Άμεσες και εφαρμόσιμες παρεμβάσεις για στεγαστικό, δημογραφική κρίση και απελευθέρωση της ανάπτυξης
H Κύπρος αντιμετωπίζει σήμερα μια τριπλή πρόκληση: το αβάσταχτο κόστος στέγασης, την εκρηκτική υπογεννητικότητα και τη γραφειοκρατία που κρατά την ανάπτυξη δέσμια. Για τα νεαρά ζευγάρια που θέλουν να κάνουν το δικό τους ξεκίνημα, η πραγματικότητα γίνεται ολοένα και πιο ασφυκτική.
Η απάντηση στο τρικέφαλο πρόβλημα δεν βρίσκεται σε αόριστες εξαγγελίες, αλλά σε συγκεκριμένα εφαρμόσιμα μέτρα που μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα. Μέτρα που έχουν στόχο την ουσιαστική ανακούφιση των πολιτών και τη σταθερή οικοδόμηση του μέλλοντος της χώρας. Για αυτό προτείνω τα εξής:
Άτοκο κοινωνικό δάνειο για νεαρά ζευγάρια
Προτείνεται η παροχή άτοκου κοινωνικού δανείου ύψους έως €50.000 σε ζευγάρια κάτω των 40 ετών, με οικογενειακό εισόδημα μέχρι €80.000. Το ποσό θα είναι κλιμακωτό ανάλογα με το εισόδημα, και η αποπληρωμή του θα γίνεται σε βάθος 15 ετών.
Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι το κίνητρο για τεκνοποίηση:
- Με 2 παιδιά, διαγράφεται το 50% του ποσού.
- Με 3 ή περισσότερα παιδιά, διαγράφεται το 100%.
Με αυτό τον τρόπο διασυνδέεται άμεσα η στεγαστική στήριξη με την ενίσχυση της οικογένειας. Είναι ένα μέτρο κοινωνικά δίκαιο, οικονομικά ρεαλιστικό και δημογραφικά κρίσιμο.
Υποχρεωτική καταγραφή των ενοικίων για προστασία και φορολογική δικαιοσύνη
Η ενοικίαση ακινήτων στην Κύπρο παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη. Τα «μαύρα ενοίκια» στερούν από το κράτος εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι ενοικιαστές μένουν χωρίς κανένα θεσμικό πλαίσιο προστασίας.
Η πρόταση περιλαμβάνει:
- Ηλεκτρονική καταγραφή όλων των ενοικιαστηρίων συμβολαίων σε πλατφόρμα του κράτους.
- Κίνητρα στους ενοικιαστές για να δηλώσουν (π.χ. έκπτωση φόρου) και δικαίωμα των ενοικιαστών να διεκδικούν επιδόματα στέγασης μόνο μέσω δηλωμένων συμβολαίων.
Η Πολιτεία οφείλει να εξασφαλίσει τη διαφάνεια, να περιορίσει την παραοικονομία και να δημιουργήσει τις βάσεις για ένα δίκαιο και ρυθμισμένο σύστημα ενοικίασης
Ψηφιοποίηση των πολεοδομικών και οικοδομικών αδειών – Η τεχνολογία είναι εδώ
Είναι ανεπίτρεπτο σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, εν έτει 2025, να απαιτούνται μήνες για την έκδοση πολεοδομικών ή οικοδομικών αδειών. Η τεχνολογία υπάρχει και χρησιμοποιείται ήδη σε πολλές χώρες. Το πρόβλημα είναι καθαρά διοικητικό και πολιτικό. Για επίσπευση των διαδικασιών προτείνεται:
- Πλήρης ψηφιοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης, με ηλεκτρονικές υποβολές, παρακολούθηση φακέλου και αυτοματοποιημένες εγκρίσεις για απλές περιπτώσεις.
- Θεσμοθέτηση προθεσμιών για απαντήσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
- Διαφάνεια και λογοδοσία σε κάθε καθυστέρηση.
Η επιτάχυνση των διαδικασιών σημαίνει περισσότερα σπίτια, λιγότερα κόστη και πραγματική ώθηση στην ανάπτυξη.
Επενδύουμε στο μέλλον
Το στεγαστικό δεν λύνεται με ευχές. Λύνεται με πολιτική βούληση και πράξεις. Οι πλήρως κοστολογημένες προτάσεις μου για άτοκο κοινωνικό δάνειο, η ρύθμιση των ενοικίων και η επιτάχυνση των αδειών είναι τρεις ξεκάθαρες κινήσεις που μπορούν να υλοποιηθούν σήμερα. Όχι αύριο. Σήμερα.
Ας επιλέξουμε να στηρίξουμε τους νέους. Ας επιλέξουμε να επενδύσουμε στο μέλλον.
Μάριος Ηλία
Οικονομολόγος
Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ
Σημείωση: Το κείμενο εκφράζει προσωπικές απόψεις και όχι κατ’ ανάγκη απόψεις της Iskra
