Με αμείωτη ένταση η βρετανική βασιλική αεροπορία ( RAF) συνεχίζει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς σε γειτονιές του Πειραιά και της Αθήνας που ελέγχονται από τον ΕΛΑΣ. Από τις επιθέσεις προκαλούνται πολλά θύματα μεταξύ των αμάχων. Δεκάδες κτίρια ακόμη και εκκλησίες βομβαρδίζονται από τα εγγλέζικα αεροπλάνα που πετούν πολύ χαμηλά. Στους Αγίους Αναργύρους ρίχνουν βραδυφλεγείς βόμβες που έκαιγαν όλη τη νύχτα.
Αεροσκάφος της RAF βομβαρδίζει τις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας.
Στο μέτωπο της Αθήνας οι ελασίτες καταλαμβάνουν το εργοστάσιο Πουλόπουλου στα Πετράλωνα και περισφίγγουν τον κλοιό σε άλλα στρατηγικής σημασίας σημεία όπως η έπαυλη Θων στη συμβολή των λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας, ο Ερυθρός Σταυρός και η Σχολή Χωροφυλακής στη λεωφόρο Μεσογείων.
Κατεστραμμένο σπίτι από τις μάχες του Δεκέμβρη.
Χτυπούν επίσης εφοδιοπομπές των εγγλέζων που ανέβαιναν από τον Πειραιά προς την Αθήνα στη λεωφόρο Συγγρού και τη οδό Πειραιώς.
Στο μέτωπο του Πειραιά τμήματα του ΕΛΑΣ Πειραιά και της ΧΙΙΙ Μεραρχίας (σ.σ: Ρούμελης) επιτέθηκαν τη νύχτα της 13ης προς την 14η του Δεκέμβρη στις βρετανικές δυνάμεις στο Φάληρο και το Μοσχάτο. Προξένησαν μεγάλες απώλειες στον εχθρό και συνέλαβαν 120 βρετανούς και ινδούς στρατιώτες. Οι Εγγλέζοι απαντούν με βομβαρδισμούς συνοικιών με θύματα αμάχους.
Την ίδια μέρα η Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ σε προκήρυξή της προς το λαό της Αθήνας και του Πειραιά καλεί για ένα «αποφασιστικό Παλλαϊκό Πόλεμο».
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ
Χτυπούν εκκλησίες και αμάχους του Πειραιά
Σε ημερολόγιο που κρατούσε ανώνυμος αγωνιστής στον Πειραιά διαβάζουμε: «14-12-44. Σήμερα χτυπήθηκαν οι εκκλησίες Αγ. Λευτέρης Καμίνια, Αγ. Γεώργιος Κοκκινιάς και Προφήτης Ηλίας που σχεδόν καταστράφηκε. Μια οβίδα έσκασε σ’ ένα καταφύγιο στα Καμίνια. Σκότωσε τον Σωτήρη Φαμέλη, την Ειρήνη Φαμέλη, το γαμπρό τους Κ. Τζανόπουλο και ένα γέρο γείτονά τους. Τραυμάτισε την Άννα και Ανθούλα Φαμέλη (Δωδεκανήσου 26)».
(Από την έκδοση της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Πειραιά «Για την Ανεξαρτησία- Για τη Λαική Δημοκρατία 33 ημέρες μάχης» του Δεκέμβρη του 1945, επανέκδοση της Τομεακής Οργάνωσης Πειραιά του ΚΚΕ, 2014).
Αφίσα του ΕΑΜ: Έλληνες θ’ αφήσουμε τους απελευθερωτές του Σκόμπυ να μας ατιμάζουν;
« Στον Πειραιά έρριξαν έγχρωμους -αραπάδες ( σ.σ.: Στρατιώτες από τις βρετανικές αποικίες) και νάνους ( σ.σ: Γκούρκας από το Νεπάλ, κοντόσωμοι, με ύψος 1.60 μ., σκληροτράχηλοι πολεμιστές άριστοι σε «ειδικές επιχειρήσεις» τη νύχτα, σε μάχες σώμα με σώμα και με κύριο όπλο ένα κυρτό μαχαίρι)- που μαζί με τους ντόπιους συμμορίτες, παραβιάζουν τα σπίτια των πατριωτών σκοτώνουν , πιάνουν , ληστεύουν, ατιμάζουν κορίτσια.
Η κατάρα των γονιών και των αδελφών γιγαντώνει τον παλλαϊκό πόλεμο, να γλυτώσει η χώρα από τους νέους βάρβαρους επιδρομείς».
( «Ριζοσπάστης», 14.12.1944).
