1945 Ιούλιος- Αύγουστος: Το ΚΚΕ για αποχή του ΕΑΜ από τις εκλογές

ΙΟΥΛΙΟΣ

 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ

4 Δημοσιεύεται απόφαση του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ για τον κίνδυνο πραξικοπήματος από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο και τις φασιστικές οργανώσεις που συνεργάζονται μ’ αυτόν.

6 Οι ηγέτες των αστικών πολιτικών κομμάτων του Κέντρου Θ. Σοφούλης, Γ. Καφαντάρης, Ν. Πλαστήρας, Εμμ. Τσουδερός και Αλ. Μυλωνάς προχωρούν σε έντονο διάβημα στον αντιβασιλιά και τον πρωθυπουργό για την τρομοκρατία.

17 Νέο έντονο διάβημα των Θ. Σοφούλη, Γ. Καφαντάρη, Ν. Πλαστήρα, Εμμ. Τσουδερού και Αλ. Μυλωνά στον πρωθυπουργό και τους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εσωτερικών για τους πολιτικούς κρατούμενους , την τρομοκρατία και το ζήτημα των εκλογών.

19 Σε απόφαση του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ τονίζεται ότι «στην ύπαιθρο κυριαρχούν οι μοναρχικές ληστοσυμμορίες και η δολοφονική τρομοκρατική δράση τους σε πόλεις και χωριά συνεχίζεται και επεκτείνεται ακόμα πιο πολύ».

22 Ο υπουργός Εξωτερικών Ι. Σοφιανόπουλος, ο πολιτικός που υπέγραψε τη Συμφωνία της Βάρκιζας εκ μέρους της κυβέρνησης, επιστρέφοντας από τον Άγιο Φραγκίσκο υποβάλλει την παραίτηση του δηλώνοντας  ότι μόνο με αντιπροσωπευτική κυβέρνηση θα εξυπηρετηθούν τα εθνικά δίκαια και θα λυθούν τα εσωτερικά ζητήματα.

27 Πάνω από 30.000 εργάτες στη Θεσσαλονίκη συγκεντρώνονται στο γήπεδο του Ηρακλή και ζητούν τιμαριθμικό μεροκάματο και μισθούς, κατάργηση των φασιστικών νόμων, δημοκρατικές ελευθερίες και συγκρότηση αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης.

30 Συνεδριάζει η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ. Διάβημα στον αντιβασιλιά και τον πρωθυπουργό για να επιτραπεί συγκέντρωση για τα τέσσερα χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ.

ΔΙΕΘΝΗ

5 Μεγάλη νίκη του Εργατικού Κόμματος στις βουλευτικές εκλογές στη Βρετανία.

17-28  Συνδιάσκεψη των τριών «μεγάλων» (Στάλιν, Τρούμαν, Τσώρτσιλ) στο Πότσδαμ.

16 Πρώτη δοκιμή της ατομικής βόμβας στο Νέο Μεξικό των ΗΠΑ.

23 Στο Παρίσι αρχίζει η δίκη του στρατάρχη Πεταίν για εσχάτη προδοσία. Στις 15 Αυγούστου καταδικάζεται σε θάνατο, αλλά με παρέμβαση του Ντε Γκωλ η ποινή μετατρέπεται σε ισόβια.

26 Κυβέρνηση Εργατικών υπό τον Κλήμεντ Άττλη στη Μεγάλη Βρετανία.

 «Και τα τρυφερά αετόπουλα στις φυλακές»

« …Φτάνοντας έξω στα γραφεία συναντούμε μια συντροφιά από μαννάδες να κουβεντιάζουν ζωηρά. Θα πήγαιναν στις Πρεσβείες, μ’ ένα υπόμνημα. Όταν τους είπαμε πως θα γράψουμε για τα παιδιά τους, μας δίνουν το υπόμνημα και μιλούν όλες μαζί: «Να  τα γράψεις. Να τα φωνάξεις».

