηση ουσιαστικά του δημόσιου χαρακτήρα της ΔΕΗ και η μετατροπή του ηλεκτρικού ρεύματος από κοινωνικό αγαθό σε αγοραίο εμπόρευμα και είδος πολυτελείας. Με απλά λόγια η λεγόμενη «απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικές ενέργειας», η μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, η διάσπαση της σε τρεις Εταιρείες (ΔΕΗ,ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ) είχε ως αποτέλεσμα τη μεγάλη αύξηση της τιμής του ρεύματος. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη δραματική μείωση των λαϊκών εισοδημάτων ως αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών έχουν οδηγήσει τα λαϊκά νοικοκυριά να αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στην εξόφληση όχι μόνο των λογαριασμών του ρεύματος αλλά και των διακανονισμών, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται χρέη και να μένουν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.
Τα στοιχεία της ίδιας της Eurostat είναι αμείλικτα για τους θιασώτες των ιδιωτικοποιήσεων και των μνημονίων. Η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά τα χρόνια των μνημονίων 2009-2016 έχει αυξηθεί κατά 74,61%!!! λόγω κυρίως της αύξησης των τελών και των φόρων κατά 497,78%!!! .. Το 42% ενός λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα είναι φόροι και τέλη, σύμφωνα με μελέτη για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σαν βάση σύγκρισης παίρνουμε το 2009 για δυο λόγους:
α) δεν έχει γίνει ακόμα εμφανής η δραματική μείωση των εισοδημάτων λόγω της επιβολής των μνημονιακών πολιτικών
β) To 2009 άρχισε η ΡΑΕ να επιβάλει τις ξεχωριστές χρεώσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ για «ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ», «ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΑΝΟΜΗΣ», «ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ» «ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΑΠΕ» και «ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ». Οι χρεώσεις αυτές, οι οποίες έχουν πλέον μετονομασθεί σε «ρυθμιζόμενες χρεώσεις», δηλαδή χρεώσεις για «ΑΔΜΗΕ» (Σύστημα μεταφοράς), «ΔΕΔΔΗΕ» (Δίκτυο Διανομής), «ΥΚΩ» (Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας», «ΕΤΜΕΑΡ» και «ΛΟΙΠΕΣ ΧΡΕΩΣΕΙΣ», σταδιακά αυξήθηκαν και έφθασαν τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος στο ύψος που έχουν σήμερα.
Συμπέρασμα Η «απελευθέρωση» απαίτησε τη διάσπαση της ενιαίας και καθετοποιημένης δομής της ΔΕΗ που της επέτρεπε οικονομίες κλίμακας και συντονισμένη λειτουργία κι άφησε στη θέση της τρεις –για την ώρα- εταιρείες: ΔΕΗ Παραγωγή-Εμπορία (ορυχεία-σταθμοί παραγωγής, πωλήσεις), ΑΔΜΗΕ (διασυνδεδεμένο σύστημα Μεταφοράς Υψηλής Τάσης) και ΔΕΔΔΗΕ (δίκτυο Διανομής Μέσης και Χαμηλής Τάσης). Καθεμιά με αυξανόμενα κόστη λειτουργίας, επενδύσεων, δανεισμού κτλ. λόγω της συρρίκνωσης του μεγέθους και με συμβόλαια πώλησης στη θέση της προηγούμενης λειτουργικής συνεργασίας. Καθεμιά να προσθέτει για τις δραστηριότητές της το δικό της 13% ΦΠΑ και 6%-8% «εύλογο κέρδος» στο λογαριασμό του ρεύματος.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 ένα νοικοκυριό πλήρωνε για ηλεκτρικό ρεύμα 1233 ΩΧΒ, το ποσό των 114,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. Σήμερα πληρώνει για τις ίδιες ΩΧΒ το ποσό των 190,89 ευρώ χωρίς να συμπεριλαμβάνεται στο ποσό αυτό ο Φ.Π.Α. που σημειωτέον ο συντελεστής του έχει αυξηθεί από 9% σε 13%.
Το μέλλον προδιαγράφεται πολύ χειρότερο διότι το τρίτο μνημόνιο οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη μείωση των εισοδημάτων και στην πλήρη ιδιωτικοποίηση. μέσω των ΝΟΜΕ, της πώλησης του 17% των μετοχών του Δημόσιου και της πώλησης του 40% των λιγνιτικών μονάδων και των ορυχείων. Όλα, αυτά αν υλοποιηθούν και δεν ανατραπούν θα έχουν ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση της τιμής του ρεύματος και κατάρρευση της Δ.Ε.Η.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα NOME υιοθετήθηκαν με το τρίτο Μνημόνιο και επιβάλλουν στη ΔΕΗ την υποχρέωση να πουλάει φθηνά συγκεκριμένη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος που προέρχεται από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της, με στόχο την ανακατανομή μεριδίων στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη σταδιακή μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω του 50% μέχρι το έτος 2020 (Ν. 4336/2015).
Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πέντε δημοπρασίες ΝΟΜΕ και η ΔΕΗ έχασε από τα ΝΟΜΕ 84 εκατ. ευρώ!
Παρότι οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ υποτίθεται ότι αφορούν την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι μεγάλο μέρος της ποσότητας ηλεκτρισμού που αποκτούν οι ιδιώτες δήθεν παραγωγοί μέσω αυτών των δημοπρασιών το εξάγουν για να κερδοσκοπούν . Μάλιστα η έκταση του φαινομένου είναι τέτοια ώστε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) που καθορίζει τους όρους διεξαγωγής των ΝΟΜΕ,επέβαλε ως όρο να διασφαλίζεται ότι τουλάχιστον το 30% (!!!) της ποσότητας που θα αγοραστεί θα διατεθεί στην εσωτερική αγορά.
Είναι αποκαλυπτικό αυτό που λέει η κ. Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ, σε συνέντευξή της που δημοσιεύτηκε στις 9.1.2017 στην ιστοσελίδα «mononews” με τίτλο «Οι εκπτώσεις από τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ δεν έχουν διοχετευθεί επαρκώς στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος» κατά λέξη αναφέρει «….. σε κάποιες περιπτώσεις, μικρών κυρίως καταναλώσεων, κάποια τιμολόγια μπορεί να είναι πιο ακριβά συγκριτικά με τον κυρίαρχο πάροχο, (δηλαδή τη ΔΕΗ ) ακόμη και κατά 30%…..»
ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
· Άμεση ηλεκτροδότηση όλων των κομμένων για χρέη νοικοκυριών, με μεγάλες εκπτώσεις των χρεών και διακανονισμούς πληρωμής σε βάθος χρόνου που θα υπολογίζουν την εισοδηματική ικανότητα της οικογένειας και θα περιλαμβάνουν σταθερό ποσό. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι και άδικο και ατελέσφορο. Ένα νοικοκυριό μπορεί να διακανονίσει τα χρέη του στη ΔΕΗ, αλλά πρέπει να πληρώνει στο ακέραιο τους επόμενους λογαριασμούς, τους οποίους φυσικά και ΔΕΝ μπορεί για τους ίδιους λόγους που δεν πλήρωσε τους προηγούμενους.
Επαναφορά του νόμου Λαφαζάνη, ο οποίος προέβλεπε 1200 κιλοβατώρες το τετράμηνο δωρεάν για όσους ήταν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Η κατάργηση αυτού του νόμου έχει συνέπεια μια οικογένεια που είναι κάτω από το όριο της φτώχειας ενώ με το νόμο Λαφαζάνη πλήρωνε το τετράμηνο μόνο 65 ευρώ, σήμερα η ίδια οικογένεια με το κοινωνικό τιμολόγιο πληρώνει 225 ευρώ!!! δηλαδή 3,5 φορές επάνω.
· Επαναφορά της κλιμακωτής χρέωσης 0-800, 800-1000, 1000-1200, 1200-1600, 1600-2000, 2000-3000, 3000 και άνω κιλοβατώρες με φθηνότερες τιμές για τις χαμηλές κλίμακες, δηλ. τα πιο φτωχά και μικρά νοικοκυριά. Η κλιμάκωση θα επιφέρει άμεση μείωση από 26% ως 10% για τις μικρές και μεσαίες καταναλώσεις.
· Άμεση κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και του τέλους εκτελωνισμού 5/1οοο. Η κατάργησή του θα επιφέρει άμεση μείωση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200 KWh της τάξης του 5% στο λογαριασμό της.
