13 Δεκέμβρη: Κ.Ε. του ΕΛΑΣ: «Εμπρός για τον αποφασιστικό παλλαϊκό πόλεμο»

Η σημαντικότερη σύγκρουση της ημέρας έγινε στους στρατώνες στα Παραπήγματα ( σ.σ.: Εκεί που είναι σήμερα το μέγαρο Μουσικής) όπου στρατωνίζονταν ισχυρές βρετανικές δυνάμεις.

Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ επιτέθηκαν ένα τέταρτο πριν τις 4 τα ξημερώματα. Οι ελασίτες κατέλαβαν,  πυρπόλησαν το μεγαλύτερο μέρος και συνέλαβαν πολλούς αιχμαλώτους. Όμως οι βρετανοί έστειλαν ενισχύσεις και υποχρέωσαν τους ελασίτες να υποχωρήσουν και να καταλάβουν  θέσεις στις προσφυγικές πολυκατοικίες λίγο πιο πάνω.

Μια άνιση μάχη έγινε στα Κουπόνια όπου 17 ελασίτες της Καισαριανής αιφνιδίασαν δύο λόχους ριμινιτών. Οι ελασίτες εξοντώθηκαν μέχρις ενός με βάρβαρο τρόπο.

Η επιστροφή του Πλαστήρα

Στο μεταξύ οι βρετανοί  βλέπουν πως ο Παπανδρέου δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα. Άλλωστε στην αρχή  των συγκρούσεων είχε υποβάλει παραίτηση και διατάχθηκε από τον Τσώρτσιλ, τον πρεσβευτή Λήπερ και τον Σκόμπυ να παραμείνει στη θέση του ουσιαστικά ένας πρωθυπουργός –μαριονέτα. Έτσι προσανατολίζονται στη λύση της εξεύρεσης ενός προσώπου με «δημοκρατική επιφάνεια»,  που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Παπανδρέου. Και το πρόσωπο αυτό ήταν ο Νικόλαος Πλαστήρας που ζούσε αυτοεξόριστος στη Γαλλία μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα που είχε οργανώσει το 1933. Στην «Ιστορία της Αντίστασης 1940-45» ( τ. 4, σ.1795, εκδόσεις Αυλός 1979, συλλογική εργασία) αναφέρονται τα εξής για τις διεργασίες που οδήγησαν στην επιστροφή του Πλαστήρα:

« Οι Άγγλοι με όργανο τον Παπανδρέου οργάνωσαν και εξαπέλυσαν την επίθεση, η κατάσταση όμως δεν μπορούσε να στηριχτεί πολύ στον Παπανδρέου. Αν ήταν δυνατό να εμφανισθεί σαν προϊόν της ένοπλης επέμβασης μια δημοκρατική κυβέρνηση, τότε οι Άγγλοι θα μπορούσαν να καλυφτούν καλύτερα στο εξωτερικό, λέγοντας ότι τελικά εγκαταστήσανε μια τέτοια κυβέρνηση. ” Το πρόβλημά μας στην Ελλάδα σήμερα είναι πως θα δημιουργήσουμε μια κατάσταση στην οποία ένας διαβόητος αριστερός  θα μπορέσει να αναλάβει την κυβέρνηση… Ο Πλαστήρας είναι, πιθανώς, ο άνθρωπος για την περίσταση…” τηλεγραφούσε στον Ήντεν από την Αθήνα στις 22 Δεκέμβρη 1944 ο Λήπερ.

 

Γι’ αυτό οι Άγγλοι, που από χρόνια στο παιχνίδι τους υπήρχε και το κομμάτι- για να μην πούμε το πιόνι- Πλαστήρας, από τις  7 του Δεκέμβρη 1944 έστειλαν απεσταλμένο της ελληνικής κυβέρνησης για να φέρει τον Πλαστήρα και πραγματικά τη μέρα αυτή-13 Δεκέμβρη 1944- τον έφερε. Η άργητα αποδόθηκε στην κακοκαιρία.