Διαβάζουμε: «ΥΠΟΜΗΜΑ των οικογενειών των Πολιτικών Κρατουμένων Φυλακών Ανηλίκων Κηφισσιάς. Προς τον εισαγγελέα κ. Κόλλια ( σ.σ. τον Κωνσταντίνο Κόλλια θα τον συναντήσουμε ξανά στη δεκαετία του 1960, όταν ως εισαγγελέας του Αρείου Πάγου προσπάθησε να σταματήσει την έρευνα για τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, στη συνέχεια έγινε ο πρώτος «πρωθυπουργός» της Χούντας τον Απρίλιο του 1967), τας Πρεσβείας της Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας, Αμερικής, ΕΣΣΔ. Τα εις Φυλακάς ανηλίκων κρατούμενα παιδιά μας, επειδή δεν αντέχουν πλέον εις τους καθημερινούς ξυλοδαρμούς και τα καθημερινά βασανιστήρια, την έλλειψη και αυτού του νερού, και μετά τους ομαδικούς ξυλοδαρμούς 6-7-45, όπου υπάρχουν αρκετοί τραυματίαι, σε ένδειξη διαμαρτυρίας εκήρυξαν απεργίας πείνας ζητούντες να τους επισκεφθεί ιατροδικαστής, ίνα εξετάσει τα ανωτέρω και ληφθούν τα επιβαλλόμενα μέτρα.

9 Ιουλίου

Η Επιτροπή».

-Πόσα παιδιά κρατούν στην Κηφισσιά;

-Διακόσια. Όχι, όχι. Διακόσια πενήντα.

-Ίσαμε πόσων χρονών είναι;

-Ο δικός μου παιδί μου είναι 18 χρονών κι είναι απ’ τους πιο μεγάλους.

-Αποστόλη, Αποστόλη Ολύμπιο. Και τους άλλους δυό μέσα τους έχουν.

-Πού;

-Τον Βασίλη μου, 23 χρονών στου Αβέρωφ. Ήταν χημικός στο Πανεπιστήμιο. Κι’ ο άλλος ο Μενέλαος μηχανικός. Πήγαινε στον «Πειραικό», 20 χρονών.

Σφίγγεται η καρδιά.

-Ήταν ελασίτες;

-Κι’ οι τρεις παιδάκι μου, κι’ οι τρεις. Και τι παλληκάρια.

Μας κόβει μια άλλη μάννα:

-Και μένα τρία παιδιά μου πήρανε. Ήρθαν νύχτα στις 12, στις 22 του Απρίλη και τους πήραν… Καθόμαστε Γαλατσίου 62…Τ’ όνομά τους; Γρηγόρη τον ένα στου Αβέρωφ, Βαγγέλη τον άλλο και Γιώργη. Τα λόγια βγαίνουν λαχταριστά.

-Τα δέρνουν τα παιδιά;

– Με βούρδουλα… Τα ρημάζουν… Προχτές ξεσηκώθηκε η Κηφισιά

απ’ τα ουρλιαχτά. Μωρά πράγματα. Οι αναίσθητοι!

-Σας αφήνουν να τα βλέπετε;

-3-4 λεφτά, μονάχα το κεφάλι.

– Σαν κακούργος παιδάκι μου- ξεσπάει η πιο τυραγνισμένη μορφή- σαν κακούργους. Βοηθείστε να βγουν απ’ την κόλαση… Γράψτε. Φωνάξτε…

-Πήγατε στον Εισαγγελέα; Του τάπατε;

-Από κει ερχόμαστε…τούπαμε πως δεν τρων απ’ την Παρασκευή… «ΝΑ ΠΕΘΑΝΟΥΝ», μας απάντησε.

-Πώς τον λένε τον Εισαγγελέα;

-ΚΟΛΛΙΑ!

Σ’ αυτή την κόλαση, κινδυνεύουν να πεθάνουν 248 τρυφερά παιδάκια, ως 10 και 12 χρονών ακόμα, με την κατηγορία «συμμετοχής στο κίνημα»…».

« Νέα Γενιά», 15.7.1945.

 Βασιλιάς Γεώργιος: « Ένας ευχάριστος ηλίθιος»

 Ο αμερικανός δημοσιογράφος Σάυρους  Σούλτσμπέργκερ περιγράφει την συνάντηση που είχε με τον βασιλιά Γεώργιο στο Λονδίνο στις 27 Ιουλίου 1945:

« Είδα τον βασιλέα της Ελλάδος στις τρεις και μισή (…) Έχει ένα μεγάλο, άνετο διαμέρισμα για γραφείο στο ξενοδοχείο «Κλάριτζ».