«Το Κολωνάκι έχει ξαναγίνει ένα είδος χωριό»
Από τις ημερολογιακές σημειώσεις του Γιώργου Θεοτοκά ( « Τετράδια Ημερολογίου ( 1939-1953)», σ.541, εκδόσεις Εστία):
«14 Δεκεμβρίου
Σήμερα μία διαταγή της Στρατιωτικής Διοίκησης ορίζει ότι η κυκλοφορία θα επιτρέπεται μονάχα από τις 12 στις 2 μ.μ. Έχει κανείς την εντύπωση πως κάτι συμβαίνει. Μεγάλη ησυχία εδώ τριγύρω συγκριτικά με το τι συνέβαινε ως χτες. Πέφτουν πυροβολισμοί , αλλά πολύ αραιοί κι οι περισσότεροι μακρινοί. Στις 12 ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους. Το Κολωνάκι έχει ξαναγίνει ένα είδος χωριό, με την πλατεία όπου μαζεύουνται οι χωριανοί το μεσημέρι για να κουβεντιάσουν και να μάθουν τα νέα και με τη βρύση όπου πλήθος γυναίκες απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις, φορτωμένες κανάτια και κουβάδες , κάνουν ουρά. Είναι η βρύση της λεωφόρου Ηρώδου που κατασκεύασαν οι Γερμανοί χρησιμοποιώντας την πηγή του Εθνικού Κήπου.
Έλεγχοι στους δρόμους του κέντρου από βρετανούς και έλληνες αστυνομικούς.
Οι διαδόσεις λένε ότι ο ΕΛΑΣ συνθηκολογεί προβάλλοντας ως μόνο όρο το αίτημα της γενικής αμνηστείας. Φαίνεται ότι οι αγγλικές αποβάσεις των τελευταίων ημερών δημιούργησαν νέα αναλογία δυνάμεων, εξού η συναίσθηση των επαναστατών πως ο αγώνας στο εξής θα είναι μάταιος. Επίσης είναι γεγονός ότι έφτασε ο Πλαστήρας κι υπάρχει διάχυτη, γύρω απ’ αυτό το όνομα, μια προσδοκία».
Το συνέδριο των Βρετανών Εργατικών για την Ελλάδα
Δυο ειδήσεις, δύο διαφορετικές οπτικές για το συνέδριο του Εργατικού Κόμματος της Μεγάλης Βρετανίας οι εργασίες του οποίου διεξάγονταν εκείνες τις μέρες:
Η πρώτη από την εφημερίδα «Η Ελλάς» (14.12.1944) που ήταν όργανο της κυβέρνησης Παπανδρέου και την έριχναν βρετανικά αεροπλάνα στις γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά:
« ΛΟΝΔΙΝΟΝ 14 ( Ιδ. Υπηρεσία).- Ο εργατικός κ. Μπέβιν ( σ.σ.: Έρνστ Μπέβιν από τους ηγέτες των βρετανικών συνδικάτων και του Εργατικού Κόμματος, στο συνέδριο μίλησε ως ένας κλασσικός αποικιοκράτης του 19ου αιώνα) όστις είναι μέλος της Κυβερνήσεως και αποτελεί προσωπικότητα του εργατικού κόμματος, έλαβε τον λόγον κατά την συνέλευσιν του εν λόγω κόμματος και ησχολήθη με τα εν Ελλάδι γεγονότα. Ο κ. Μπέβιν είπε ότι δεν θα ομιλήση ως εργατικόν μέλος της Εθνικής Κυβερνήσεως, αλλ’ ως πιστόν μέλος της εργατικής κινήσεως. Ακολούθως ετόνισεν ότι τα ληφθέντα δια την Ελλάδα μέτρα δεν ελήφθησαν μόνον υπό του κ. Τσώρτσιλ, αλλά υφ’ όλοκλήρου του Υπουργικού Συμβουλίου. Μεθ’ ό συνέστησεν εις τους ομιλητάς να μη είναι μελοδραματικοί , διότι αυτός συνήθισε να πράττη και να λέγη κατόπιν σκέψεως. Επί τέσσερα έτη είπεν, παρηκολούθησα το Ελληνικόν πρόβλημα και μετέσχον εις όλας τας αποφάσεις κατά την περίοδον ταύτην. Ατενίζων προς το παρελθόν βλέπω ότι ουδεμία εκ των ληφθεισών αποφάσεων ήτο εσφαλμένη. Η κατάστασις εις την Ελλάδα πρέπει να διατηρηθή σταθερά διότι εκ ταύτης εξαρτάται η παγίωσις της καταστάσεως εις την Βαλκανικήν. Ομιλών περί της εγκαθιδρύσεως της Ελληνικής Κυβερνήσεως ετόνισεν ότι όλα τα κόμματα γενικώς ήσαν σύμφωνα επί του σημείου τούτου. Ουδέποτε ανέμενον ότι ο ΕΛΑΣ θα παρέβαινε την συμφωνίαν.