Ο ίδιος ο Λήπερ τηλεγραφώντας στον προϊστάμενο υπουργό του Ήντεν και κάνοντας αναφορά στην επιτυχία της επιχείρησης Πλαστήρα τόνιζε: “… Είναι σημαντικό να μην παρουσιασθεί η άφιξη του Πλαστήρα από εδώ ανεύθυνους ανταποκριτές σαν εισαγωγή από τους Βρεττανούς, ενός δικτάτορος. Τους κατευθύνουμε ως εξής:

α) Η ελληνική κυβέρνηση τον προσκάλεσε πριν από την κρίση.

β) Είναι άνθρωπος της Αριστεράς, που αφού κυριάρχησε στην πολιτική ζωή κατά τη διάρκεια μιας κρίσεως, έκανε εκλογές και αποσύρθηκε από την πολιτική σκηνή”.

Η σκηνοθεσία ήταν σκαρωμένη καλά και εξηγεί και το ανάλογο περιεχόμενο των σχετικών εκπομπών του Ραδιοσταθμού του Λονδίνου, εκείνων των ημερών».

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ

« Θα μείνουν αιώνιο στίγμα!»

Από την πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη» στις 13.12.44:

« Κάθε μέρα και πιο πολύ βυθίζονται στο έγκλημα και το αίσχος  οι σκοτεινές δυνάμεις που ρίχτηκαν με όλα τα φονικά μέσα, για να δουλώσουν τον περήφανο λαό μας και να τον παραδώσουν  ανδράποδο στον Γλύξμουργκ. Φρικιούν και οι πιο ματωμένες μέρες της χιτλερικής θηριωδίας μπροστά στη βαρβαρότητά τους.

Ένοπλοι του Παπανδρέου   πήγαν στο Πολιτικό Νοσοκομείο και σκότωσαν νοσοκόμες και 15 τραυματίες του ΕΛΑΣ.

Οι έγκλειστοι στο 4ο Αστυνομικό Τμήμα έσφαξαν όλους όσους είχαν πιάσει-χωρίς λόγο έσφαξαν 28 πυροσβέστες. Μονάχα στην Καισαριανή τα βρετανικά βλήματα και οι βόμβες προκάλεσαν 400 θύματα από τον άμαχο πληθυσμό, τα περισσότερα, γυναίκες και παιδιά. Εκατοντάδες σκοτώθηκαν και τραυματίστηκαν στον Πειραιά, την Κοκκινιά, την Κυψέλη, το Πολύγωνο, από τους βομβαρδισμούς και το βρεττανικό πυροβολικό.

Οι ευέλπιδες χίτες λήστεψαν το φτωχό βιός των κατοίκων του Πολυγώνου. Έρριξαν βόμβες και σκότωσαν αδελφές και άλλο προσωπικό στο Νοσοκομείο Παίδων.

Στον Πειραιά οι Άγγλοι γκρεμίζουν την εκκλησία του Προφήτη Ηλία και βομβαρδίζουν το Ζάνειο Νοσοκομείο.

Αεροπλάνα, τανκς και πυροβολικό από στεριά και θάλασσα σκορπούν το θάνατο, τη φρίκη και τον τρόμο».

«ΠΡΟΣΟΧΗ!ΠΡΟΣΟΧΗ!»

«Φωνή της Ελεύθερης Ελλάδας. Ραδιοφωνικός σταθμός του ΕΑΜ. Δυό εκπομπές την ημέρα. Από 1 μ.μ. και στις 7 μ.μ. Μεσαία κύματα 499,2 ή 600  χιλιόκυκλοι. Μιλάει σε Ελληνική, Αγγλική και Γαλλική γλώσσα».