· Ενιαία Καθετοποιημένη ΔΕΗ σε Παραγωγή – Μεταφορά – Διανομή – Προμήθεια και άρα ενιαία τιμή, χρέωση και ενιαίος λογαριασμός ρεύματος. Πέρα από τις οικονομίες κλίμακας και την φθηνότερη τιμή ρεύματος που θα επιφέρει άμεσα η ενοποίηση των δραστηριοτήτων της επιχείρησης, θα γλιτώσει και η ΔΕΗ και τα νοικοκυριά και η βιομηχανία κ.ο.κ. από τους απανωτούς ΦΠΑ σε κάθε ξεχωριστή χρέωση που αθροίζονται για να υπολογιστεί ο γενικός ΦΠΑ στο ρεύμα.·
Ενιαίος λογαριασμός σημαίνει καμία ξεχωριστή χρέωση για ΥΚΩ. Υποχρέωση μιας δημόσιας επιχείρησης είναι να δίνει ρεύμα στην Πίνδο και στο Καστελλόριζο. Ας τα αφαιρέσει από τα κέρδη των μετόχων της. Το ίδιο ισχύει και για τους ιδιώτες παρόχους WATT & VOLT A.E. και ELPEDISON Α.Ε., PROTERGIA κ.λ.π. που εισπράττουν κι αυτοί από το λογαριασμό των νοικοκυριών «Υπηρεσίες Κοινωνικής Ωφέλειας». Τι κοινωνική ωφέλεια παρέχουν βέβαια…. ουδείς γνωρίζει (δες και ΡΑΕ/356/2014 – ΦΕΚ Β΄/1873/10.7.2014). Η κατάργησή τους θα επιφέρει άμεση μείωση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200KWh της τάξης του 14% στο λογαριασμό της.
· Άμεση μείωση του ΦΠΑ, καταρχήν στα επίπεδα προ κρίσης (9%). Το ρεύμα είναι αγαθό πρώτης ανάγκης για το σύγχρονο άνθρωπο, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται σαν παπούτσι ή μεταξωτή κορδέλα. Δηλαδή άμεση μείωση του συνολικού λογαριασμού κατά 4%.
Να καταργηθεί το ΕΤΜΕΑΡ. Δεν μπορεί μια 4μελής οικογένεια να επιδοτεί ιδιωτικές επιχειρήσεις με 200 και 500€ το χρόνο για τον Κοπελούζο, το Μυτιληναίο, την ENEL και τηνEdF–Energies Nouvelles, που κερδοσκοπούν, χαρατσώνουν και επιδοτούνται για ηλεκτροπαραγωγή και με «αέρα» και με «αέριο» και φιλοδοξούν να είναι οι νέοι μεσάζοντες με τα ΝΟΜΕ.
Η κατάργησή του θα επιφέρει άμεση ανακούφιση σε μια 4μελή οικογένεια με μέση κατανάλωση 4μηνου 2200KWh, με μείωση της τάξης του 22% στο λογαριασμό της.
· Μόνο από την κατάργηση των διαφόρων φόρων και τελών και την επαναφορά της κλιμακωτής τιμολόγησης η μείωση στο λογαριασμό του ρεύματος για μια μέση τετραμελή οικογένεια (2200KWh/4μηνο) ξεπερνά το 41%!! Αν προστεθεί και η κατάργηση των ΥΚΩ, η μείωση φτάνει το 55%!!!!
Πάνω απ όλα πρέπει η ΔΕΗ να επανέλθει στο σκοπό της. Ακριβώς όπως όριζε το Διάταγμα Ιδρύσεώς της (Ν. 1468/7.8.1950) : « Να αξιοποιεί οικονομικά τους εγχώριους και λοιπούς πόρους και να παρέχει στη φθηνότερη τιμή το ρεύμα χωρίς διάκριση μεταξύ αστικών και αγροτικών πληθυσμών. Να εγγυάται την ηλεκτροδότηση και του φτωχότερου χωριού και νοικοκυριού.»
Αυτό προϋποθέτει να ξαναγίνει ενιαία και καθετοποιημένη, λειτουργώντας για μια ακόμη φορά σαν η ατμομηχανή της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Άρα δεν μπορεί να ξεπουλιέται, να επιδοτεί τους ανταγωνιστές της, να καθορίζουν τα λόμπυ συμφερόντων με τι θα παράγει, τι δίκτυα θα φτιάχνει και πώς θα κομματιαστεί και θα διαλυθεί.
Ο αγώνας λοιπόν για ρεύμα φτηνό για όλο το λαό μπορεί να υλοποιηθεί από μια ενιαία και 100% δημόσια και κοινωνική Δ.Ε.Η. Μια ΔΕΗ που θα ενσωματώσει ξανά τις αποσχισθείσες εταιρείες (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ). Μια Δημόσια ΔΕΗ που μαζί με δημόσια ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ και δημόσια ΕΛΠΕ θα αποτελέσουν τον δημόσιο εκείνο ενεργειακό πυλώνα που θα υπηρετήσει τα συμφέροντα της κοινωνίας και της ανάπτυξης. Αυτά προϋποθέτουν την κατάργηση των μνημονίων και την έξοδο από την ευρωζώνη.
* Ο Θανάσης Πετράκος είναι Υπεύθυνος Ενεργειακής Πολιτικής της Π.Γ. της ΛΑ.Ε.