Βρετανοί αξιωματικοί ξέγνοιαστοι στο μπαρ της «Μεγάλης Βρετανίας. Εκεί δεν φτάνει ο αχός της μάχης. (Φωτογραφία του Dmitri Kessel «Ελλάδα του ’44», εκδόσεις ΑΜΜΟΣ, Αθήνα 1994).
Ο κ. Μπέβιν απαντών εις διακοπήν είπε τα εξής: « Δεν με ενδιαφέρει τι εσκέπτετο ο κ. Τσώρτσιλ αλλά τι σκέπτομαι εγώ. Ανέμενον ότι ο ΕΛΑΣ θα ετίμα την υπογραφήν του και δεν θα παρέβαινε το σύμφωνον το οποίον υπέγραψε, όπως συνήθισα να κάμνω και εγώ. Η Βρεττανική Κυβέρνησις δεν εγκαταλείπει τα σχέδια της δια την Ελλάδα, και έλαβεν όλα τα μέτρα δια να προετοιμάση το έδαφος προς διενέργειαν ελευθέρων εκλογών , παροχήν βοηθείας και την ανασυγκρότησιν της βιομηχανίας δια να ζήση η δυστυχής αυτή χώρα. Η Βρεττανική Αυτοκρατορία, είτε μας αρέσει είτε όχι, δεν μπορεί να εγκαταλείψη την θέσιν της εις την Μεσόγειον από την σταθερότητα της οποίας εξαρτάται η σταθερότης εις τον κόσμον».
Η δεύτερη από το «Ριζοσπάστη» της ίδιας μέρας με τίτλο « Η Αγγλία δίνει εξετάσεις στην Ελλάδα» :
« ΛΟΝΔΙΝΟ 13.- Στο συνέδριο των Άγγλων εργατικών η επίθεση όλων των βουλευτών κατά του Τσώρτσιλ ήταν σφοδρή. Ο βουλευτής Γκρήνγουντ είπε: «Αν ενεργήσουμε με σωφροσύνη, μεγαλοψυχία και ανθρωπισμό στις απελευθερούμενες χώρες, πιστεύω πως θα κερδίσουμε πνευματική νίκη απέναντι στο φασισμό. Στο Ελληνικό ζήτημα θα δόσουμε τις εξετάσεις μας. Το Ελληνικό πρόβλημα παρουσιάζεται με την πιο επικίνδυνη και εξαιρετικά πολύπλοκη μορφή. Τα στρατιωτικά μέτρα δεν πρόκειται να δώσουν λύση. Το πρόβλημα μένει για τους πολιτικούς. Η ευθύνη βαρύνει τους ώμους της Βρετανικής Κυβέρνησης».
Ο «Ριζοσπάστης» στις 14 του Δεκέμβρη 1944.
Ο βουλευτής Μπέστεντ είπε, ότι « η Μεγάλη Βρετανία χάνει με την πολιτική της το γόητρό της στην Ελλάδα». Ο βουλευτής Μπέβαν τόνισε ότι οι εργατικοί υπουργοί πρέπει να εξασκήσουν πίεση πιο αποφασιστική στην Κυβέρνηση Τσώρτσιλ.
Τελικά στο συνέδριο προτάθηκαν 24 διάφορα ψηφίσματα για το ελληνικό ζήτημα. Εγκρίθηκε με καταπληκτική πλειοψηφία το ψήφισμα της εκτελεστικής επιτροπής που αναφέρει: « Το συνέδριο εκφράζει τη βαθειά του λύπη για την τραγική κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα. Καλεί την Βρεττανική κυβέρνηση να πάρει σύντομα όλα τα μέτρα για τη σύναψη ανακωχής και την ειρήνευση του τόπου. Να διευκολυνθεί η επανάληψη των συζητήσεων για την εξεύρεση λύσης. Στις συζητήσεις αυτές να πάρουν μέρος και τα κόμματα και οι οργανώσεις που αντιστάθηκαν στους φασίστες εισβολείς. Να σχηματισθεί Κυβέρνηση που να είναι αποδεκτή από όλα τα τμήματα του λαού, για να μπορέσει ο λαός με ελεύθερες εκλογές να εκφράσει τη θέλησή του. Το συνέδριο- αναμένει τη σύσταση ισχυρού δημοκρατικού συστήματος. Το ψήφισμα υπογράφτηκε από 2.800.000 του Εργατικού Κόμματος και των εργατικών συνδικάτων».