«Ο ΜΠΕΝΤΑΚ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ  ΚΑΙ Ο ΣΚΟΜΠΥ ΣΤΗΝ  ΑΘΗΝΑ»

« Αρ. 53. προς Γενικό Στρατηγείο και Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ.- Μετά την προχθεσινή εξόρμηση, Γερμανών κατά  Αστίκας και Πλάκας χθες έγινε επιδρομή στις Βαφές. Θύματα δεν καταμετρήθηκαν ακόμα. Τη στιγμή που ο Γερμανός Διοικητής ΜΠΕΝΤΑΚ ερημώνει τη νήσο μας, εξοντώνει τον πληθυσμό, πυρπολεί χωριά, ο στρατηγός Σκόμπυ όχι μόνο αδιαφορεί, αλλά χύνει άφθονο Ελληνικό αίμα στην Αθήνα. Παρακαλούμε διαβιβάσατε διαμαρτυρίας μας σ’ ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.

5η Μεραρχία ΕΛΑΣ Κρήτης

ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗΣ

10-12-44»

 

«ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Ο ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΣΤΙΣ ΕΠΑΡΧΙΕΣ»        

« Ραδιογραφήματα που φθάνουν κάθε μέρα αναφέρουν τον Παλλαϊκό συναγερμό που ξεσηκώθηκε στις επαρχίες, για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της χώρας. Με πρωτοβουλία του δημοκρατικού συνασπισμού συγκροτήθηκε στη Λαμία στις 10/12 παλλαϊκό συλλαλητήριο. 25.000 λαός πήραν μέρος από τη Φθιώτιδα και το Δομοκό.

Μίλησαν  οι εκπρόσωποι του Δημοκρατικού Συνασπισμού χειρούργος Παπασιόπουλος, δικηγόροι Μπενούκας και Ντομάτης και αντιπρόσωποι των Εαμικών Κομμάτων. Στο ψήφισμα που εγκρίθηκε, εκφράζεται η απόφαση του Λαού να πολεμήσει για την Ανεξαρτησία της χώρας και να μην επιτρέψει νέα κατοχή.

-Ύστερα από τα μεγάλα συλλαλητήρια της Λάρισας, Βόλου, της Καρδίτσας και των Τρικάλων, όπου πήραν μέρος 180.000, έγινε σύσκεψη όλων των κομμάτων και των πολιτικών παραγόντων.  Αποφασίστηκε η συγκρότηση πανδημοκρατικού μετώπου. Πρόεδρος της Επιτροπής που βγήκε εκλέχτηκε ο Στρατηγός Ψιάρρης. Δημοκρατικό μέτωπο συγκροτήθηκε και στον Αλμυρό».

« Ο κίνδυνος του θανάτου σε κάθε βήμα»

Από τις ημερολογιακές σημειώσεις του Γιώργου Θεοτοκά ( « Τετράδια Ημερολογίου (  1939-1953)», σ.540,541, εκδόσεις Εστία):

« 13 Δεκεμβρίου

Στην οδό Βαλαωρίτη μου λένε το πρωί ότι χτες έπεσαν εκεί τριγύρω καμιά εικοσαριά όλμοι, μου δείξανε και τα ίχνη τους σε γειτονικές πολυκατοικίες. Από τη μεριά της Νεάπολης, οι ελασίτες έχουν προχωρήσει. Η Φ. τους είδε στην οδό Σίνα.

Η γενική αποσύνθεση της ζωής των ημερών αυτών είναι κάτι ανήκουστο στην Αθήνα, κάτι που ξεπερνά τα όρια του λιμού του ’41-’42, γιατί τότε τουλάχιστο υπήρχε νερό άφθονο και ηλεκτρικό ρεύμα σε ορισμένες ώρες. Χώρια τώρα ο κίνδυνος του θανάτου σε κάθε βήμα. Ακατάπαυστα πέφτουν άνθρωποι από αδέσποτες σφαίρες, μα δεν είναι δυνατό και να μη βγεις γυρεύοντας κάτι να ψωνίσεις  (σε τιμές εκβιαστικές) και κάτι να μάθεις. Συνεχίζοντας τη σύγκριση με τους μήνες του λιμού , αναλογίζουμαι πως τότε είχαμε εφημερίδες ( υπό γερμανικό έλεγχο βέβαια, μα σχετικά διαφανείς), ραδιοφωνικά νέα από παντού και ως εκ περισσού το τηλέφωνο. Τώρα αυξάνει την αγωνία των ημερών αυτών η πλέρια σχεδόν απομόνωσή μας. Η Κυβέρνηση κυκλοφορεί μια μικροσκοπική εφημερίδα με τίτλο Ελλάς, που τη διαβάζει κανείς τόσο καθυστερημένα ώστε χάνει το ενδιαφέρον της. Τις τελευταίες μέρες οι ελασίτες έβαλαν φωτιά σε αρκετά σημεία της πόλης.