Ο Γεώργιος, ντυμένος πολιτικά και φορώντας γυαλιά με σκελετό, με δέχτηκε φιλικά όπως πάντα, και γεμάτος κουτσομπολιό. Αν δεν ήταν βασιλιάς, θα ’ταν από κείνο το είδος των ανθρώπων που τους καλούν την τελευταία στιγμή για να συμπληρώσουν τον αριθμό των καλεσμένων σ’ ένα γεύμα, ή ένας διάσημος δημοσιογράφος για τη στήλη κουτσομπολιών σε αμερικάνικη εφημερίδα.

Είταν βέβαιος πως ούτε η θέση του ούτε τα σχέδια του άλλαξαν με τις βρετανικές εκλογές, πως ο Στάλιν μιλούσε τέλεια γαλλικά (!), πως τον παρακολουθούσαν-τον Γεώργιο- αδιάκοπα κατάσκοποι κομμουνιστές, πως αμερικανοί επιχειρηματίες είχαν ζωηρό ενδιαφέρον για την εκμετάλλευση ορυχείων χρωμίου και μολύβδου στην Ελλάδα. Κάθε φορά που μιλώ μαζί του, μου δίνει την εντύπωση ευχάριστου ηλίθιου, δίχως κανένα ενδιαφέρον για την Ελλάδα, το λαό της, ή την πολιτική της. Φαίνεται να θεωρεί την Ελλάδα σαν μια δυνητική περιοχή για εκμετάλλευση από τους Ι.Π. Μόργκαν και Συντροφία (σ.σ. η γνωστή μας J.P. Morgan)».

Σάυρους Σουλτσμπέργκερ «Πολιτικά Παρασκήνια της εποχής μας» σε μετάφραση Κοσμά Πολίτη, σ.350 , εκδόσεις Α. Καραβία- Α. Δημητριάδη,  Αθήνα 1972.

« Η Λαϊκή Δημοκρατία βρίσκεται κάτω από κάθε πέτρα»

 «… Όλα τα πολιτικά κόμματα ή συνασπισμοί κομμάτων μπορεί να δίνουν ένα πολιτικό πρόγραμμα, περισσότερο ή λιγότερο ειλικρινές ή ψεύτικο και δημοκοπικό. Αλλά ο Πολιτικός Συνασπισμός των κομμάτων του ΕΑΜ μας δίνει ένα κομμάτι ζωής, μας δίνει την ίδια τη ζωή του ελληνικού λαού, τη σάρκα και το αίμα του στο μνημειακό αυτό «πιστεύω» που είναι ψηλό σαν τον Όλυμπο και στερεό σαν την Πίνδο. Ο ελληνικός λαός απ’ άκρη σ’ άκρη, σε στεριά και σε νησιά το ξέρει.

Το ξέρει γιατί το έζησε σε όλη την Ελλάδα, και το έζησε για πάντα.

Το ξέρει γιατί στους τρομερούς μήνες ύστερα από το Δεκέμβρη, το έζησε απ’ την ανάποδη. Το πλήρωσε με αίμα, με λαχτάρα, με φρίκη. Το πλήρωσε με καθαρόαιμο φασισμό. Είχαν την αφέλεια να νομίζουν, ότι θα το ξεριζώσουν το παντοδύναμο «πιστεύω» του ΕΑΜ. Και τα κατάφεραν να το κάμουν δέκα φορές πιο ακατάλυτο.

Ένας χωριάτης, παλιά γνωριμία του αγώνα μου έλεγε χθες για τη μακρινή του επαρχία:

-Το λέει τώρα ο κόσμος για τη Λαϊκή Δημοκρατία! Η Λαϊκή Δημοκρατία βρίσκεται κάτω από κάθε πέτρα»!

Από άρθρο του Κώστα Καραγιώργη στο «Ριζοσπάστη» 31.7.1945.