« Έκκληση του ΕΑΜ στο Λαό των επαρχιών»
Ειδήσεις από την πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στις 14 του Δεκέμβρη 1944:
«Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ με έκκλησή της καλεί όλο το λαό επαρχιών να βοηθήσει με εράνους σε είδος και αποστολές τροφίμων τον αλύγιστο λαό της Αθήνας και του Πειραιά που μάχεται για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία του»
Συγκέντρωση αλληλεγγύης προς τον αγωνιζόμενο λαό της Αθήνας στην παραλία του Βόλου.
«Βαρβαρότητες των ‘‘Ελευθερωτών’’»
«Στους προχθεσινούς βομβαρδισμούς και πολυβολισμούς του άμαχου πληθυσμού οι Άγγλοι έρριξαν βόμβες σε συγκεντρωμένο πλήθος της πλατείας Κυψέλης. Σκοτώθηκαν 17. Τα περισσότερα θύματα ήταν κορίτσια και παιδιά. Στον Κολωνό χτύπησαν τον κόσμο μπροστά σ’ ένα φούρνο 40 νεκρούς και τραυματίες έκλαψε η συνοικία.
Όλα τα νοσοκομεία και τα ιατρεία των συνοικιών είνε γεμάτα από τα θύματα της Βρεττανικής θηριωδίας. Η καταστροφική όμως μανία των Άγγλων δεν περιορίζεται στους ομαδικούς φόνους αμάχων. Αδιάκριτα οι όλμοι, οι βόμβες και το πυροβολικό χτυπούν κατοικίες, φτωχόσπιτα, νοσοκομεία, εκκλησίες και έργα κοινής ωφελείας.
Χθες το πρωί οι Άγγλοι, από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης , που μετέβαλαν σε πυροβολείο, έβαλαν με όλμους και οβίδες κατά του εργοστασίου Αεριόφωτος και το αχρήστεψαν. Από την καταστροφή αυτή δημιουργείται κίνδυνος έκρηξης σ΄όλη την πόλη.
Βρετανοί αλεξιπτωτιστές δίπλα στο εργοστάσιο αεριόφωτος (Γκάζι).
Από τα ίδια πυροβολεία οι Άγγλοι έβαλαν χθες κατά της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου του Ψυρρή, προκλήθηκαν καταστροφές. Ο Άγιος Δημήτρης είναι η δεύτερη εκκλησία μετά τον Προφήτη Ηλία του Πειραιά, που καταστρέφουν οι Άγγλοι…».
«Εχθρός αιφνιδιάσθη»
Δελτίο συμβάντων της ΧΙΙΙ Μεραρχίας (Ρούμελης) του ΕΛΑΣ που υπογράφεται από τον διοικητή της υποστράτηγο (σ.σ. του τακτικού στρατού) Δ. Ματσούκα απευθύνεται στην ΚΕ του ΕΛΑΣ και την Ομάδα Μεραρχιών Στερεάς:
« Δελτίον συμβάντων ΣΤΟΠ. Νύκτα 13 προς 14 προς 14 τρέχοντος εξετελέσθη επιχείρησις κατά Μοσχάτου-Φαλήρου παρά τμημάτων μας ΣΤΟΠ. Εχθρός αιφνιδιάσθη ΣΤΟΠ. Ανετινάχθησαν Διοικητήριον ενός Συν/τος και εν εργοστάσιον μαζί με στρατωνιζομένους ΣΤΟΠ. Επίσης ένα γκαράζ με αυτοκίνητα ΣΤΟΠ. Εχθρός είχε πολλούς νεκρούς και τραυματίας ΣΤΟΠ. Συνελήφθησαν 120 αιχμάλωτοι εξ ων 60 Άγγλοι και 60 μαύροι ΣΤΟΠ. Εκυριεύθησαν άφθονος οπλισμός, πυρομαχικά και εφοδιασμοί μη κατάμετρηθέντα ΣΤΟΠ. Ταύτα παρεδόθησαν εις Συν/μα Πειραιώς ΣΤΟΠ. Δικές μας απώλειες εξηκριβώθησαν 8 νεκροί και 30 ελαφρώς τραυματίαι ΣΤΟΠ. Λόχος ΕΠΟΝ Στυλίδας επέδειξε ηρωϊσμόν ΣΤΟΠ. Εν Τάγμα είναι καθηλωμένον εισέτι εις αγώνα ΣΤΟΠ. Έτερον καταλαμβάνει θέσεις ως ΕΠΕ 1275 διαταγή μας ΣΤΟΠ».
*Πηγή: imerodromos.gr