Εξακριβώνεται ότι τα βλήματα που πέφτουν από προχτές στο κέντρο της πόλης δεν είναι όλμοι, όπως νομίζει ο κόσμος, αλλά οβίδες από κανόνια των 75. Ένας Άγγλος δημοσιογράφος τηλεγραφεί: «Βρισκόμαστε υπό συνεχή κανονιοβολισμό».

« Η θηριωδία και η ανανδρία των ψετοπαλληκαράδων του Γλύξμπουργκ»

Απόσπασμα από την έκδοση της 6ης Αχτίδας της ΚΟΑ « Οι Ανατολικές Συνοικίες της Αθήνας  το Δεκέμβρη του 1944» (Αθήνα 1945) που επανεκδόθηκε από τη Σύγχρονη Εποχή το 2014:

« Την άλλη μέρα (σ.σ.: 13.12.44) ο Καπετάνιος Τάγματος Καισαριανής Ορέστης,  με το Διοικητή του 3ου  Λόχου Βουτυρά και 15 ΕΛΑΣίτες περνάει τις γραμμές του εχθρού και εισχωρεί στα Κουπόνια, που είναι στρατοπεδευμένα δυο Τάγματα της Ορεινής Ταξιαρχίας. Οι Ριμινίτες αιφνιδιάζονται και τα χάνουν. Βλέποντας, όμως, πως οι  ΕΛΑΣίτες είναι λίγοι τους κυκλώνουν και τότε αρχίζει μια από τις ηρωϊκότερες συγκρούσεις του Δεκέμβρη. Οι ΕΛΑσίτες αρνιούνται να παραδοθούν και πολεμάνε λυσσασμένα, θερίζοντας τους προδότες που είναι εκατονταπολλαπλάσιοι .

Τα πυρομαχικά , όμως , σώνονται και όσοι έμειναν ζωντανοί πέφτουν στα χέρια του εχθρού. Και τότε φάνηκε η θηριωδία και η ανανδρία των ψευτοπαλληκαράδων  του Γλύξμπουργκ. Όρμησαν σα θηρία απάνω στους αιχμαλώτους και τους κομμάτιασαν, με τις ξιφολόγχες και τους σουγιάδες. Η ιατροδικαστική έκθεση λέει πως μόνο το πτώμα του Καπετάν Ορέστη είχε 50 μαχαιριές στο στήθος και το κεφάλι. Ντρεπόμαστε πραγματικά γιατί τέτοια κτήνη έχουν ελληνικά ονόματα.

Από τότε και μέχρι τις 28 του Δεκέμβρη το μέτωπο της Καισαριανής σταθεροποιήθηκε. Θα ’ταν λάθος , όμως να νομίσει κανείς πως η «σταθεροποίηση» αυτή ήτανε απραξία. Καθημερινά η Καισαριανή δεχότανε χιλιάδες οβίδες, όλμους, ρουκέτες και κάθε λογής βλήμα.  Τίποτα δεν είχε μείνει όρθιο. Καθημερινά τα νοσοκομεία γέμιζαν με ΕΛΑΣίτες και άμαχους. Μπορεί να πει κανένας πως οι μέρες της σταθεροποίησης ήτανε οι σκληρότερες, γιατί ο εχθρός , λυσσώντας για την αποτυχία του, ξεσπούσε απάνω στους αμάχους…»