Προαγωγές ταγματασφαλιτών

«… Εις λοχαγόν ο ανθ)γος μηχανικού Γαλάνης Κανέλλος … υπηρετών εις τα Τάγματα Ασφαλείας συλληφθείς και εκτελεσθείς παρ’ αναρχικών την 17^ην Σεπτεμβρίου 1944 εις Μελιγαλά» 2) Εις εφ.λοχαγόν ο εφ.ανθ)γος Ζάχος Γεώργιος…»3) « Εις υπολοχαγόν ο ανθ)στης Κατιβελάκος Λεωνίδας…» 4) «Εις λοχαγόν ο ανθ)γός πεζ. Κοσμόπουλος Νικόλαος…» 5) «Εις Αρχίατρον ο ιατρός Λαμπρακόπουλος Γ….» 6) « Εις συν)ρχην ο επίλαρχος Μορφονιός Φ., δηλαδή προάγονται κατά δύο βαθμούς αξιωματικοί φονευθέντες ως υπηρετούντες εις τα Τάγματα Ασφαλείας των οποίων αρχηγός επίσημος ήτο ο Σιμάνα (σ.σ. ο επικεφαλής των SS στην Ελλάδα)…».

« Ελευθερία» 25.7.1945.

 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ

1 To Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ προτείνει στην Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ ν’ αναλάβει «την πρωτοβουλία συγκέντρωσης όλων των πολιτικών και ομάδων που τάσσονται υπέρ της Δημοκρατίας, για το συντονισμό των προσπαθειών τους με σκοπό το σχηματισμό αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης με πλατιά συμμετοχή του κινήματος Αντίστασης».

3 Το Κόμμα των Φιλελευθέρων αίρει την υποστήριξή του στην κυβέρνηση Βούλγαρη. Προκαλείται πολιτική κρίση. Ο Βούλγαρης παραιτείται αλλά συγκροτεί ξανά υπηρεσιακή κυβέρνηση

4 Το ΚΚΕ προειδοποιεί για αποχή του ΕΑΜ από τις εκλογές αν δεν σχηματισθεί αντιπροσωπευτική κυβέρνηση.

26 Ο αριστερός ΕΡΓΑΣ κερδίζει με συντριπτικές πλειοψηφίες τις εκλογές στα εργατικά κέντρα Αθήνας και Πειραιά.

30 Όλα τα διαζύγια που εκδόθηκαν στις περιοχές που ήλεγχε το ΕΑΜ χαρακτηρίζονται άκυρα από την Ιερά Σύνοδο.

ΔΙΕΘΝΗ

6 Οι ΗΠΑ ρίχνουν την πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα.

7 Στη Γιουγκοσλαβία ο Τίτο δεν επιτρέπει στον εξόριστο βασιλιά Πέτρο να επιστρέψει στη χώρα.

8 Η Σοβιετική Ένωση κηρύσσει τον πόλεμο στην Ιαπωνία.

9 Μετά τη Χιροσίμα οι αμερικανοί ρίχνουν και δεύτερη βόμβα στο Ναγκασάκι.

10 Τελεσίγραφο των συμμάχων στην Ιαπωνία. Την καλούν σε συνθηκολόγηση άνευ όρων. Στις 14 η Ιαπωνία παραδίδεται.

 Η προαγωγή του Παπαδόγκωνα

« Εις το κυκλοφορήσαν χθες Τρίτον τεύχος του υπ’ αριθ. της 7^ης  Αυγούστου 1945, φύλλον της «Εφημερίδος της Κυβερμήσεως», δημοσιεύεται διάταγμα του Προέδρου της Κυβερνήσεως ναυάρχου κ. Βούλγαρη, δια του οποίου προάγεται μεταθανατίως εις τον βαθμόν του υποστρατήγου ο συνταγματάρχης Παπαδόγκωνας Διονύσιος.

Ο Παπαδόγκωνας ήτο αρχηγός των Ταγμάτων Aσφαλείας Πελοποννήσου. Διαρκούσης της κατοχής είχεν υπογράψει ειδικήν συμφωνίαν με τον Ιταλόν στρατηγόν εις τας Καλάμας, δια την δίωξιν του κινήματος Αντιστάσεως. Βραδύτερον, μετά την πτώσιν της Ιταλίας, συνειργάσθη στενώτατα με τους Γερμανούς, προς τον αυτόν σκοπόν, εξοπλισθείς παρ’ αυτών και με πυροβολικόν. Είχεν αποστείλει συγχαρητήρια τηλεγραφήματα εις τον Χίτλερ και είχεν εκφωνήσει επανειλημμένως λόγους από ραδιοφώνου υπέρ των Γερμανών…

Εις το ίδιον φύλλον της «Εφημερίδος της Κυβερνήσεως» δημοσιεύεται επίσης η προαγωγή κατά δυο βαθμούς των αξιωματικών των Ταγμάτων Ασφαλείας Π. Αγγελοπούλου, Γ. Σαγρίδου, Π. Τσιρίγου, Δ. Φωτοπούλου και Ι. Χριστόφιλου…».

« Ελευθερία» 18.8.1945

Ο πρωθυπουργός «ουδεμίαν είχε γνώσιν»!

« … Ο πρόεδρος της Κυβερνήσεως… επί της δράσεως του Παπαδόγκωνα ουδεμίαν είχε γνώσιν…»!

Από ανακοίνωση του υφυπουργείου  Τύπου στη «Λευκή Βίβλο – «Δημοκρατικός νεοφασισμός, Ιούλης-Οκτώβρης 1945, σ.12, έκδοση του Πολιτικού Συνασπισμού των Κομμάτων του ΕΑΜ

Διώξεις εκπαιδευτικών

« Πληροφορούμεθα ότι επικειμένης της ενάρξεως της νέας σχολικής περιόδου, ήρχισαν αθρόαι μεταθέσεις δημοδιδασκάλων. Κύρια αφορμή είναι τα δημοκρατικά φρονήματα και η ανάμιξις των δημοδιδασκάλων εις το κίνημα της αντιστάσεως. Ο αριθμός των μετατιθεμένων είνε καταπληκτικός. Εις 3000 υπολογίζονται οι μετακινούμενοι από τας περιφερείας Χαλκίδος, Λαμίας, Αθηνών, Πειραιώς, Τρικάλων, Κονίτσης, Τριπόλεως, Κορίνθου, Λεβαδείας, Κεφαλληνίας, Σπάρτης, Ιωαννίνων και Ναυπλίου δια τα δημοκρατικά των φρονήματα και εις άλλους τόσους ανέρχονται οι διωκόμενοι δι’ ανάμιξιν εις το κίνημα αντιστάσεως. Τόση είνε η μανία της διώξεως των αναμιχθέντων εις το κίνημα αντιστάσεως ώστε δημοδιδάσκαλος φυλακισθείς από τους Γερμανούς εις Χαϊδάρι, μετατίθεται δι’ αυτόν ακριβώς τον λόγον».

«Βήμα» 31.8. 1945

Και η… «γενική φήμη»

«Πρακτικόν Συνεδριάσεως Πειθαρχικού Συμβουλίου

Αρ. 45

Εν Αθήναις σήμερον την 10/8/1945 …το συμβούλιον αποφαίνεται ως ακολούθως 1) αν και δεν αποδεικνύονται αι δημόσιαι εκδηλώσεις των πολιτικών φρονημάτων του παραπεμπομένου αστυφύλακος   Κ. Κωνσταντακοπούλου εν τούτοις η γενική φήμη τον κατατάσσει μεταξύ εκείνων, οίτινες συνεσχέτιζον τα πολιτικά και κοινωνικά των φρονήματα με τα έργα της δημοσίας υπηρεσίας των…δι’ ό επιβάλλει εις αυτόν την ποινήν της οριστικής απολύσεως…».

« “Δημοκρατικός” νεοφασισμός, Ιούλης-Οκτώβρης 1945, σ. 20, έκδοση του Πολιτικού Συνασπισμού των Κομμάτων του ΕΑΜ

Αύριο: 7^ο  Συνέδριο του ΚΚΕ που καταγγέλλει ότι οι αγγλικές αρχές κατοχής είναι υπεύθυνες για την τρομοκρατία-Ο Μολότωφ φέρνει το ελληνικό ζήτημα στη διάσκεψη τωνΥΠΕΞ των μεγάλων δυνάμεων.