Η επίθεση στα Παραπήγματα

Απόσπασμα από  βιβλίο του Ορέστη Μακρή καπετάνιου του Β΄ συγκροτήματος του ΕΛΑΣ Αθήνας (« Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας- Άνεμος Λευτεριάς στις Ανατολικές και νότιες συνοικίες1941-1945. Χρονικό», σ. 112, 113 Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1985):

«Στις 4 το πρωί της 13.12.44 εκδηλώθηκε αποφασιστική επίθεση της II ταξιαρχίας από Αμπελόκηπους, ενάντια στην 23ηταξιαρχία των άγγλων στο παλιό 1ο σύνταγμα, στη λεωφόρο Κηφισίας. Πιάστηκαν αιχμάλωτοι πολλοί άγγλοι. Οι ελασίτες έφτασαν 30 μέτρα απ’ τα κανόνια των άγγλων.

Την ίδια ώρα η I ταξιαρχία μας, έκανε επίθεση–σφήνα απ’ τα Κουπόνια προς τα Ιλίσια, σε μια προσπάθεια να κόψει τις δυνάμεις του Τσακαλώτου απ’ το κέντρο της Αθήνας. Τελικά δεν κατόρθωσε ο ΕΛΑΣ να επιτύχει αυτόν τον αντικειμενικό του σκοπό.

Την επομένη ( σ.σ. 14.12.44) τα ξημερώματα τμήματα της XIII μεραρχίας, που είχε φτάσει στα παράλια της περιοχής Αττικής, επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στο προγεφύρωμα του Μοσχάτου και συνέλαβαν 120 άγγλους και ινδούς αιχμαλώτους.

Και ενώ ο Σκόμπυ ήταν έτοιμος να τα « μαζέψει» για το Φάληρο, μένει και περιμένει τις ενισχύσεις που έχουν αρχίσει να αποβιβάζονται και να μπαίνουν αμέσως στη μάχη.

Η διοίκηση της I ταξιαρχίας μας ανησυχεί απ’ τις μαζικές αποβάσεις των άγγλων στο Φάληρο.

Το πρωί της 13 Δεκέμβρη καλεί το Γύλο (σ.σ: Γιάννης Κιλισμανής μόνιμος υπολοχαγός απότακτος του ’35), για να αναλάβει άλλους τομείς επιχειρήσεων. Μένω πάλι μόνος στη διοίκηση του Β’ συγκροτήματος με την εντολή:

1. Να διατηρήσουμε με κάθε θυσία τις θέσεις μας γύρω απ’ τους στρατώνες του Μακρυγιάννη.
2. Να ενισχύσουμε το λόφο του Φιλοπάππου.
3. Να διατηρήσουμε κλειστή τη λεωφόρο Συγγρού για τους άγγλους.

Η γραμματέας της 5ης αχτίδας εγκαθίσταται μόνιμα στο Σ.Δ. του συγκροτήματος και ουσιαστικά εκτελεί χρέη καπετάνιου, μια και εγώ έχω αναλάβει τη στρατιωτική διοίκηση των τμημάτων μας.

Ενόψει σκληρών αμυντικών μαχών προβαίνουμε σε ανακατανομή των δυνάμεών μας ως εξής:

1. Το Ιο τάγμα (Νέα Σμύρνη), με διοίκηση το Μιχάλη Παναγιωτίδη και τον Τριαντάφυλλο, δύναμη 300 ανδρών, Θα παραμείνει στη δυτική πλευρά των στρατώνων.
2. Το ΙΙο τάγμα (Καλλιθέας), με διοικητή το Μήτια μαζί με τους Πειραιώτες και δύναμη 400 ανδρών, θα παραμείνουν στη μεσημβρινή πλευρά των στρατώνων.
3. Το ΙΙΙο τάγμα (Νέα Σφαγεία), με διοικητή τον Παναγιώτη Σαμπλίδη, μαζί με το τάγμα της Κορίνθου, συνολικής δύναμης 500 ανδρών, θα παραμείνουν στην ανατολική περιοχή των στρατώνων, από την οδό Μακρυγιάννη μέχρι και τη λεωφόρο Συγγρού.
4. Ένας λόχος από το τάγμα της Κορίνθου, δύναμης 100 ανδρών μεταφέρεται στο λόφο Φιλοπάππου για ενίσχυση των δυο διμοιριών που βρίσκονται εκεί.

5. Οι 80 μαχητές του Λάμπη, που είχαν πάρει μέρος στη διείσδυση της Πλάκας, μαζί με άλλους 100 περίπου μαχητές που έχει συγκεντρώσει στην Ελβιέλα η Κομματική Οργάνωση, αναλαμβάνουν να κρατήσουν κλειστή τη λεωφόρο Συγγρού για τους άγγλους απ’ το Ιωσηφόγλειο της Νέας Σμύρνης ως το Κουκάκι με  τις κύριες δυνάμεις τους στη γέφυρα του Κουκακίου. Μαζί τους έχουν και μια ομάδα δυναμιτιστών της Κορίνθου, που τοποθετούν νάρκες και δυναμίτες στη λεωφόρο και στη γέφυρα του Κουκακίου.
6. Ελαφρές δυνάμεις (ελεύθεροι σκοπευτές) και των τριών ταγμάτων του 1ου συντάγματος έχουν μείνει στη Γλυφάδα, Φάληρο και Τζιτζιφιές για να παρενοχλούν τα προγεφυρώματα των άγγλων.

Απ’ το πρωί, όσο πραγματοποιούνται οι μετακινήσεις των τμημάτων μας, ο εχθρός κάνει προσπάθειες για αντεπίθεση που αποκρούεται με ευκολία στη γένεσή της απ’ τις δυνάμεις περίσφιγξης του στρατώνα. Αυτές οι επιθέσεις τους καταλήγουν σε ανταλλαγή πυρών, χωρίς καμιά άλλη συνέπεια.

Το απόγευμα, τέσσερα τανκς απ’ τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στο ύψος του θεάτρου Ηρώδου Αττικού, παρενοχλούν με πυρά τις δυνάμεις μας στο λόφο του Φιλοπάππου. Σύγχρονα τρία αεροπλάνα ρίχνουν ρουκέτες κι απ’ την Ακρόπολη, τα πολυβόλα των άγγλων στρέφονται προς το λόφο με συνεχείς ριπές.

Οι ελασίτες μας είναι καλά οχυρωμένοι σε πρόχειρα ορύγματα και απαντούν έχοντας ελάχιστες απώλειες. Ένας όλμος του λόχου των Κορινθίων κάνει καλή δουλειά. Υποχρεώνει τα τανκς να απομακρυνθούν.

Έτσι με το σούρουπο σταματάει εντελώς κάθε επιθετική ενέργεια κι απ’ τις δυο μεριές. Το αγγλικό πεζικό δεν εμφανίζεται ακόμη.

Όμως αυτή η απογευματινή τους ενέργεια προδίνει. ότι τους ενδιαφέρει πολύ ο λόφος του Φιλοπάππου. Και πράγματι, όποιος κατέχει το λόφο, είναι κύριος των περιοχών Γαργαρέττας –Κουκάκι.

Ο εχθρός προετοιμάζεται για επίθεση με τις δυνάμεις που περιμένει απ’ τις αποβάσεις των πλοίων. Και σίγουρα η πρώτη του ενέργεια θα είναι εναντίον του λόφου Φιλοπάππου, για να μας πλαγιοβάλει.

Μ’ αυτές τις σκέψεις μέσα στη νύχτα στέλνω διαταγή να ενισχυθεί ο λόφος με έναν ακόμη λόχο των Κορινθίων.

Απ’ την ταξιαρχία δεν έχω διαταγές για επιθετικές επιχειρήσεις. Αντίθετα μου στέλνουν οδηγίες για οργάνωση αμυντικού αγώνα καιγια σκληρή αντίσταση. Πρέπει να κρατήσουμε τις θέσεις μας πάση θυσία, χωρίς καμιά υποχώρηση…».

« Η απειλουμένη επίθεσις κατά των στρατώνων πεζικού εις κτίριον Στρ. Παραπηγμάτων Αθηνών έλαβε χώραν σήμερον την πρωίαν»

Απόσπασμα  του απόρρητου Δελτίου  Πληροφοριών του Στρατηγείου των Βρετανικών δυνάμεων στην Αθήνα  (ΑΡΚΦΟΡΣ) στις 13.12.44:

«1. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ. Η απειλουμένη επίθεσις κατά των στρατώνων πεζικού εις κτίριον  Στρ. Παραπηγμάτων 59 ΑΘΗΝΩΝ έλαβε χώραν σήμερον την πρωίαν μέχρι 10.00 ώρας ότε ο εχθρός παρεδόθη και επέστρεψε μερικούς εκ των αιχμαλώτων. Εχθρός αιχμάλωτος αναφέρει ότι της επιθέσεως ηγείτο τέως Έλλην Αξ/κος της αεροπορίας  ο οποίος επληροφόρησε τον εχθρόν ότι οι στρατώνες κατείχοντο υπό της χωροφυλακής. Είς αιχμάλωτος είχε μόλις στρατολογηθή χθες εκ της περιοχής ΠΑΤΗΣΙΩΝ και ήτο ωπλισμένος πιστόλιον και 55 φυσίγγια. Δεν ελήφθησαν πληροφορίαι εκ της περιοχής ΠΕΙΡΑΙΩΣ (…).

 

2. ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΤΟΜΕΥΣ (…) Ενωρίς σήμερον την πρωίαν η 3η Ελλην. Ταξ. Απέκρουσε εχθρικήν επίθεσιν εις ΑΛΕΠΟΒΟΥΝΙ. Ο εχθρός έσχε βαρείας απωλείας (…) Επίθεσις επίσης της Ταξ/χιας εις περιοχήν ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ έλαβε χώραν ΒΔ Μαιευτηρίου Έλενας ίνα ελαφρύνη την πίεσιν εκ της επιθέσεως του εχθρού κατά των στρατώνων πεζικού αλλά ο εχθρός ταχέως υπεχώρησεν εις 6ον Στρ. Νοσοκομείον. Διαρκούσης της πρωίας η Ταξ/χια επολυβόλησε στόχους εις περιοχήν ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ.  Αιχμάλωτος συλληφθείς εις επίθεσιν ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ εδήλωσε ότι ήτο εκ ΘΗΒΩΝ. Έφερε στολήν ΜΠΑΤΛ ΝΤΡΕΣ και είχε τυφέκιον Βρεττανικόν εκ των, όπως είπε, χορηγουμένων εις την Εθνοφυλακήν των ΘΗΒΩΝ (…).

3.ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΥΣ. Την 13.12.44 ώραν 03.45 ο εχθρός επετέθη κατά του κτιρίου στρατώνων πεζικού Παραπηγμάτων. Διέρρηξαν τον ΒΟΡΕΙΟΝ τοίχον εις πολλά σημεία και εισήλθον εις σημαντικόν αριθμόν. Το κύριον μέρος της μάχης έλαβε χώραν εις περιοχήν Αποθήκης χορηγήσεως Βενζίνης και Λιπαντικών, τα οποία επυρπολήθησαν. Πολλά κτίρια εις την ΒΑ γωνίαν των στρατώνων κατελήφθησαν υπό του εχθρού και πολλά επυρπολήθησαν  ως επίσης και μερικά οχήματα. Την 09.00 ώραν κατέφθασαν ενισχύσεις υπό Λόχου του Βασιλ. Συν/τος. Την 14.00 ώραν ανεφέρθη ότι τώρα η εν λόγω περιοχή εκκαθαρίζεται. Αι απώλειαί μας ως ανεφέρθησαν κατά την 11.00 ώραν ήσαν 4 Αξ/κοι νεκροί…».

(«Αρχεία Εμφυλίου Πολέμου (1944-1949)», σ. 223-225, έκδοση της Διεύθυνσης  Ιστορίας Στρατού, Αθήνα 1998).

*Πηγή: imerodromos.gr